Pedagogiek en gezinsondersteuning
Inhoud:
Hoofdstuk 1: Inleiding pedagogiek en gezinsondersteuning.............................................................................6
1. Pedagogiek vs Pedagogische wetenschappen...........................................................................................6
1.1 Traditionele omschrijving:...................................................................................................................6
2. Twee wetenschapsbenaderingen..............................................................................................................6
2.1 Evidence based pedagogiek:...............................................................................................................6
2.2 Fundamentele pedagogiek:.................................................................................................................7
2.3 Stellingen:...........................................................................................................................................7
3. De wereld is pedagogiek en pedagogiek is de wereld...............................................................................7
4. Ontdekking van het concept ‘kind’...........................................................................................................8
4.1 Kind is een aparte categorie:...............................................................................................................8
4.2 Uit zich in verschillende contexten:.....................................................................................................8
5. Ontdekking van het concept ‘kindertijd’...................................................................................................8
6. De 6 kindbeelden......................................................................................................................................8
6.1 Het voorspelbare kind:........................................................................................................................9
6.2 Het kind als burger:.............................................................................................................................9
6.3 Het witte kind:....................................................................................................................................9
6.4 Het kind als risico:...............................................................................................................................9
6.5 Het kind als held:................................................................................................................................9
6.6 Het kind als kapitaal:...........................................................................................................................9
Hoofdstuk 2: Wat is gezinsondersteuning?.......................................................................................................9
1. Wat is een gezin?....................................................................................................................................10
2. Wat is ‘gezinsondersteuning’?................................................................................................................10
2.1 Opvoeding in het vizier:....................................................................................................................10
2.2 Opvoeding in de regelgeving:............................................................................................................11
2.3 Opvoedingsondersteuning vs gezinsondersteuning:.........................................................................11
2.4 Gedeelde vs verdeelde verantwoordelijkheid:..................................................................................13
3. Toepassingen..........................................................................................................................................13
3.1 Functies van opvoedingsondersteuning:...........................................................................................13
3.2 Aanbodsvormen van gezinsondersteuning:......................................................................................13
Gastspreker: Prof Michel Vandenbrouck........................................................................................................14
1. 18e eeuw: Eerste boeken voor breed publiek..........................................................................................15
2. 19de eeuw: Eerste boeken door moeders..............................................................................................15
, 2.1 Romantische verheerlijking van de moeder:.....................................................................................15
3. Begin 20e eeuw: Wetenschap neemt over..............................................................................................15
3.1 Ratio in plaats van gevoel:.................................................................................................................15
4. WOI-WOII: Eugenetica............................................................................................................................15
4.1 Toppunt van rationalisme:................................................................................................................16
5. Na WOII: Opvoeden is Love & Fun..........................................................................................................16
6. Jaren 1980: Toch niet zo veel fun............................................................................................................17
7. Na de crisis(sen): Trust yourself..............................................................................................................18
Besluit:........................................................................................................................................................19
Hoofdstuk 3: Het kind als held........................................................................................................................20
1. Wat houdt het kindbeeld in?.................................................................................................................21
2. Wat is de rol van de volwassene?..........................................................................................................21
3. Wat vertelt dit over de samenleving?.....................................................................................................21
4. Wat is de rol van de pedagogiek?...........................................................................................................21
4.1 Reformpedagogiek:...........................................................................................................................22
4.2 Antiautoritaire opvoeding:................................................................................................................22
5. Opvoedingspiramide van Webster-Stratton............................................................................................23
6. Afgestemd opvoeden..............................................................................................................................25
7. Toepassingen..........................................................................................................................................26
7.1 De applausgeneratie:........................................................................................................................26
7.2 Wie is de schurk?..............................................................................................................................27
7.3 Onopvoedbare kinderen:..................................................................................................................27
8. Sociaal interactiemodel van Patterson....................................................................................................28
8.1 Basis van de theorie:.........................................................................................................................28
8.2 Vierfasenmodel Patterson:................................................................................................................30
8.3 Toepassing – Het STOP4-7 programma:............................................................................................31
Hoofdstuk 4: Het voorspelbare kind...............................................................................................................32
1. Het kind als…...........................................................................................................................................32
2. Het ouder als…........................................................................................................................................33
3. De samenleving als…...............................................................................................................................33
4. Bekende denkers.....................................................................................................................................33
4.1 Jean Piaget:.......................................................................................................................................33
5. Toepassingen..........................................................................................................................................34
5.1 Het consultatiebureau:.....................................................................................................................34
5.2 Oei, ik groei:......................................................................................................................................34
5.3 PISA-test:...........................................................................................................................................34
, 6. Ethische dilemma’s.................................................................................................................................34
6.1 Gehoortest:.......................................................................................................................................34
6.2 Labels:...............................................................................................................................................35
6.3 Designerbaby’s:.................................................................................................................................35
6.4 Meten is weten?...............................................................................................................................35
Hoofdstuk 5: Het witte kind............................................................................................................................36
1. Wat houdt het kindbeeld in?..................................................................................................................36
2. Wat is de rol van de volwassene in dit kindbeeld?..................................................................................37
3. Wat vertelt dit kindbeeld over de samenleving?.....................................................................................37
4. Wat is de rol van de pedagogiek in dit kindbeeld?..................................................................................38
4.1 Ontwikkelen van een interculturele pedagogiek:..............................................................................38
5. Toepassingen..........................................................................................................................................39
5.1 Diversiteit op school:........................................................................................................................39
5.2 De doxa van meertaligheid:..............................................................................................................39
5.3 De doxa van eentaligheid:.................................................................................................................40
Hoofdstuk 6: Het kind als risico.......................................................................................................................42
1. Het kind als…...........................................................................................................................................42
1.1 Het kind als gevaar:...........................................................................................................................42
2. Wat is een risico?....................................................................................................................................45
2.1 Risico als sociaal construct:...............................................................................................................45
2.2 Risicovol spelen:................................................................................................................................46
2.3 Kind in gevaar:..................................................................................................................................47
2.4 Betekenis voor professionele pedagogische praktijk:.......................................................................47
Hoofdstuk 7: Het kind als burger....................................................................................................................47
1. Wat houdt het kindbeeld in?..................................................................................................................47
2. Wat is de rol van de volwassene?...........................................................................................................47
3. Wat vertelt dit over de samenleving?.....................................................................................................48
4. Wat is de rol van de pedagogiek?...........................................................................................................48
5. Toepassingen..........................................................................................................................................49
5.1 Kinderrechten:..................................................................................................................................49
6. Kinderrechten in de jeugdhulp................................................................................................................50
6.1 KEKI:..................................................................................................................................................50
6.2 Vermaatschappelijking van de jeugdzorg:.........................................................................................51
6.3 Folder rechten in de jeugdhulp:........................................................................................................51
Hoofdstuk 8: Gezinnen in armoede................................................................................................................52
1. Kinderarmoede.......................................................................................................................................52
, 1.1 Kadering van het probleem:..............................................................................................................52
1.2 Hoe wordt ermee omgegaan:...........................................................................................................53
2. Wat gezinnen in armoede als ondersteunend ervaren...........................................................................54
2.1 Stellingen:.........................................................................................................................................54
2.2 Onderzoek:........................................................................................................................................54
3. Armoede en jeugdhulp...........................................................................................................................56
3.1 Preventie:..........................................................................................................................................56
3.2 Historische relatie tussen jeugdhulp en armoede:............................................................................56
3.3 Signs of safety:..................................................................................................................................57
3.4 Strategieën:.......................................................................................................................................58
3.5 Alternatieve visies:............................................................................................................................58
Hoofdstuk 9: Het kind als kapitaal..................................................................................................................59
1. Wat houdt dit kindbeeld in?...................................................................................................................59
2. Rol van de volwassene............................................................................................................................60
3. Wat zegt dit over de samenleving...........................................................................................................60
3.1 Neoliberalisme:.................................................................................................................................60
3.2 Opvoeding als preventie:..................................................................................................................60
3.3 Historische context:..........................................................................................................................61
3.4 Head start en spoetnikshock:............................................................................................................63
4. Rol van de pedagogiek............................................................................................................................64
5. Link met de actualiteit............................................................................................................................64
5.1 De Grand Hornu:...............................................................................................................................65
5.2 Artikel: Amper 1 op de 3 Vlaamse studenten….................................................................................65
6. Toepassingen..........................................................................................................................................65
6.1 Gelijke kansen:..................................................................................................................................65
6.2 Ouders als consumenten:.................................................................................................................66
6.3 Kinderen met een beperking – Niet rendabel? :...............................................................................67
Hoofdstuk 10: Het pedagogisch raamwerk.....................................................................................................68
1. Evoluties en kernwaarden.......................................................................................................................68
1.1 Algemeen:.........................................................................................................................................68
1.2 Plaats tekort:.....................................................................................................................................69
2. DiKo Stad Gent........................................................................................................................................70
2.1 Het kind centraal:..............................................................................................................................70
2.2 Ouders:.............................................................................................................................................70
2.3 De buurt:...........................................................................................................................................70
2.4 Het team:..........................................................................................................................................71
, 3 Vlaanderen klaar voor een Masterplan KO?.............................................................................................72
4 Pedagogisch Raamwerk...........................................................................................................................72
4.1 Kwaliteit meten:................................................................................................................................72
4.2 Beleidsvoerend vermogen:...............................................................................................................73
Sofagesprek: Voorbeelden van kindbeelden...................................................................................................74
Vragen aan sprekers....................................................................................................................................74
,Hoofdstuk 1: Inleiding pedagogiek en
gezinsondersteuning
1. Pedagogiek vs Pedagogische wetenschappen
1.1 Traditionele omschrijving:
Pedagogiek= Wetenschappelijke studie van opvoeding, onderwijs en vorming.
Pedagogische wetenschappen verwijst naar:
Meerdere sub-disciplines
Meerdere pedagogische kaders
Meerdere onderzoeksmethodes
Waarom spreken we nu over pedagogische wetenschappen ipv pedagogiek?
Het kan heel veel inhouden, je kan je in verschillende zaken specialiseren die te maken hebben met
pedagogiek.
Wat wordt er bedoelt met “pedagogiek is een kwestie op zich”?
Pedagogiek zelf is ook iets waarover mensen discussiëren.
2. Twee wetenschapsbenaderingen
2.1 Evidence based pedagogiek:
Kenmerken:
Kijkt naar wat werkt
Door te meten
Voorschrijvend: voorschrijven wat je moet doen
Volgens welke 2 tendensen wordt evidence based gestimuleerd?
1) Risico reducerend denken= Hoe kunnen we risico’s verminderen
- Risico’s meten
- Hoe kunnen we ze beïnvloeden
2) Individualiserend denken= Kijken naar het individu
- Risico’s bekijken
- Maatregelen voor individu
- Individu naar de norm krijgen
Valkuilen Voordelen
Focust op risico’s, niet op goede en talenten Eindelijk ondersteuning mogelijk
Kind = cijfer: Je gaat het individu voorbij Zorgt voor bepaalde inzichten
Wordt medisch: test > label > medicatie
De normen liggen overal anders
Stellen de maatschappij niet meer in vraag:
lat via maatregelen te hoog leggen
,2.2 Fundamentele pedagogiek:
Kenmerken:
Wat wordt er bedoeld met “het werkt”?
Trage fundamentele vraagstukken
Beschrijvend: zo kan het er ook uit zien
Ethisch en normatief
o Samenleving en pedagogiek hangen samen
o Onderliggende ideologische kwesties (= W&N) in vraag stellen
Je moet niet aan de norm voldoen, je bekijkt de context
Voorbeeld: “Pedagogische tik”
EB: Gaat voor- en nadelen voorschrijven
FP: Waarom ingebakken in culturen? Belang? Evolutie?
2.3 Stellingen:
“Pedagogiek gaat vooral over kinderen en hun (al dan niet problematische) ontwikkeling”
Fout: Gaat over kinderen en jongeren, maar ook over volwassenen die willen helpen bij de
opvoeding en de onderlinge pedagogische relatie.
“Het belangrijkste aan opvoeding is het stimuleren van alle ontwikkelingsdomeinen of bijdragen aan een
goede hersenontwikkeling.”
Fout: Opvoeden gaat over veel meer. In de pedagogische relatie wordt ‘de wereld’ binnengebracht. Je geeft
het kind mee hoe jij kijkt naar de samenleving en omgekeerd.
Vb: Oudere zegt – Jongeren zit altijd vastgeplakt aan hun gsm
3. De wereld is pedagogiek en pedagogiek is de wereld
Wat wordt er bedoeld met deze titel?
Opvoeden is meer dan hersenontwikkeling of andere ontwikkelingsdomeinen stimuleren.
Wat moet je dan wel doen?
Aan kinderen de wereld uitleggen en initiëren zodat ze
de wereld verder zetten
de wereld vernieuwen
Opvoeden vindt plaats tussen generaties.
, 4. Ontdekking van het concept ‘kind’
4.1 Kind is een aparte categorie:
Hoe wordt er gekeken naar kinderen?
Doorheen de tijd
Oudheid Geen aandacht
Late Middeleeuwen Kind is een mini-volwassene
18e eeuw Rousseau Splitsing tussen kind en volwassene
Industrialisering Kind is kwetsbaar en moet beschermd worden, afschaffing kinderarbeid:
kind =/= volwassene
1960 - vandaag Jeugdland, grootbrengen door kleinhouden: het zijn nog maar kinderen
4.2 Uit zich in verschillende contexten:
Welk onderscheid wordt er gemaakt in een andere context?
1) Juridisch: minderjarig versus meerderjarig
2) Sociologisch: afhankelijk versus onafhankelijk
3) Ontwikkelingspsychologie: jongvolwassene versus volwassene, uitgerekte kindertijd
5. Ontdekking van het concept ‘kindertijd’
Kindertijd= Sociaal geconstrueerde periode
Waarop is deze periode gebaseerd?
Maatschappelijke context op dat moment
Biologische kenmerken
6. De 6 kindbeelden
6 kindbeelden:
1) Het voorspelbare kind 4) Het kind als risico
2) Het kind als burger 5) Het kind als held
3) Het witte kind 6) Het kind als kapitaal
Hoe ontstaan de kindbeelden?
Maatschappij bepaalt altijd hoe we naar kinderen kijken.
Hoe wijzigen de kindbeelden doorheen de tijd?
Ze wijzigen niet plots, maar vullen elkaar aan. Verschillende kindbeelden kunnen naast elkaar staan in één
periode.
Kindbeelden hebben een invloed op:
Hoe het kind naar zichzelf kijkt
Verwachtingen
Relatie kind-opvoeder en handelen
De manier waarop men spreekt
Het beleid en de acties die men opzet (sociaal, economisch en cultureel)
Inhoud:
Hoofdstuk 1: Inleiding pedagogiek en gezinsondersteuning.............................................................................6
1. Pedagogiek vs Pedagogische wetenschappen...........................................................................................6
1.1 Traditionele omschrijving:...................................................................................................................6
2. Twee wetenschapsbenaderingen..............................................................................................................6
2.1 Evidence based pedagogiek:...............................................................................................................6
2.2 Fundamentele pedagogiek:.................................................................................................................7
2.3 Stellingen:...........................................................................................................................................7
3. De wereld is pedagogiek en pedagogiek is de wereld...............................................................................7
4. Ontdekking van het concept ‘kind’...........................................................................................................8
4.1 Kind is een aparte categorie:...............................................................................................................8
4.2 Uit zich in verschillende contexten:.....................................................................................................8
5. Ontdekking van het concept ‘kindertijd’...................................................................................................8
6. De 6 kindbeelden......................................................................................................................................8
6.1 Het voorspelbare kind:........................................................................................................................9
6.2 Het kind als burger:.............................................................................................................................9
6.3 Het witte kind:....................................................................................................................................9
6.4 Het kind als risico:...............................................................................................................................9
6.5 Het kind als held:................................................................................................................................9
6.6 Het kind als kapitaal:...........................................................................................................................9
Hoofdstuk 2: Wat is gezinsondersteuning?.......................................................................................................9
1. Wat is een gezin?....................................................................................................................................10
2. Wat is ‘gezinsondersteuning’?................................................................................................................10
2.1 Opvoeding in het vizier:....................................................................................................................10
2.2 Opvoeding in de regelgeving:............................................................................................................11
2.3 Opvoedingsondersteuning vs gezinsondersteuning:.........................................................................11
2.4 Gedeelde vs verdeelde verantwoordelijkheid:..................................................................................13
3. Toepassingen..........................................................................................................................................13
3.1 Functies van opvoedingsondersteuning:...........................................................................................13
3.2 Aanbodsvormen van gezinsondersteuning:......................................................................................13
Gastspreker: Prof Michel Vandenbrouck........................................................................................................14
1. 18e eeuw: Eerste boeken voor breed publiek..........................................................................................15
2. 19de eeuw: Eerste boeken door moeders..............................................................................................15
, 2.1 Romantische verheerlijking van de moeder:.....................................................................................15
3. Begin 20e eeuw: Wetenschap neemt over..............................................................................................15
3.1 Ratio in plaats van gevoel:.................................................................................................................15
4. WOI-WOII: Eugenetica............................................................................................................................15
4.1 Toppunt van rationalisme:................................................................................................................16
5. Na WOII: Opvoeden is Love & Fun..........................................................................................................16
6. Jaren 1980: Toch niet zo veel fun............................................................................................................17
7. Na de crisis(sen): Trust yourself..............................................................................................................18
Besluit:........................................................................................................................................................19
Hoofdstuk 3: Het kind als held........................................................................................................................20
1. Wat houdt het kindbeeld in?.................................................................................................................21
2. Wat is de rol van de volwassene?..........................................................................................................21
3. Wat vertelt dit over de samenleving?.....................................................................................................21
4. Wat is de rol van de pedagogiek?...........................................................................................................21
4.1 Reformpedagogiek:...........................................................................................................................22
4.2 Antiautoritaire opvoeding:................................................................................................................22
5. Opvoedingspiramide van Webster-Stratton............................................................................................23
6. Afgestemd opvoeden..............................................................................................................................25
7. Toepassingen..........................................................................................................................................26
7.1 De applausgeneratie:........................................................................................................................26
7.2 Wie is de schurk?..............................................................................................................................27
7.3 Onopvoedbare kinderen:..................................................................................................................27
8. Sociaal interactiemodel van Patterson....................................................................................................28
8.1 Basis van de theorie:.........................................................................................................................28
8.2 Vierfasenmodel Patterson:................................................................................................................30
8.3 Toepassing – Het STOP4-7 programma:............................................................................................31
Hoofdstuk 4: Het voorspelbare kind...............................................................................................................32
1. Het kind als…...........................................................................................................................................32
2. Het ouder als…........................................................................................................................................33
3. De samenleving als…...............................................................................................................................33
4. Bekende denkers.....................................................................................................................................33
4.1 Jean Piaget:.......................................................................................................................................33
5. Toepassingen..........................................................................................................................................34
5.1 Het consultatiebureau:.....................................................................................................................34
5.2 Oei, ik groei:......................................................................................................................................34
5.3 PISA-test:...........................................................................................................................................34
, 6. Ethische dilemma’s.................................................................................................................................34
6.1 Gehoortest:.......................................................................................................................................34
6.2 Labels:...............................................................................................................................................35
6.3 Designerbaby’s:.................................................................................................................................35
6.4 Meten is weten?...............................................................................................................................35
Hoofdstuk 5: Het witte kind............................................................................................................................36
1. Wat houdt het kindbeeld in?..................................................................................................................36
2. Wat is de rol van de volwassene in dit kindbeeld?..................................................................................37
3. Wat vertelt dit kindbeeld over de samenleving?.....................................................................................37
4. Wat is de rol van de pedagogiek in dit kindbeeld?..................................................................................38
4.1 Ontwikkelen van een interculturele pedagogiek:..............................................................................38
5. Toepassingen..........................................................................................................................................39
5.1 Diversiteit op school:........................................................................................................................39
5.2 De doxa van meertaligheid:..............................................................................................................39
5.3 De doxa van eentaligheid:.................................................................................................................40
Hoofdstuk 6: Het kind als risico.......................................................................................................................42
1. Het kind als…...........................................................................................................................................42
1.1 Het kind als gevaar:...........................................................................................................................42
2. Wat is een risico?....................................................................................................................................45
2.1 Risico als sociaal construct:...............................................................................................................45
2.2 Risicovol spelen:................................................................................................................................46
2.3 Kind in gevaar:..................................................................................................................................47
2.4 Betekenis voor professionele pedagogische praktijk:.......................................................................47
Hoofdstuk 7: Het kind als burger....................................................................................................................47
1. Wat houdt het kindbeeld in?..................................................................................................................47
2. Wat is de rol van de volwassene?...........................................................................................................47
3. Wat vertelt dit over de samenleving?.....................................................................................................48
4. Wat is de rol van de pedagogiek?...........................................................................................................48
5. Toepassingen..........................................................................................................................................49
5.1 Kinderrechten:..................................................................................................................................49
6. Kinderrechten in de jeugdhulp................................................................................................................50
6.1 KEKI:..................................................................................................................................................50
6.2 Vermaatschappelijking van de jeugdzorg:.........................................................................................51
6.3 Folder rechten in de jeugdhulp:........................................................................................................51
Hoofdstuk 8: Gezinnen in armoede................................................................................................................52
1. Kinderarmoede.......................................................................................................................................52
, 1.1 Kadering van het probleem:..............................................................................................................52
1.2 Hoe wordt ermee omgegaan:...........................................................................................................53
2. Wat gezinnen in armoede als ondersteunend ervaren...........................................................................54
2.1 Stellingen:.........................................................................................................................................54
2.2 Onderzoek:........................................................................................................................................54
3. Armoede en jeugdhulp...........................................................................................................................56
3.1 Preventie:..........................................................................................................................................56
3.2 Historische relatie tussen jeugdhulp en armoede:............................................................................56
3.3 Signs of safety:..................................................................................................................................57
3.4 Strategieën:.......................................................................................................................................58
3.5 Alternatieve visies:............................................................................................................................58
Hoofdstuk 9: Het kind als kapitaal..................................................................................................................59
1. Wat houdt dit kindbeeld in?...................................................................................................................59
2. Rol van de volwassene............................................................................................................................60
3. Wat zegt dit over de samenleving...........................................................................................................60
3.1 Neoliberalisme:.................................................................................................................................60
3.2 Opvoeding als preventie:..................................................................................................................60
3.3 Historische context:..........................................................................................................................61
3.4 Head start en spoetnikshock:............................................................................................................63
4. Rol van de pedagogiek............................................................................................................................64
5. Link met de actualiteit............................................................................................................................64
5.1 De Grand Hornu:...............................................................................................................................65
5.2 Artikel: Amper 1 op de 3 Vlaamse studenten….................................................................................65
6. Toepassingen..........................................................................................................................................65
6.1 Gelijke kansen:..................................................................................................................................65
6.2 Ouders als consumenten:.................................................................................................................66
6.3 Kinderen met een beperking – Niet rendabel? :...............................................................................67
Hoofdstuk 10: Het pedagogisch raamwerk.....................................................................................................68
1. Evoluties en kernwaarden.......................................................................................................................68
1.1 Algemeen:.........................................................................................................................................68
1.2 Plaats tekort:.....................................................................................................................................69
2. DiKo Stad Gent........................................................................................................................................70
2.1 Het kind centraal:..............................................................................................................................70
2.2 Ouders:.............................................................................................................................................70
2.3 De buurt:...........................................................................................................................................70
2.4 Het team:..........................................................................................................................................71
, 3 Vlaanderen klaar voor een Masterplan KO?.............................................................................................72
4 Pedagogisch Raamwerk...........................................................................................................................72
4.1 Kwaliteit meten:................................................................................................................................72
4.2 Beleidsvoerend vermogen:...............................................................................................................73
Sofagesprek: Voorbeelden van kindbeelden...................................................................................................74
Vragen aan sprekers....................................................................................................................................74
,Hoofdstuk 1: Inleiding pedagogiek en
gezinsondersteuning
1. Pedagogiek vs Pedagogische wetenschappen
1.1 Traditionele omschrijving:
Pedagogiek= Wetenschappelijke studie van opvoeding, onderwijs en vorming.
Pedagogische wetenschappen verwijst naar:
Meerdere sub-disciplines
Meerdere pedagogische kaders
Meerdere onderzoeksmethodes
Waarom spreken we nu over pedagogische wetenschappen ipv pedagogiek?
Het kan heel veel inhouden, je kan je in verschillende zaken specialiseren die te maken hebben met
pedagogiek.
Wat wordt er bedoelt met “pedagogiek is een kwestie op zich”?
Pedagogiek zelf is ook iets waarover mensen discussiëren.
2. Twee wetenschapsbenaderingen
2.1 Evidence based pedagogiek:
Kenmerken:
Kijkt naar wat werkt
Door te meten
Voorschrijvend: voorschrijven wat je moet doen
Volgens welke 2 tendensen wordt evidence based gestimuleerd?
1) Risico reducerend denken= Hoe kunnen we risico’s verminderen
- Risico’s meten
- Hoe kunnen we ze beïnvloeden
2) Individualiserend denken= Kijken naar het individu
- Risico’s bekijken
- Maatregelen voor individu
- Individu naar de norm krijgen
Valkuilen Voordelen
Focust op risico’s, niet op goede en talenten Eindelijk ondersteuning mogelijk
Kind = cijfer: Je gaat het individu voorbij Zorgt voor bepaalde inzichten
Wordt medisch: test > label > medicatie
De normen liggen overal anders
Stellen de maatschappij niet meer in vraag:
lat via maatregelen te hoog leggen
,2.2 Fundamentele pedagogiek:
Kenmerken:
Wat wordt er bedoeld met “het werkt”?
Trage fundamentele vraagstukken
Beschrijvend: zo kan het er ook uit zien
Ethisch en normatief
o Samenleving en pedagogiek hangen samen
o Onderliggende ideologische kwesties (= W&N) in vraag stellen
Je moet niet aan de norm voldoen, je bekijkt de context
Voorbeeld: “Pedagogische tik”
EB: Gaat voor- en nadelen voorschrijven
FP: Waarom ingebakken in culturen? Belang? Evolutie?
2.3 Stellingen:
“Pedagogiek gaat vooral over kinderen en hun (al dan niet problematische) ontwikkeling”
Fout: Gaat over kinderen en jongeren, maar ook over volwassenen die willen helpen bij de
opvoeding en de onderlinge pedagogische relatie.
“Het belangrijkste aan opvoeding is het stimuleren van alle ontwikkelingsdomeinen of bijdragen aan een
goede hersenontwikkeling.”
Fout: Opvoeden gaat over veel meer. In de pedagogische relatie wordt ‘de wereld’ binnengebracht. Je geeft
het kind mee hoe jij kijkt naar de samenleving en omgekeerd.
Vb: Oudere zegt – Jongeren zit altijd vastgeplakt aan hun gsm
3. De wereld is pedagogiek en pedagogiek is de wereld
Wat wordt er bedoeld met deze titel?
Opvoeden is meer dan hersenontwikkeling of andere ontwikkelingsdomeinen stimuleren.
Wat moet je dan wel doen?
Aan kinderen de wereld uitleggen en initiëren zodat ze
de wereld verder zetten
de wereld vernieuwen
Opvoeden vindt plaats tussen generaties.
, 4. Ontdekking van het concept ‘kind’
4.1 Kind is een aparte categorie:
Hoe wordt er gekeken naar kinderen?
Doorheen de tijd
Oudheid Geen aandacht
Late Middeleeuwen Kind is een mini-volwassene
18e eeuw Rousseau Splitsing tussen kind en volwassene
Industrialisering Kind is kwetsbaar en moet beschermd worden, afschaffing kinderarbeid:
kind =/= volwassene
1960 - vandaag Jeugdland, grootbrengen door kleinhouden: het zijn nog maar kinderen
4.2 Uit zich in verschillende contexten:
Welk onderscheid wordt er gemaakt in een andere context?
1) Juridisch: minderjarig versus meerderjarig
2) Sociologisch: afhankelijk versus onafhankelijk
3) Ontwikkelingspsychologie: jongvolwassene versus volwassene, uitgerekte kindertijd
5. Ontdekking van het concept ‘kindertijd’
Kindertijd= Sociaal geconstrueerde periode
Waarop is deze periode gebaseerd?
Maatschappelijke context op dat moment
Biologische kenmerken
6. De 6 kindbeelden
6 kindbeelden:
1) Het voorspelbare kind 4) Het kind als risico
2) Het kind als burger 5) Het kind als held
3) Het witte kind 6) Het kind als kapitaal
Hoe ontstaan de kindbeelden?
Maatschappij bepaalt altijd hoe we naar kinderen kijken.
Hoe wijzigen de kindbeelden doorheen de tijd?
Ze wijzigen niet plots, maar vullen elkaar aan. Verschillende kindbeelden kunnen naast elkaar staan in één
periode.
Kindbeelden hebben een invloed op:
Hoe het kind naar zichzelf kijkt
Verwachtingen
Relatie kind-opvoeder en handelen
De manier waarop men spreekt
Het beleid en de acties die men opzet (sociaal, economisch en cultureel)
