Maatschappijleer Hoofdstuk 1
1.1 Wat als mensen er niet uitkomen?
Een maatschappelijk probleem is een probleem waar heel veel mensen last van hebben. Het
is niet direct of individueel op te lossen.
- Het probleem is het gevolg van een maatschappelijke verandering
- Het gaat meerdere groepen met verschillende belangen aan
- Er zijn verschillende meningen over de oorzaken en de aanpak
- Het probleem vraagt om verschillende gemeenschappelijke oplossingen
Actoren: personen of instanties die actief betrokken zijn bij een maatschappelijk probleem
Belangen: situatie of verandering waar je voordeel bij hebt
Het oplossen van een maatschappelijk probleem is vaak erg lastig
- Actoren hebben vaak tegenovergestelde belangen
- Actoren hebben vaak verschillende normen en waarden
- Er is een collectieve-actieprobleem
Als een probleem verandering noodzakelijk is, is er sprake van een algemeen belang. Veel
mensen kiezen voor eigenbelang en dit zorgt voor een collectieve-actieprobleem. Mensen
willen zich onvoldoende inzetten voor dit algemene belang.
- Er is te weinig vertrouwen dat iedereen zich zal bijdragen aan het algemeen belang,
waardoor een individuele bijdrage ook geen zin zal hebben
- De kosten worden gedeeld door de samenleving, maar individuelen ervaren hier
onvoldoende van
Als de overheid een probleem aanpakt, wordt het een politiek probleem. Hier is alleen
sprake van als de overheid betrokken is of als actoren vinden dat de overheid betrokken zou
moeten zijn.
In Nederland is er sprake van een geslaagde overheid. Veel besluiten worden landelijk
genomen door de rijksoverheid, maar ook gemeentelijke overheden hebben
beslissingsbevoegdheid.
Overheid: het hoogste bevoegde gezag binnen een bepaald gebied
De overheid heeft macht. Ze zijn de enige actor die geweld mag uitoefenen, of hiermee
mogen dreigen. Ook mogen ze als enige belasting heffen gewelds- en
belastingmonopolie. Deze bevoegdheden maken het mogelijk om maatschappelijke
problemen aan te pakken.
Het belastingmonopolie levert ons collectieve goederen op. Dit zijn goederen/diensten waar
iedereen gebruik van kan maken en individueel niet leverbaar zijn. Denk aan straatbelichting,
fietspaden maar ook politiebescherming. Iedereen heeft er wat aan.
1.1 Wat als mensen er niet uitkomen?
Een maatschappelijk probleem is een probleem waar heel veel mensen last van hebben. Het
is niet direct of individueel op te lossen.
- Het probleem is het gevolg van een maatschappelijke verandering
- Het gaat meerdere groepen met verschillende belangen aan
- Er zijn verschillende meningen over de oorzaken en de aanpak
- Het probleem vraagt om verschillende gemeenschappelijke oplossingen
Actoren: personen of instanties die actief betrokken zijn bij een maatschappelijk probleem
Belangen: situatie of verandering waar je voordeel bij hebt
Het oplossen van een maatschappelijk probleem is vaak erg lastig
- Actoren hebben vaak tegenovergestelde belangen
- Actoren hebben vaak verschillende normen en waarden
- Er is een collectieve-actieprobleem
Als een probleem verandering noodzakelijk is, is er sprake van een algemeen belang. Veel
mensen kiezen voor eigenbelang en dit zorgt voor een collectieve-actieprobleem. Mensen
willen zich onvoldoende inzetten voor dit algemene belang.
- Er is te weinig vertrouwen dat iedereen zich zal bijdragen aan het algemeen belang,
waardoor een individuele bijdrage ook geen zin zal hebben
- De kosten worden gedeeld door de samenleving, maar individuelen ervaren hier
onvoldoende van
Als de overheid een probleem aanpakt, wordt het een politiek probleem. Hier is alleen
sprake van als de overheid betrokken is of als actoren vinden dat de overheid betrokken zou
moeten zijn.
In Nederland is er sprake van een geslaagde overheid. Veel besluiten worden landelijk
genomen door de rijksoverheid, maar ook gemeentelijke overheden hebben
beslissingsbevoegdheid.
Overheid: het hoogste bevoegde gezag binnen een bepaald gebied
De overheid heeft macht. Ze zijn de enige actor die geweld mag uitoefenen, of hiermee
mogen dreigen. Ook mogen ze als enige belasting heffen gewelds- en
belastingmonopolie. Deze bevoegdheden maken het mogelijk om maatschappelijke
problemen aan te pakken.
Het belastingmonopolie levert ons collectieve goederen op. Dit zijn goederen/diensten waar
iedereen gebruik van kan maken en individueel niet leverbaar zijn. Denk aan straatbelichting,
fietspaden maar ook politiebescherming. Iedereen heeft er wat aan.
