Probleem 1
Is er verschil tussen temperament en De Pauw schreef een review waarin persoonlijkheid en
persoonlijkheid? Zo ja, wat is dat temperament worden onderzocht, met de vraag of het
verschil? altijd al in het kind zat.
Persoonlijkheid wordt gezien als de neiging van mensen
om bepaald gedrag te vertonen.
Temperament heeft een multidimensionaal karakter en
gedragsbeïnvloedende eigenschappen die de basis
vormen voor latere ontwikkeling van persoonlijkheid.
Dit laatste is de traditionele definitie van temperament.
De laatste jaren is hier discussie over, omdat kinderen al
verschillen tonen op de vijf persoonlijkheidskenmerken,
de zogenaamde big 5:
- Extraversie/positieve emotionaliteit
- Neuroticisme/negatieve emotionaliteit
- Conscientieusheid/nauwkeurigheid
- Altruïsme/vriendelijkheid
- Openheid voor ervaringen
Verder worden er drie benaderingen beschreven aan de
hand waarvan er naar temperament en persoonlijkheid
kan worden gekeken.
1. Gedragsbenadering Thomas & Chess
Zien temperament als stilistisch component van gedrag. Stellen dat
er negen dimensies van belang zijn voor psychologische
ontwikkeling. Vanuit deze dimensies kunnen 3 typen kinderen
worden onderscheiden: 1. Moeilijk temperament, 2. Traag opgang
komend kind, 3. Gemakkelijk kind.
2. Kritische benadering Buss & Plomi
Aanpassing op Thomas en Chess, zien temperament als voorloper
van volwassen persoonlijkheid. Er zijn 5 criteria voor temperament:
aangeboren, stabiel, behouden in volwassenheid, aanwezig in
verwanten. Op basis van deze criteria wordt het EAS model
geformuleerd:
Emotionaliteit
Activiteit
Sociabiliteit
3. Psychologische benadering Rothbart
Temperament bestaat uit individuele verschillen in reactiviteit(=
fysiologische uiting van het neurosysteem) en zelfregulatie(=proces
van automatische reactiviteit).
Reactiviteit heeft twee subcategorieën: emotionaliteit en activiteit
Zelfregulatie heeft twee subcategorieën: aandacht regulatie en
inhibitie van gedrag.
De uiteindelijke structuur van het temperament in drie dimensies: 1.
Negatieve invloed, 2. Urgentie, 3. Inspannende controle.
Samenvoegen van de modellen leidt tot 4 dimensies van
temperament:
1. Emotionaliteit
2. Extraversie
3. Activiteit
4. Volharding
Conclusie is dat temperament en persoonlijkheid meer op
, elkaar lijken dan in eerste instantie werd gedacht, en dat
er meer overeenkomsten dan verschillen zijn te
benoemen.
Wanneer is sprake van een Kennisclip Persoonlijkheidsproblematiek
(ab)normale persoonlijkheid of Abnormale persoonlijkheid: sprake van een extreme
persoonlijkheidsstoornis? positie/afwijking van het gemiddelde op de 5 dimensies
van een normale persoonlijkheid (The Big Five).
Kwantitatief anders.
Gestoorde persoonlijkheid: substantiële afwijkingen op
het gebied van zelf en relaties. Is dus kwalitatief anders.
Persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoening,
dagelijks functioneren wordt verstoord en aanwezigheid
pathologische stoorniskenmerken. Problemen met eigen
identiteit, zelfwaarde, beperkt zelfreflectie vermogen.
Problemen met empathie en intimiteit.
DSM-V over persoonlijkheidsstoornis
Duurzaam afwijkend patroon van innerlijke ervaringen en
gedragingen, zich uitend op twee of meer van de
volgende terreinen:
- Cognities
- Affectiviteit
- Intermenselijk functioneren
- Impulsbeheersing
- Duurzaam patroon is inflexibel en komt tot uiting
in een breed scala van persoonlijke en sociale
situaties;
- Duurzaam patroon veroorzaakt klinisch
significantie lijdensdruk;
- Patroon is stabiel en van lange duur, en het begin
ervan kan worden herleid tot op zijn laatst de
adolescentie of de jongvolwassen leeftijd;
- Duurzaam patroon kan niet beter worden
verklaard als een uiting of gevolg van een andere
psychische stoornis;
- Duurzaam patroon kan niet worden
toegeschreven aan de fysiologische effecten van
een middel (drug/medicatie) of aan een
somatische aandoening.
DSM-V kent 12 verschillende persoonlijkheidsstoornissen,
met een prevalentie van ongeveer 11% van de bevolking.
,Wat is borderline Borderline persoonlijkheidsstoornis
persoonlijkheidsstoornis? Instabiele relaties, instabiel zelfbeeld, sterke
stemmingswisselingen, impulsief.
Problemen in verschillende contexten vanaf
jongvolwassen leeftijd.
Voldoen aan vijf van de negen kenmerken voordat er
gediagnosticeerd wordt.
Probleemgebieden:
- Affectregulatie
- Intermenselijke relaties
- Impulsbeheersing
- Cognitieve stoornissen (dissociatief: toeschouwer
in het eigen leven)
Jongens meer externaliserend, meisjes meer
internaliserend.
Jongeren zijn vaak emotioneel instabiel, en kunnen de
belangen van anderen vaak boven die van zichzelf te
stellen.
Wat is de relatie tussen Bepaalde dimensies van temperament en persoonlijkheid
persoonlijkheid en kunnen volgens De Pauw worden gekoppeld aan
psychopathologie? psychopathologie. Onderstaande tabel geeft dit weer.
Shiner en Capsi beschrijven een conceptueel model voor
mogelijke associaties tussen
temperament/persoonlijkheid en psychopathologie. Ze
onderscheiden ten eerste twee manieren van
wisselwerking:
1. Wisselwerking doordat persoon zelf ervaringen
creëert
2. Wisselwerking door omgeving
Persoonlijkheid uit de kindertijd kent een belangrijke rol
bij de ontwikkeling van psychopathologie. Hierover
, worden zes hypotheses beschreven:
1. Spectrumhypothese continuiteitshypothese
2. Vatbaarheidsassociatie persoonlijkheidskenmerken
zorgen voor vatbaarheid voor ontwikkeling van psychopathologie.
3. Veerkrachthypothese persoonlijkheid als beschermende
factor
4. Pathoplastische hypothese persoonlijkheid bepaalt de
vorm en prognose van de stoornis, ook als het
persoonlijkheidskenmerk niet direct in verband wordt gebracht met
de stoornis
5. Littekenhypothese psychopathologie beinvloedt de
ontwikkeling van persoonlijkheid
6. Complicatiehypothese psychopathologie beinvloedt
tijdelijk de persoonlijkheid
Is er verschil tussen temperament en De Pauw schreef een review waarin persoonlijkheid en
persoonlijkheid? Zo ja, wat is dat temperament worden onderzocht, met de vraag of het
verschil? altijd al in het kind zat.
Persoonlijkheid wordt gezien als de neiging van mensen
om bepaald gedrag te vertonen.
Temperament heeft een multidimensionaal karakter en
gedragsbeïnvloedende eigenschappen die de basis
vormen voor latere ontwikkeling van persoonlijkheid.
Dit laatste is de traditionele definitie van temperament.
De laatste jaren is hier discussie over, omdat kinderen al
verschillen tonen op de vijf persoonlijkheidskenmerken,
de zogenaamde big 5:
- Extraversie/positieve emotionaliteit
- Neuroticisme/negatieve emotionaliteit
- Conscientieusheid/nauwkeurigheid
- Altruïsme/vriendelijkheid
- Openheid voor ervaringen
Verder worden er drie benaderingen beschreven aan de
hand waarvan er naar temperament en persoonlijkheid
kan worden gekeken.
1. Gedragsbenadering Thomas & Chess
Zien temperament als stilistisch component van gedrag. Stellen dat
er negen dimensies van belang zijn voor psychologische
ontwikkeling. Vanuit deze dimensies kunnen 3 typen kinderen
worden onderscheiden: 1. Moeilijk temperament, 2. Traag opgang
komend kind, 3. Gemakkelijk kind.
2. Kritische benadering Buss & Plomi
Aanpassing op Thomas en Chess, zien temperament als voorloper
van volwassen persoonlijkheid. Er zijn 5 criteria voor temperament:
aangeboren, stabiel, behouden in volwassenheid, aanwezig in
verwanten. Op basis van deze criteria wordt het EAS model
geformuleerd:
Emotionaliteit
Activiteit
Sociabiliteit
3. Psychologische benadering Rothbart
Temperament bestaat uit individuele verschillen in reactiviteit(=
fysiologische uiting van het neurosysteem) en zelfregulatie(=proces
van automatische reactiviteit).
Reactiviteit heeft twee subcategorieën: emotionaliteit en activiteit
Zelfregulatie heeft twee subcategorieën: aandacht regulatie en
inhibitie van gedrag.
De uiteindelijke structuur van het temperament in drie dimensies: 1.
Negatieve invloed, 2. Urgentie, 3. Inspannende controle.
Samenvoegen van de modellen leidt tot 4 dimensies van
temperament:
1. Emotionaliteit
2. Extraversie
3. Activiteit
4. Volharding
Conclusie is dat temperament en persoonlijkheid meer op
, elkaar lijken dan in eerste instantie werd gedacht, en dat
er meer overeenkomsten dan verschillen zijn te
benoemen.
Wanneer is sprake van een Kennisclip Persoonlijkheidsproblematiek
(ab)normale persoonlijkheid of Abnormale persoonlijkheid: sprake van een extreme
persoonlijkheidsstoornis? positie/afwijking van het gemiddelde op de 5 dimensies
van een normale persoonlijkheid (The Big Five).
Kwantitatief anders.
Gestoorde persoonlijkheid: substantiële afwijkingen op
het gebied van zelf en relaties. Is dus kwalitatief anders.
Persoonlijkheidsstoornis: Psychische aandoening,
dagelijks functioneren wordt verstoord en aanwezigheid
pathologische stoorniskenmerken. Problemen met eigen
identiteit, zelfwaarde, beperkt zelfreflectie vermogen.
Problemen met empathie en intimiteit.
DSM-V over persoonlijkheidsstoornis
Duurzaam afwijkend patroon van innerlijke ervaringen en
gedragingen, zich uitend op twee of meer van de
volgende terreinen:
- Cognities
- Affectiviteit
- Intermenselijk functioneren
- Impulsbeheersing
- Duurzaam patroon is inflexibel en komt tot uiting
in een breed scala van persoonlijke en sociale
situaties;
- Duurzaam patroon veroorzaakt klinisch
significantie lijdensdruk;
- Patroon is stabiel en van lange duur, en het begin
ervan kan worden herleid tot op zijn laatst de
adolescentie of de jongvolwassen leeftijd;
- Duurzaam patroon kan niet beter worden
verklaard als een uiting of gevolg van een andere
psychische stoornis;
- Duurzaam patroon kan niet worden
toegeschreven aan de fysiologische effecten van
een middel (drug/medicatie) of aan een
somatische aandoening.
DSM-V kent 12 verschillende persoonlijkheidsstoornissen,
met een prevalentie van ongeveer 11% van de bevolking.
,Wat is borderline Borderline persoonlijkheidsstoornis
persoonlijkheidsstoornis? Instabiele relaties, instabiel zelfbeeld, sterke
stemmingswisselingen, impulsief.
Problemen in verschillende contexten vanaf
jongvolwassen leeftijd.
Voldoen aan vijf van de negen kenmerken voordat er
gediagnosticeerd wordt.
Probleemgebieden:
- Affectregulatie
- Intermenselijke relaties
- Impulsbeheersing
- Cognitieve stoornissen (dissociatief: toeschouwer
in het eigen leven)
Jongens meer externaliserend, meisjes meer
internaliserend.
Jongeren zijn vaak emotioneel instabiel, en kunnen de
belangen van anderen vaak boven die van zichzelf te
stellen.
Wat is de relatie tussen Bepaalde dimensies van temperament en persoonlijkheid
persoonlijkheid en kunnen volgens De Pauw worden gekoppeld aan
psychopathologie? psychopathologie. Onderstaande tabel geeft dit weer.
Shiner en Capsi beschrijven een conceptueel model voor
mogelijke associaties tussen
temperament/persoonlijkheid en psychopathologie. Ze
onderscheiden ten eerste twee manieren van
wisselwerking:
1. Wisselwerking doordat persoon zelf ervaringen
creëert
2. Wisselwerking door omgeving
Persoonlijkheid uit de kindertijd kent een belangrijke rol
bij de ontwikkeling van psychopathologie. Hierover
, worden zes hypotheses beschreven:
1. Spectrumhypothese continuiteitshypothese
2. Vatbaarheidsassociatie persoonlijkheidskenmerken
zorgen voor vatbaarheid voor ontwikkeling van psychopathologie.
3. Veerkrachthypothese persoonlijkheid als beschermende
factor
4. Pathoplastische hypothese persoonlijkheid bepaalt de
vorm en prognose van de stoornis, ook als het
persoonlijkheidskenmerk niet direct in verband wordt gebracht met
de stoornis
5. Littekenhypothese psychopathologie beinvloedt de
ontwikkeling van persoonlijkheid
6. Complicatiehypothese psychopathologie beinvloedt
tijdelijk de persoonlijkheid
