HC 1: Steden & burgers in de Lage
Landen
Steden ontstonden of herleefden. De ontwikkelingen beginnen op het platteland, waar de
landbouwopbrengsten groeien door nieuwe uitvindingen. Ook wordt er meer land
vrijgemaakt. De grotere oogsten zorgen voor een bevolkingsgroei, maar ook voor een
overschot. Hierdoor kan de handel ontstaan of groeien. Doordat de landbouw zo goed
verloopt, hoeft niet iedereen meer boer te zijn en ontstaat het ambacht. Deze factoren zorgen
voor het heropleven van oude steden en het ontstaan van nieuwe steden. Er breekt een periode
uit van grote veiligheid, dit zorgt allemaal voor een sprong in de geldeconomie.
Deze nieuwe steden ontstaan op het land van een landheer. Om hun economische belangen te
beschermen kregen/kochten zij stadsrechten. Hiermee konden ze een stadsmuur bouwen,
eigen munten slaan en hadden ze een eigen stadsbestuur. De landheer kreeg hier belasting
voor terug, waarmee een leger betaald kon worden. Door stadsrecht kon de leenheer de adel
uit het spel zetten. De steden werden hierdoor steeds belangrijker. De handel werd ook erg
belangrijk, door steden die hun producten verkochten en transporteerden. De inwoners van die
steden waren de poorters, zij waren erg belangrijk, want door hen ontstond de derde stand.
De eerste stad in Vlaanderen die zich ging ontwikkelen tot handelsstad is Atrecht. Het wordt
een centrum van de lakennijverheid, er ontstaan handelsnetwerken en de kooplieden
verenigen zich in koopmansgilden (zorgt voor samenwerking en zekerheid). De kooplieden
worden rijker en kunnen zich inkopen in het stadsbestuur. Rond 1300 wordt Atrecht een beetje
aan de kant gezet door Brugge. Door zijn gunstige ligging wordt dit het nieuwe centrum van
de lakennijverheid, want het ligt vlak aan de Noordzee. Door de Hanze wordt het niveau van
deze handelsstad nog wat verhoogd. Er wordt namelijk samengewerkt met heel veel
verschillende steden om de handel te verbeteren. De Guldensporenslag is de strijd tussen de
burgers en de adel om de zeggenschap in Vlaanderen. Deze strijd wordt gewonnen door de
burgers.
Rond 1300 vormden Vlaanderen en Brabant het economisch zwaartepunt. Eerst Atrecht,
daarna Brugge. Bij de handel werd de wisselbrief ontwikkeld, zo konden handelaren. Op pad
zonder heel veel geld bij zich te hebben. Hierbij ontstonden ook de eerste banken, waar deze
wisselbrieven ingeleverd konden worden. Ook ontstond de koopmansbeurs.
Antwerpen werd ook steeds belangrijker, door de goede ligging bij zee en verbindingen met
andere steden. Amsterdam kwam op door de graanhandel met het Oostzeegebied.
De stedelijke burgerij nam steeds meer taken van de adel en de geestelijkheid over. De adel
ging over de bestuursfuncties en de geestelijkheid ging over het onderwijs en de sociale zorg.
Uit deze taken kwamen de ideeën van het bonum commune (algemeen belang) weer op, dus
wat belangrijk was voor de mensen in de stad/het volk. Ook kregen mensen steeds meer hun
eigen geloofsbelevingen ze gingen afwijken van wat opgelegd werd. Er kwamen
bedelorden en begijnhoven, die zich terugtrokken in kloosters om een sober leven te leiden.
moderne devotie.
Landen
Steden ontstonden of herleefden. De ontwikkelingen beginnen op het platteland, waar de
landbouwopbrengsten groeien door nieuwe uitvindingen. Ook wordt er meer land
vrijgemaakt. De grotere oogsten zorgen voor een bevolkingsgroei, maar ook voor een
overschot. Hierdoor kan de handel ontstaan of groeien. Doordat de landbouw zo goed
verloopt, hoeft niet iedereen meer boer te zijn en ontstaat het ambacht. Deze factoren zorgen
voor het heropleven van oude steden en het ontstaan van nieuwe steden. Er breekt een periode
uit van grote veiligheid, dit zorgt allemaal voor een sprong in de geldeconomie.
Deze nieuwe steden ontstaan op het land van een landheer. Om hun economische belangen te
beschermen kregen/kochten zij stadsrechten. Hiermee konden ze een stadsmuur bouwen,
eigen munten slaan en hadden ze een eigen stadsbestuur. De landheer kreeg hier belasting
voor terug, waarmee een leger betaald kon worden. Door stadsrecht kon de leenheer de adel
uit het spel zetten. De steden werden hierdoor steeds belangrijker. De handel werd ook erg
belangrijk, door steden die hun producten verkochten en transporteerden. De inwoners van die
steden waren de poorters, zij waren erg belangrijk, want door hen ontstond de derde stand.
De eerste stad in Vlaanderen die zich ging ontwikkelen tot handelsstad is Atrecht. Het wordt
een centrum van de lakennijverheid, er ontstaan handelsnetwerken en de kooplieden
verenigen zich in koopmansgilden (zorgt voor samenwerking en zekerheid). De kooplieden
worden rijker en kunnen zich inkopen in het stadsbestuur. Rond 1300 wordt Atrecht een beetje
aan de kant gezet door Brugge. Door zijn gunstige ligging wordt dit het nieuwe centrum van
de lakennijverheid, want het ligt vlak aan de Noordzee. Door de Hanze wordt het niveau van
deze handelsstad nog wat verhoogd. Er wordt namelijk samengewerkt met heel veel
verschillende steden om de handel te verbeteren. De Guldensporenslag is de strijd tussen de
burgers en de adel om de zeggenschap in Vlaanderen. Deze strijd wordt gewonnen door de
burgers.
Rond 1300 vormden Vlaanderen en Brabant het economisch zwaartepunt. Eerst Atrecht,
daarna Brugge. Bij de handel werd de wisselbrief ontwikkeld, zo konden handelaren. Op pad
zonder heel veel geld bij zich te hebben. Hierbij ontstonden ook de eerste banken, waar deze
wisselbrieven ingeleverd konden worden. Ook ontstond de koopmansbeurs.
Antwerpen werd ook steeds belangrijker, door de goede ligging bij zee en verbindingen met
andere steden. Amsterdam kwam op door de graanhandel met het Oostzeegebied.
De stedelijke burgerij nam steeds meer taken van de adel en de geestelijkheid over. De adel
ging over de bestuursfuncties en de geestelijkheid ging over het onderwijs en de sociale zorg.
Uit deze taken kwamen de ideeën van het bonum commune (algemeen belang) weer op, dus
wat belangrijk was voor de mensen in de stad/het volk. Ook kregen mensen steeds meer hun
eigen geloofsbelevingen ze gingen afwijken van wat opgelegd werd. Er kwamen
bedelorden en begijnhoven, die zich terugtrokken in kloosters om een sober leven te leiden.
moderne devotie.
