BURGERLIJK PROCESRECHT BLOK 3 BRON: H10 VERHEUGT
BURGERLIJK PROCESRECHT: ALGEMEEN
• Het burgerlijk procesrecht bevat regels die betrekking hebben op de rechtsgang bij de civiele
(burgerlijke) rechter.
• Het burgerlijk procesrecht behoort tot het formele recht aangezien het betrekking heeft op de vorm
en wijze waarop het materiële recht wordt gehandhaafd.
• Het burgerlijk procesrecht is te vinden in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en de Wet op
de Rechterlijke Organisatie.
BURGERLIJK PROCESRECHT KENMERKEN
1. Lijdelijkheid van de rechter art. 149 Rv
= In het burgerlijk procesrecht staan twee of meer partijen tegenover een onpartijdige derde (de
rechter). Het is aan deze partijen om hun vorderingen, stellingen en verweren voor te leggen aan de
rechter. De rechter mag enkel oordelen op basis van aan hem ter kennis gestelde feiten.
= in dit geval staat niet de concrete waarheid maar de formele waarheid centraal.
• Art. 21 Rv stelt wel dat de aangedragen feiten op waarheid moeten berusten.
• Art. 150 Rv degene die zich beroept op het rechtsgevolg draagt de bewijslast.
Hier tegenover staat dat de rechter wel mag ingrijpen:
• Redelijk termijn art. 20 Rv -> draagt bij aan een eerlijk proces. Kan door verzoeker of op ambtshalve.
• Aanvulling rechtsgrond art. 25 Rv
• Mondelinge behandeling art. 87 Rv
2. Partijautonomie art. 1:1 BW
• Omvang van geschil wordt door partijen bepaald.
• Voor de uitspraak kan een proces worden beëindigd door een schikking.
3. Proces in hoofdzaak schriftelijk
4. Verplichte procesvertegenwoordiging art. 79 Rv
Redenen:
• De doelmatigheid wordt bevorderd -> proces efficienter.
• Eerlijk proces
• Werk van de rechter wordt vereenvoudigd.
o Kantonzaken -> in persoon (geen procesvertegenwoordiging)
o Alle overige zaken -> verplichte procesvertegenwoordiging.
5. Rechtsbijstand art. 18 GW
= aan minder draagkrachtigen, geld alleen voor procesvertegenwoordigingskosten, bij verliezen zijn de
proceskosten van de tegenpartij geheel voor eigen middelen.
6. Kostenveroordeling art. 237 Rv
= partij die bij het vonnis in het ongelijk wordt gesteld wordt in de kosten veroordeeld.
DRIE SOORTEN PROCEDURES
1. Dagvaardingsprocedure art. 78 Rv
2. Verzoekschriftprocedure art. 261 Rv
3. Kort geding art. 254 Rv
Wanneer welke procedure?
Dagvaarding, tenzij de wet aangeeft dat verzoekschriftprocedure gevolgd moet worden.
Terminologie:
Staat er in wetsartikel “vordering” -> dagvaardingsprocedure
Staat er in wetsartikel “verzoek” of “verzoekschrift” -> verzoekschriftprocedure.
Is er een spoedeisend belang? -> kort geding.
,DE DAGVAARDING
= een geschrift waarin de eiser de gedaagde oproept om op een bepaalde dag voor de rechter te verschijnen.
Vereisten: art. 111 lid 1 Rv
• sub b de (voor)naam en de woonplaats van de eiser, afhankelijk van het soort procedure de naam van
zijn advocaat of gemachtigde
• Sub d De eis = omschrijving van de vordering die eiser op de gedaagde meent te hebben. En de
gronden daarvan.
• Sub e de aanwijzing van de rechter die van de zaak kennisneemt.
• Sub f de datum en de tijd waarop de gedaagde voor de rechter moet verschijnen.
Formaliteiten:
• Wordt opgesteld door de advocaat van de eiser.
• Betekening art. 46 lid 1 Rv -> de deurwaarder overhandigd de dagvaarding in persoon aan de
gedaagde.
o In beginsel wordt de vordering toegewezen als de gedaagde niet op de dagvaarding heeft
gereageerd (bij verstek gewezen art. 139 Rv)
VERZOEKSCHRIFT ART. 261 RV
= vooral bedoelt bij gevallen waar er rechterlijke uitspraak nodig is zonder dat er van een geschil met een
wederpartij sprake is of hoeft te zijn.
Vereisten: art. 278 Rv
Start verzoekschriftprocedure:
1. Indienen verzoekschrift door verzoeker.
2. Verweerder reageert op verzoekschrift d.m.v. het indienen van een verweerschrift art. 282 Rv
3. (Rechter kan mondelinge handeling gelasten art. 279 Rv)
4. Rechter doet een uitspraak aan de hand van een beschikking.
KORT GEDING ART. 254 RV
= versnelde procedure voor geschillen waarin een spoedeisend belang een onmiddellijke voorziening bij
voorraad vereist.
• Ingesteld door de voorzieningenrechter.
• Uitspraak = voorlopige voorziening -> partijen kunnen na het kort-geding het geschil aanhangig maken
in een bodemprocedure = definitief rechterlijk oordeel
• Absolute bevoegdheid -> voorzieningenrechter art. 254 Rv
• Relatieve bevoegdheid -> woonplaats gedaagde art. 99 Rv
• Uitspraak uitvoerbaar bij voorraad art. 258 Rv, dus geen schorsende werking
• Betreft eis op gebod of verbod bijvoorbeeld onrechtmatige daad of wanprestatie.
ABSOLUTE COMPETENTIE BURGERLIJK RECHT
= welke rechter is bevoegd?
• Civiele rechter
o Geschillen tussen burgers onderling of tussen burger en bedrijven onderling
o Bevoegd bij vorderingen die gebaseerd zijn op het burgerlijk recht voorbeeld wanprestatie.
▪ Arrest Guldemond/Noordwijkerhout
• Kantonrechter
o Civiele zaken tot vorderingen van 25.000 euro.
o Bevoegdheid bij onderwerpen zoals huur, arbeid, consumentkoop, consumentkredietzaken.
• Bestuursrechter
o Bij geschillen tussen overheid en burger, voorbeeld beroep op bouwvergunning.
▪ Arrest Schellen en deuropeners.
, RELATIEVE COMPETENTIE BURGERLIJK RECHT
= waar wordt er geprocedeerd?
• Dagvaardingsprocedure
o Art. 99 Rv woonplaats van de gedaagde.
o Arbeidsrechtelijke geschillen ook plaats waar de arbeid wordt verricht.
o Onrechtmatige daad ook plaats waar er schade is opgelopen.
• Verzoekschriftprocedure
o Woonplaats van de verzoeker of de woonplaats van de genoemde belanghebbende.
CIVIELE PROCEDURE
1. Dagvaarding art. 125 Rv
= het geding is aanhangig vanaf de dag van dagvaarding.
2. Verstek als de advocaat van de gedaagde niet op de roldatum verschijnt zal de rolrechter verstek
verlenen -> rolrechter constateert dat gedaagde niet op zitting is verschenen. Vervolgens zal de
rechter een verstek vonnis wijzen = rechter wijst vordering van de eiser toe art. 139 Rv
3. Verschijnt de advocaat van de gedaagde wel op de roldatum dan begint op tegenspraak gevoerde
geding -> gedaagde voert verweer tegen vordering van de eiser.
a. Dagvaarding = eerste schriftelijke stuk van het geding
Op de eerste roldatum bepaalt de rechter de volgende roldatum ->
4. Conclusie van antwoord art. 128 lid 2 en lid 3 en 5 -> schriftelijke reactie van de advocaat van de
gedaagde op de dagvaarding.
5. Binnen 2 weken na het indienen van de conclusie van antwoord beveelt de rechter een mondelinge
behandeling art. 131 Rv.
6. Tijdens de mondelinge behandeling kan volgens art. 87 Rv de rechter een schikking beproeven, als er
een schikking tot stand komt bepaalt art. 89 lid 1 Rv dat de procedure eindigt.
Als de rolrechter geen mondelinge handeling heeft gelast of als de behandeling geen schikking heeft geleverd
wordt de procedure voortgezet. De rechter bepaalt dan welke proceshandeling moet worden verricht
art. 91 Rv, vaak is dat het wijzen van een vonnis.
De rechter kan besluiten om partijen tot een volgende conclusiewisseling toe te laten, hierin reageert de
advocaat van de eiser dan op de conclusie van antwoord = conclusie van repliek, de advocaat van de gedaagde
reageert dan hierop door een conclusie van dupliek. Art. 132 Rv, hieruit volgt dan vervolgens het vonnis.
:
BURGERLIJK PROCESRECHT: ALGEMEEN
• Het burgerlijk procesrecht bevat regels die betrekking hebben op de rechtsgang bij de civiele
(burgerlijke) rechter.
• Het burgerlijk procesrecht behoort tot het formele recht aangezien het betrekking heeft op de vorm
en wijze waarop het materiële recht wordt gehandhaafd.
• Het burgerlijk procesrecht is te vinden in het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering en de Wet op
de Rechterlijke Organisatie.
BURGERLIJK PROCESRECHT KENMERKEN
1. Lijdelijkheid van de rechter art. 149 Rv
= In het burgerlijk procesrecht staan twee of meer partijen tegenover een onpartijdige derde (de
rechter). Het is aan deze partijen om hun vorderingen, stellingen en verweren voor te leggen aan de
rechter. De rechter mag enkel oordelen op basis van aan hem ter kennis gestelde feiten.
= in dit geval staat niet de concrete waarheid maar de formele waarheid centraal.
• Art. 21 Rv stelt wel dat de aangedragen feiten op waarheid moeten berusten.
• Art. 150 Rv degene die zich beroept op het rechtsgevolg draagt de bewijslast.
Hier tegenover staat dat de rechter wel mag ingrijpen:
• Redelijk termijn art. 20 Rv -> draagt bij aan een eerlijk proces. Kan door verzoeker of op ambtshalve.
• Aanvulling rechtsgrond art. 25 Rv
• Mondelinge behandeling art. 87 Rv
2. Partijautonomie art. 1:1 BW
• Omvang van geschil wordt door partijen bepaald.
• Voor de uitspraak kan een proces worden beëindigd door een schikking.
3. Proces in hoofdzaak schriftelijk
4. Verplichte procesvertegenwoordiging art. 79 Rv
Redenen:
• De doelmatigheid wordt bevorderd -> proces efficienter.
• Eerlijk proces
• Werk van de rechter wordt vereenvoudigd.
o Kantonzaken -> in persoon (geen procesvertegenwoordiging)
o Alle overige zaken -> verplichte procesvertegenwoordiging.
5. Rechtsbijstand art. 18 GW
= aan minder draagkrachtigen, geld alleen voor procesvertegenwoordigingskosten, bij verliezen zijn de
proceskosten van de tegenpartij geheel voor eigen middelen.
6. Kostenveroordeling art. 237 Rv
= partij die bij het vonnis in het ongelijk wordt gesteld wordt in de kosten veroordeeld.
DRIE SOORTEN PROCEDURES
1. Dagvaardingsprocedure art. 78 Rv
2. Verzoekschriftprocedure art. 261 Rv
3. Kort geding art. 254 Rv
Wanneer welke procedure?
Dagvaarding, tenzij de wet aangeeft dat verzoekschriftprocedure gevolgd moet worden.
Terminologie:
Staat er in wetsartikel “vordering” -> dagvaardingsprocedure
Staat er in wetsartikel “verzoek” of “verzoekschrift” -> verzoekschriftprocedure.
Is er een spoedeisend belang? -> kort geding.
,DE DAGVAARDING
= een geschrift waarin de eiser de gedaagde oproept om op een bepaalde dag voor de rechter te verschijnen.
Vereisten: art. 111 lid 1 Rv
• sub b de (voor)naam en de woonplaats van de eiser, afhankelijk van het soort procedure de naam van
zijn advocaat of gemachtigde
• Sub d De eis = omschrijving van de vordering die eiser op de gedaagde meent te hebben. En de
gronden daarvan.
• Sub e de aanwijzing van de rechter die van de zaak kennisneemt.
• Sub f de datum en de tijd waarop de gedaagde voor de rechter moet verschijnen.
Formaliteiten:
• Wordt opgesteld door de advocaat van de eiser.
• Betekening art. 46 lid 1 Rv -> de deurwaarder overhandigd de dagvaarding in persoon aan de
gedaagde.
o In beginsel wordt de vordering toegewezen als de gedaagde niet op de dagvaarding heeft
gereageerd (bij verstek gewezen art. 139 Rv)
VERZOEKSCHRIFT ART. 261 RV
= vooral bedoelt bij gevallen waar er rechterlijke uitspraak nodig is zonder dat er van een geschil met een
wederpartij sprake is of hoeft te zijn.
Vereisten: art. 278 Rv
Start verzoekschriftprocedure:
1. Indienen verzoekschrift door verzoeker.
2. Verweerder reageert op verzoekschrift d.m.v. het indienen van een verweerschrift art. 282 Rv
3. (Rechter kan mondelinge handeling gelasten art. 279 Rv)
4. Rechter doet een uitspraak aan de hand van een beschikking.
KORT GEDING ART. 254 RV
= versnelde procedure voor geschillen waarin een spoedeisend belang een onmiddellijke voorziening bij
voorraad vereist.
• Ingesteld door de voorzieningenrechter.
• Uitspraak = voorlopige voorziening -> partijen kunnen na het kort-geding het geschil aanhangig maken
in een bodemprocedure = definitief rechterlijk oordeel
• Absolute bevoegdheid -> voorzieningenrechter art. 254 Rv
• Relatieve bevoegdheid -> woonplaats gedaagde art. 99 Rv
• Uitspraak uitvoerbaar bij voorraad art. 258 Rv, dus geen schorsende werking
• Betreft eis op gebod of verbod bijvoorbeeld onrechtmatige daad of wanprestatie.
ABSOLUTE COMPETENTIE BURGERLIJK RECHT
= welke rechter is bevoegd?
• Civiele rechter
o Geschillen tussen burgers onderling of tussen burger en bedrijven onderling
o Bevoegd bij vorderingen die gebaseerd zijn op het burgerlijk recht voorbeeld wanprestatie.
▪ Arrest Guldemond/Noordwijkerhout
• Kantonrechter
o Civiele zaken tot vorderingen van 25.000 euro.
o Bevoegdheid bij onderwerpen zoals huur, arbeid, consumentkoop, consumentkredietzaken.
• Bestuursrechter
o Bij geschillen tussen overheid en burger, voorbeeld beroep op bouwvergunning.
▪ Arrest Schellen en deuropeners.
, RELATIEVE COMPETENTIE BURGERLIJK RECHT
= waar wordt er geprocedeerd?
• Dagvaardingsprocedure
o Art. 99 Rv woonplaats van de gedaagde.
o Arbeidsrechtelijke geschillen ook plaats waar de arbeid wordt verricht.
o Onrechtmatige daad ook plaats waar er schade is opgelopen.
• Verzoekschriftprocedure
o Woonplaats van de verzoeker of de woonplaats van de genoemde belanghebbende.
CIVIELE PROCEDURE
1. Dagvaarding art. 125 Rv
= het geding is aanhangig vanaf de dag van dagvaarding.
2. Verstek als de advocaat van de gedaagde niet op de roldatum verschijnt zal de rolrechter verstek
verlenen -> rolrechter constateert dat gedaagde niet op zitting is verschenen. Vervolgens zal de
rechter een verstek vonnis wijzen = rechter wijst vordering van de eiser toe art. 139 Rv
3. Verschijnt de advocaat van de gedaagde wel op de roldatum dan begint op tegenspraak gevoerde
geding -> gedaagde voert verweer tegen vordering van de eiser.
a. Dagvaarding = eerste schriftelijke stuk van het geding
Op de eerste roldatum bepaalt de rechter de volgende roldatum ->
4. Conclusie van antwoord art. 128 lid 2 en lid 3 en 5 -> schriftelijke reactie van de advocaat van de
gedaagde op de dagvaarding.
5. Binnen 2 weken na het indienen van de conclusie van antwoord beveelt de rechter een mondelinge
behandeling art. 131 Rv.
6. Tijdens de mondelinge behandeling kan volgens art. 87 Rv de rechter een schikking beproeven, als er
een schikking tot stand komt bepaalt art. 89 lid 1 Rv dat de procedure eindigt.
Als de rolrechter geen mondelinge handeling heeft gelast of als de behandeling geen schikking heeft geleverd
wordt de procedure voortgezet. De rechter bepaalt dan welke proceshandeling moet worden verricht
art. 91 Rv, vaak is dat het wijzen van een vonnis.
De rechter kan besluiten om partijen tot een volgende conclusiewisseling toe te laten, hierin reageert de
advocaat van de eiser dan op de conclusie van antwoord = conclusie van repliek, de advocaat van de gedaagde
reageert dan hierop door een conclusie van dupliek. Art. 132 Rv, hieruit volgt dan vervolgens het vonnis.
:
