H9 Zintuigen
dinsdag 11 april 2023
08:49
Zintuigen geven vaak onvolledige informatie.
Subset aan zintuigen en gevoeligheid (bereik).
Er zit dus een specifiek wereldbeeld door evolutie.
De zintuigen leiden via afferente banen naar het CZS.
Soms is deze misleidend (fantoompijn).
Adaptatie = Afname/toename van gevoeligheid.
Aandacht beïnvloedt waarneming.
Zintuigen intern.
Interne zintuigen zijn vaak onbewust, we voelen ze eigenlijk alleen maar bij verstoring, zoals
bijvoorbeeld een pijnprikkel.
Chemoreceptoren in de wand duodenum: pylorus sluit, geen maaginhoud meer naar duodenum.
Spierspanning à Houding.
Zuurstof en koolstofdioxide gehalte bloed à Ademhaling.
Algemene zintuigen: temperatuur, aanraking, pijn, druk, trilling.
Specifieke zintuigen: olfactie, gustatie, zicht, evenwicht/gehoor.
Zintuigen algemeen:
Nociceptoren = Pijnreceptoren.
Thermoreceptoren = Warmte en kou.
, Mechanoreceptoren = Uitrekking, samendrukking, draaiing (vervorming).
Chemoreceptoren = Bijvoorbeeld koolstofdioxide en pH in het bloed --> Ademhalingscentrum,
regulatie hart en bloedvaten.
Chemoreceptoren: Meten veranderingen in gassen (O2 en CO2) en pH in bloed en cerebrospinale
vloeistof (medulla oblongata).
Dit kan in de Glomus caroticum (hals) of in de Glomus aorticum (aortaboog).
Pijnreceptoren hebben een reactie op temperatuur/mechanische/chemische prikkel.
Nociceptieve pijn (nocere = schaden).
Snelle, stekende pijn: gemyeliniseerd, goed te lokaliseren.
Trage, brandende pijn: ongemyeliniseerd, slecht te lokaliseren.
Gerefereerde pijn: hart, lever, pancreas en ureter.
Vrije zenuwuiteinden: veel in de huid, weinig in de viscera.
Thermoreceptoren gaat via vrije zenuweinden via thalamus naar sensorische hersenschors.
Bij thermoreceptoren is er snelle adaptie, de beleving is relatief.
Vooral verandering is interessant of informatief voor je hersenen.
Mechanoreceptoren
Er zijn 3 verschillende mechanoreceptoren:
1. Tastreceptoren:
Vrije zenuwuiteinden in huid, fijne druk zoals streling, trilling, druk.
2. Baroreceptoren:
Registeren drukverandering, vrije zenuwuiteinden in rekbare weefsels (bloedvaten,
luchtwegen, darm, blaas). Drukverandering à Dendrietvervorming à AP. Snelle adaptatie.
3. Proprioreceptoren:
Vrije zenuweinden registeren druk, spanning en beweging in gewrichten en spieren, géén
adaptatie.
Reuk en smaak
Olfactie: de reukzin.
Reukorganen met reukepitheel: reukcellen.
Klieren van Bowman: bevochtiging en bescherming tegen stof.
Normaal ademen: kleine hoeveelheid lucht verversen.
Receptoren bevatten geurstofbindende eiwitten.
Geurstof bindt op receptor à Actiepotentiaal naar hersenen.
Axonen naar olfactorische schors: Bulbus olfactorius.
Verbonden met het limbische systeem!
Gustatie: smaak
Smaakcellen, vormen smaakknopjes in papillen (bescherming).
Smaakcel bevat smaakporie.
Smaakstof bindt op receptor à actiepotentiaal naar hersenen.
Vier primaire smaken + umami en water
Voor zout/zoet, achter zuur/bitter
Registratie door nervus VII, IX, X.
dinsdag 11 april 2023
08:49
Zintuigen geven vaak onvolledige informatie.
Subset aan zintuigen en gevoeligheid (bereik).
Er zit dus een specifiek wereldbeeld door evolutie.
De zintuigen leiden via afferente banen naar het CZS.
Soms is deze misleidend (fantoompijn).
Adaptatie = Afname/toename van gevoeligheid.
Aandacht beïnvloedt waarneming.
Zintuigen intern.
Interne zintuigen zijn vaak onbewust, we voelen ze eigenlijk alleen maar bij verstoring, zoals
bijvoorbeeld een pijnprikkel.
Chemoreceptoren in de wand duodenum: pylorus sluit, geen maaginhoud meer naar duodenum.
Spierspanning à Houding.
Zuurstof en koolstofdioxide gehalte bloed à Ademhaling.
Algemene zintuigen: temperatuur, aanraking, pijn, druk, trilling.
Specifieke zintuigen: olfactie, gustatie, zicht, evenwicht/gehoor.
Zintuigen algemeen:
Nociceptoren = Pijnreceptoren.
Thermoreceptoren = Warmte en kou.
, Mechanoreceptoren = Uitrekking, samendrukking, draaiing (vervorming).
Chemoreceptoren = Bijvoorbeeld koolstofdioxide en pH in het bloed --> Ademhalingscentrum,
regulatie hart en bloedvaten.
Chemoreceptoren: Meten veranderingen in gassen (O2 en CO2) en pH in bloed en cerebrospinale
vloeistof (medulla oblongata).
Dit kan in de Glomus caroticum (hals) of in de Glomus aorticum (aortaboog).
Pijnreceptoren hebben een reactie op temperatuur/mechanische/chemische prikkel.
Nociceptieve pijn (nocere = schaden).
Snelle, stekende pijn: gemyeliniseerd, goed te lokaliseren.
Trage, brandende pijn: ongemyeliniseerd, slecht te lokaliseren.
Gerefereerde pijn: hart, lever, pancreas en ureter.
Vrije zenuwuiteinden: veel in de huid, weinig in de viscera.
Thermoreceptoren gaat via vrije zenuweinden via thalamus naar sensorische hersenschors.
Bij thermoreceptoren is er snelle adaptie, de beleving is relatief.
Vooral verandering is interessant of informatief voor je hersenen.
Mechanoreceptoren
Er zijn 3 verschillende mechanoreceptoren:
1. Tastreceptoren:
Vrije zenuwuiteinden in huid, fijne druk zoals streling, trilling, druk.
2. Baroreceptoren:
Registeren drukverandering, vrije zenuwuiteinden in rekbare weefsels (bloedvaten,
luchtwegen, darm, blaas). Drukverandering à Dendrietvervorming à AP. Snelle adaptatie.
3. Proprioreceptoren:
Vrije zenuweinden registeren druk, spanning en beweging in gewrichten en spieren, géén
adaptatie.
Reuk en smaak
Olfactie: de reukzin.
Reukorganen met reukepitheel: reukcellen.
Klieren van Bowman: bevochtiging en bescherming tegen stof.
Normaal ademen: kleine hoeveelheid lucht verversen.
Receptoren bevatten geurstofbindende eiwitten.
Geurstof bindt op receptor à Actiepotentiaal naar hersenen.
Axonen naar olfactorische schors: Bulbus olfactorius.
Verbonden met het limbische systeem!
Gustatie: smaak
Smaakcellen, vormen smaakknopjes in papillen (bescherming).
Smaakcel bevat smaakporie.
Smaakstof bindt op receptor à actiepotentiaal naar hersenen.
Vier primaire smaken + umami en water
Voor zout/zoet, achter zuur/bitter
Registratie door nervus VII, IX, X.
