Samenvatting Nectar 4 vwo Hoofdstuk 6: Voortplanting

6.1 Embryonale ontwikkeling
Follikel:
blaasje met een eicel in de eierstok, dat tijdens de ontwikkeling van een eicel groter
wordt en uiteindelijk open barst
Ovulatie (eisprong): het openbarsten van een follikel in een van beide ovaria
(eierstokken) waardoor een eicel vrijkomt  de eicel komt, omring met cellen uit het
ovarium in een eileider terecht  een van de zaadcellen, die vanuit de vagina in de
eileider is gekomen, kan de eicel bevruchten.
Stappen tot de uiteindelijke bevruchting:
1. Een aantal zaadcellen dringt door de follikelcellen heen
2. Zaadcellen maken contact met de eischil (een eiwitlaag om de eicel)
3. Zaadcellen geven enzymen af die de eischil ter plekke afbreken. Eén zaadcel
dringt uiteindelijk door tot het celmembraan van de eicel.
4. De zaadcel geeft zijn kern aan de eicel af.
5. De zaadcel geeft zijn kern aan de eicel af. Het DNA van de vader komt in de
celkern van de eicel bij dat van de moeder. De bevruchting is afgerond 
hierdoor is een zygote (= een bevrucht eicel) gevormd.
Bevruchting: Het versmelten van de kern van een eicel met de kern van een
zaadcel, waarbij een zygote ontstaat.
Het duurt dertig uur voordat de eerste deling van de zygote plaatsvindt. Na ongeveer
drie dagen klompje van zestien cellen.
Klievingsdelingen: Binas Tabel 86 B
 Dit zijn de delingen na de bevruchting  mitotische
celdelingen (2n  2n + 2n)
 Geen cytoplasmagroei  waardoor het embryo niet
groter wordt. Dit duurt vijf dagen.


Trilharen aan de binnenkant van de eileiders vervoeren
het klompje cellen in ongeveer vijfdagen naar de
baarmoeder.

,Ontwikkeling van een embryo in de baarmoeder:
1. Na 5 dagen bestaat het embryo uit zo’n honderd cellen. Eén of twee dagen
later nestelt het zich in het baarmoederslijmvlies en binnenin de blastula
ontstaat een blastulaholte, omgeven door een trofoblast.
Innesteling: het moment dat de bevruchte eicel zich vast zet in het baarmoeder
slijmvlies.
Na innesteling bevinden de meeste cellen zich rondom de blastula holte. De
buitenste laag heet de trofoblast (=.de buitenste laag van de blastula bij zoogdieren.
De trofoblast zorgt voor innesteling in het baarmoederslijmvlies) De cellen van de
trofoblast vormen het begin van de placenta.
Uit de kiemschijf (laag cellen)  ontwikkelt zich later het embryo.
2. De cellen van de kiemschijf delen  tussen de nieuwe cellen vormen zich
twee holtes gevuld met vocht. In dit stadium is blastula holte nog het grootst.




a) Dooierblaasje: is de kleinste holte met vocht.
b) Amnionholte: er ontwikkelt zich, naast de al bestaande dooierzak, een tweede
holte gevuld met vocht, dit is de amnionholte. Dit is een grote holte die
meegroeit met het embryo.
3. De trofoblast vormt uitstulpingen: vlokken die tussen de cellen van het
baarmoederslijmvlies ingroeien en later het embryonale deel van de placenta
vormen. Baarmoederslijmvlies vormt het moederlijke deel.
Vlokken: Deze nemen voedingstoffen en zuurstof op uit bloedvaten van de moeder
en geven koolstofdioxide en andere afvalstoffen terug.
4. Tussen trofoblast en kiemschijf ontstaat de hechtsteel: het begin van de
navelstreng.
 Deze vormt de transportroute tussen embryo en placenta.
5. Cellen rond de amnionholte komen tegen de trofoblast te liggen en het
dooierblaasje vormt de eerste bloedcellen  later neemt de lever dit over 
uiteindelijk vormt het rode beenmerg de bloedcellen.
6. De amnionholte groeit en vult ten slotte de hele blastulaholte met vruchtwater
gevuld.
 Het vruchtwater is omgeven door twee vruchtvliezen: het amnion en het
chorion. Die met het embryo meegroeien.
 Binnenste vruchtvlies wordt gevormd door de wand amnion

,  Het buitenste vruchtvlies chorion  ontstaat uit de trofoblast




Kort stappenplan (zonder uitleg)
1. Door klievingsdelingen ontstaat een klompje cellen = a
2. Het klompje cellen nestelt zich in het baarmoederslijmvlies = b
3. Binnen in het klopte cellen ontstaat een blastula holte, omgeven door
trofoblast = b
4. Uit de cellen van de kiemschuif vormt zich het embryo, er ontstaan twee
holten: de amnionholte en het dooierblaasje = c
5. Cellen van de trofoblast vormen een deel van de placenta = c
6. De amnionholte groeit sterk en verdringt de blastulaholte = d
- Het embryo is sterk gegroeid en drijft in de amnionholte in het vruchtwater.
- De twee vruchtvliezen zijn gevormd door de trofoblast (chorion) en de
wand van het amnion.




Zie boek voor legenda.
De trofoblast produceert het hormoon HCG. Wanneer een vrouw zwanger is bevat
haar urine HCG. Met een zwangerschapstest wordt dus deze stof aangetoond.

Ontwikkeling van de geslachtsorganen: Zie boek bron 3
Bij beiden geslachten ontwikkelen zich eerst de gangen van Wolff en Müller
(inwendige geslachtsorganen) en de genitale knop en groeve (uitwendige
geslachtsorganen).
Jongens: X en Y chromosoom  Y-chromosoom geeft SRY-gen af dat andere
genen activeert en remt  omstreeks de 6e week ontwikkelen de testes =
zaadballen.  De gangen van Wolff groeien uit tot zaadleiders.  De genitale knop
groeit uit tot eikel van de penis. Genitale groeven groeien uit tot de balzak (ze
groeien aan elkaar).
Meisjes: 2 X chromosomen  geen SRY-gen  embryo ontwikkelt zich tot meisje.