Het Nederlandse bestuursprocesrecht, onderdeel van het bestuursrecht, reguleert de juridische
procedures tussen burgers en de overheid. Hierbij zijn een aantal belangrijke aspecten en
wetsartikelen van toepassing:
Schade/Nadeel door Handelen van de Overheid
1. Nadeelcompensatie: Als een burger schade lijdt door rechtmatig overheidshandelen, kan hij
een verzoek om nadeelcompensatie indienen. Dit is gebaseerd op het beginsel van de 'égalité
devant les charges publiques', wat betekent dat buitensporige lasten gelijk moeten worden
verdeeld. Relevant is hierbij de Wet nadeelcompensatie en schadevergoeding bij
onrechtmatige besluiten.
2. Onrechtmatige daad: Bij schade door onrechtmatig overheidshandelen kan een burger een
beroep doen op artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek (BW), dat gaat over de
onrechtmatige daad. Hierbij moet de burger aantonen dat er sprake is van onrechtmatig
handelen, schade, en een causaal verband tussen deze twee.
Toetsing door de Bestuursrechter
• De bestuursrechter toetst besluiten van de overheid aan de hand van de Algemene wet
bestuursrecht (Awb) en specifieke bestuurswetgeving. De Awb bevat algemene regels voor de
voorbereiding, totstandkoming en handhaving van besluiten.
• De rechter toetst bijvoorbeeld of een besluit zorgvuldig is voorbereid, of de betrokkene
gehoord is, en of het besluit voldoet aan de beginselen van behoorlijk bestuur.
Privaatrecht door de Overheid
• De overheid kan privaatrechtelijke middelen inzetten om publiekrechtelijke belangen te
behartigen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het sluiten van contracten of het uitvoeren van
privaatrechtelijke transacties.
• De grens ligt bij het verbod op détournement de pouvoir, wat betekent dat de overheid haar
bevoegdheden niet voor een ander doel mag gebruiken dan waarvoor ze zijn gegeven. Ook
moet de overheid de algemene beginselen van behoorlijk bestuur respecteren, zoals het
gelijkheidsbeginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.
Belangrijke Wetsartikelen
1. Algemene wet bestuursrecht (Awb): Regelt de algemene procedures en beginselen van
behoorlijk bestuur.
2. Burgerlijk Wetboek (BW) Artikel 6:162: Regelt de onrechtmatige daad.
3. Wet nadeelcompensatie en schadevergoeding bij onrechtmatige besluiten: Specifiek voor
schadevergoeding bij overheidshandelen.
Het bepalen of een situatie valt onder nadeelcompensatie of een onrechtmatige overheidsdaad
vereist een zorgvuldige beoordeling van de omstandigheden. Hier is een stapsgewijs plan om dit te
bepalen:
, Tentamenvraagstappenplan
Voor een tentamenvraag over het bepalen of een situatie valt onder nadeelcompensatie of een
onrechtmatige overheidsdaad, is het makkelijk om een gestructureerd stappenplan te volgen.
Stappenplan voor Tentamenvraag
Stap 1: Identificatie van het Overheidshandelen
• Bepaal de aard van het handelen: Is het handelen van de overheid rechtmatig of
onrechtmatig?
• Rechtmatig handelen betreft handelingen die binnen de kaders van de wet en
bevoegdheden van de overheid vallen.
• Onrechtmatig handelen is in strijd met de wet of met de algemene beginselen van
behoorlijk bestuur.
Stap 2: Nadeelcompensatie bij Rechtmatig Handelen
• Criteria voor nadeelcompensatie:
• Is er sprake van schade als gevolg van rechtmatig overheidshandelen?
• Is de schade speciaal en buitengewoon, oftewel gaat het om een buitensporige last
die niet door iedereen gedragen hoeft te worden?
Stap 3: Onrechtmatige Daad bij Onrechtmatig Handelen
• Toets aan Artikel 6:162 BW:
• Onrechtmatigheid: Is het handelen van de overheid in strijd met de wet of algemene
beginselen van behoorlijk bestuur?
• Schade: Is er aantoonbare schade geleden?
• Causaal verband: Is er een causaal verband tussen het onrechtmatige handelen en
de schade?
Stap 4: Bewijsverzameling
• Documentatie: Verzamel bewijsmateriaal dat het handelen van de overheid en de geleden
schade ondersteunt.
Stap 5: Juridische Procedures
• Nadeelcompensatie: Indiening van een verzoek om nadeelcompensatie bij de betreffende
overheid.
• Onrechtmatige daad: Voorbereiden van een civiele procedure tegen de overheid.
procedures tussen burgers en de overheid. Hierbij zijn een aantal belangrijke aspecten en
wetsartikelen van toepassing:
Schade/Nadeel door Handelen van de Overheid
1. Nadeelcompensatie: Als een burger schade lijdt door rechtmatig overheidshandelen, kan hij
een verzoek om nadeelcompensatie indienen. Dit is gebaseerd op het beginsel van de 'égalité
devant les charges publiques', wat betekent dat buitensporige lasten gelijk moeten worden
verdeeld. Relevant is hierbij de Wet nadeelcompensatie en schadevergoeding bij
onrechtmatige besluiten.
2. Onrechtmatige daad: Bij schade door onrechtmatig overheidshandelen kan een burger een
beroep doen op artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek (BW), dat gaat over de
onrechtmatige daad. Hierbij moet de burger aantonen dat er sprake is van onrechtmatig
handelen, schade, en een causaal verband tussen deze twee.
Toetsing door de Bestuursrechter
• De bestuursrechter toetst besluiten van de overheid aan de hand van de Algemene wet
bestuursrecht (Awb) en specifieke bestuurswetgeving. De Awb bevat algemene regels voor de
voorbereiding, totstandkoming en handhaving van besluiten.
• De rechter toetst bijvoorbeeld of een besluit zorgvuldig is voorbereid, of de betrokkene
gehoord is, en of het besluit voldoet aan de beginselen van behoorlijk bestuur.
Privaatrecht door de Overheid
• De overheid kan privaatrechtelijke middelen inzetten om publiekrechtelijke belangen te
behartigen. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het sluiten van contracten of het uitvoeren van
privaatrechtelijke transacties.
• De grens ligt bij het verbod op détournement de pouvoir, wat betekent dat de overheid haar
bevoegdheden niet voor een ander doel mag gebruiken dan waarvoor ze zijn gegeven. Ook
moet de overheid de algemene beginselen van behoorlijk bestuur respecteren, zoals het
gelijkheidsbeginsel en het zorgvuldigheidsbeginsel.
Belangrijke Wetsartikelen
1. Algemene wet bestuursrecht (Awb): Regelt de algemene procedures en beginselen van
behoorlijk bestuur.
2. Burgerlijk Wetboek (BW) Artikel 6:162: Regelt de onrechtmatige daad.
3. Wet nadeelcompensatie en schadevergoeding bij onrechtmatige besluiten: Specifiek voor
schadevergoeding bij overheidshandelen.
Het bepalen of een situatie valt onder nadeelcompensatie of een onrechtmatige overheidsdaad
vereist een zorgvuldige beoordeling van de omstandigheden. Hier is een stapsgewijs plan om dit te
bepalen:
, Tentamenvraagstappenplan
Voor een tentamenvraag over het bepalen of een situatie valt onder nadeelcompensatie of een
onrechtmatige overheidsdaad, is het makkelijk om een gestructureerd stappenplan te volgen.
Stappenplan voor Tentamenvraag
Stap 1: Identificatie van het Overheidshandelen
• Bepaal de aard van het handelen: Is het handelen van de overheid rechtmatig of
onrechtmatig?
• Rechtmatig handelen betreft handelingen die binnen de kaders van de wet en
bevoegdheden van de overheid vallen.
• Onrechtmatig handelen is in strijd met de wet of met de algemene beginselen van
behoorlijk bestuur.
Stap 2: Nadeelcompensatie bij Rechtmatig Handelen
• Criteria voor nadeelcompensatie:
• Is er sprake van schade als gevolg van rechtmatig overheidshandelen?
• Is de schade speciaal en buitengewoon, oftewel gaat het om een buitensporige last
die niet door iedereen gedragen hoeft te worden?
Stap 3: Onrechtmatige Daad bij Onrechtmatig Handelen
• Toets aan Artikel 6:162 BW:
• Onrechtmatigheid: Is het handelen van de overheid in strijd met de wet of algemene
beginselen van behoorlijk bestuur?
• Schade: Is er aantoonbare schade geleden?
• Causaal verband: Is er een causaal verband tussen het onrechtmatige handelen en
de schade?
Stap 4: Bewijsverzameling
• Documentatie: Verzamel bewijsmateriaal dat het handelen van de overheid en de geleden
schade ondersteunt.
Stap 5: Juridische Procedures
• Nadeelcompensatie: Indiening van een verzoek om nadeelcompensatie bij de betreffende
overheid.
• Onrechtmatige daad: Voorbereiden van een civiele procedure tegen de overheid.
