Samenvatting voorgeschreven literatuur week 1 t/m 7: Bijzondere Overeenkomsten

Samenvatning Bijzonderete Oveteenmomiten

Weem 1 Alingemene inleiderining bijzonderete oveteenmomiten; moop
Hoofdstuk 1 Algemene inleiding
Wat is het centrale idee achter het nut of de noodzaak om een bepaalde overeenkomst tot
een ‘bijzondere’, in Boek 7 BW in de wet uitgewerkte overeenkomst te promoveren?

Behoudens enkele dwingende bepalingen gaat het BW uit van een open contractensysteem
(denk aan vormvoorschrifen ex art. 3:39 of in strijd met de goede zeden of openbare orde
ex art. 3:40 of art. 6:246 ten aanzien van algemene voorwaarden).

De toepasselijkheid van een bepaalde Titel op een overeenkomst tussen partjen wordt niet
bewerkstelligd door de benaming die partjen aan hun overeenkomst geven. De door
partjen bedoelde inhoud is doorslaggevend.

Methoden van bescherming in Boek 7:
- Dwingend recht;
o Contracteren in strijd met dwingend recht leidt in beginsel tot nietgheid van
de rechtshandeling (art. 3:40 lid 2).
- Vormvoorschrifen;
o Zie bijvoorbeeld artkel 7:2 m.b.t. schrifelijkheidsvereiste.
- Bewijslast/toelaatbaarheid bewijsmiddelen;
o Zie bijvoorbeeld art. 7:854 of 7:202.

Om redenen van partculier belang (aanvullen tussen partjen gemaakte individuele
afspraken tot een evenwichtge toedeling van rechten en verplichtngen) en algemeen
belang (begrenzing contractsvrijheid ex art. 3:40, 6:248 en 6:233) beoogt de wetgever ten
aanzien van een aantal overeenkomsten houvast en bescherming te bieden.

Consumentenbescherming is de ‘rode draad’ door het gehele Boek 7.

Door de gelaagde structuur van het BW is ook een deel van het algemene vermogensrecht
op de bijzondere overeenkomsten van toepassing.

Art. 6:215 bepaalt dat als een overeenkomst aan de omschrijving van twee of meer door de
wet geregelde bijzondere soorten van overeenkomsten voldoet (zgn. gemengde
overeenkomst), dan zijn de voor elk van die soorten gegeven bepalingen naast elkaar op de
overeenkomst van toepassing (zgn. cumulatetheorie). De bepaling bevat zelf een
uitzondering hierop. Degene die de onverenigbaarheid stelt dient dit zelf aan te tonen.

De rechter zal het ‘ingeschakelde’ recht (d.m.v. een schakelbepaling) dienen te interpreteren
en toe te passen, en vervolgens dienen te onderzoeken of de aard van de desbetrefende
regel in verband met de aard van de fguur waarop wordt toegepast zich tegen toepassing
verzet.

,Hoofdstuk 2 Koopovereenkomst
De eerste ttel van Boek 7 bevat bijzondere bepalingen voor de koopovereenkomst. De
boeken 3, 5 en 6 zijn ingevolge de gelaagde structuur van het BW hierbij ook nog van belang.

Voor internatonale handelskoop is ook het Weens Koopverdrag van belang. Het verdrag is
automatsch van toepassing, tenzij partjen de werking uitsluiten.

Ingevolge art. 7:47 zijn de regels van koop ook van toepassing op de koop van een
vermogensrecht (art. 7:1 noemt immers enkel de koop van een ‘zaak’ ex art. 3:2). Ingevolge
art. 7:50 zijn deze bepalingen ook van toepassing op een ruilovereenkomst.

De consumentenkoop ex art. 7:5 kent een aantal bijzondere bepalingen:
- Koopovereenkomst met betrekking tot roerende zaken;
- Koper moet een natuurlijke persoon zijn die niet handelt in de uitoefening van een
beroep of bedrijf;
- Verkoper moet wél handelen in de uitoefening van een beroep of bedrijf.

De meeste regels berusten op de gedachte dat de consumentkoper extra bescherming nodig
heef. Veel bepalingen uit Titel 7.1 zijn van dwingend recht (zie art. 7:6 – handelingen in
strijd hiermee leidt tot vernietgbaarheid ex art. 3:40 lid 2 aangezien één van de partjen
wordt beschermd). In beginsel dient de consument zich expliciet op vernietging te
beroepen. Het Hof van Justte heef echter bepaald dat deze regels door de rechter
ambtshalve dienen te worden toegepast.

Een exonerateclausule in de algemene voorwaarden die de aansprakelijkheid voor schade
van de verkoper beperkt of uitsluit is op twee gronden te vernietgen:
- Art. 7:24 jo. 7:6;
- Art. 6:237 jo. 6:233 sub a.

Titel 7.1 heef geen bijzondere bepalingen aan nietge of vernietgbare koopovereenkomsten
gewijd, zodat de normale regels uit Boek 3 en 6 gelden.

Verplichtngen verkoper:
- Art. 7:9: verkochte zaak met toebehoren in eigendom overdragen (ex art. 3:84), en;
- Afleveren (eveneens art. 7:9);
- Art. 7:17: het verkochte moet aan de overeenkomst beantwoorden (zgn.
conformiteitsvereiste).

Art. 7:15: de verkochte zaak moet worden overgedragen zonder bijzondere lasten en
beperkingen (‘rechtsgebreken’). Lid 2 heef betrekking op een bijzondere situate: de
verkoper staat in voor de afwezigheid van een bijzondere last die ná de contractsluitng in de
openbare registers is ingeschreven.
 Indien tussen de contractsluitng en de inschrijving van de notariële akte alsnog een recht
van een derde wordt ingeschreven in de registers, zonder dat de koper dit weet, dan kan
deze derde zijn rechten tegen hem inroepen: de derde schreef zijn zakelijk recht immers
eerder in.

,De tweede hoofdverplichtng van de verkoper is de verplichtng tot afleveren (art. 7:9 lid 2).
De koper moet in staat zijn de zaak voor zichzelf te houden in de zin van art. 3:107. De
manier waarop dit bezit precies wordt verkregen, wordt geregeld in art. 3:112. Zie ook art.
7:9 lid 3 ten aanzien van levering onder eigendomsvoorbehoud.

Zie art. 7:12 en 7:13 ten aanzien van voor wie de kosten van aflevering en vervoerskosten
consumentenkoop komen.

Vanaf het moment van aflevering heef de koper recht op de natuurlijke en burgerlijke
vruchten (zie art. 7:14). Daarnaast gaat op dat moment ook het ‘risico’ van de zaak op grond
van art. 7:10 over op de koper, ook al is de eigendom bijvoorbeeld door een in de
koopovereenkomst gemaakt eigendomsvoorbehoud nog niet overgedragen.
 Het artkel bepaalt tevens dat de koper vanaf het moment van aflevering de koopprijs
moet betalen (met andere woorden de overeenkomst niet kan ontbinden) ook al raakt de
zaak nadien beschadigd.
 Het is mogelijk dat de zaak juridisch aan de koper is geleverd, maar hij feitelijk nog niet
over de zaak beschikt: de zaak is nog bij de verkoper. Ook dan gaat het risico over op het
moment van de (juridische) aflevering.
 Zie ook de andere leden van art. 7:10 voor speciale situates.

Art. 7:17 lid 1 bevat het conformiteitsvereiste (verplichtng verkoper). De overige vijf leden
geven aan wanneer aan dit vereiste is voldaan. Art. 7:18 bevat drie bijzondere bepalingen
ten aanzien van dit vereiste bij de consumentenkoop.
 Vooral de vraag of de geleverde zaak de vereiste kwaliteit heef, bestaat vaak verschil van
inzicht. Hierbij is mede bijv. de aard van de zaak en de hoogte van de prijs van belang.
 Onder omstandigheden heef de koper een onderzoeksplicht. Dit volgt uit lid 2 in
samenhang met lid 5. Van belang is tot hoe ver deze onderzoeksplicht reikt en in hoeverre
de verkoper de plicht heef mededelingen over het te verkopen product te doen. Op dit punt
lijkt het op dwaling. De sancte verschilt echter: bij dwaling wordt de overeenkomst met
terugwerkende kracht vernietgd en bij een non-conforme koop zijn de mogelijke actes
divers (denk aan herstel gekochte zaak, vervanging ervan, prijsvermindering).
 Zie ook art. 7:17 lid 2 slot m.b.t. specifek doeleinde.
 Bij consumentenkoop kan dit artkel niet worden uitgesloten of beperkt, bij andere
overeenkomsten wel.

Art. 7:18 lid 2: de zaak wordt vermoed non-conform te zijn indien deze binnen zes maanden
na aflevering gebrekkig raakt.

Uit de aanvullende werking van de redelijkheid en billijkheid ex art. 6:248 volgt de
zogenoemde ‘afer salesservice’. Dit zijn een aantal bijkomende verplichtngen van de
verkoper, zoals bijvoorbeeld de zaak terug te roepen indien deze gevaarlijk blijkt te zijn. Dit
staat niet expliciet in de wet opgenomen.

Welke mogelijkheden heef de koper bij niet-nakoming door verkoper van zijn
verplichtngen? In eerste instante kan hij zijn eigen prestate (betaling van de koopsom)
tjdelijk opschorten ex art. 6:52 en 6:262. Indien dit geen efect heef:
- Nakoming;

, o T.a.v. de koopovereenkomst vullen art. 7:20 en 7:21 het art. 3:296 nader in.
o Indien de verkoper niet redelijkerwijs aan de plicht uit art. 7:20 kan voldoen
dan moet de koper zich tevreden stellen met ontbinding van de
overeenkomst of schadevergoeding.
o Op grond van art. 7:21 kan de koper, indien de zaak feitelijk niet aan de
overeenkomst beantwoord in de zin van art. 7:17, het volgende vorderen;
 Aflevering van het ontbrekende;
 Herstel;
 Vervanging.
 Het zijn allemaal vormen van nakoming dus een ingebrekestelling ex
art. 6:82 is niet vereist.
 T.a.v. hiervan is verschil tussen reguliere koop en consumentenkoop.
De consumentenkoper heef eerder recht op nakoming. Een vordering tot
zowel herstel als vervanging wordt namelijk als uitgangspunt toegewezen
en ketst alleen af indien blijkt dat herstel of vervanging onmogelijk is of
deze van de verkoper niet kan worden gevergd (art. 7:21 lid 4).
 Voor de koper kosteloos (lid 2) en binnen een redelijke termijn (lid 3).
- Ontbinding;
o T.a.v. consumentenkoop voorziet art. 7:22 in een bijzondere ontbindingsregel.
Geen consumentenkoop? Dan gewoon art. 6:265 en ingebrekestelling ex art.
6:81.
o Art. 7:22 implementeert een Europese richtlijn. consumentkoper moet eerst
herstel of vervanging vragen voordat – partële – ontbinding mogelijk is. Bij
normale koop geldt dit niet. Een ander verschil is dat er geen expliciet
verzuimvereiste wordt gesteld (vergelijk art. 6:265 lid 2).
- Schadevergoeding;
o T.a.v. de koopovereenkomst vullen art. 7:24, 7:36 en 7:37 het art. 6:74 nader
in.
o O.g.v. art. 6:74 bestaat pas recht op schadevergoeding indien sprake is van
een toerekenbare tekortkoming en de verkoper in verzuim is (ofewel
ingebrekestelling is vereist, tenzij nakoming blijvend onmogelijk is).
o Een tekortkoming bij een koopovereenkomst kan ontstaan indien niet is
voldaan aan art. 7:15, 7:9, 7:17 of een bijkomende verbintenis.
o Toerekenbaarheid ex art. 6:75.
o Soorten schadevergoedingsvorderingen ex art. 6:95 e.v.
o Ingevolge art. 7:36 en 7:37 zijn er t.a.v. koop nog twee bijzondere vormen van
schadevergoeding mogelijk (zaken met dagwaarde en dekkingskoop).
o Indien bij consumentenkoop schade wordt veroorzaakt door een gevaarlijk
product kanaliseert art. 7:24 lid 2 de aansprakelijkheid hiervoor naar de
producent. Dit voorkomt dat zowel de producent o.g.v. art. 6:185, als de
verkoper op grond van art. 7:24 jo. 6:74 aansprakelijk zijn voor dezelfde
schade. Schadepost moet wel hoger zijn dan € 500,- en het moet niet aan het
gebrekkige product liggen (zie lid 2). De verkoper kan wel naast de producent
aansprakelijk zijn (zie lid 2).
 In principe mag de koper kiezen welke acte hij inroept m.u.v. de consumentenkoop (zie
art. 7:22 – let ook op het vierde lid in lijn met de gelaagde structuur van het BW).