Week 3 Met hart en nieren in de zorg
Hoorcollege kinderen met aangeboren hartafwijkingen
Via het foramen ovale (afbeelding hierboven)
stroom zuurstof rijk bloed (afkomstig van de
moeder) van de rechterboezen naar de
linkerboezem. Hierdoor kan dit bloed via de
aorta bij het lichaam komen. Na de geboorte
vouwen de longen uit waardoor er lucht in de
longen wordt gezogen en bloed in de aders
van de longen. Hierdoor wordt de druk in de
rechterboezem lager dan die in de
linkerboezem. Door dit druk verschil sluit het
foramen ovale
Via de ductus van botalli stroomt het bloed
van de longslagader naar de aorta. De longen
zijn nog dichtgevouwen en hebben dus
minder bloed nodig. Normaal sluit de ductus
van botalli binnen enkele uren tot 3 dagen na
de geboorte. Het hormoon prostaglandine
houdt de verbinding open tijdens de
zwangerschap. Na de geboorte neemt de
hoeveelheid van dit hormoon langzaam af, hierdoor sluit de verbinding vanzelf.
Centrale cyanose en decompensatio cordis zijn de kernsymptomen bij een kind met een
aangeboren hartafwijkingen. Klinische verschijnselen van decompensatio coris zijn:
tachypneu (tot 100/min), voedingsproblemen, onvoldoende gewichtstoename, cardiomegalie
(vergroot hart), tachycardie, hepatomegalie (vergrootte lever), vochtretentie en oedeem.
Aangeboren hartafwijkingen (niet-cyanotisch)
- Ventrikelseptumdefect: gaatje in het septum tussen de ventrikels. Hierdoor stroomt
zuurstofrijkbloed vanuit het linker ventrikel naar het rechter ventrikel. Er is hier dus sprake
van een volumeoverbelasting van het rechter deel van het hart en van de longcirculatie.
Hierdoor kan pulmonaire hypertensie ontstaan.
, - Atriumseptumdefect: het foramen ovale sluit niet. Ook hier stroomt zuurstofrijkbloed
vanuit het linker ventrikel naar het rechter ventrikel en is er sprake van een
volumeoverbelasting van de rechter harthelft.
- Atrioventriculair septumdefect: combinatie van ventrikelseptumdefect en
atriumseptumdefect.
- Open ductus botalli: zuurstofrijkbloed stroomt terug naar de longslagader. Omdat de druk
in de aorta hoger is, zal er bloed via de ductus naar het longvaatbed toe stromen. Daardoor
kan de druk in de longen te hoog worden (pulmonale hypertensie.
- Aorta(klep)stenose: verdikking van de aorta(klep), hierdoor neemt de druk in de
linkerkamer toe.
- Coarctatio aortae: vernauwing van de aorta. Direct na de geboorte kan het bloed nog via
de open ductus van botalli. Wanneer deze verbinding is gesloten komt er een grote druk in
de linkerkamer wat leidt tot decompensatio cordis. De bloeddruk in de armen is hoger dat in
de benen. De linkerkamer van het hart wil dit oplossen door harder te pompen, maar dit
werkt niet goed. Bij de behandeling worden eerst prostaglandines gegeven om de ductus
van botalli weer open te krijgen, als het kind stabiel is kan men chirurgisch het vernauwde
deel van de aorta proberen te verwijderen.
- Pulmonalisstenose: verdikking van de pulmonalisklep. Hierdoor neemt de druk in de
rechterkamer toe.
Aangeboren hartafwijkingen (cyanotisch):
- Tetralogie van Fallot: ventrikelseptumdefect, overrijdende aorta, pulmonalisstenose
hypertrofische rechterkant van het hart. Hierdoor neemt de druk in de rechterkamer toe.
- Zeer ernstige pulmonalisstenose
- Transpositie van de grote vaten: de aorta en de longslagader zijn omgewisseld. Hierdoor
pompt de rechterkamer zuurstof arm bloed de aorta in en de linkerkamer zuurstofrijk bloed
de longslagader in. het is belangrijk de ductus van botalli open te houden door
prostaglandine toe te dienen en een binnen 1 tot 2 weken een switchoperatie uit te voeren.
Symptomen van de hartafwijkingen zijn:
- cyanose;
- ademhalingssproblemen (tachypneu, intrekkingen en kreunen);
- stuwingsverschijnselen (belemmerde veneuze terugvloed waardoor decompensatio coris
en o.a. vergrote lever en perifeer oedeem).
- cardiale problemen;
- bleke huid;
- regelmatig en veel transpireren;
- onrustig, snel prikkelbaar, afwijkend huilpatroon;
- snel vermoeid, hijgen, kortademig;
- slecht drinken, voedingsproblemen (spugen en voedigsretentie);
- groeiachterstand;
- neiging tot ondertemperatuur (door matige tot slechte perifere circulatie;
- verminderde urineproductie.
Hoorcollege kinderen met nierproblemen
Nierziekten kunnen voorkomen in de bloedaanvoer van de nier (aderverkalking en embolie),
in het nierweefsel zelf (herhaalde infecties, medicijnen en vergiftiging), bij de afvoer van urine
(urineleider afgeslote), infecties van de nieren, kanker in de nier, anatomische variaties.
Oorzaken van nierfalen kunnen acuut (sepsis/shock, na grote operatie HUS, chemotherapie)
of chronisch (aangeboren (urologische misvorming), erfelijk (nefrotisch syndoom) en a-
typische HUS) zijn.
(chronische) nierinsufficiëntie betekent dat de nierfunctie (langdurig) sterk is afgenomen.
De afvalstoffen hopen zich op in het bloed. Dit gebeurd pas als de nierfunctie met meer dan
50% is afgenomen.
Hoorcollege kinderen met aangeboren hartafwijkingen
Via het foramen ovale (afbeelding hierboven)
stroom zuurstof rijk bloed (afkomstig van de
moeder) van de rechterboezen naar de
linkerboezem. Hierdoor kan dit bloed via de
aorta bij het lichaam komen. Na de geboorte
vouwen de longen uit waardoor er lucht in de
longen wordt gezogen en bloed in de aders
van de longen. Hierdoor wordt de druk in de
rechterboezem lager dan die in de
linkerboezem. Door dit druk verschil sluit het
foramen ovale
Via de ductus van botalli stroomt het bloed
van de longslagader naar de aorta. De longen
zijn nog dichtgevouwen en hebben dus
minder bloed nodig. Normaal sluit de ductus
van botalli binnen enkele uren tot 3 dagen na
de geboorte. Het hormoon prostaglandine
houdt de verbinding open tijdens de
zwangerschap. Na de geboorte neemt de
hoeveelheid van dit hormoon langzaam af, hierdoor sluit de verbinding vanzelf.
Centrale cyanose en decompensatio cordis zijn de kernsymptomen bij een kind met een
aangeboren hartafwijkingen. Klinische verschijnselen van decompensatio coris zijn:
tachypneu (tot 100/min), voedingsproblemen, onvoldoende gewichtstoename, cardiomegalie
(vergroot hart), tachycardie, hepatomegalie (vergrootte lever), vochtretentie en oedeem.
Aangeboren hartafwijkingen (niet-cyanotisch)
- Ventrikelseptumdefect: gaatje in het septum tussen de ventrikels. Hierdoor stroomt
zuurstofrijkbloed vanuit het linker ventrikel naar het rechter ventrikel. Er is hier dus sprake
van een volumeoverbelasting van het rechter deel van het hart en van de longcirculatie.
Hierdoor kan pulmonaire hypertensie ontstaan.
, - Atriumseptumdefect: het foramen ovale sluit niet. Ook hier stroomt zuurstofrijkbloed
vanuit het linker ventrikel naar het rechter ventrikel en is er sprake van een
volumeoverbelasting van de rechter harthelft.
- Atrioventriculair septumdefect: combinatie van ventrikelseptumdefect en
atriumseptumdefect.
- Open ductus botalli: zuurstofrijkbloed stroomt terug naar de longslagader. Omdat de druk
in de aorta hoger is, zal er bloed via de ductus naar het longvaatbed toe stromen. Daardoor
kan de druk in de longen te hoog worden (pulmonale hypertensie.
- Aorta(klep)stenose: verdikking van de aorta(klep), hierdoor neemt de druk in de
linkerkamer toe.
- Coarctatio aortae: vernauwing van de aorta. Direct na de geboorte kan het bloed nog via
de open ductus van botalli. Wanneer deze verbinding is gesloten komt er een grote druk in
de linkerkamer wat leidt tot decompensatio cordis. De bloeddruk in de armen is hoger dat in
de benen. De linkerkamer van het hart wil dit oplossen door harder te pompen, maar dit
werkt niet goed. Bij de behandeling worden eerst prostaglandines gegeven om de ductus
van botalli weer open te krijgen, als het kind stabiel is kan men chirurgisch het vernauwde
deel van de aorta proberen te verwijderen.
- Pulmonalisstenose: verdikking van de pulmonalisklep. Hierdoor neemt de druk in de
rechterkamer toe.
Aangeboren hartafwijkingen (cyanotisch):
- Tetralogie van Fallot: ventrikelseptumdefect, overrijdende aorta, pulmonalisstenose
hypertrofische rechterkant van het hart. Hierdoor neemt de druk in de rechterkamer toe.
- Zeer ernstige pulmonalisstenose
- Transpositie van de grote vaten: de aorta en de longslagader zijn omgewisseld. Hierdoor
pompt de rechterkamer zuurstof arm bloed de aorta in en de linkerkamer zuurstofrijk bloed
de longslagader in. het is belangrijk de ductus van botalli open te houden door
prostaglandine toe te dienen en een binnen 1 tot 2 weken een switchoperatie uit te voeren.
Symptomen van de hartafwijkingen zijn:
- cyanose;
- ademhalingssproblemen (tachypneu, intrekkingen en kreunen);
- stuwingsverschijnselen (belemmerde veneuze terugvloed waardoor decompensatio coris
en o.a. vergrote lever en perifeer oedeem).
- cardiale problemen;
- bleke huid;
- regelmatig en veel transpireren;
- onrustig, snel prikkelbaar, afwijkend huilpatroon;
- snel vermoeid, hijgen, kortademig;
- slecht drinken, voedingsproblemen (spugen en voedigsretentie);
- groeiachterstand;
- neiging tot ondertemperatuur (door matige tot slechte perifere circulatie;
- verminderde urineproductie.
Hoorcollege kinderen met nierproblemen
Nierziekten kunnen voorkomen in de bloedaanvoer van de nier (aderverkalking en embolie),
in het nierweefsel zelf (herhaalde infecties, medicijnen en vergiftiging), bij de afvoer van urine
(urineleider afgeslote), infecties van de nieren, kanker in de nier, anatomische variaties.
Oorzaken van nierfalen kunnen acuut (sepsis/shock, na grote operatie HUS, chemotherapie)
of chronisch (aangeboren (urologische misvorming), erfelijk (nefrotisch syndoom) en a-
typische HUS) zijn.
(chronische) nierinsufficiëntie betekent dat de nierfunctie (langdurig) sterk is afgenomen.
De afvalstoffen hopen zich op in het bloed. Dit gebeurd pas als de nierfunctie met meer dan
50% is afgenomen.
