Gezondheidseconomie Hoorcolleges
> HC1(b): Introductie in de gezondheidseconomie – 03-04-23
Gezondheidseconomie: Hoe economie op het gebied van gezondheid en
gezondheidszorg een rol speelt + functioneren van
gezondheidszorg
→ economische determinanten gezondheid, werking van
gezondheidsmarkt (GZM) en o.a. bestuderen van gedrag van de
belangrijkste actoren op de GZM en de interactie daartussen
Belangrijke actoren:
- Zorgaanbieders
- Zorgconsumenten
- Zorgverzekeraars
- Overheid
Gezondheidszorgmarkt:
- Zorgverzekeringsmarkt: tussen verzekerde en
zorgverzekeraar
- Zorginkoopmarkt: tussen gezondheidszorg aanbieder en
zorgverzekeraar
- Zorgverlenermarkt: tussen verzekerde en zorgaanbieder
(Scope Journal of Health Economics: tijdschrift met informatie over onderdelen van de gezondheidseconomie)
Wat is economie?
1. Analyseert het gedrag van actoren zoals huishoudens, bedrijven en (lokale) overheden
2. Analyseert hoe het gedrag van deze actoren de werking van de markten beïnvloedt
3. Analyseert gedrag en interacties in een wereld waar de middelen schaars zijn en waar de
behoeftes onbeperkt zijn ten opzichte van de middelen.
Aanbodgeïnduceerde vraag; Vraag aan de kant van de aanbieder – niet per se nodig of
niet bruikbaar
, Relevantie gezondheidseconomie:
- gezondheidszorg is belangrijke determinant van gezondheid → belangrijk voor iedereen
- aandeel van de GZM in totale economie
- belangrijk hulpmiddel voor beleid
Uitgaven aan gezondheidszorg nemen toe en vormen 12% van het BBP
Aandeel gezondheidsmarkt in de totale economie:
→ Groot aandeel in BBP → Verdringingseffect = doordat er veel geld uitgegeven wordt
aan zorg, kan de overheid minder geld uitgeven aan andere dingen
- Opportuniteitskosten= de kosten van het beste alternatief deze worden steeds
belangrijker
Doorwerkingen op arbeidsmarkt en totale economie:
→ Toenemend aandeel beroepsbevolking op gezondheidsmarkt → gezondere mensen zijn
productiever en gelukkiger
Markten hebben allerlei verschillende elementen – er zijn geen markten identiek aan elkaar
Verschillen tussen de 3 markten (bloemenmarkt, markt voor 2e handsauto’s,
huisartsenmarkt)
- Informatie is beperkt en ongelijk verdeeld
- Prijzenmechanisme grotendeels uitgeschakeld door bijv. overheidsingrepen, geen
keuzemogelijkheid
- Aanbieders met verschillende rollen en belangen
- Aanbod geïnduceerde vraag; in hoeverre wordt vraag beïnvloed door het aanbod?
- Heterogene producten: producten verschillen van elkaar
- Moral hazard: gedrag wordt beïnvloed door het ontbreken van een prijs (dus geen prijs,
ander gedrag)
- Kosten gaan voor de baten uit (bijv. bij preventie)
- Externe effecten (bijv. vaccinatie)
- Solidariteit (bereid te betalen voor iets wat je mogelijk niet gebruikt om ook andere
toegang te bieden)
- Ethische vraagstukken
Hulpmiddel voor beleid
> Macroniveau (overheid) > Mesoniveau (organisaties & instellingen)
Veranderingen in institutionele kader Investeringsbeslissing (kapitaal, personeel)
Prijsregulering Productieomvang, fusies
Preventie interventies Gevolg verzekering voor vraag/aanbod zorg
Investeringsbeslissing Gevolg verplicht en vrijwillig eigen risico
> HC1(b): Introductie in de gezondheidseconomie – 03-04-23
Gezondheidseconomie: Hoe economie op het gebied van gezondheid en
gezondheidszorg een rol speelt + functioneren van
gezondheidszorg
→ economische determinanten gezondheid, werking van
gezondheidsmarkt (GZM) en o.a. bestuderen van gedrag van de
belangrijkste actoren op de GZM en de interactie daartussen
Belangrijke actoren:
- Zorgaanbieders
- Zorgconsumenten
- Zorgverzekeraars
- Overheid
Gezondheidszorgmarkt:
- Zorgverzekeringsmarkt: tussen verzekerde en
zorgverzekeraar
- Zorginkoopmarkt: tussen gezondheidszorg aanbieder en
zorgverzekeraar
- Zorgverlenermarkt: tussen verzekerde en zorgaanbieder
(Scope Journal of Health Economics: tijdschrift met informatie over onderdelen van de gezondheidseconomie)
Wat is economie?
1. Analyseert het gedrag van actoren zoals huishoudens, bedrijven en (lokale) overheden
2. Analyseert hoe het gedrag van deze actoren de werking van de markten beïnvloedt
3. Analyseert gedrag en interacties in een wereld waar de middelen schaars zijn en waar de
behoeftes onbeperkt zijn ten opzichte van de middelen.
Aanbodgeïnduceerde vraag; Vraag aan de kant van de aanbieder – niet per se nodig of
niet bruikbaar
, Relevantie gezondheidseconomie:
- gezondheidszorg is belangrijke determinant van gezondheid → belangrijk voor iedereen
- aandeel van de GZM in totale economie
- belangrijk hulpmiddel voor beleid
Uitgaven aan gezondheidszorg nemen toe en vormen 12% van het BBP
Aandeel gezondheidsmarkt in de totale economie:
→ Groot aandeel in BBP → Verdringingseffect = doordat er veel geld uitgegeven wordt
aan zorg, kan de overheid minder geld uitgeven aan andere dingen
- Opportuniteitskosten= de kosten van het beste alternatief deze worden steeds
belangrijker
Doorwerkingen op arbeidsmarkt en totale economie:
→ Toenemend aandeel beroepsbevolking op gezondheidsmarkt → gezondere mensen zijn
productiever en gelukkiger
Markten hebben allerlei verschillende elementen – er zijn geen markten identiek aan elkaar
Verschillen tussen de 3 markten (bloemenmarkt, markt voor 2e handsauto’s,
huisartsenmarkt)
- Informatie is beperkt en ongelijk verdeeld
- Prijzenmechanisme grotendeels uitgeschakeld door bijv. overheidsingrepen, geen
keuzemogelijkheid
- Aanbieders met verschillende rollen en belangen
- Aanbod geïnduceerde vraag; in hoeverre wordt vraag beïnvloed door het aanbod?
- Heterogene producten: producten verschillen van elkaar
- Moral hazard: gedrag wordt beïnvloed door het ontbreken van een prijs (dus geen prijs,
ander gedrag)
- Kosten gaan voor de baten uit (bijv. bij preventie)
- Externe effecten (bijv. vaccinatie)
- Solidariteit (bereid te betalen voor iets wat je mogelijk niet gebruikt om ook andere
toegang te bieden)
- Ethische vraagstukken
Hulpmiddel voor beleid
> Macroniveau (overheid) > Mesoniveau (organisaties & instellingen)
Veranderingen in institutionele kader Investeringsbeslissing (kapitaal, personeel)
Prijsregulering Productieomvang, fusies
Preventie interventies Gevolg verzekering voor vraag/aanbod zorg
Investeringsbeslissing Gevolg verplicht en vrijwillig eigen risico
