Hoofdstuk 1.1: Leven met water.
Het klimaat verandert.
Het klimaat verandert, als gevolg van de verwachte klimaatverandering zullen er:
warmere en drogere zomers komen en zachtere en nattere winters.
In de hoeveelheid neerslag zullen er meer en grotere schommelingen plaatsvinden.
De schommelingen van de neerslag in een jaar wordt het neerslagregiem genoemd.
Grotere schommelingen in de neerslag zorgen voor een onregelmatiger
neerslagregiem.
Onregelmatiger neerslagregiem = Toegenomen schommelingen in de hoeveelheid
over een jaar.
Een toenemende neerslaghoeveelheid in de winter betekent dat de
rivieren en sloten meer water moeten verwerken. → Daardoor moet er
meer water weggepompt worden om overstromingen te voorkomen.
Vooral in de zomer krijgen natuurgebieden en landbouwgronden vaker last van
droogte. Daarvoor zijn drie oorzaken:
1. Door de stijging van de zomertemperatuur zal de verdamping toenemen.
2. Gedurende het droge zomerseizoen zal de neerslag snel afnemen. Hierdoor
kan er minder water in de bodem zakken om de grondwaterspiegel aan te
vullen.
3. Door de snelle waterafvoer (kanalisatie) wordt de de grondwatervoorraad
minder aangevuld en zal de grondwaterspiegel dalen. De bovenste laag van
de bodem droogt daarom eerder uit.
Nederland verandert.
Nederland is sterk verstedelijkt. De verstedelijking bracht steeds meer verstening
van het oppervlak. met zich mee.
Verstening van het oppervlak = Toename van het bebouwde oppervlak en
infrastructuur waardoor de infiltratie van neerslagwater vermindert en de oppervlakte
afvoer van water toeneemt.
Door de toename van bebouwing, erf verharding en bestrating wordt regenwater
snel afgevoerd naar riolen en grachten, zodat er minder regenwater in de grond zakt.
,Bij hevige regenval kan een gemengd rioleringsstelsel overbelast raken en
overstromen, waardoor de omgeving wordt vervuild door regenwater en
huishoudelijk afvalwater. :
Drietrapsstrategie.
De overheid heeft wettelijk vastgelegd dat in de toekomst alle ruimtes in wijken, op
parkeerplaatsen en bedrijventerreinen, maar ook in buitengebieden, zodanig moeten
worden ingericht en gebruikt dat er nooit teveel water, maar ook nooit te weinig
water is.
Hiervoor wordt de Drietrapsstrategie gebruikt.
Drietrapsstrategie:
Vasthouden (retentie) → Wil zeggen dat het water blijft op de plaats waar
het valt.
Om meer water ter plaatse te kunnen vasthouden, worden grachten uitgediept en
worden in wijken vijvers aangelegd. Ook kan er in plaats van alleen maar steen,
grasbetonblokken worden neergelegd.
Water biedt ook de mogelijkheid om een wijk aantrekkelijker te maken.
, Bergen → Als het water niet voldoende ter plaatse kan worden
vastgehouden, moet het worden geborgen in plassen, meren, kanalen, of
speciaal daarvoor ingerichte bekkens.
Wanneer er een lange periode achtereen veel neerslag valt, zal de bodem verzadigd
raken en zullen ook de bergingsgebieden overstromen. Dan is het moment dat er
sprake zal zijn van afvoeren.
Afvoeren → Wil zeggen dat het water naar een ander gebied wordt
gebracht. Via rivieren en kanalen wordt zoveel mogelijk water op zee
geloosd.
Als niet al het overtollige water kan worden afgevoerd, is er sprake van
wateroverlast.
Watertoets.
Om ervoor te zorgen dat er bij de aanleg van woonwijken, industrieterreinen en
infrastructuur voldoende rekening wordt gehouden met het water, heeft de overheid
de watertoets ingesteld.
Watertoets → Wil zeggen dat bij nieuwe besluiten op het gebied van ruimtelijke
ordening (zoals de bouw van een woonwijk of nieuw industrieterrein), duidelijk wordt
beschreven wat de gevolgen van die bouw zijn voor de veiligheid, de wateroverlast,
de waterkwaliteit en de verdroging.
Bij het maken van gemeentelijke bestemmingsplannen of de uitvoering van een
bouwproject moeten altijd de waterschappen worden betrokken.
Een waterschap → is een regionale overheidsinstantie die tot taak heeft om
de waterhuishouding te regelen.
Waterschappen zijn verantwoordelijk voor:
- Het beheer.
- De bescherming
- Het onderhoud van dijken en duinen.
Ze zorgen ook voor de beheersing van het grondwaterpeil en voor de waterkwaliteit.