Inhoud
Les 1 gynaeco inleiding paraklinisch.............................................................................................................1
Les 2 cyclus/mensen/puberteit....................................................................................................................2
Les 3 vulva....................................................................................................................................................9
Les 4 tuba en corpus...................................................................................................................................13
Les 5 stoornissen menstrueel ritme...........................................................................................................17
Les 6 infectes.............................................................................................................................................19
Les 7 goedaardige pelviene tumor.............................................................................................................24
Les 8 pelvine pain.......................................................................................................................................27
Les 9 en 10 niet contraceptef gebruik van antconceptva........................................................................32
Les 11 en 12 reproducteve problems petra...............................................................................................36
Les 13 senologie.........................................................................................................................................43
Les 14 senologie heelkunde en radio.........................................................................................................50
Les 15 cervix...............................................................................................................................................52
Les 16 maligne letsels vulva........................................................................................................................55
Les 17 maligne tumoren ovarium...............................................................................................................58
Les 18 senologie casus................................................................................................................................59
Les 19 menopauze......................................................................................................................................60
Les 20 genitale prolapse.............................................................................................................................64
Les 22 en 23 gynaeco in eerstelijn..............................................................................................................65
Les 1 gynaeco inleiding paraklinisch
- Pijn aan de knieën is een diagnostsche vraag om gynaecologisch probleem uit te sluiten
- Myomen hebben geen impact op vruchtbaarheid indien volledig muraal
- Hysteroscopie liefst in de 1ste helft cyclus
- Endometrium biopsie, het onderzoek bij postmenopauzaal bloedverlies
Bevloeiing - A. Ovarica via lig ovaria
- A. uterina uit a illiaca interna via lig latum
Bezenuwing - N pudendus uit s2-4 vagina perineum vulva, clitoris
- N pudendus zorgt ook voor motoriek bekkenbodem
- Plexus hypogastricus inferior en superior
- Gynaecologische pijn kan dus gaan van lies tot
navel! D11-L1
Embryologie - Vrouw is default geslacht; genetsch
Oestrogenen hebben geen rol in geprogrammeerd
PRIMAIRE geslachtsdiferentate - Y chromosoom triggered mannelijke ontwikkeling
, - Pas later zijn er oestrogenen nodig om ontwikkeling
Waar kruist man ontwik met vrouw? te fnaliseren
- Y chromosoom maakt tests ipv - Spermatogene
ovarium - Cave embryonale resten geven tumoren
- Uit tests leydig en sertoli -> - 6de week nog geen gender
regressie muller - Uterus ontwikkeling is een passief proces
- Testosteron inhibeert regressie - Uterus is een fusie tussen 2 hemi uteri ontstaan uit
wolf paramesonefronic/muller ducts
- Testosteron zorgt voor penis bij - Wanneer urogenitale sinus en uterus contact
sinus urogenitalis ipv vulva maken -> vaginale plaat-> daarna canalisate van de
plaat en vorming vagina lumen
Examen vraag! - Ontwikkeling externa gonaden vanaf w10
Testosteron is transport vorm van
dihydrotestoseron. 2 procent acteve
vorm
Anamnese - Resus groep
Anders dan normaal - Vroeger gynaecologische chirurgie
Strikvraag examen G1P1, toch 2 - Vaccinate hpv
kinderen? - Screeningsonderzoeken
Meerling/tweeling - Bimanueel onderzoek bij: cx-ca, endometriose,
onderbuikpijn
Les 2 cyclus/mensen/puberteit
Functe van ovarium is producte rijpe eicel. Hormonale veranderingen die ermee gepaard gaan zijn om
de lichaam voor te bereiden op inplantng en concepte
Pagina 4 vanbuiten leren
Om de 60 minuten een gnrh puls uit hypothalamus die hypofyse stmuleert om FSH en LH te produceren.
Indien LH piek -> 24u later ovulate
Hypofyse heeft 1 cel die LH en FSH maakt
Duurtjd - Follikel 14d ( variabel )
- Corpus luteum 14d ( VAST !! )
, - Cyclus 28d
Ovulate d0-14 - Stjging LH en FSH hormoon tot d14 wanneer
ovulate plaats vindt.
- Oestrogeen net voor LH en FSH
Corpus luteum d14-28 - Progesteron stjgt en daalt
- LH en FSH laag
Cervix en mucus - Mensen d0
- Dikke mucus evolute dunne mucus d0-d14
- D14 dunne mucus kanaal is open voor spermacel
- Dunne mucus wordt progressief dikker d14-d28
Follikels - Maximum aantal follikels tjdens 7m zwangershap
- Daarna natuurlijk atresie tot 100.000 tjdens
puberteit
- Follikel heeft een FSH onafankelijk fase en FSH
afankelijke.
- Follikel rijping = ontsnapping aan atresie
- Plots zal 1 follikel oestrogenen produceren en FSH
induceren op zichzelf. Dit geeft een voordeel en
deze wordt dominant.
- 1/90 kans dat 2 follikels worden geselecteerd in
FSH afankelijk fase
- De oestrogeen producte van de dominante follikel
inhibeert ook verder de FSH producte, dus nog
meer dominante
- Atresie van de follikel blijft doorgaan, zelfs tjdens
zwangerschap en pil gebruik
FSH - Werkt op granuloza cellen ( in follikel )
Oestrogenen producte - Stmuleert granuloza die androgenen omzeten in
granuloza oestrogenen via aromatasen
- In late stadium induceert FSH, LH receptoren op de
granuloza cellen
LH - Werkt op theca cellen ( rond follikel )
Androgenen producte - Stmuleert androgenen producte via de theca cel
theca - Deze androgenen gaan via de basaal membraan
naar granulosa cel
, Negateve feedback - Via oestrogenen en progesteron naar hypofyse EN
hypothalamus
Orale contracepte - Blokkeert de ovulate van de follikel, dus het
vrijkomen van oocyt dit door LH piek blok
- Blokkeert de recruitment met FSH NIET
2 cel model!! Belangrijk! - Theca cell aan buitenkant follikel zet cholesterol
om in androgenen via stmulate van LH.
- Deze androgenen gaan naar de granuloza cel die
via FSH gestmuleerd wordt om androgenen om te
zeten in oestrogenen DMV aromatasen.
Pre anthrale follikel - FSH en oestrogenen induceren samen dus hun
eigen receptoren in de follikel
Anthrale follikel - Selecte dominante follikel dag 5-7
- Perifere oestrogeen spiegels stjgen vanaf d7
- Stjgende oestrogeen spiegels inhiberen FSH
secrete
- Piek LH komt door stmulate door oestrogenen
- FSH induceert LH receptoren op granuloza cellen
ter voorbereiding van LH piek
Preovulatoire follikel - De LH piek initeert luteinisate en progesteron
producte in de GRANULOZA cellen wanneer
oestrogenen pieken
- Er is een lichte preovulatoire progesteronstjging
die nodig is voor LH en FSH piek
- De FSH piek maakt de granuloza cellen los
Progesteron - Helpt met de LH en FSH piek
examenvraag - Beinvloedt endometrium
- Verhoogt actviteit proteolytsche enzymes die
samen met PG ruptuur van de follikelwand initeren
- Progesteron bevrijdt de eicel van haar omliggende
wanden door ruptuur wand, granuloza cellen
komen los door FSH piek ( prog gemedieerd )
- Remt in de luteale fase nieuwe follikelgroei
- Secretoire fase endometrium ( diferentate )
- Down regulate oestrogeenreceptoren, domineert
altjd het oestrogeen efect in endometrium
- Stabilisate lysosomen ( indien onstabiel krijg je
Les 1 gynaeco inleiding paraklinisch.............................................................................................................1
Les 2 cyclus/mensen/puberteit....................................................................................................................2
Les 3 vulva....................................................................................................................................................9
Les 4 tuba en corpus...................................................................................................................................13
Les 5 stoornissen menstrueel ritme...........................................................................................................17
Les 6 infectes.............................................................................................................................................19
Les 7 goedaardige pelviene tumor.............................................................................................................24
Les 8 pelvine pain.......................................................................................................................................27
Les 9 en 10 niet contraceptef gebruik van antconceptva........................................................................32
Les 11 en 12 reproducteve problems petra...............................................................................................36
Les 13 senologie.........................................................................................................................................43
Les 14 senologie heelkunde en radio.........................................................................................................50
Les 15 cervix...............................................................................................................................................52
Les 16 maligne letsels vulva........................................................................................................................55
Les 17 maligne tumoren ovarium...............................................................................................................58
Les 18 senologie casus................................................................................................................................59
Les 19 menopauze......................................................................................................................................60
Les 20 genitale prolapse.............................................................................................................................64
Les 22 en 23 gynaeco in eerstelijn..............................................................................................................65
Les 1 gynaeco inleiding paraklinisch
- Pijn aan de knieën is een diagnostsche vraag om gynaecologisch probleem uit te sluiten
- Myomen hebben geen impact op vruchtbaarheid indien volledig muraal
- Hysteroscopie liefst in de 1ste helft cyclus
- Endometrium biopsie, het onderzoek bij postmenopauzaal bloedverlies
Bevloeiing - A. Ovarica via lig ovaria
- A. uterina uit a illiaca interna via lig latum
Bezenuwing - N pudendus uit s2-4 vagina perineum vulva, clitoris
- N pudendus zorgt ook voor motoriek bekkenbodem
- Plexus hypogastricus inferior en superior
- Gynaecologische pijn kan dus gaan van lies tot
navel! D11-L1
Embryologie - Vrouw is default geslacht; genetsch
Oestrogenen hebben geen rol in geprogrammeerd
PRIMAIRE geslachtsdiferentate - Y chromosoom triggered mannelijke ontwikkeling
, - Pas later zijn er oestrogenen nodig om ontwikkeling
Waar kruist man ontwik met vrouw? te fnaliseren
- Y chromosoom maakt tests ipv - Spermatogene
ovarium - Cave embryonale resten geven tumoren
- Uit tests leydig en sertoli -> - 6de week nog geen gender
regressie muller - Uterus ontwikkeling is een passief proces
- Testosteron inhibeert regressie - Uterus is een fusie tussen 2 hemi uteri ontstaan uit
wolf paramesonefronic/muller ducts
- Testosteron zorgt voor penis bij - Wanneer urogenitale sinus en uterus contact
sinus urogenitalis ipv vulva maken -> vaginale plaat-> daarna canalisate van de
plaat en vorming vagina lumen
Examen vraag! - Ontwikkeling externa gonaden vanaf w10
Testosteron is transport vorm van
dihydrotestoseron. 2 procent acteve
vorm
Anamnese - Resus groep
Anders dan normaal - Vroeger gynaecologische chirurgie
Strikvraag examen G1P1, toch 2 - Vaccinate hpv
kinderen? - Screeningsonderzoeken
Meerling/tweeling - Bimanueel onderzoek bij: cx-ca, endometriose,
onderbuikpijn
Les 2 cyclus/mensen/puberteit
Functe van ovarium is producte rijpe eicel. Hormonale veranderingen die ermee gepaard gaan zijn om
de lichaam voor te bereiden op inplantng en concepte
Pagina 4 vanbuiten leren
Om de 60 minuten een gnrh puls uit hypothalamus die hypofyse stmuleert om FSH en LH te produceren.
Indien LH piek -> 24u later ovulate
Hypofyse heeft 1 cel die LH en FSH maakt
Duurtjd - Follikel 14d ( variabel )
- Corpus luteum 14d ( VAST !! )
, - Cyclus 28d
Ovulate d0-14 - Stjging LH en FSH hormoon tot d14 wanneer
ovulate plaats vindt.
- Oestrogeen net voor LH en FSH
Corpus luteum d14-28 - Progesteron stjgt en daalt
- LH en FSH laag
Cervix en mucus - Mensen d0
- Dikke mucus evolute dunne mucus d0-d14
- D14 dunne mucus kanaal is open voor spermacel
- Dunne mucus wordt progressief dikker d14-d28
Follikels - Maximum aantal follikels tjdens 7m zwangershap
- Daarna natuurlijk atresie tot 100.000 tjdens
puberteit
- Follikel heeft een FSH onafankelijk fase en FSH
afankelijke.
- Follikel rijping = ontsnapping aan atresie
- Plots zal 1 follikel oestrogenen produceren en FSH
induceren op zichzelf. Dit geeft een voordeel en
deze wordt dominant.
- 1/90 kans dat 2 follikels worden geselecteerd in
FSH afankelijk fase
- De oestrogeen producte van de dominante follikel
inhibeert ook verder de FSH producte, dus nog
meer dominante
- Atresie van de follikel blijft doorgaan, zelfs tjdens
zwangerschap en pil gebruik
FSH - Werkt op granuloza cellen ( in follikel )
Oestrogenen producte - Stmuleert granuloza die androgenen omzeten in
granuloza oestrogenen via aromatasen
- In late stadium induceert FSH, LH receptoren op de
granuloza cellen
LH - Werkt op theca cellen ( rond follikel )
Androgenen producte - Stmuleert androgenen producte via de theca cel
theca - Deze androgenen gaan via de basaal membraan
naar granulosa cel
, Negateve feedback - Via oestrogenen en progesteron naar hypofyse EN
hypothalamus
Orale contracepte - Blokkeert de ovulate van de follikel, dus het
vrijkomen van oocyt dit door LH piek blok
- Blokkeert de recruitment met FSH NIET
2 cel model!! Belangrijk! - Theca cell aan buitenkant follikel zet cholesterol
om in androgenen via stmulate van LH.
- Deze androgenen gaan naar de granuloza cel die
via FSH gestmuleerd wordt om androgenen om te
zeten in oestrogenen DMV aromatasen.
Pre anthrale follikel - FSH en oestrogenen induceren samen dus hun
eigen receptoren in de follikel
Anthrale follikel - Selecte dominante follikel dag 5-7
- Perifere oestrogeen spiegels stjgen vanaf d7
- Stjgende oestrogeen spiegels inhiberen FSH
secrete
- Piek LH komt door stmulate door oestrogenen
- FSH induceert LH receptoren op granuloza cellen
ter voorbereiding van LH piek
Preovulatoire follikel - De LH piek initeert luteinisate en progesteron
producte in de GRANULOZA cellen wanneer
oestrogenen pieken
- Er is een lichte preovulatoire progesteronstjging
die nodig is voor LH en FSH piek
- De FSH piek maakt de granuloza cellen los
Progesteron - Helpt met de LH en FSH piek
examenvraag - Beinvloedt endometrium
- Verhoogt actviteit proteolytsche enzymes die
samen met PG ruptuur van de follikelwand initeren
- Progesteron bevrijdt de eicel van haar omliggende
wanden door ruptuur wand, granuloza cellen
komen los door FSH piek ( prog gemedieerd )
- Remt in de luteale fase nieuwe follikelgroei
- Secretoire fase endometrium ( diferentate )
- Down regulate oestrogeenreceptoren, domineert
altjd het oestrogeen efect in endometrium
- Stabilisate lysosomen ( indien onstabiel krijg je
