Q3: Respiratie
Anatomie longen
De longen liggen in twee vliezen, de viscerale en pariëtale pleura. Dit is eigenlijk een
doorlopend vlies. De pariëtale pleura ligt tegen het mediastinum, het diafragma en de
interthoracale wand. De bronchiale boom is opgebouwd uit de trachea,
primaire/secundaire/tertiaire bronchus, bronchioli, terminale bronchioli en alveoli. Het
respiratoire systeem wordt opgedeeld in twee delen die elk hun eigen functies hebben:
- De bovenste luchtwegen (het geleidende deel) zorgen voor:
o Gastransport
o Opwarming, filtering en bevochtiging van de lucht
- De onderste luchtwegen (respiratoire deel) zorgen voor:
o Gasuitwisseling
Histologie longen en luchtwegen
Epitheel bekleding
In de luchtpijp en grote bronchiën is het epitheel meerrijig cilindrisch, vervolgens wordt het
eenlagig cilindrisch en aan het eind (net voor de longblaasjes) gaat het over in kubisch
epitheel. De trachea en bronchus bevatten kraakbeen, seromuceuze kliercellen en gladde
spiercellen. Het aantal slijmbekercellen neemt ook af in de bronchiolus.
Respiratoir epitheel
In de hogere luchtwegen (trachea, bronchiën, bronchiolen) bevindt zich respiratoir epitheel.
Het respiratoir epitheel bevat 5 celtypen:
- Trilhaardragende cilindercellen: Ciliën aan het oppervlak die bevestigd zijn aan de
basale lichaampjes in het apicale cytoplasma. De ATP voor trilhaarslag is afkomstig
uit talrijke kleine mitochondriën.
- Slijmbekercel à Ophoping van secretiegranula in het apicale cytoplasma.
- Borstelcellen à Lange microvilli op het apicale celoppervlak. Aan het basale
oppervlak bevinden zich afferente zenuwuiteinden (sensorische receptorcellen).
- Basale cellen à Rusten op de lamina basalis van het epitheel. Het zijn stamcellen van
het epitheel en kunnen delen en tot andere celtypen differentiëren.
- Kleine korrelcellen à Groot aantal basaal gelegen granula. Ze behoren tot het
diffuse neuro-endocrine systeem. Ze spelen een rol bij de regulering van
secretieprocessen in het slijmvlies.
Septum interalveolare
Alveoli zijn onderling gescheiden door een interalveolair septum. Het septum interalveolare
is de wand van de alveoli en bestaat uit vele capillairen, collagene en elastische vezels en
een zeer dun bekledend epitheel.
Clara-cellen
In het overgangsgebied naar het respiratoire deel komen de zogenaamde Clara-cellen voor
die een stof secreteren dat verhindert dat het longweefsel aan elkaar gaat plakken. Het zou
ook een bactericide werking bezitten.
1
, Alveoli
De alveoloi bepalen het sponsachtige karakter van de long en zijn bedekt met eenlagig
plaveiselepitheel. Dit epitheel bestaat uit de alveolaire dekcel (pneumocyt I) en de septale
cel (pneumocyt II). Ook zijn er alveolaire macrofaag te zien, die ongerechtigheden, door de
lucht aangevoerd, opneemt. Het proces waarbij macrofaag uit de interstitiële ruimte kruipt,
heet diapedese.
Alveolaire dekcel (pneumocyt type 1)
Dit zijn platte epitheelcellen die verbonden zijn via occludensverbindingen die de alveolaire
ruimte van het interstitium afsluiten. Functie is de vorming van een barrière van minimale
dikte, die voor gassen goed doorlaatbaar is.
Septale cel (pneumocyt type 2)
Dit zijn secretoire cellen met veel mitochondriën, RER en goed ontwikkeld golgi-systeem en
een oppervlak met microvilli. Deze septale cellen maken surfactant aan, die de
oppervlaktespanning van de alveolaire cellen verlaagd. Het surfactant bestaat uit een
waterige, eiwit bevattende onderlaag waar een monomoleculaire laag van fosfolipiden
overheen ligt.
Bloed-gasbarrière (BAB)
De lucht in de alveoli wordt van de hemoglobine in de erytrocyten gescheiden door een
aantal lagen:
- Surfactant
- Alveolair epitheel (pneumocyten I)
- Versmolten lamina basalis (van epitheel en endotheel)
- Interstitieel bindweefsel
- Bloedplasma
- Endotheel van longcapillairen
- Celmembraan van de erytrocyt
2
Anatomie longen
De longen liggen in twee vliezen, de viscerale en pariëtale pleura. Dit is eigenlijk een
doorlopend vlies. De pariëtale pleura ligt tegen het mediastinum, het diafragma en de
interthoracale wand. De bronchiale boom is opgebouwd uit de trachea,
primaire/secundaire/tertiaire bronchus, bronchioli, terminale bronchioli en alveoli. Het
respiratoire systeem wordt opgedeeld in twee delen die elk hun eigen functies hebben:
- De bovenste luchtwegen (het geleidende deel) zorgen voor:
o Gastransport
o Opwarming, filtering en bevochtiging van de lucht
- De onderste luchtwegen (respiratoire deel) zorgen voor:
o Gasuitwisseling
Histologie longen en luchtwegen
Epitheel bekleding
In de luchtpijp en grote bronchiën is het epitheel meerrijig cilindrisch, vervolgens wordt het
eenlagig cilindrisch en aan het eind (net voor de longblaasjes) gaat het over in kubisch
epitheel. De trachea en bronchus bevatten kraakbeen, seromuceuze kliercellen en gladde
spiercellen. Het aantal slijmbekercellen neemt ook af in de bronchiolus.
Respiratoir epitheel
In de hogere luchtwegen (trachea, bronchiën, bronchiolen) bevindt zich respiratoir epitheel.
Het respiratoir epitheel bevat 5 celtypen:
- Trilhaardragende cilindercellen: Ciliën aan het oppervlak die bevestigd zijn aan de
basale lichaampjes in het apicale cytoplasma. De ATP voor trilhaarslag is afkomstig
uit talrijke kleine mitochondriën.
- Slijmbekercel à Ophoping van secretiegranula in het apicale cytoplasma.
- Borstelcellen à Lange microvilli op het apicale celoppervlak. Aan het basale
oppervlak bevinden zich afferente zenuwuiteinden (sensorische receptorcellen).
- Basale cellen à Rusten op de lamina basalis van het epitheel. Het zijn stamcellen van
het epitheel en kunnen delen en tot andere celtypen differentiëren.
- Kleine korrelcellen à Groot aantal basaal gelegen granula. Ze behoren tot het
diffuse neuro-endocrine systeem. Ze spelen een rol bij de regulering van
secretieprocessen in het slijmvlies.
Septum interalveolare
Alveoli zijn onderling gescheiden door een interalveolair septum. Het septum interalveolare
is de wand van de alveoli en bestaat uit vele capillairen, collagene en elastische vezels en
een zeer dun bekledend epitheel.
Clara-cellen
In het overgangsgebied naar het respiratoire deel komen de zogenaamde Clara-cellen voor
die een stof secreteren dat verhindert dat het longweefsel aan elkaar gaat plakken. Het zou
ook een bactericide werking bezitten.
1
, Alveoli
De alveoloi bepalen het sponsachtige karakter van de long en zijn bedekt met eenlagig
plaveiselepitheel. Dit epitheel bestaat uit de alveolaire dekcel (pneumocyt I) en de septale
cel (pneumocyt II). Ook zijn er alveolaire macrofaag te zien, die ongerechtigheden, door de
lucht aangevoerd, opneemt. Het proces waarbij macrofaag uit de interstitiële ruimte kruipt,
heet diapedese.
Alveolaire dekcel (pneumocyt type 1)
Dit zijn platte epitheelcellen die verbonden zijn via occludensverbindingen die de alveolaire
ruimte van het interstitium afsluiten. Functie is de vorming van een barrière van minimale
dikte, die voor gassen goed doorlaatbaar is.
Septale cel (pneumocyt type 2)
Dit zijn secretoire cellen met veel mitochondriën, RER en goed ontwikkeld golgi-systeem en
een oppervlak met microvilli. Deze septale cellen maken surfactant aan, die de
oppervlaktespanning van de alveolaire cellen verlaagd. Het surfactant bestaat uit een
waterige, eiwit bevattende onderlaag waar een monomoleculaire laag van fosfolipiden
overheen ligt.
Bloed-gasbarrière (BAB)
De lucht in de alveoli wordt van de hemoglobine in de erytrocyten gescheiden door een
aantal lagen:
- Surfactant
- Alveolair epitheel (pneumocyten I)
- Versmolten lamina basalis (van epitheel en endotheel)
- Interstitieel bindweefsel
- Bloedplasma
- Endotheel van longcapillairen
- Celmembraan van de erytrocyt
2
