SlimStuderen samenvatni g B
Inhoudsopgave
1. Spectrum van schizofrenie
2. Wat is ziek en gezond? (Maartje Schermer, 2013)
3. Psychologische ethiek (Jacquelien Rothfusz, 2014)
4. Psychopathologie en de geschiedenis
5. Een multdimensionaal perspectef
6. Diagnoses en vaststelling
7. Onderzoeksmethoden
8. Angsystoornissen en gerelateerde stoornissen
9. Stemmingsstoornissen
10. Gezondheidspsychologie
11. Substante gerelateerde stoornissen
12. Persoonlijkheidsstoornissen
13. Neurologische stoornissen
14. Eet- en slaapstoornissen
15. Dissociateve en somatoforme stoornissen
16. Seksuele disfunctes
17. Neurocogniteve stoornissen
, SAMENVATTING BIOPSYCHOSOCIALE PERSPECTIEVEN OP PSYCHOPATHOLOGIE 2017-2018
H1 Spectrum van schizofrenie
Schizofrenie vroeger en nu:
- Schizofrenie: psychopathologische stoornis gekenmerkt door het hebben van wanen,
hallucinates, taal- en spraakproblemen, gedragsproblemen en ongepaste emotes.
- Kraepelin leverde twee belangrijke bijdrages:
o Combineerde een aantal losse kenmerken van krankzinnigheid, katatonie,
hebefrenie en paranoia, tot een stoornis. Hij noemde deze dementia praeco .
o Maakte onderscheid tussen dementa praecoo en manische-depressie.
Onderliggende patronen van beide stoornissen waren te verschillend.
- Eugen Bleuler (1857-1939) introduceerde de term schizofrenie: een breuk in de
verbindingen van basale functes in persoonlijkheid (associatieve splitni).
Symptomen van schizofrenie:
- Psychotsch gedrag: term gebruikt voor bizarre gedragingen (hallucinates, wanen).
- Schizofrenen worden vaak ten onrechte afgeschilderd als gevaarlijk en agressief.
- Schizoïde spectrum: overkoepelende term voor verschillende varianten van
schizofrenie opgenomen in de DSM5. Er zijn drie soorten symptomen:
1. Positiei symptomin: opvallende symptomen
o Wanen:
Grootheidswaan: heel belangrijk of beroemd denken te zijn;
Achtervolgingswaan: gevoel in de gaten gehouden te worden;
Capgras syndrome: gevoel dat kennis vervangen is door dubbelganger;
Cotard’s syndrome: gevoel hebben dood te zijn.
o Theorieën die wanen proberen te verklaren (beide onvolledig):
Motvatonele theorie: wanen zijn poging tot omgaan met nare gevoelens als
angst en stress.
Theorie van gebrek: wanen komen voort uit disfuncte in de hersenen.
o Hallucinates (meest voorkomende zijn auditeve hallucinates):
Gebied van Broca is actef bij hallucinates en taalproducte, maar niet bij
taalverwerking. Horen van stemmen is dus door eigen hersenen.
Schizofreniepatënten hebben een slecht werkende prosodie: een manier om
emote te tonen in spraak.
2. Nigatiei symptomin
Avolite: onvermogen en/of desinteresse om deel te nemen aan actviteiten;
Alogie: gebrekkige spraak, in de zin van korte antwoorden;
Anhedonia: onverschilligheid of afwezigheid in het ervaren van plezier;
Flat afect: onvermogen om emotes te laten zien, maar ze wel voelen.
3. Ongiorganisiirdi symptomin: minst onderzocht
Ongeorganiseerde spraak: geen inzicht hebben in het feit dat ze een stoornis
hebben, ervaren van associateve splitng vertellen;
Ongepaste afectviteit/emotes: zoals lachen op ongepaste momenten;
Katatonie: zoals stl blijven staan in een ongewone posite of overdreven
vrolijk op straat lopen.
- Om de diagnose schizofrenie toegeschreven te krijgen moet iemand:
o Aanwezigheid van minstens twee of meer positeve, negateve en/of
ongeorganiseerde symptomen voor minstens één maand;
o Met ten minste één van: wanen, hallucinates of gedesorganiseerde spraak.
2
, SAMENVATTING BIOPSYCHOSOCIALE PERSPECTIEVEN OP PSYCHOPATHOLOGIE 2017-2018
Andere stoornissen die bij het spectrum horen:
- Schizofreniforme stoornis: klassieke symptomen van schizofrenie voor een korte
periode van meestal een paar maanden;
- Schizoaffectieve stoornis: naast schizofrene symptomen ook stemmingsstoornissen
zoals depressie of bipolaire stoornis;
- Wanenstoornis: last hebben van (langdurige) wanen zonder andere symptomen.
Belangrijk verschil is dat wanen wel waar zouden kunnen zijn.
o Gedeelde psychotsche stoornis: substoornis die kan ontstaan als gevolg van veel
contact met iemand die wanen heef.
o Eerste symptomen tussen 35e en 55e jaar, vaker bij vrouwen dan bij mannen.
o DSM-5 maakt onderscheid tussen twee soorten ontstaan van wanen:
Stoornissen veroorzaakt door drugs/medicate, zoals amfetamine, alcohol,
cannabis en cocaïne;
Stoornissen veroorzaakt door medische toestanden, zoals een hersentumor,
de ziekte van Huntngton of Alzheimer.
- Korte psychotische stoornis: wanen en hallucinates gedurende ongeveer een maand
meestal veroorzaakt door eotreem stressvolle situates. Na afoop kan de persoon
weer normaal functoneren.
- Verzwakt psychose syndroom: mildere vorm van schizofrenie
o Risicogroep voor het ontwikkelen van ernstgere schizofrene stoornis.
Statsteken:
- Bij 1% van de bevolking (universele stoornis).
- Mannen krijgen het vaak eerder en hebben een meer ongunstge uitkomst.
- Meest hefige symptomen tjdens late adolescente of vroege volwassenheid.
- rodromale fase: een fase van 1-2 jaar voor aanvang van diagnose en symptomen
gekenmerkt door bizarre gedragingen en ideeën, ongeveer 85% gaat hier doorheen.
- Na behandeling gaat het beter, maar na paar maanden vaak een terugval.
Genetsche oorzaak:
- Hoe hefiger de symptomen bij een ouder, hoe groter de kans voor het kind.
- Er ontstaat een gevoeligheid voor alle soorten schizofrenie, niet alleen voor de
specifeke soort van de ouder. Bekend onderzoek is naar de Genain vierling, waarbij
schizofrenie zich op verschillende manieren heef geuit. Mogelijke verklaringen:
o Novo mutates: zorgt voor kleine genetsche afwijking in bevruchte eicel
o Opvoeding adopteouders speelt een grote rol bij het wel/niet ontstaan van
schizofrenie. Schizofrenie blijkt door een combinate van genen te komen:
Chromosomen 8 (NRG1), 6 (DTNBP1) en 22 (COMT) houden verband.
Vooral het COMT-gen: speelt een rol bij dopamine metabolisme, een proces
dat verstoord lijkt te zijn bij schizofreniepatënten.
Endofenotypen:
Endofenotypen: strategie waarbij wordt gezocht naar basale processen (en welke genen
hierbij betrokken zijn) die bijdragen aan gedragingen of symptomen van een stoornis.
- Smooth-persuit eye movement: eoperiment waarbij partcipanten hun hoofd stl
moeten houden en met hun ogen een stp moeten volgen. Bij mensen met
schizofrenie zijn de oogbewegingen vaak niet vloeiend.
Neurotransmitters:
Neurotransmiters, chemische boodschappen, worden vervoerd door neuronen. Ze
verlaten het neuron via het uiteinde van de a on, komen in de synaptische spleet en
3
Inhoudsopgave
1. Spectrum van schizofrenie
2. Wat is ziek en gezond? (Maartje Schermer, 2013)
3. Psychologische ethiek (Jacquelien Rothfusz, 2014)
4. Psychopathologie en de geschiedenis
5. Een multdimensionaal perspectef
6. Diagnoses en vaststelling
7. Onderzoeksmethoden
8. Angsystoornissen en gerelateerde stoornissen
9. Stemmingsstoornissen
10. Gezondheidspsychologie
11. Substante gerelateerde stoornissen
12. Persoonlijkheidsstoornissen
13. Neurologische stoornissen
14. Eet- en slaapstoornissen
15. Dissociateve en somatoforme stoornissen
16. Seksuele disfunctes
17. Neurocogniteve stoornissen
, SAMENVATTING BIOPSYCHOSOCIALE PERSPECTIEVEN OP PSYCHOPATHOLOGIE 2017-2018
H1 Spectrum van schizofrenie
Schizofrenie vroeger en nu:
- Schizofrenie: psychopathologische stoornis gekenmerkt door het hebben van wanen,
hallucinates, taal- en spraakproblemen, gedragsproblemen en ongepaste emotes.
- Kraepelin leverde twee belangrijke bijdrages:
o Combineerde een aantal losse kenmerken van krankzinnigheid, katatonie,
hebefrenie en paranoia, tot een stoornis. Hij noemde deze dementia praeco .
o Maakte onderscheid tussen dementa praecoo en manische-depressie.
Onderliggende patronen van beide stoornissen waren te verschillend.
- Eugen Bleuler (1857-1939) introduceerde de term schizofrenie: een breuk in de
verbindingen van basale functes in persoonlijkheid (associatieve splitni).
Symptomen van schizofrenie:
- Psychotsch gedrag: term gebruikt voor bizarre gedragingen (hallucinates, wanen).
- Schizofrenen worden vaak ten onrechte afgeschilderd als gevaarlijk en agressief.
- Schizoïde spectrum: overkoepelende term voor verschillende varianten van
schizofrenie opgenomen in de DSM5. Er zijn drie soorten symptomen:
1. Positiei symptomin: opvallende symptomen
o Wanen:
Grootheidswaan: heel belangrijk of beroemd denken te zijn;
Achtervolgingswaan: gevoel in de gaten gehouden te worden;
Capgras syndrome: gevoel dat kennis vervangen is door dubbelganger;
Cotard’s syndrome: gevoel hebben dood te zijn.
o Theorieën die wanen proberen te verklaren (beide onvolledig):
Motvatonele theorie: wanen zijn poging tot omgaan met nare gevoelens als
angst en stress.
Theorie van gebrek: wanen komen voort uit disfuncte in de hersenen.
o Hallucinates (meest voorkomende zijn auditeve hallucinates):
Gebied van Broca is actef bij hallucinates en taalproducte, maar niet bij
taalverwerking. Horen van stemmen is dus door eigen hersenen.
Schizofreniepatënten hebben een slecht werkende prosodie: een manier om
emote te tonen in spraak.
2. Nigatiei symptomin
Avolite: onvermogen en/of desinteresse om deel te nemen aan actviteiten;
Alogie: gebrekkige spraak, in de zin van korte antwoorden;
Anhedonia: onverschilligheid of afwezigheid in het ervaren van plezier;
Flat afect: onvermogen om emotes te laten zien, maar ze wel voelen.
3. Ongiorganisiirdi symptomin: minst onderzocht
Ongeorganiseerde spraak: geen inzicht hebben in het feit dat ze een stoornis
hebben, ervaren van associateve splitng vertellen;
Ongepaste afectviteit/emotes: zoals lachen op ongepaste momenten;
Katatonie: zoals stl blijven staan in een ongewone posite of overdreven
vrolijk op straat lopen.
- Om de diagnose schizofrenie toegeschreven te krijgen moet iemand:
o Aanwezigheid van minstens twee of meer positeve, negateve en/of
ongeorganiseerde symptomen voor minstens één maand;
o Met ten minste één van: wanen, hallucinates of gedesorganiseerde spraak.
2
, SAMENVATTING BIOPSYCHOSOCIALE PERSPECTIEVEN OP PSYCHOPATHOLOGIE 2017-2018
Andere stoornissen die bij het spectrum horen:
- Schizofreniforme stoornis: klassieke symptomen van schizofrenie voor een korte
periode van meestal een paar maanden;
- Schizoaffectieve stoornis: naast schizofrene symptomen ook stemmingsstoornissen
zoals depressie of bipolaire stoornis;
- Wanenstoornis: last hebben van (langdurige) wanen zonder andere symptomen.
Belangrijk verschil is dat wanen wel waar zouden kunnen zijn.
o Gedeelde psychotsche stoornis: substoornis die kan ontstaan als gevolg van veel
contact met iemand die wanen heef.
o Eerste symptomen tussen 35e en 55e jaar, vaker bij vrouwen dan bij mannen.
o DSM-5 maakt onderscheid tussen twee soorten ontstaan van wanen:
Stoornissen veroorzaakt door drugs/medicate, zoals amfetamine, alcohol,
cannabis en cocaïne;
Stoornissen veroorzaakt door medische toestanden, zoals een hersentumor,
de ziekte van Huntngton of Alzheimer.
- Korte psychotische stoornis: wanen en hallucinates gedurende ongeveer een maand
meestal veroorzaakt door eotreem stressvolle situates. Na afoop kan de persoon
weer normaal functoneren.
- Verzwakt psychose syndroom: mildere vorm van schizofrenie
o Risicogroep voor het ontwikkelen van ernstgere schizofrene stoornis.
Statsteken:
- Bij 1% van de bevolking (universele stoornis).
- Mannen krijgen het vaak eerder en hebben een meer ongunstge uitkomst.
- Meest hefige symptomen tjdens late adolescente of vroege volwassenheid.
- rodromale fase: een fase van 1-2 jaar voor aanvang van diagnose en symptomen
gekenmerkt door bizarre gedragingen en ideeën, ongeveer 85% gaat hier doorheen.
- Na behandeling gaat het beter, maar na paar maanden vaak een terugval.
Genetsche oorzaak:
- Hoe hefiger de symptomen bij een ouder, hoe groter de kans voor het kind.
- Er ontstaat een gevoeligheid voor alle soorten schizofrenie, niet alleen voor de
specifeke soort van de ouder. Bekend onderzoek is naar de Genain vierling, waarbij
schizofrenie zich op verschillende manieren heef geuit. Mogelijke verklaringen:
o Novo mutates: zorgt voor kleine genetsche afwijking in bevruchte eicel
o Opvoeding adopteouders speelt een grote rol bij het wel/niet ontstaan van
schizofrenie. Schizofrenie blijkt door een combinate van genen te komen:
Chromosomen 8 (NRG1), 6 (DTNBP1) en 22 (COMT) houden verband.
Vooral het COMT-gen: speelt een rol bij dopamine metabolisme, een proces
dat verstoord lijkt te zijn bij schizofreniepatënten.
Endofenotypen:
Endofenotypen: strategie waarbij wordt gezocht naar basale processen (en welke genen
hierbij betrokken zijn) die bijdragen aan gedragingen of symptomen van een stoornis.
- Smooth-persuit eye movement: eoperiment waarbij partcipanten hun hoofd stl
moeten houden en met hun ogen een stp moeten volgen. Bij mensen met
schizofrenie zijn de oogbewegingen vaak niet vloeiend.
Neurotransmitters:
Neurotransmiters, chemische boodschappen, worden vervoerd door neuronen. Ze
verlaten het neuron via het uiteinde van de a on, komen in de synaptische spleet en
3
