DE HELE WERELD
Détente = vreedzame coëxistentie tussen VS en SU
Non-proliferatieverdrag (1968) => De landen die zich binden aan dit verdrag
gaan hun info/kennis over kernwapens niet delen, zo blijven er maar een aantal
grote kernwapenstaten.
SALT (= Strategic Arms Limitations Talks) => onderhandelingen tussen de
Verenigde Staten en de Sovjet-Unie om het aantal nucleaire wapens van beide landen te
verminderen.
DUITSLAND
Ostpolitik => de pogingen tot samenwerking tussen Oost en West ook in
situatie Duitsland. Willy Brandt speelt hier een zeer belangrijke rol, president
van BRD (Bondsrepubliek Duitsland, West-Duitsland). Willy heeft bijvoorbeeld
gezorgd voor het bezoekingsrecht door de scheiding van de muur.
Tsjechoslowakije
Praagse Lente (1968) => Tsjechoslowakije was tijdens WOII bezet door
Duitsland, bevrijd door SU, satellietstaat => communistisch regime (+
schrikbewind)
jaren 60: versoepeling door destalinisatie => toename van protest en kritiek =>
nieuwe baas van het communistische regime (Alexander Dubček = overtuigend
communist maar voorstander modern systeem) => er komen opstanden tegen
het communisme
Warschaupact valt binnen => de Tsjechoslowaakse bevolking gaat voor de
tanks liggen en de Russische soldaten willen eigenlijk ook niet tegen hun
vechten.
Jan Palach (1969) => Praagse student, actief in de democratische beweging die
meer vrijheid kreeg bij het "minder" strenge communisme. Hij heeft zichzelf
volgegoten met benzine en in brand gestoken als manier van protest tegen de
Russische soldaten en Russische bezetting.
Brezjnevdoctrine: (SU tegenhanger van het Trumandoctrine) Dubček wordt
afgezet, Brezjnev wordt nieuwe leider en draait alle versoepelingen terug (alle
satellietstaten worden terug onder strenge controle geplaatst).
Vietnam
Vroeger: Unie Indo-China (in Franse handen)
WOII: bezet door Japan
Later: Vietnimh (=bevrijdingsbeweging, tegen de Franse kolonisatie + tegen de
bezetting van Japan olv Ho Chin Minh) + Indo Chinese oorlog tegen
, Frankrijk (1946-1954) => Vietnimh (gesteund door SU), Fransen (gesteund door
de VS)
Conferentie van Geneve: conferentie werd gehouden als poging om een
oplossing te vinden voor het conflict op het Koreaanse schiereiland. Vietnam
wordt tijdelijk in 2 delen verdeeld: het Noorden (=Vietcong, communistisch) en
het Zuiden (= gesteund door Amerikanen, kapitalistisch)
President Eisenhower: Dominotheorie (Eisenhower heeft schrik dat
wanneer China communistisch wordt, Vietnam volgt en zo heel Oost-Azië)
=> praktische containmentpolitiek in Zuid-Oost Azië
Zuid-Vietnam (geregeerd door Diem maar corrupt): miltaire steun van de VS, de
CIA steunde een staatsgreep tegen Diem (VS vreesde voor een opstand tegen
Diem en zo dus onrechtstreeks een opstand tegen de VS, dit zou een winst zijn
voor de SU).
President Kennedy wilde niet dat de Amerikanen gaan vechten in Vietnam, hij
sterft en B. Johnson neemt het over => hij wil wel vechten! => Start van
guerrillaoorlog in Vietnam (bekendste gevecht: My Lai Massacre, VS heeft
verschillende kinderen gedood, doofpotoperatie die faalt). Nadat foto’s online
verschijnen verdwijnt de steun van de bevolking. Er ontstaan protestbewegingen,
Civil Rights Movement (Martin Luther King, vooral de arme mensen moeten gaan
vechten in de oorlog). Opvolger Van Johnson, Nixon laat troepen geleidelijk
terugtrekken.
Nederlaag VS (Vietnam wordt communistisch)
Nixon & Kissinger
Henry Kissinger: minister van BuZa (+ onofficiële adviseur van Nixon).
Kissinger zei: aanpassen aan plaatselijke cultuur in het buitenland (= veel
republikeinse presidenten passen dit toe) => zo krijg je betere deals!
Ping pong diplomatie = pingpong toernooi, Amerikanen naar tornooi in China.
Raakvlakken zoeken om sneller politieke beslissingen te nemen
Taiwan hoorde vroeger bij China, Taiwan is nu officieel onafhankelijk maar China
erkend dit niet tot op de dag van vandaag.
Yom Kippoer (Terugnemen van Egyptisch en Syrisch grondgebied,
verassingsaanval van beide landen naar Israël), nu belangrijke feestdag voor
Joden => deze korte oorlog leidde tot de eerste vredesgesprekken tussen Israël
en de Arabische wereld.
Achtergrond: (Israël valt Egypte en Syrië aan): Israël wordt gesteund door
de VS. In Egypte => Suezkanaal (belangrijk voor handel) tijdelijk bezet
door Israël. In Syrië was er de Golanhoogten (groot uitzicht, op militaire
vlak zeer slim om te bezetten) ook bezet door Israël.
Watergateschandaal = republikeinen (= partij van Trump) zijn gebouw van de
democraten binnengedrongen en hebben afluisterapparatuur geïnstalleerd. Het
gebouw noemt Watergate, vandaar de naam! “gate” wijst op schandaal
Nixon is afgetreden door dit schandaal
Détente = vreedzame coëxistentie tussen VS en SU
Non-proliferatieverdrag (1968) => De landen die zich binden aan dit verdrag
gaan hun info/kennis over kernwapens niet delen, zo blijven er maar een aantal
grote kernwapenstaten.
SALT (= Strategic Arms Limitations Talks) => onderhandelingen tussen de
Verenigde Staten en de Sovjet-Unie om het aantal nucleaire wapens van beide landen te
verminderen.
DUITSLAND
Ostpolitik => de pogingen tot samenwerking tussen Oost en West ook in
situatie Duitsland. Willy Brandt speelt hier een zeer belangrijke rol, president
van BRD (Bondsrepubliek Duitsland, West-Duitsland). Willy heeft bijvoorbeeld
gezorgd voor het bezoekingsrecht door de scheiding van de muur.
Tsjechoslowakije
Praagse Lente (1968) => Tsjechoslowakije was tijdens WOII bezet door
Duitsland, bevrijd door SU, satellietstaat => communistisch regime (+
schrikbewind)
jaren 60: versoepeling door destalinisatie => toename van protest en kritiek =>
nieuwe baas van het communistische regime (Alexander Dubček = overtuigend
communist maar voorstander modern systeem) => er komen opstanden tegen
het communisme
Warschaupact valt binnen => de Tsjechoslowaakse bevolking gaat voor de
tanks liggen en de Russische soldaten willen eigenlijk ook niet tegen hun
vechten.
Jan Palach (1969) => Praagse student, actief in de democratische beweging die
meer vrijheid kreeg bij het "minder" strenge communisme. Hij heeft zichzelf
volgegoten met benzine en in brand gestoken als manier van protest tegen de
Russische soldaten en Russische bezetting.
Brezjnevdoctrine: (SU tegenhanger van het Trumandoctrine) Dubček wordt
afgezet, Brezjnev wordt nieuwe leider en draait alle versoepelingen terug (alle
satellietstaten worden terug onder strenge controle geplaatst).
Vietnam
Vroeger: Unie Indo-China (in Franse handen)
WOII: bezet door Japan
Later: Vietnimh (=bevrijdingsbeweging, tegen de Franse kolonisatie + tegen de
bezetting van Japan olv Ho Chin Minh) + Indo Chinese oorlog tegen
, Frankrijk (1946-1954) => Vietnimh (gesteund door SU), Fransen (gesteund door
de VS)
Conferentie van Geneve: conferentie werd gehouden als poging om een
oplossing te vinden voor het conflict op het Koreaanse schiereiland. Vietnam
wordt tijdelijk in 2 delen verdeeld: het Noorden (=Vietcong, communistisch) en
het Zuiden (= gesteund door Amerikanen, kapitalistisch)
President Eisenhower: Dominotheorie (Eisenhower heeft schrik dat
wanneer China communistisch wordt, Vietnam volgt en zo heel Oost-Azië)
=> praktische containmentpolitiek in Zuid-Oost Azië
Zuid-Vietnam (geregeerd door Diem maar corrupt): miltaire steun van de VS, de
CIA steunde een staatsgreep tegen Diem (VS vreesde voor een opstand tegen
Diem en zo dus onrechtstreeks een opstand tegen de VS, dit zou een winst zijn
voor de SU).
President Kennedy wilde niet dat de Amerikanen gaan vechten in Vietnam, hij
sterft en B. Johnson neemt het over => hij wil wel vechten! => Start van
guerrillaoorlog in Vietnam (bekendste gevecht: My Lai Massacre, VS heeft
verschillende kinderen gedood, doofpotoperatie die faalt). Nadat foto’s online
verschijnen verdwijnt de steun van de bevolking. Er ontstaan protestbewegingen,
Civil Rights Movement (Martin Luther King, vooral de arme mensen moeten gaan
vechten in de oorlog). Opvolger Van Johnson, Nixon laat troepen geleidelijk
terugtrekken.
Nederlaag VS (Vietnam wordt communistisch)
Nixon & Kissinger
Henry Kissinger: minister van BuZa (+ onofficiële adviseur van Nixon).
Kissinger zei: aanpassen aan plaatselijke cultuur in het buitenland (= veel
republikeinse presidenten passen dit toe) => zo krijg je betere deals!
Ping pong diplomatie = pingpong toernooi, Amerikanen naar tornooi in China.
Raakvlakken zoeken om sneller politieke beslissingen te nemen
Taiwan hoorde vroeger bij China, Taiwan is nu officieel onafhankelijk maar China
erkend dit niet tot op de dag van vandaag.
Yom Kippoer (Terugnemen van Egyptisch en Syrisch grondgebied,
verassingsaanval van beide landen naar Israël), nu belangrijke feestdag voor
Joden => deze korte oorlog leidde tot de eerste vredesgesprekken tussen Israël
en de Arabische wereld.
Achtergrond: (Israël valt Egypte en Syrië aan): Israël wordt gesteund door
de VS. In Egypte => Suezkanaal (belangrijk voor handel) tijdelijk bezet
door Israël. In Syrië was er de Golanhoogten (groot uitzicht, op militaire
vlak zeer slim om te bezetten) ook bezet door Israël.
Watergateschandaal = republikeinen (= partij van Trump) zijn gebouw van de
democraten binnengedrongen en hebben afluisterapparatuur geïnstalleerd. Het
gebouw noemt Watergate, vandaar de naam! “gate” wijst op schandaal
Nixon is afgetreden door dit schandaal
