Geriatrie
De 5 reuzen
De 5 categorieën van meest voorkomende gezondheidsproblemen zijn:
1. Gestoorde mobiliteit
2. Gestoorde stabiliteit
3. Incontnente
4. Cogniteve gebreken
5. Gestoorde communicate
1. Gestoorde mobiliteit
• Lichamelijke gevolgen:
– Actviteitenpatroon
– Overgewicht
– Decubitus
– incontnente
• Psychosociale gevolgen:
– Frustrate en neerslachtgheid
– Sociale beperking
2. Gestoorde stabiliteit
• Lichamelijke gevolgen:
– Valrisico
• Psychosociale gevolgen:
– Angst om te vallen
3. Incontinentie
• Lichamelijke gevolgen:
– aantastng van de huid
• Psychosociale gevolgen:
– Schaamte
4. Cognitieve gebreken
• Lichamelijke gevolgen:
– Achteruitgang van zelfzorgvermogen
• Psychosociale gevolgen:
– Schaamte
– Wankel psychisch evenwicht
– Verhullen van geheugenverlies
5. Gestoorde communicatie
• Psychosociale gevolgen:
– Niet goed begrepen worden.
– Verlies van contact
• Komt bij veel geriatrische zorgvragers voor
– Kan het gevolg zijn van zintuiglijke achteruitgang (BV. doofeiddblindheidd
– Kan ook veroorzaakt worden omdat mond, lippen, stembanden niet goed meer
werken vanwege verlammingen
– Soms is spraakcentrum in de hersenen aangedaan waardoor zorgvrager de betekenis
van woorden niet meer begrijpt of niet meer kan praten
– Kan ook veroorzaakt worden door achteruitgang van cogniteve functes.
1
,De 4 assen:
1. Somatisch
Bij ouderen is vaak sprake van multple pathologie (tegelijkertjd voorkomen van
meerdere chronische ziektend
Daarnaast bestaan veelal een of meerdere kleine kwalen en afwijkingen.( bv slecht
gebit, slecht werkende zintuigend
2. Psychisch
Belangrijk is het gegeven dat de psychische stoornis blijvend of tjdelijk kan zijn.
(denk hierbij aan een delier – of toch wel demented
3. Sociaal
Bij het ouder worden neemt het aantal relates af.
4. Functioneel
Hierbij gaat het om het vermogen als mens in de wereld te functoneren
Benaderingswijzen PG
• ROB /ROT (realiteit oriëntate beleidd in het hier en nu brengen
• Validaton (mee gaan in de beleving van de bewonerd
• Reminiscente(oude herinneringen bv muziek, kleding, kopjes theed
• Belevingsgerichtezorg (zorgvrager in zijn waarde laten, per dag bekijken waar de
bewoner behoefe aan heefd.
Delier / dementie
Delier: acute verwardheid, een stoornis waarbij de hersenen tjdelijk niet in staat zijn om alle
prikkels samen te voegen tot een logisch samenhangend beeld van de werkelijkheid
Demente: chronisch beeld, waarbij hersendelen verschrompelen/afsterven of
prikkelgeleiding niet doorgeven.
Delier
Instrument bij een delier – DOS schaal. Delier observate schaal.
Terminologie
• Apraxie(handelend
• Agnosie(herkennend
• Afasie(taald
• Dysartrie (spraakd
• Dysfagie (slikkend
Natuurlijke veroudering
• Biologische veroudering
• Cogniteve veroudering
• Zintuiglijke veroudering
Biologische veroudering
• Huid wordt dunner, haren ontkleuren en nagels worden harder
• Spijsverteringssysteem gaat trager
• Spieren worden slapper, boten breekbaarder
Cognitieve veroudering
• Intelligente gaat iets achteruit
• Leren gaat trager
• Kortetermijngeheugen wordt minder
•
2
,Zintuiglijke veroudering
• Gezichtsvermogen gaat vaak achteruit
• Gehoor gaat vaak achteruit
• Smaak en reuk verminderen
Slaap
• Slaapduur en slaappatroon veranderen, oudere zorgvragers slapen vaak minder lang
Veranderingen in sociaal netwerk en leefomstandigheden
• Verlies van dierbaren en leefijdgenoten
• Verlies van werk – pensioen – VUT
• Verandering in contacten
• Voor hulp blijkt sociaal netwerk vaak ontoereikend
Ethiek en Sociale vaardigheden
• Beroepsprofel: Beschrijft de competentiegebieden van de verpleegkundige, met de kennis,
vaardigheden en houding van de verpleegkundige.
• Beroepscode: Geeft je de waarden en normen van de beroepsgroep0 vindt zijn basis in de
ethische code van de ICN (hoe de verpleegkundige zich moet gedragend
• I.C.N.: International Council of Nurses0 internatonale organisate van verpleegkundigen en
verzorgenden. (in Nederland V&VN & Nu91d (de beroepscode staat hierin beschrevend
Waarde: wat vind ik belangrijk waar hecht ik waarde aan
Norm: staat voorgeschreven (bv ouderen met u aanspreken d
Holistsch mensbeeld
Ieder mens is uniek
Ieder mens is een psychisch + sociaal + lichamelijke eenheid.
Deze aspecten beïnvloeden elkaar altjd.
Hoe gaat ieder om met zijn gezondheid:
Beïnvloedende factoren:
• Kennis over gezondheid
• Houding
• Sociale factor
• Omgevingsfactor
Ziekte is een dynamisch begrip, dit houdt in:
- Dat het niet absoluut is
het is bij iedereen anders.
- Dat het niet objectef is
want als mensen bijvoorbeeld dezelfde ingreep gehad hebben, kan de ene veel meer pijn
hebben dan de ander.
Observeren Signaleren Waarnemen
• Waarnemen: gebruik van zintuigen: bewust worden van de wereld om ons heen.
• Observeren: doelgericht waarnemen
3
, • Signaleren: opmerken
• Interpreteren: Eigen betekenis toekennen aan de prikkels die je ontvangt
Vormen van zorgomgeving
d Extramurale zorg: thuiszorg, de overheid streef er na om zoveel mogelijk thuiszorg te geven.
(bv ook terminale zorg die thuis geleverd kan wordend.
d Intramurale zorg: vind in een instelling plaats waar de zorgvrager is opgenomen. Kan voor
korte of lange tjd zijn. Bv. Ziekenhuisopname voor operate. Langeretjd PG
d Semimurale zorg: krijgt de zorgvrager voor een deel van de dag zorg in een instelling bv.
Revalidate, dyaliseren.
d transmurale zorg: behoefe van zorgvrager, samenwerking en afstemming tussen
organisates en beroepsbeoefenaren. Bijv. de thuiszorg die voor een kankerpatënt zorgt,
terwijl voor de epidurale pijnbestrijding een gespecialiseerde verpleegkundige uit het
ziekenhuis komt
Vormen van zorg
• Curateve zorg: gericht op genezing
• Palliateve zorg: gericht op kwaliteit van leven
• Preventeve zorg: gericht op voorkomen van ziekte
Sociale kaart: een overzicht van de instellingen en beroepsbeoefenaren in een bepaalde regio. Al de
instellingen en beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg zijn hier overzichtelijk weer gegeven.
Netwerkanalyse: in kaart brengen op welke gebieden de contacten tekort schiet, zodat daar acte op
ondernomen kan worden
Regels feedback:
1. Praat vanuit jezelf (ik vormd
2. Beschrijf het gedrag dat je ziet,… ik zie dat…
3. Geef aan wat het gedrag met je doet, je gevoel
4. Geef aan hoe je het gedrag anders zou willen,( is een wens, gedragsalternatef maak het
positefd
Sociale vaardigheden
• Existentële vragen : levensvragen (zin van het levend
• Spiegelen
Groepsontwikkeling:
1. Ontdooiing: men raak op elkaar ingespeeld en aan elkaar gewend
2. Strijd of vlucht : *sommige personen krijgen meer invloed dan anderen, vertoruwen in elkaar
is nog pril, mensen gaan zich terugtrekken.
3. Verdeelde groepjes
4. De createve groep: men heef elkaar leren kennen en waarderen, men kan naar elkaar
luisteren elkaar laten uitspreken en elkaar vragen stellen.
Nature: alle eigenschappen van het individu zijn bepaald door aanleg
Nurture :alle eigenschappen van het individu zijn bepaald door opvoeding
Door beide wordt het gedrag bepaald
Sociologie = wetenschap die de mens in relate tot anderen en zijn omgeving bestudeert
Psychologie = wetenschap die het innerlijk denken en voelen van de mens bestudeert
4
De 5 reuzen
De 5 categorieën van meest voorkomende gezondheidsproblemen zijn:
1. Gestoorde mobiliteit
2. Gestoorde stabiliteit
3. Incontnente
4. Cogniteve gebreken
5. Gestoorde communicate
1. Gestoorde mobiliteit
• Lichamelijke gevolgen:
– Actviteitenpatroon
– Overgewicht
– Decubitus
– incontnente
• Psychosociale gevolgen:
– Frustrate en neerslachtgheid
– Sociale beperking
2. Gestoorde stabiliteit
• Lichamelijke gevolgen:
– Valrisico
• Psychosociale gevolgen:
– Angst om te vallen
3. Incontinentie
• Lichamelijke gevolgen:
– aantastng van de huid
• Psychosociale gevolgen:
– Schaamte
4. Cognitieve gebreken
• Lichamelijke gevolgen:
– Achteruitgang van zelfzorgvermogen
• Psychosociale gevolgen:
– Schaamte
– Wankel psychisch evenwicht
– Verhullen van geheugenverlies
5. Gestoorde communicatie
• Psychosociale gevolgen:
– Niet goed begrepen worden.
– Verlies van contact
• Komt bij veel geriatrische zorgvragers voor
– Kan het gevolg zijn van zintuiglijke achteruitgang (BV. doofeiddblindheidd
– Kan ook veroorzaakt worden omdat mond, lippen, stembanden niet goed meer
werken vanwege verlammingen
– Soms is spraakcentrum in de hersenen aangedaan waardoor zorgvrager de betekenis
van woorden niet meer begrijpt of niet meer kan praten
– Kan ook veroorzaakt worden door achteruitgang van cogniteve functes.
1
,De 4 assen:
1. Somatisch
Bij ouderen is vaak sprake van multple pathologie (tegelijkertjd voorkomen van
meerdere chronische ziektend
Daarnaast bestaan veelal een of meerdere kleine kwalen en afwijkingen.( bv slecht
gebit, slecht werkende zintuigend
2. Psychisch
Belangrijk is het gegeven dat de psychische stoornis blijvend of tjdelijk kan zijn.
(denk hierbij aan een delier – of toch wel demented
3. Sociaal
Bij het ouder worden neemt het aantal relates af.
4. Functioneel
Hierbij gaat het om het vermogen als mens in de wereld te functoneren
Benaderingswijzen PG
• ROB /ROT (realiteit oriëntate beleidd in het hier en nu brengen
• Validaton (mee gaan in de beleving van de bewonerd
• Reminiscente(oude herinneringen bv muziek, kleding, kopjes theed
• Belevingsgerichtezorg (zorgvrager in zijn waarde laten, per dag bekijken waar de
bewoner behoefe aan heefd.
Delier / dementie
Delier: acute verwardheid, een stoornis waarbij de hersenen tjdelijk niet in staat zijn om alle
prikkels samen te voegen tot een logisch samenhangend beeld van de werkelijkheid
Demente: chronisch beeld, waarbij hersendelen verschrompelen/afsterven of
prikkelgeleiding niet doorgeven.
Delier
Instrument bij een delier – DOS schaal. Delier observate schaal.
Terminologie
• Apraxie(handelend
• Agnosie(herkennend
• Afasie(taald
• Dysartrie (spraakd
• Dysfagie (slikkend
Natuurlijke veroudering
• Biologische veroudering
• Cogniteve veroudering
• Zintuiglijke veroudering
Biologische veroudering
• Huid wordt dunner, haren ontkleuren en nagels worden harder
• Spijsverteringssysteem gaat trager
• Spieren worden slapper, boten breekbaarder
Cognitieve veroudering
• Intelligente gaat iets achteruit
• Leren gaat trager
• Kortetermijngeheugen wordt minder
•
2
,Zintuiglijke veroudering
• Gezichtsvermogen gaat vaak achteruit
• Gehoor gaat vaak achteruit
• Smaak en reuk verminderen
Slaap
• Slaapduur en slaappatroon veranderen, oudere zorgvragers slapen vaak minder lang
Veranderingen in sociaal netwerk en leefomstandigheden
• Verlies van dierbaren en leefijdgenoten
• Verlies van werk – pensioen – VUT
• Verandering in contacten
• Voor hulp blijkt sociaal netwerk vaak ontoereikend
Ethiek en Sociale vaardigheden
• Beroepsprofel: Beschrijft de competentiegebieden van de verpleegkundige, met de kennis,
vaardigheden en houding van de verpleegkundige.
• Beroepscode: Geeft je de waarden en normen van de beroepsgroep0 vindt zijn basis in de
ethische code van de ICN (hoe de verpleegkundige zich moet gedragend
• I.C.N.: International Council of Nurses0 internatonale organisate van verpleegkundigen en
verzorgenden. (in Nederland V&VN & Nu91d (de beroepscode staat hierin beschrevend
Waarde: wat vind ik belangrijk waar hecht ik waarde aan
Norm: staat voorgeschreven (bv ouderen met u aanspreken d
Holistsch mensbeeld
Ieder mens is uniek
Ieder mens is een psychisch + sociaal + lichamelijke eenheid.
Deze aspecten beïnvloeden elkaar altjd.
Hoe gaat ieder om met zijn gezondheid:
Beïnvloedende factoren:
• Kennis over gezondheid
• Houding
• Sociale factor
• Omgevingsfactor
Ziekte is een dynamisch begrip, dit houdt in:
- Dat het niet absoluut is
het is bij iedereen anders.
- Dat het niet objectef is
want als mensen bijvoorbeeld dezelfde ingreep gehad hebben, kan de ene veel meer pijn
hebben dan de ander.
Observeren Signaleren Waarnemen
• Waarnemen: gebruik van zintuigen: bewust worden van de wereld om ons heen.
• Observeren: doelgericht waarnemen
3
, • Signaleren: opmerken
• Interpreteren: Eigen betekenis toekennen aan de prikkels die je ontvangt
Vormen van zorgomgeving
d Extramurale zorg: thuiszorg, de overheid streef er na om zoveel mogelijk thuiszorg te geven.
(bv ook terminale zorg die thuis geleverd kan wordend.
d Intramurale zorg: vind in een instelling plaats waar de zorgvrager is opgenomen. Kan voor
korte of lange tjd zijn. Bv. Ziekenhuisopname voor operate. Langeretjd PG
d Semimurale zorg: krijgt de zorgvrager voor een deel van de dag zorg in een instelling bv.
Revalidate, dyaliseren.
d transmurale zorg: behoefe van zorgvrager, samenwerking en afstemming tussen
organisates en beroepsbeoefenaren. Bijv. de thuiszorg die voor een kankerpatënt zorgt,
terwijl voor de epidurale pijnbestrijding een gespecialiseerde verpleegkundige uit het
ziekenhuis komt
Vormen van zorg
• Curateve zorg: gericht op genezing
• Palliateve zorg: gericht op kwaliteit van leven
• Preventeve zorg: gericht op voorkomen van ziekte
Sociale kaart: een overzicht van de instellingen en beroepsbeoefenaren in een bepaalde regio. Al de
instellingen en beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg zijn hier overzichtelijk weer gegeven.
Netwerkanalyse: in kaart brengen op welke gebieden de contacten tekort schiet, zodat daar acte op
ondernomen kan worden
Regels feedback:
1. Praat vanuit jezelf (ik vormd
2. Beschrijf het gedrag dat je ziet,… ik zie dat…
3. Geef aan wat het gedrag met je doet, je gevoel
4. Geef aan hoe je het gedrag anders zou willen,( is een wens, gedragsalternatef maak het
positefd
Sociale vaardigheden
• Existentële vragen : levensvragen (zin van het levend
• Spiegelen
Groepsontwikkeling:
1. Ontdooiing: men raak op elkaar ingespeeld en aan elkaar gewend
2. Strijd of vlucht : *sommige personen krijgen meer invloed dan anderen, vertoruwen in elkaar
is nog pril, mensen gaan zich terugtrekken.
3. Verdeelde groepjes
4. De createve groep: men heef elkaar leren kennen en waarderen, men kan naar elkaar
luisteren elkaar laten uitspreken en elkaar vragen stellen.
Nature: alle eigenschappen van het individu zijn bepaald door aanleg
Nurture :alle eigenschappen van het individu zijn bepaald door opvoeding
Door beide wordt het gedrag bepaald
Sociologie = wetenschap die de mens in relate tot anderen en zijn omgeving bestudeert
Psychologie = wetenschap die het innerlijk denken en voelen van de mens bestudeert
4
