Inhoudsopgave
Colleges..................................................................................................................................................3
Week 1 – De algemene verandering...................................................................................................3
Week 2 – Het bloed, de bloedstolling en anemie...............................................................................5
Week 3 – Demente, delier en depressie............................................................................................7
Week 4 – De bloedsomloop, hartalen en shock................................................................................9
Week 5 – De buik en overgewicht....................................................................................................11
Week 6 – De lever en leverfalen.......................................................................................................13
Week 7 – Voeding bij operates, kanker en nierinsufcicnte...........................................................16
Week 8 – Voeding bij DM en voedselovergevoeligheid....................................................................18
Anatomie en fysiologie van de mens (Grégoire, Van Straaten-Huygen & Trompert, 2014, 4 e druk)....20
Hoofdstuk 6 – Circulatestelsel.........................................................................................................20
Hoofdstuk 7 – Spijsverteringsstelsel.................................................................................................22
Hoofdstuk 12 – Zenuwstelsel............................................................................................................23
Hoofdstuk 18 – Na de geboorte........................................................................................................25
Klinische pathologie (Van Heycop ten Ham, 2013, 3 e druk)..................................................................26
Hoofdstuk 8 – Hart en vaten.............................................................................................................26
Hoofdstuk 9 - Bloed..........................................................................................................................29
Hoofdstuk 10 – Zenuwstelsel/neurologie.........................................................................................31
Hoofdstuk 11 – Enkele psychiatrische afwijkingen...........................................................................32
Hoofdstuk 13 – Spijsvertering/digestvus.........................................................................................32
Hoofdstuk 15 – Motoriek/beweging.................................................................................................35
Farmacologie (McFadden, 2017, 2e edite)...........................................................................................37
Hoofdstuk 3 – Bijwerkingen, interactes en farmacokinetek...........................................................37
Hoofdstuk 4 – Het cardiovasculaire systeem (1): geneesmiddelen voor de behandeling van
coronaire hartziekten.......................................................................................................................39
Hoofdstuk 5 – Het cardiovasculaire systeem (2): hypertensie en anthypertensiva.........................41
Hoofdstuk 7 – Het spijsverteringsstelsel...........................................................................................42
Hoofdstuk 11 – Geneesmiddelen voor de behandeling van psychische en neurologische
stoornissen.......................................................................................................................................43
Leerboek: Psychiatrie voor verpleegkundigen (Clijssen, Garenfeld, Kuipers, Van Loenen & Van Piere,
2016 3e druk)........................................................................................................................................45
Hoofdstuk 10 – Neurocogniteve stoornissen...................................................................................45
Hoofdstuk 17 – ouderenpsychiatrie.................................................................................................53
Voeding bij gezondheid en ziekte (Stegeman, 2017)............................................................................55
Hoofdstuk 8 – Energie en stofwisseling............................................................................................55
Hoofdstuk 28 – Voeding bij kanker...................................................................................................58
1
, Hoofdstuk 29 – Voedselovergevoeligheid........................................................................................60
Hulpboek Medische kennis (Van der Bijl, 2012)...................................................................................62
Hoofdstuk 7 – Overgewicht en obesitas...........................................................................................62
Bijlage 1 – Artericn...............................................................................................................................66
Bijlage 2 – Overgewicht en obesitas.....................................................................................................67
2
,Colleges
Week 1 – De algemene verandering
Behandelininhoorcolleie
Ouder worden is niet hetzelfde als veroudering: een kind wil graag ouder zijn, een volwassene wil
graag jonger zijn.
Gerontologie: bestudeert het ouder worden.
Geriatrie: medisch specialisme die zich bezig houden met oudere (lichamelijke problematek).
Psychogeriatrie: psychische problematek.
Veroudering: lichamelijk, psychisch en sociaal.
- Oorzaak: verouderingstheorie, lichamelijk, psychologisch, sociaal.
- Klinisch beeld: oudere patcnt + onderzoek.
- Gevolgen: functonaliteit gaat achteruit.
Levensfasen:
- Tot 20 jaar: groei en ontwikkeling.
- 20-29 jaar: geen verandering.
- >30 jaar: afname kwaliteit van het organisme.
Levensverwachtng:
- 60 jaar: nog 18 jaar gezondheid.
- 70 jaar: nog 12 jaar gezondheid.
- 80 jaar: nog 6 jaar gezondheid.
Kwetsbaarheid: als oudere gaat je fysiologie dermate achteruit dat je evenwicht snel uit balans raakt
als er een belastng is.
Fried (2010), criteria voor kwetsbaarheid:
- Gewichtsverlies
- Uitputting
- Lichamelijke inactviteit
- Loopsnelheid
- Handknijpkracht
Groninger Frailty Indiator (GFI): meten van kwetsbaarheid.
Demente: neurodegenerateve ziekte waarbij een cogniteve achteruitgang is.
Multmorbiditeit: bij ouderen is er vaak sprake van meerdere aandoeningen tegelijk.
Polyfarmacie: als gevolg van de multmorbiditeit, worden er veel verschillende medicijnen tegelijk
gebruikt.
Behandelininwerkcolleien
Beschrijf in de tabel welke ontwikkeling er per orgaan plaats vindt in de levensfase van ouderdom.
CirculatiesMKtelsMKel VaatvernauwininnsMKtijiininRR
VersMKtijvininvanndensMKlaiadersMKn
VaakneennverhoiininvannhetncholesMKteroln
SpijsMKverterinisMKsMKtelsMKel Geen duidelijke verandering
Gebit Wordt over het algemeen minder sterk
3
, UrineweisMKtelsMKel Afname van de nierfuncte
Vrouwen moeten vaker plassen
Mannen plassen vaak minder krachtg
AdemhalinisMKsMKtelsMKel Achteruitgang aan de hand van actviteit, wanneer iemand actef is, is
er geen grote verandering
Huid Elastne en collagene vezels nemen af huid wordt slapper en dunner
HormoonsMKtelsMKel Menopauze valt bij de vrouw weg
ZenuwsMKtelsMKel Is tot ongeveer het 25e levensjaar in ontwikkeling, daarna wordt het
slechter
Wat je als laatste hebt aangeleerd (frontale kwab, plannen/gedrag
remmen) gaat ook als eerste weer weg
SensMKorisMKchnsMKtelsMKel Basaalmembraan in de oren is minder soepel hoge tonen worden
lastg te horen
Ooglens wordt dikker en is minder makkelijk te accommoderen zien
slechter dichtbij
Evenwichtsvermogen neemt af kans op vallen neemt toe
gotorisMKchnsMKtelsMKel Botmassa neemt af (osteoporose)
Mechanische eigenschappen verslechteren bewegingen gaan
moeilijker
VoortplantinisMKsMKtelsMKel Na de menopauze kan de vrouw geen kind meer krijgen
Het erectevermogen van de man neemt af
De zaadcelfuncte neemt af
Hoe kan het dat door het frst-pass-eeect de biologische beschikbaarheid van een geneesmiddel
daalt?
De lever metaboliseert het geneesmiddel bij de eerste passage. De beschikbaarheid van het
geneesmiddel daalt dus, omdat het in de lever wordt afgebroken.
Hoe kan het dat door het frst-pass-eeect de biologische beschikbaarheid van een geneesmiddel
stjgt?
Bij sommige medicijnen wordt een voorhoeveelheid gegeven, dit wordt in de darmen opgenomen.
Wanneer het dan bij de lever komt wordt het voorstadium gemetaboliseerd, het product wat dan
wordt gemaakt is het medicijn.
Waarvoor staat het acroniem ADME? Leg van elke fase uit wat hier bedoeld wordt.
Absorpte: het opnemen van het geneesmiddel in het lichaam.
Distribute: het verdelen van het geneesmiddel over de weefsels in het lichaam.
Metabolisme: het omzeten van het geneesmiddel door de lever.
Excrete: het uitscheiden van het geneesmiddel.
Waarom wordt het drinken van grapefruitsap afgeraden bij het gebruik van simvastatne
(cholesterolverlagend middel)?
Grapefruitsap bevat een stof waardoor de werking van simvastatne wordt geremd en er meer stof
achterblijf in het bloed en de kans groter is op bijwerkingen. Het enzym P450 wordt dan in de lever
gemetaboliseerd.
Waarom is het belangrijk de therapeutsche index van een geneesmiddel te weten?
Zo weet je welke medicate en in welke hoeveelheid moet worden toegevoegd.
Waarom is polyfarmacie juist bij ouderen een probleem?
4