Biologie - zenuwstelsel
Paragraaf 1 centraal zenuwstelsel
Het zenuwstelsel bestaat uit twee delen. Het centraal zenuwstelsel bevindt zich in het
centrum van het lichaam en bestaat uit de neuronen (zenuwcellen) van de hersenen en het
ruggenmerg met hun ondersteunende cellen. Het perifeer zenuwstelsel bestaat uit aan- en
afvoerende uitlopers van een groot aantal neuronen in het centraal zenuwstelsel. Ze
verbinden alle delen van het lichaam met het centraal zenuwstelsel.
Zowel bij hersenen als ruggenmerg valt een wit en een grijs deel te onderscheiden. De grijze
kleur is afkomstig van de cellichamen van de miljarden neuronen. De witte kleur komt van de
uitlopers van neuronen met een extra isolerend omhulsel van myeline. In de hersenen ligt de
grijze stof aan de buitenzijde en de witte stof aan de binnenzijde. Bij het ruggenmerg is dat
andersom.
De tweede helften van de grote hersenen zijn met elkaar verbonden door de hersenbalk. De
hersenstam en de kleine hersenen omvatten de rest. Het verlengde merg verbindt de
hersenen met het ruggenmerg. Hersenen, ruggenmerg en hun bloedvaten zijn extra
beschermd door drie vliezen. Cellen van de haarvaten in de hersenen vormen samen met
astrocyten de bloed-hersenbarrière. Astrocyten zijn gliacellen, steuncellen met veel uitlopers
en een groot aantal functies. Ze vormen een gesloten kring rondom de bloedvaten in de
hersenen. Deze barrière beschermt de hersenen tegen ongewenste stoffen, maar helaas
ook tegen nuttige medicijnen.
De grote hersenen hebben een aantal functies zoals het ordenen en verwerken van
informatie, logisch redeneren, bewustzijn, emotie en geheugenfuncties. Het grijze deel van
de hersenen is de hersenschors. De primaire motorische schors zijn kleine gebieden met
neuronen die allemaal een groep spieren aansturen. Dit gedeelte is verbonden met het
secundaire motorische schors dat bevat geheugen over hoe de spieren hun bewegingen
doen. De motorische schors van de rechter hersenhelft bestuurt de linkerzijde van het
lichaam en andersom. Binnenkomende informatie gaat in de hersenen naar sensorische
centra in de schors die bij het zintuig horen. In het primaire gehoorcentrum komen impulsen
vanuit het oor binnen en vindt bewustwording plaats. In het secundaire gehoorcentrum vindt
de interpretatie van het geluid plaats. Hierbij wordt het geluid bijvoorbeeld herkent. Elk type
zintuig heeft een eigen primair en secundair gebied in de schors. Hoe complexer de
informatiestroom hoe groter het deel.
De hersenstam bevat een aantal vitale centra voor het regelen van de bloedcirculatie,
lichaamstemperatuur en ademhaling. De hersenstam bestaat uit de pons, de
middenhersenen en het verlengde merg. De pons verbindt de grote en kleine hersenen en is
een tussenstation tussen je evenwichtszintuig en de kleine hersenen. In de middenhersenen
ligt het beloningscentrum. De reflexen in het lichaam gaan via de hersenstam. Het verlengde
merg verbindt je hersenen met het ruggenmerg. Hier kruisen de zenuwbanen waardoor de
linker hersenhelft informatie krijgt uit de rechter lichaamshelft en andersom.
Kleinen hersenen zorgen voor de fijne motoriek.
De hypothalamus stuur de hypofyse aan. Ook bevat het de thermostaat van je lichaam en de
biologische klok.
De thalamus selecteert welke impulsen van zintuigen naar de verschillende delen van de
hersenschors gaan. De thalamus kan bepaalde impulsen remmen. Bij ADHD is het voorste
deel van de hersenschors te weinig actief. Neuronen in dit deel vormen dopamine. Een
tekort hiervan geeft de thalamus selectieproblemen. Doordat er geen achtergrondinformatie
wordt weggefilterd is concentreren lastig.
Je ruggenmerg bevat de hoofdzenuwkabels van je lichaam. Uit het ruggenmerg ontspringen
ruggenmergzenuwen die verbinding maken met ledematen en organen. Het deel van de
zenuw dat informatie afvoert, verlaat het ruggenmerg aan de buikzijde. Het aanvoerend deel
komt aan de rugzijde binnen. Vlak voor het ruggenmerg heeft het aanvoerend deel een
verdikking: het spinale ganglion. Daar zitten de cellichamen van de aanvoerende neuronen
bij elkaar. de cellichamen van de afvoerende neuronen liggen in de grijze stof van het
Paragraaf 1 centraal zenuwstelsel
Het zenuwstelsel bestaat uit twee delen. Het centraal zenuwstelsel bevindt zich in het
centrum van het lichaam en bestaat uit de neuronen (zenuwcellen) van de hersenen en het
ruggenmerg met hun ondersteunende cellen. Het perifeer zenuwstelsel bestaat uit aan- en
afvoerende uitlopers van een groot aantal neuronen in het centraal zenuwstelsel. Ze
verbinden alle delen van het lichaam met het centraal zenuwstelsel.
Zowel bij hersenen als ruggenmerg valt een wit en een grijs deel te onderscheiden. De grijze
kleur is afkomstig van de cellichamen van de miljarden neuronen. De witte kleur komt van de
uitlopers van neuronen met een extra isolerend omhulsel van myeline. In de hersenen ligt de
grijze stof aan de buitenzijde en de witte stof aan de binnenzijde. Bij het ruggenmerg is dat
andersom.
De tweede helften van de grote hersenen zijn met elkaar verbonden door de hersenbalk. De
hersenstam en de kleine hersenen omvatten de rest. Het verlengde merg verbindt de
hersenen met het ruggenmerg. Hersenen, ruggenmerg en hun bloedvaten zijn extra
beschermd door drie vliezen. Cellen van de haarvaten in de hersenen vormen samen met
astrocyten de bloed-hersenbarrière. Astrocyten zijn gliacellen, steuncellen met veel uitlopers
en een groot aantal functies. Ze vormen een gesloten kring rondom de bloedvaten in de
hersenen. Deze barrière beschermt de hersenen tegen ongewenste stoffen, maar helaas
ook tegen nuttige medicijnen.
De grote hersenen hebben een aantal functies zoals het ordenen en verwerken van
informatie, logisch redeneren, bewustzijn, emotie en geheugenfuncties. Het grijze deel van
de hersenen is de hersenschors. De primaire motorische schors zijn kleine gebieden met
neuronen die allemaal een groep spieren aansturen. Dit gedeelte is verbonden met het
secundaire motorische schors dat bevat geheugen over hoe de spieren hun bewegingen
doen. De motorische schors van de rechter hersenhelft bestuurt de linkerzijde van het
lichaam en andersom. Binnenkomende informatie gaat in de hersenen naar sensorische
centra in de schors die bij het zintuig horen. In het primaire gehoorcentrum komen impulsen
vanuit het oor binnen en vindt bewustwording plaats. In het secundaire gehoorcentrum vindt
de interpretatie van het geluid plaats. Hierbij wordt het geluid bijvoorbeeld herkent. Elk type
zintuig heeft een eigen primair en secundair gebied in de schors. Hoe complexer de
informatiestroom hoe groter het deel.
De hersenstam bevat een aantal vitale centra voor het regelen van de bloedcirculatie,
lichaamstemperatuur en ademhaling. De hersenstam bestaat uit de pons, de
middenhersenen en het verlengde merg. De pons verbindt de grote en kleine hersenen en is
een tussenstation tussen je evenwichtszintuig en de kleine hersenen. In de middenhersenen
ligt het beloningscentrum. De reflexen in het lichaam gaan via de hersenstam. Het verlengde
merg verbindt je hersenen met het ruggenmerg. Hier kruisen de zenuwbanen waardoor de
linker hersenhelft informatie krijgt uit de rechter lichaamshelft en andersom.
Kleinen hersenen zorgen voor de fijne motoriek.
De hypothalamus stuur de hypofyse aan. Ook bevat het de thermostaat van je lichaam en de
biologische klok.
De thalamus selecteert welke impulsen van zintuigen naar de verschillende delen van de
hersenschors gaan. De thalamus kan bepaalde impulsen remmen. Bij ADHD is het voorste
deel van de hersenschors te weinig actief. Neuronen in dit deel vormen dopamine. Een
tekort hiervan geeft de thalamus selectieproblemen. Doordat er geen achtergrondinformatie
wordt weggefilterd is concentreren lastig.
Je ruggenmerg bevat de hoofdzenuwkabels van je lichaam. Uit het ruggenmerg ontspringen
ruggenmergzenuwen die verbinding maken met ledematen en organen. Het deel van de
zenuw dat informatie afvoert, verlaat het ruggenmerg aan de buikzijde. Het aanvoerend deel
komt aan de rugzijde binnen. Vlak voor het ruggenmerg heeft het aanvoerend deel een
verdikking: het spinale ganglion. Daar zitten de cellichamen van de aanvoerende neuronen
bij elkaar. de cellichamen van de afvoerende neuronen liggen in de grijze stof van het
