Organisatiestructuur en Organisatiecultuur
Samenvatting A&O Psychologie (2018/2019)
Universiteit van Amsterdam
SAMENVATTING
Alle benodigde stof ter voorbereiding van het tentamen op 26 maart 2019 –
college-uitwerkingen, samenvattingen van het boek en de bijbehorende
artikelen en hoofdstukken.
,Inhoudsopgave
Organisatiestructuur en Organisatiecultuur (7203BA08XY) ...........................................................................3
Week 1 .................................................................................................................................................................................................... 3
L1: Inleiding, introductie organisatiecultuur en organisatiestructuur ................................................................. 3
Chatman, & O’Reilly (2016) ..................................................................................................................................................... 9
Schein & Schein (2017) – Chapter 1 ................................................................................................................................... 12
Schein & Schein (2017) – Chapter 2 ................................................................................................................................... 13
Schein & Schein (2017) – Chapter 3 ................................................................................................................................... 14
Tolbert & Hall (2009) – Chapter 2 ...................................................................................................................................... 15
Tolbert & Hall (2009) – Chapter 3 ...................................................................................................................................... 17
Week 2 .................................................................................................................................................................................................. 19
L2: Het ontstaan en de ontwikkeling van organisatiecultuur ................................................................................. 19
Dauber, Fink & Yolles (2012) ................................................................................................................................................ 23
Schein & Schein (2017) – Chapter 8 ................................................................................................................................... 27
Schein & Schein (2017) – Chapter 9 ................................................................................................................................... 29
Schein & Schein (2017) – Chapter 10 ................................................................................................................................ 31
Schein & Schein (2017) – Chapter 11 ................................................................................................................................ 33
Week 3 .................................................................................................................................................................................................. 38
L3: Modellen en het meten van organisatiecultuur..................................................................................................... 38
Cameron & Quinn (2011) – Chapter 2............................................................................................................................... 44
Cameron & Quinn (2011) – Chapter 3............................................................................................................................... 46
Cameron & Quinn (2011) – Appendix A ........................................................................................................................... 48
Chatman, Caldwell, O’Reilly & Doerr (2014) .................................................................................................................. 49
Schein & Schein (2017) – Chapter 13 ................................................................................................................................ 53
Schein & Schein (2017) – Chapter 14 ................................................................................................................................ 55
Week 4 .................................................................................................................................................................................................. 58
L4: De impact van de manier van omgaan met fouten ............................................................................................... 58
Dimitrova, van Dyck, van Hooft & Groenewegen (2015) .......................................................................................... 62
Dimitrova, van Hooft, van Dyck, & Groenewegen (2017) ......................................................................................... 65
Frese & Keith (2015) ................................................................................................................................................................ 72
Fruhen & Keith (2014) ............................................................................................................................................................. 77
Van Dyck, Dimitrova, de Korne & Hiddema (2013) .................................................................................................... 80
Week 5 .................................................................................................................................................................................................. 82
L5: Macro- en microcultuur en cultuurverschillen ...................................................................................................... 82
Gelfand, Brett, Gunia, Imai, Huang, & Hsu (2013) ........................................................................................................ 87
Hofstede (2011) .......................................................................................................................................................................... 89
Knight, Menges, & Bruch (2018).......................................................................................................................................... 93
Vaara, Sarala, Stahl & Björkman (2012) ........................................................................................................................... 97
Schein & Schein (2017) – Chapter 6 ................................................................................................................................ 102
Week 6 ............................................................................................................................................................................................... 106
L6: Organisatiecultuur en uitkomsten ........................................................................................................................... 106
Hartnell, Kinicki, Lambert, Fugate & Doyle Corner (2016) ................................................................................... 110
Hartnell, Ou, & Kinicki (2011) ........................................................................................................................................... 116
Hartnell, Ou, Kinicki, Choi & Karam (2019) ................................................................................................................. 119
Myer, Thoroughgood, & Mohammed (2016) .............................................................................................................. 123
Steiber & Alänge (2013) ....................................................................................................................................................... 126
Week 7 ............................................................................................................................................................................................... 130
L7: Fit en socialisatie ............................................................................................................................................................. 130
Barrick, & Parks-Leduc (2018).......................................................................................................................................... 135
Bogaerts, de Cooman, & de Gieter (2018) .................................................................................................................... 140
Feldman, & O’Neill (2014) ................................................................................................................................................... 142
Vanderstukken, Proost, & van den Broeck (2018) ................................................................................................... 133
2
,05-02-2019 – College 1 – Inleiding, introductie organisatiecultuur en organisatiestructuur
Leerdoelen
1.Het begrip organisatie definiëren en verschillende insteken voor onderzoek naar organisaties
evalueren
2. Definities en kernelementen of karakteristieken van organisatiecultuur bespreken
3. Enkele obstakels en aandachtspunten voor onderzoek naar organisatiecultuur benoemen en
toelichten
4. De lelievijver-conceptualisatie van organisatiecultuur uitleggen, o.a. aan de hand van concrete
voorbeelden
5. De ontwikkeling van het denken over organisatiestructuur in de afgelopen 150 jaar in
vogelvlucht beschrijven
6. Dimensies van organisatiestructuur bespreken en evalueren, en de samenhang tussen de
verschillende dimensies toelichten
7. Contingentiefactoren voor een organisatiestructuur analyseren en evalueren
Introductie organisaties en organisatiecultuur
Organisation (Rollinson, 2008, p. 4) = “Social entities [with nominal boundaries] brought into
existence and sustained in an ongoing way by humans to serve some purpose, from which it
follows that human activities in the entity are normally structured and coordinated towards
achieving some [shared] purpose or goal(s).”
Denken over organisaties
Hoe?
• Organizational Behavior versus Organizational Analysis/Theory
o Micro versus macro
o Levels of Analysis
• Organisaties als Systemen (zie ook Tolbert & Hall, p. 45)
o Closed (efficiëntie zit in de organisatie) versus Open (input – output)
o Contingencies
• Organisaties als Metaforen (Morgan, 1986)
o Micro versus macro
o Levels of Analysis
o Morgan’s metaforen
§ Machine en organisme
v Organisaties als machine (closed system-gedachte)
Ø Doelgericht, vaste methoden-procedures-regels, effectief en efficiënt
Ø Theorieën => zie tijdlijn
Ø Voornaamste kanttekening = je hebt met mensen te maken (bv dat ze
het anders willen doen; het uiteindelijke doel kan vast staan, maar de
weg daarnaartoe kan nog wel eens verschillen)
v Organisaties als organismen (open system-gedachte)
Ø Behoeften en overleving, interactie met omgeving, interconnected
subsystemen, het menselijke element
Ø Theorieën => zie tijdlijn
Ø Voornaamste kanttekening = je hebt met mensen te maken (bv dat ze
het anders willen doen; verschillende nevendoelen; meerdere wegen
naar Rome)
3
, v Organisaties als politieke systemen
Ø Meerdere doelen, potentieel conflict, competitie door schaarste
Ø Kracht => realistischer t.a.v. doelen
Ø Voornaamste kanttekening = vaak gebruikt om conflicten aan te
geven, maar het is niet alleen maar negatief (kan ook juist tot
samenwerking leiden)
v Organisaties als culturen
Ø Een sociaal geconstrueerde werkelijkheid, gedeelden waarden en
overtuigingen, cultuur beïnvloedt gedrag
Ø Kracht => sluit aan bij complexe realiteit
Ø Voornaamste kanttekening = lastig om te gebruiken binnen
onderzoek (omdat de grenzen minder duidelijk zijn)
Wat is cultuur?
Volgens het digitale woordenboek: Cultuur
• Verbouwing van gewassen
• Op voedingsbodem gekweekte bacterieën
• Het geheel van geestelijke verworvenheden van een land, volk, enz.; beschaving:
eetcultuur, wooncultuur
Onderzoek en praktijk (Chatman & O’Reilly, 2016)
• Vanaf de Jaren 80 vorige eeuw
o Managers én onderzoekers tonen interesse
o Onderzoeksparadigma uit culturele antropologie
o Cultuur als betekenis gever => ‘commitment’
• Impact interesse uit praktijk
o Managers willen cultuur ‘managen’
o Aantrekkelijk consultancy kansen
o Onderzoek gericht op uitkomsten en toepasbaarheid
o Definities en theoretische verklaringen onderbelicht
o Geen inzicht in mechanismen
Research so far ; drie obstakels (Chatman & O’Reilly, 2016) – vierde in week 3
• Geen eenduidige definitie/operationalisatie
o Geen logisch samenhangend onderzoek
o Meetinstrumenten wel predictieve validiteit
o Meetinstrumenten geen construct validiteit => geen gedegen theoretische
verklaringen (we vergelijken dingen waarvan we niet weten of we dat wel met
elkaar kunnen/mogen vergelijken – banaan versus kiwi?)
• Cultuur versus Klimaat
o Klimaat m.b.t. specifiek fenomeen, meer veranderlijk
o Cultuur m.b.t. fundamentele overtuigingen, stabiel over tijd
o Klimaat als mediator (meer ‘proximal’ dan cultuur)
o Schein & Schein (2017) p. 17: klimaat is manifestatie van cultuur
• Kwalitatief versus Kwantitatief
o Over het algemeen een combinatie van methoden
o Sociaal-culturerel antropologie, etnologie, ‘organisaties zijn culturen’
o Functionalisatische insteek, ‘organisaties hebben culturen’
o Betekenis versus Gedrag
o Schein & Schein (2017): H13-H14(-H15)
4
Samenvatting A&O Psychologie (2018/2019)
Universiteit van Amsterdam
SAMENVATTING
Alle benodigde stof ter voorbereiding van het tentamen op 26 maart 2019 –
college-uitwerkingen, samenvattingen van het boek en de bijbehorende
artikelen en hoofdstukken.
,Inhoudsopgave
Organisatiestructuur en Organisatiecultuur (7203BA08XY) ...........................................................................3
Week 1 .................................................................................................................................................................................................... 3
L1: Inleiding, introductie organisatiecultuur en organisatiestructuur ................................................................. 3
Chatman, & O’Reilly (2016) ..................................................................................................................................................... 9
Schein & Schein (2017) – Chapter 1 ................................................................................................................................... 12
Schein & Schein (2017) – Chapter 2 ................................................................................................................................... 13
Schein & Schein (2017) – Chapter 3 ................................................................................................................................... 14
Tolbert & Hall (2009) – Chapter 2 ...................................................................................................................................... 15
Tolbert & Hall (2009) – Chapter 3 ...................................................................................................................................... 17
Week 2 .................................................................................................................................................................................................. 19
L2: Het ontstaan en de ontwikkeling van organisatiecultuur ................................................................................. 19
Dauber, Fink & Yolles (2012) ................................................................................................................................................ 23
Schein & Schein (2017) – Chapter 8 ................................................................................................................................... 27
Schein & Schein (2017) – Chapter 9 ................................................................................................................................... 29
Schein & Schein (2017) – Chapter 10 ................................................................................................................................ 31
Schein & Schein (2017) – Chapter 11 ................................................................................................................................ 33
Week 3 .................................................................................................................................................................................................. 38
L3: Modellen en het meten van organisatiecultuur..................................................................................................... 38
Cameron & Quinn (2011) – Chapter 2............................................................................................................................... 44
Cameron & Quinn (2011) – Chapter 3............................................................................................................................... 46
Cameron & Quinn (2011) – Appendix A ........................................................................................................................... 48
Chatman, Caldwell, O’Reilly & Doerr (2014) .................................................................................................................. 49
Schein & Schein (2017) – Chapter 13 ................................................................................................................................ 53
Schein & Schein (2017) – Chapter 14 ................................................................................................................................ 55
Week 4 .................................................................................................................................................................................................. 58
L4: De impact van de manier van omgaan met fouten ............................................................................................... 58
Dimitrova, van Dyck, van Hooft & Groenewegen (2015) .......................................................................................... 62
Dimitrova, van Hooft, van Dyck, & Groenewegen (2017) ......................................................................................... 65
Frese & Keith (2015) ................................................................................................................................................................ 72
Fruhen & Keith (2014) ............................................................................................................................................................. 77
Van Dyck, Dimitrova, de Korne & Hiddema (2013) .................................................................................................... 80
Week 5 .................................................................................................................................................................................................. 82
L5: Macro- en microcultuur en cultuurverschillen ...................................................................................................... 82
Gelfand, Brett, Gunia, Imai, Huang, & Hsu (2013) ........................................................................................................ 87
Hofstede (2011) .......................................................................................................................................................................... 89
Knight, Menges, & Bruch (2018).......................................................................................................................................... 93
Vaara, Sarala, Stahl & Björkman (2012) ........................................................................................................................... 97
Schein & Schein (2017) – Chapter 6 ................................................................................................................................ 102
Week 6 ............................................................................................................................................................................................... 106
L6: Organisatiecultuur en uitkomsten ........................................................................................................................... 106
Hartnell, Kinicki, Lambert, Fugate & Doyle Corner (2016) ................................................................................... 110
Hartnell, Ou, & Kinicki (2011) ........................................................................................................................................... 116
Hartnell, Ou, Kinicki, Choi & Karam (2019) ................................................................................................................. 119
Myer, Thoroughgood, & Mohammed (2016) .............................................................................................................. 123
Steiber & Alänge (2013) ....................................................................................................................................................... 126
Week 7 ............................................................................................................................................................................................... 130
L7: Fit en socialisatie ............................................................................................................................................................. 130
Barrick, & Parks-Leduc (2018).......................................................................................................................................... 135
Bogaerts, de Cooman, & de Gieter (2018) .................................................................................................................... 140
Feldman, & O’Neill (2014) ................................................................................................................................................... 142
Vanderstukken, Proost, & van den Broeck (2018) ................................................................................................... 133
2
,05-02-2019 – College 1 – Inleiding, introductie organisatiecultuur en organisatiestructuur
Leerdoelen
1.Het begrip organisatie definiëren en verschillende insteken voor onderzoek naar organisaties
evalueren
2. Definities en kernelementen of karakteristieken van organisatiecultuur bespreken
3. Enkele obstakels en aandachtspunten voor onderzoek naar organisatiecultuur benoemen en
toelichten
4. De lelievijver-conceptualisatie van organisatiecultuur uitleggen, o.a. aan de hand van concrete
voorbeelden
5. De ontwikkeling van het denken over organisatiestructuur in de afgelopen 150 jaar in
vogelvlucht beschrijven
6. Dimensies van organisatiestructuur bespreken en evalueren, en de samenhang tussen de
verschillende dimensies toelichten
7. Contingentiefactoren voor een organisatiestructuur analyseren en evalueren
Introductie organisaties en organisatiecultuur
Organisation (Rollinson, 2008, p. 4) = “Social entities [with nominal boundaries] brought into
existence and sustained in an ongoing way by humans to serve some purpose, from which it
follows that human activities in the entity are normally structured and coordinated towards
achieving some [shared] purpose or goal(s).”
Denken over organisaties
Hoe?
• Organizational Behavior versus Organizational Analysis/Theory
o Micro versus macro
o Levels of Analysis
• Organisaties als Systemen (zie ook Tolbert & Hall, p. 45)
o Closed (efficiëntie zit in de organisatie) versus Open (input – output)
o Contingencies
• Organisaties als Metaforen (Morgan, 1986)
o Micro versus macro
o Levels of Analysis
o Morgan’s metaforen
§ Machine en organisme
v Organisaties als machine (closed system-gedachte)
Ø Doelgericht, vaste methoden-procedures-regels, effectief en efficiënt
Ø Theorieën => zie tijdlijn
Ø Voornaamste kanttekening = je hebt met mensen te maken (bv dat ze
het anders willen doen; het uiteindelijke doel kan vast staan, maar de
weg daarnaartoe kan nog wel eens verschillen)
v Organisaties als organismen (open system-gedachte)
Ø Behoeften en overleving, interactie met omgeving, interconnected
subsystemen, het menselijke element
Ø Theorieën => zie tijdlijn
Ø Voornaamste kanttekening = je hebt met mensen te maken (bv dat ze
het anders willen doen; verschillende nevendoelen; meerdere wegen
naar Rome)
3
, v Organisaties als politieke systemen
Ø Meerdere doelen, potentieel conflict, competitie door schaarste
Ø Kracht => realistischer t.a.v. doelen
Ø Voornaamste kanttekening = vaak gebruikt om conflicten aan te
geven, maar het is niet alleen maar negatief (kan ook juist tot
samenwerking leiden)
v Organisaties als culturen
Ø Een sociaal geconstrueerde werkelijkheid, gedeelden waarden en
overtuigingen, cultuur beïnvloedt gedrag
Ø Kracht => sluit aan bij complexe realiteit
Ø Voornaamste kanttekening = lastig om te gebruiken binnen
onderzoek (omdat de grenzen minder duidelijk zijn)
Wat is cultuur?
Volgens het digitale woordenboek: Cultuur
• Verbouwing van gewassen
• Op voedingsbodem gekweekte bacterieën
• Het geheel van geestelijke verworvenheden van een land, volk, enz.; beschaving:
eetcultuur, wooncultuur
Onderzoek en praktijk (Chatman & O’Reilly, 2016)
• Vanaf de Jaren 80 vorige eeuw
o Managers én onderzoekers tonen interesse
o Onderzoeksparadigma uit culturele antropologie
o Cultuur als betekenis gever => ‘commitment’
• Impact interesse uit praktijk
o Managers willen cultuur ‘managen’
o Aantrekkelijk consultancy kansen
o Onderzoek gericht op uitkomsten en toepasbaarheid
o Definities en theoretische verklaringen onderbelicht
o Geen inzicht in mechanismen
Research so far ; drie obstakels (Chatman & O’Reilly, 2016) – vierde in week 3
• Geen eenduidige definitie/operationalisatie
o Geen logisch samenhangend onderzoek
o Meetinstrumenten wel predictieve validiteit
o Meetinstrumenten geen construct validiteit => geen gedegen theoretische
verklaringen (we vergelijken dingen waarvan we niet weten of we dat wel met
elkaar kunnen/mogen vergelijken – banaan versus kiwi?)
• Cultuur versus Klimaat
o Klimaat m.b.t. specifiek fenomeen, meer veranderlijk
o Cultuur m.b.t. fundamentele overtuigingen, stabiel over tijd
o Klimaat als mediator (meer ‘proximal’ dan cultuur)
o Schein & Schein (2017) p. 17: klimaat is manifestatie van cultuur
• Kwalitatief versus Kwantitatief
o Over het algemeen een combinatie van methoden
o Sociaal-culturerel antropologie, etnologie, ‘organisaties zijn culturen’
o Functionalisatische insteek, ‘organisaties hebben culturen’
o Betekenis versus Gedrag
o Schein & Schein (2017): H13-H14(-H15)
4
