Wetenschapsfilosofie
Wetenschap heeft descriptieve en normatieve componenten. Ze beschrijven hoe de
wetenschap functioneert zonder een waardeoordeel te vellen. Normatief betekend dat ze
voorschrijft hoe wetenschap zou moeten zijn. Wetenschap is menselijke activiteit om de
wereld te onderzoeken en betrouwbare kennis te vergaren. Ook is wetenschap het geheel
van kennis dat voorkomt uit deze activiteit
Bij reductie verklaren we verschijnselen op een hoger niveau door te verwijzen naar
onderliggende structuren en processen. (terugbrenging) Unificatie betekent letterlijk 1
maken.
Wetenschappelijke methodes:
Deductieve methode: volgens Aristoteles. Bij deductie vertrekken we vanuit
axioma’s, aannamen (premissen) die zo evident zijn dat ze als grondslag kunnen
dienen. Daaruit leiden we een conclusie af, aan de hand van logische gevolgtrekking.
Logica waarbij vanuit het algemene gevolgtrekkingen worden gemaakt naar het
bijzondere.
Inductieve methodes: vertrek vanuit een specifieke waarneming of feit. Vervolgens
leiden we daar algemene conclusies uit. 2 zwanen gezien die wit zijn dus alle zwanen
zijn wit. Maar het probleem is dat we dat nooit met zekerheid kunnen vaststellen.
Hume heeft het probleem van inductie helder uitgewerkt. Hume was een empirist die ervan
uitging dat alle kennis voortkomt uit onze waarnemingen. We stellen enkel vast dat alle
zwanen die we tot nu toe tegen zijn gekomen wit zijn. Maar daaruit kan niet een algemene
conclusie uit worden getrokken.
Logische positivisten hebben geprobeerd een methode op te stellen voor de toetsing of
verificatie van inductieve veralgemening, het probleem van Hume. De oplossing van Carnap
was dat je telkens duidelijk aangeeft wanneer een veralgemening waar is. Maar de meeste
filosofen zijn het erover eens dat de vertificatiemethode te streng is en in praktijk niet
haalbaar.
Karl Popper meende een manier gevonden te hebben om het inductieprobleem te omzeilen.
In de wetenschap moeten we niet opzoek gaan naar bevestiging of verificatie van algemene
uitspraken, we moeten eigenlijk beginnen met een algemene uitspraak en trachten die te
weerleggen. Deze methode heeft als voordeel dat die opnieuw deductief geldig is. We
beginnen met een hypothese, en we proberen die te weerleggen of te falsifiëren. Wanneer
dat lukt, verwerpen we die foute hypothese en beginnen we opnieuw. Door telkens foute
hypothese te elimineren komen we steeds dichter bij de waarheid.
4.3: De wetenschappelijke methode situeert zich in de context van rechtvaardiging. Daarvoor
moeten we gelijke procedures opstellen. De context van ontdekking kun nooit echter niet in
een specifieke methode vatten. De manier waarop een wetenschapper een hypothese
bedenkt doet eigenlijk niet ter zake, wat wel van belang is de manier waarop hij of zij die
hypothese vervolgens toetst.
Wetenschap heeft descriptieve en normatieve componenten. Ze beschrijven hoe de
wetenschap functioneert zonder een waardeoordeel te vellen. Normatief betekend dat ze
voorschrijft hoe wetenschap zou moeten zijn. Wetenschap is menselijke activiteit om de
wereld te onderzoeken en betrouwbare kennis te vergaren. Ook is wetenschap het geheel
van kennis dat voorkomt uit deze activiteit
Bij reductie verklaren we verschijnselen op een hoger niveau door te verwijzen naar
onderliggende structuren en processen. (terugbrenging) Unificatie betekent letterlijk 1
maken.
Wetenschappelijke methodes:
Deductieve methode: volgens Aristoteles. Bij deductie vertrekken we vanuit
axioma’s, aannamen (premissen) die zo evident zijn dat ze als grondslag kunnen
dienen. Daaruit leiden we een conclusie af, aan de hand van logische gevolgtrekking.
Logica waarbij vanuit het algemene gevolgtrekkingen worden gemaakt naar het
bijzondere.
Inductieve methodes: vertrek vanuit een specifieke waarneming of feit. Vervolgens
leiden we daar algemene conclusies uit. 2 zwanen gezien die wit zijn dus alle zwanen
zijn wit. Maar het probleem is dat we dat nooit met zekerheid kunnen vaststellen.
Hume heeft het probleem van inductie helder uitgewerkt. Hume was een empirist die ervan
uitging dat alle kennis voortkomt uit onze waarnemingen. We stellen enkel vast dat alle
zwanen die we tot nu toe tegen zijn gekomen wit zijn. Maar daaruit kan niet een algemene
conclusie uit worden getrokken.
Logische positivisten hebben geprobeerd een methode op te stellen voor de toetsing of
verificatie van inductieve veralgemening, het probleem van Hume. De oplossing van Carnap
was dat je telkens duidelijk aangeeft wanneer een veralgemening waar is. Maar de meeste
filosofen zijn het erover eens dat de vertificatiemethode te streng is en in praktijk niet
haalbaar.
Karl Popper meende een manier gevonden te hebben om het inductieprobleem te omzeilen.
In de wetenschap moeten we niet opzoek gaan naar bevestiging of verificatie van algemene
uitspraken, we moeten eigenlijk beginnen met een algemene uitspraak en trachten die te
weerleggen. Deze methode heeft als voordeel dat die opnieuw deductief geldig is. We
beginnen met een hypothese, en we proberen die te weerleggen of te falsifiëren. Wanneer
dat lukt, verwerpen we die foute hypothese en beginnen we opnieuw. Door telkens foute
hypothese te elimineren komen we steeds dichter bij de waarheid.
4.3: De wetenschappelijke methode situeert zich in de context van rechtvaardiging. Daarvoor
moeten we gelijke procedures opstellen. De context van ontdekking kun nooit echter niet in
een specifieke methode vatten. De manier waarop een wetenschapper een hypothese
bedenkt doet eigenlijk niet ter zake, wat wel van belang is de manier waarop hij of zij die
hypothese vervolgens toetst.
