Hoofdstuk 1: setting the scene
Deel 1: wat is plantkunde
Plantkunde: de studie van planten
maar wat is een plant dan?
Volgens Linnaeo zijn planten alle organismen die geen dieren zijn.
Dus ook zwammen, wieren en sommige eencelligen
Nu: enkel landplanten = Embryophyta
Embryophyta: planten die afstammen van de planten die aan land zijn
gekomen
= een monofyletische groep (met als gemeenschappelijke voorouder een
groenwier)
Soorten landplanten
Gymnosperms: naaktzadigen
Angiosperms: bloemplanten
Bryophyta: mossen
Monilophyta: Varens
Lycophyta: varenachtigen
Deel 2: wat is een plant?
Embryophyta zijn echte planten/ planten sensu stricto
Een plant moet aan verschillende kenmerken voldoen:
1. Het zijn meercellige organismen met cellulose in hun
celwanden
2. Het zijn organismen met cellulose in hun celwanden en
zetmeel als reservestof
Het zijn deze twee stoffen die heterotrofe organismen uit planten
moeten halen
, 3. Het zijn foto-autotrofe organismen die chlorofyl
bevatten
Foto-autotroof: doen aan fotosynthese
ze zetten H2O en CO2 om in carbohydraat en O2
6 CO2 + 12 H2O C6H12O6 + 6 O2 + 6
Licht-E
De CO2 is afkomstig uit de atmosfeer
een zo goed als onuitputtelijke bron
C6H12O6 is chemische energie, opgeslagen in suikers i/d cellulose
Planten zijn primaire producenten
heterotrofe organismen consumeren deze cellulose om aan hun energie te komen
Opm.: er zijn parasitaire planten, deze zijn hun vermogen om aan fotosynthese te doen
secundair verloren
hebben ook geen chlorofyl meer (zijn bv. wit)
Opm. v/d opm.: er zijn planten die een mix zijn, bv. marentak
4. Het zijn organismen die een vastgehecht en wortelend
bestaan leiden
Ze zijn immobiel: ze kunnen niet bewegen en weglopen
kunnen dus niet vluchten van vijanden/op zoek gaan nr een partner
maken chemische stoffen aan (medicijnen, supplementen,
genotsmiddelen,…)
zie later
5. Vegetatieve vermenigvuldiging
Vegetatieve vermenigvuldiging: een type aseksuele voortplanting waarbij uit
een klein fragment (in sommige gevallen een enkele cel) een nieuw organisme
kan ontwikkelen
dit komt niet enkel voor bij planten, maar ook bij schimmels en sommige
dieren
Intermezzo: wat is een individu?
Bij animalia is dit een makkelijke vraag om te beantwoorden
Door aseksuele voortplanting is dit moeilijker te beantwoorden bij de planten
Bv.: in een bos zijn er vaak veel genetisch identieke bomen doordat ze elkaars klonen
zijn.
, = kloneren
dit is de reden dat stekken kan
6. Ze doen aan generatiewisseling
Lezen p29-p33
Generatiewisseling: het aspect van de levenscyclus dat betrekking heeft op de
afwisseling van generaties.
= digenetische cyclus
Generatie: een meercellig stadium in de ontwikkeling van een organisme. Het
begint met een voortplantingscel (spore/zygote) en ondergaat een vegetatieve
groei. Uiteindelijk vormt het organisme andere reproductieve cellen
Er zijn 3 mogelijke generaties
Gametofyt
(n)
Sporofyt (2n)
Monogenetisch Digenetisc Monogenetisch
haploïd h diploïd
Monogenetisch haploïd: er is GEEN generatiewisseling
er worden enkel sporen gevormd
de voorouderlijke groenwier behoorde tot deze groep
Digentisch: doen aan generatiewisseling
er worden zowel gameten als sporen gevormd
Monogentisch diploïd: er is GEEN generatiewisseling
er worden enkel gameten gevormd
hiertoe behoren de animalia
Opm.: deze onderverdeling was er al voor de stap naar het land gezet was
Vb. 1: de levenscyclus Zeesla
digenetisch
Het verschil tussen de 2 gen. is niet
op het eerste zicht duidelijk
kijken naar de structuren
Deel 1: wat is plantkunde
Plantkunde: de studie van planten
maar wat is een plant dan?
Volgens Linnaeo zijn planten alle organismen die geen dieren zijn.
Dus ook zwammen, wieren en sommige eencelligen
Nu: enkel landplanten = Embryophyta
Embryophyta: planten die afstammen van de planten die aan land zijn
gekomen
= een monofyletische groep (met als gemeenschappelijke voorouder een
groenwier)
Soorten landplanten
Gymnosperms: naaktzadigen
Angiosperms: bloemplanten
Bryophyta: mossen
Monilophyta: Varens
Lycophyta: varenachtigen
Deel 2: wat is een plant?
Embryophyta zijn echte planten/ planten sensu stricto
Een plant moet aan verschillende kenmerken voldoen:
1. Het zijn meercellige organismen met cellulose in hun
celwanden
2. Het zijn organismen met cellulose in hun celwanden en
zetmeel als reservestof
Het zijn deze twee stoffen die heterotrofe organismen uit planten
moeten halen
, 3. Het zijn foto-autotrofe organismen die chlorofyl
bevatten
Foto-autotroof: doen aan fotosynthese
ze zetten H2O en CO2 om in carbohydraat en O2
6 CO2 + 12 H2O C6H12O6 + 6 O2 + 6
Licht-E
De CO2 is afkomstig uit de atmosfeer
een zo goed als onuitputtelijke bron
C6H12O6 is chemische energie, opgeslagen in suikers i/d cellulose
Planten zijn primaire producenten
heterotrofe organismen consumeren deze cellulose om aan hun energie te komen
Opm.: er zijn parasitaire planten, deze zijn hun vermogen om aan fotosynthese te doen
secundair verloren
hebben ook geen chlorofyl meer (zijn bv. wit)
Opm. v/d opm.: er zijn planten die een mix zijn, bv. marentak
4. Het zijn organismen die een vastgehecht en wortelend
bestaan leiden
Ze zijn immobiel: ze kunnen niet bewegen en weglopen
kunnen dus niet vluchten van vijanden/op zoek gaan nr een partner
maken chemische stoffen aan (medicijnen, supplementen,
genotsmiddelen,…)
zie later
5. Vegetatieve vermenigvuldiging
Vegetatieve vermenigvuldiging: een type aseksuele voortplanting waarbij uit
een klein fragment (in sommige gevallen een enkele cel) een nieuw organisme
kan ontwikkelen
dit komt niet enkel voor bij planten, maar ook bij schimmels en sommige
dieren
Intermezzo: wat is een individu?
Bij animalia is dit een makkelijke vraag om te beantwoorden
Door aseksuele voortplanting is dit moeilijker te beantwoorden bij de planten
Bv.: in een bos zijn er vaak veel genetisch identieke bomen doordat ze elkaars klonen
zijn.
, = kloneren
dit is de reden dat stekken kan
6. Ze doen aan generatiewisseling
Lezen p29-p33
Generatiewisseling: het aspect van de levenscyclus dat betrekking heeft op de
afwisseling van generaties.
= digenetische cyclus
Generatie: een meercellig stadium in de ontwikkeling van een organisme. Het
begint met een voortplantingscel (spore/zygote) en ondergaat een vegetatieve
groei. Uiteindelijk vormt het organisme andere reproductieve cellen
Er zijn 3 mogelijke generaties
Gametofyt
(n)
Sporofyt (2n)
Monogenetisch Digenetisc Monogenetisch
haploïd h diploïd
Monogenetisch haploïd: er is GEEN generatiewisseling
er worden enkel sporen gevormd
de voorouderlijke groenwier behoorde tot deze groep
Digentisch: doen aan generatiewisseling
er worden zowel gameten als sporen gevormd
Monogentisch diploïd: er is GEEN generatiewisseling
er worden enkel gameten gevormd
hiertoe behoren de animalia
Opm.: deze onderverdeling was er al voor de stap naar het land gezet was
Vb. 1: de levenscyclus Zeesla
digenetisch
Het verschil tussen de 2 gen. is niet
op het eerste zicht duidelijk
kijken naar de structuren
