Samenvatting - Onderzoeksmethoden 2

Samenvatting – Onderzoeksmethoden 2

Inhoud
Inhoud ..................................................................................................................................................... 1
0. Info ...................................................................................................................................................... 1
1. Inleiding ............................................................................................................................................... 3
1.1. Wat is onderzoek .......................................................................................................................... 3
1.2. Wat onderzoeken we? ................................................................................................................. 4
1.3. Hoe onderzoeken we kwaliteitsvol?............................................................................................ 5
2. Steekproeftrekking .............................................................................................................................. 7
2.1. Selectie van de steekproefelementen .......................................................................................... 7
3. Diepte-intervieuws & focusgroepen ................................................................................................. 10
3.1. De volgorde van vragen .............................................................................................................. 10
3.2. Soorten vragen in een intervieuw .............................................................................................. 11
3.3. Toestemming krijgen voor het interview ................................................................................... 12
3.4. Introductie van het gesprek ....................................................................................................... 12
3.5. Focusgroepen ............................................................................................................................. 15
4. Kwalitatieve analyse .......................................................................................................................... 16
4.1. Het samenvattende formulier of het methodologisch verslag .................................................. 16
4.2. Interviewtranscripts (transcripties) ............................................................................................ 16
4.3. Het analyseproces ...................................................................................................................... 17
5. Vragenlijstontwikkeling ..................................................................................................................... 22
5.1. Vragenlijst ................................................................................................................................... 22
5.2. Gegevensvoorwaardetabel ........................................................................................................ 24
5.3. Opstellen van individuele meetvragen....................................................................................... 25
5.4. Volgorde vragenlijst.................................................................................................................... 26
5.5. Na het afnemen van de vragenlijst ............................................................................................ 27
Begrippenlijst......................................................................................................................................... 28




1

, Samenvatting – Onderzoeksmethoden 2
26/09/’18
0. Info
Vooral kwalitatief onderzoek (niet kwantitatief)
→ MAAR probleem externe validiteit → kan steekproef niet extrapoleren naar hele bevolking

VOORBEELD gebruik van laptops in de les
Kwantitatief Kwalitatief
Vragenlijst Praten
1. Heeft u een laptop? 1. Op welke manier neemt u notities?
2. Welk merk heeft u? 2. Waarom? Waarom niet iets anders?
3. Gebruik je je laptop tijdens de les? → doorvragen
4. Hoe vaak gebruik je je laptop tijdens de les?
5. Voor elk vak apart

In dit vak: zelf onderzoek opzetten en uitvoeren → ‘Waarom’- vraag stellen

“Een belangrijk verschil tussen het verwerven van wetenschappelijke kennis en alledaagse kennis bestaat erin
dat wetenschappelijke onderzoekers zich houden aan strikte regels die opgesteld worden om de kwaliteit van
hun onderzoek te waarborgen.”

Inhoud cursus
 (Gedeeltelijke) herhaling & uitdieping OM1
 Kwantitatief versus kwalitatief onderzoek
 Steekproeftrekking
 Kwalitatieve dataverzamelingsmethoden met focus op:
• Diepte-interviews
• Focusgroepen
 Kwalitatieve data verzamelen, analyseren en interpreteren
 Kwantitatieve dataverzamelingsmethoden met focus op:
• Vragenlijstontwikkeling

• H1: Inleiding
• H2: Steekproeftrekking
• H3: Diepte-interviews & focusgroepen
• H4: Kwalitatieve analyse
• H5: Vragenlijstontwikkeling


Slides
Per hoofdstuk worden er twee versies opgeladen via Toledo:

Opgeladen voor de les:
De verkorte power point presentatie die de docent gebruikt tijdens de les (focus op de centrale
concepten). Deze power point presentatie wordt inhoudelijk integraal opgenomen in de uitgebreide
versie (zie hieronder).

Opgeladen na de les:
Uitgebreide power point presentatie die de verkorte presentatie die tijdens de les werd gebruikt (zie
hierboven) inhoudelijk volledigd omvat alsook omstandiger en in meer detail verduidelijkt.




1

, Samenvatting – Onderzoeksmethoden 2
Examen
Niet tijdens de examenperiode Januari → 7 november (2u)

Werkcolleges
 Deze worden gewijd aan de groepsopdracht (zie later). Deze werkcolleges worden begeleid door
de docent en fungeren als hét moment om de docent gericht vragen te stellen alsook
problemen te melden met betrekking tot de groepsopdracht.
 Werkcollege 1: Staat in functie van opstellen vragenprotocol
 Werkcollege 2: Staat in functie van analyseren interviews

Er kunnen geen extra vragen gesteld worden via mail. Maak dus ten volle gebruik van beide
werkcolleges.

Eindcijfer
Eindcijfer bestaat uit:
• Groepsopdracht (50%)
• Deadlines online → te laat = 0
• Individueel schriftelijk, gesloten boek examen (50%)
• 12 meerkeuzevragen (30% punten) beginnen met -2
• Juist/fout vragen met motivatie
• Open vragen
• Voor beide onderdelen geslaagd zijn (minimum de helft van de score behalen) om te slagen
• Indien studenten niet slagen voor één of beide onderdelen, wordt het eindcijfer gelijk gesteld
aan het laagste cijfer behaald op beide onderdelen

Deadlines
3/9 Groepje uploaden
10/10 Artikel lezen over onderwerp en uploaden (niet die van de prof) + argumentatie
24/10 Vragenlijst opstellen (zie H3 voor voorbeelden) diepteintevieuw ± 30 min ‘Waarom?’
7/11 Examen
21/12 Groepsopdracht + presentatie (filmpje) uploaden → zie doc info toledo

Tweede examenkans
 Enkel dat onderdeel (opdracht of examen) hernemen waarvoor niet de helft van de punten werd behaald.
 Deelcijfers gelijk aan minstens de helft van de punten worden overgezet naar de volgende examenperiode binnen
hetzelfde academiejaar, maar niet naar een volgend academiejaar.
 Examen: Zelfde aanpak als eerste zittijd
 Opdracht: Zie Toledo
 Teamleden nemen in de week na het meedelen van de eindscores contact op met de docent via mail om de
herwerking van de opdracht te bespreken. Via mail wordt een mondeling feedbackmoment afgesproken waarop alle
teamleden aanwezig dienen te zijn.
 De richtlijnen voor herwerking die de docent mondeling meedeelt tijdens de meeting, dienen door de groep nogmaals
via mail doorgestuurd te worden naar de docent (met alle teamleden in CC) zodat hierover nadien geen discussie kan
bestaan.
 De deadline voor het indienen van de herwerkte opdracht is vrijdag 31 augustus 2019 (17u). Het niet tijdig indienen
van de opdracht wordt herleid tot een nulscore voor dat onderdeel.




2

, Samenvatting – Onderzoeksmethoden 2
27/09/’18
1. Inleiding
Artikel opzoeken (Limo): Worthington & Levasseur (2015) – Computers & Education


1.1. Wat is onderzoek
Onderzoeken is:
• Het systematisch verzamelen van gegevens
• Het systematisch interpreteren van gegevens
• Het hebben van een duidelijk doel (er moet iets worden uitgezocht)

“Onderzoek is iets wat mensen ondernemen om iets op een systematische manier uit te zoeken,
waardoor hun kennis toeneemt”


Fasen in een onderzoek
• Formuleer en verduidelijk het onderzoeksonderwerp
• Ontwikkelen van onderzoeksopzet
• Gegevens verzamelen
• Gegevens analyseren en interpreteren
• Projectverslag schrijven

Andere handboeken hanteren soms andere begrippen,
maar komen finaal op eenzelfde ‘stramien’ neer

Onderzoeksprojecten kunnen, afhankelijk van doel en context, opgedeeld worden in twee typen
Fundamenteel onderzoek Toegepast onderzoek
 Kennis van processen in het bedrijfsleven  Een bepaald probleem in het
en het management vergroten bedrijfsleven of het management beter
 Resulteert in universele principes, die te begrijpen
Doel




maken hebben met het proces en met de  Resulteert in de oplossing v. probleem
betrekking daarvan tot de uitkomsten  Nieuwe kennis beperkt tot probleem
 Resultaten die belangrijk en waardevol zijn  Resultaten van praktisch belang voor
voor de maatschappij in het algemeen managers in organisaties
 Uitgevoerd door mensen op uniefs  Uitgevoerd door mensen in verschillende
Context




 Keuze van onderwerp en doel bepaald door situaties, waaronder bedrijven en uniefs
de onderzoeker  Onderhandelen over doeleinden
 Flexibel tijdschema  Strak tijdschema
 Vanuit theorie vertrekken  Vanuit probleem vertrekken
↔
 Kennisvragen  Praktijkvragen

Welke aspecten hebben invloed op  Hoe aggresie openbaar vervoer
aggresie? verminderen ?
VB




 Model ontwikkelen voor inplanting  Hoe bepalen we de beste locatie voor
supermarkten inplanting van nieuwe supermarkten ?
In onze richting vooral toegepast onderzoek



3

, Samenvatting – Onderzoeksmethoden 2

1.2. Wat onderzoeken we?
“Onderzoek is iets wat mensen ondernemen om
iets op een systematische manier uit te zoeken,
waardoor hun kennis toeneemt”
→ Wat gaan we onderzoeken?
→ Als je geen duidelijkheid hebt over wat je wilt onderzoeken, is het moeilijk om te plannen hoe
(zie later) je het wil onderzoeken

Onderzoeksvraag opstellen
 Geen goede onderzoeksvraag = geen goed antwoord
 Centrale onderzoeksvraag
= beschrijft in kernachtige woorden wat je wil bereiken met de opdracht
= open vraag
= ondubbelzinnig, nauwkeurig en bondig geformuleerd
= begint vaak met wat, hoe, wanneer, waardoor, welke of hoeveel
 Vaak verschillende deel onderwerpen DUS verschillende deelonderzoeksvragen
 Hypothese
= veronderstelling over verband tussen zaken, wordt getoetst tegen nulhypothese
 Soorten onderzoeksvragen
= Verkennende
= Beschrijvende
= Verklarende
 Belangrijke richtlijnen
= Haalbaarheid
= relevantie

Soorten METHODES
Deductieve Onderzoeksmethode waarbij je een bestaande theorie of bestaand model
gebruikt om (een) hypothese(n) te formuleren, en je een onderzoeksmethode
ontwerpt deze hypothese(n) te toetsen
Theorie → data
Theorie of model testsen
1. Hypothese formuleren obv theorie
2. Hypothese uitdrukken in operationele termen die mogelijk verand geven
tussen 2 variabelen/concepten
3. Je toetst deze hypothese
4. Uitkomst onderzoek onderzoeken (theorie bevestigd of aangepast)
5. Als het nodig is, wordt de theorie op basis van de resultaten aangepast.
Inductieve Onderzoeksmethode waarbij een theorie wordt ontwikkeld op basis van het
verzamelen van gegevens door waarneming van de omgeving
Data → theorie
Theorie of model opstellen




4

, Samenvatting – Onderzoeksmethoden 2
Positivisme Contructivisme
Positivisme
Objectief proces, waardevrij Onderzoek vanuit bepaald interesse, belang, perspectieven
Verklaren van relaties Verstaan van betekenisgeving door actoren
Accumulatie van ‘data’ “construeren” van info
Kennende onderzoeker en gekende Intersubjectief proces (onderzoeker betrokken bij actoren)
objecten
Nadruk op theorieverificatie Nadruk op theorybuilding
Deductie → hypothesetoetsend Inductie → hypothesevormend
Focus op kwantitatief onderzoek Focus op kwalitatief onderzoek


1.3. Hoe onderzoeken we kwaliteitsvol?
• De resultaten van het onderzoek moeten
onafhankelijk van de onderzoeker zijn:
Resultaten zijn zo weinig mogelijk/niet
beïnvloed door de voorkeuren,
zienswijzen en belangen van de onderzoeker
• Intersubjectieve kennis ontstaat wanneer we er in slagen zodanig onderzoek te doen dat de
resultaten hetzelfde zijn, of ze nu door de ene onderzoeker of door de andere zijn verkregen
= kennis die tussen de betrokken subjecten, dus van onderzoeker tot onderzoeker, gelijk blijft

Richtlijnen voor intersubjectiviteit :
Weerlegbaarheid Precisie Verantwoording

Variabelen
Onafhankelijke ↔ Afhankelijke
Verklarende ↔ Te verklaren
Exogeen ↔ Endogeen
Oppervlakte ↔ Prijs appartement

Longitudinaal Meer dan 1 meetmoment
Cross-sectioneel Momentopname koppelen aan andere variabelen
(Dwarsdoorsnede) Verklaren mag eigenlijk niet met crossectie gegevens (lange termijn nodig)

Kwanitatief Kwalitatief
“Waarom?” “Hoeveel? Wat? Wie?”
Woorden Cijfers
Subjectiever Objectiever
Hypothesevormend Hypothesetoetsend
Zoekend Verklarend
Empathische onderzoeker Toeschouwende onderzoeker
Individuele interpretatie van resultaten obv Statistische analys, min of meer onafhankelijke
ervaring en invalshoek onderzoeker onderzoeker


5

, Samenvatting – Onderzoeksmethoden 2
Betrouwbaarheid Validiteit
Heeft te maken met de mate waarin er Heeft te maken met het feit of de bevindingen over
sprake is van consistente bevindingen. datgene gaan waarover ze lijken te gaan. Zijn deze juist?
Mate waarin bij herhaling van het Meten we wat we willen meten of denken te meten?
onderzoek onder dezelfde Meten de methoden voor het verzamelen van data
omstandigheden ook dezelfde nauwkeurig wat we zouden moeten meten? Hebben de
uitkomsten worden gevonden. onderzoeksresultaten werkelijk betrekking op datgene
waar ze betrekking op zouden moeten hebben?
Gaat over het vermijden van Gaat over het vermijden van systematische fouten (bias)
toevalsmatige fouten (random errors)

Validiteit
1. Meten wat je zegt te meten (bv weegschaal werkt correct)
2. Verkeerd meten (bv vragenlijst door manager → angst)
Intern Meetinstrument is verkeerd (bv vragenlijst)
De mate waarin bevindingen kunnen worden toegeschreven aan interventies in plaats
van zwakke punten in je onderzoeksopzet
Extern Extrapolatie naar totale populatie (bv te kleine steekproef)
(bv “de Vlamingen” maar eigenlijk alleen studenten bevraagd)
De mate waarin de resultaten van een bepaald onderzoek naar alle relevante contexten te
generaliseren zijn

VOORBEELD examen marketing
Kwanitatief meetinstrument
Betrouwbaar en valide?
 Extern valide? ok (extrapoleren naar alle studenten HW)
 Betrouwbaar? Als tijdstip afnemen geen invloed heeft
Ene groep meerkeuze andere open vragen → betrouwbaar als zelfde resultaten (zelfde meten)




Betrouwbaar? Valide?
Ja Iedereen haalt hetzelfde Nee Meet verkeerde zaak*
Nee Verschillende resultaten Ja Meet juiste zaak
Nee Verschillende resultaten Nee Meet verkeerde zaak
Ja Iedereen haalt hetzelfde Ja Meet juiste zaak
*Meet bv kennis wiskunde ipv marketing
 Betrouwbaar = resultaten liggen dicht bij elkaar
 Betrouwbaarheid verbeteren = meer mensen ondervragen
 Validiteit (intern) = is hetgeen dat ik ondervraag hetgeen dat ik wil meten?
VB: intern valide examen = enkel vragen stellen over te kennen leerstof
 Betrouwbaar en valide onderzoek → bestaand meetinstrument gebruiken en eventueel beetje
toevoegen of veranderen


6