Hoofdstuk 5: §Culture as a Geograpical Process
Cultuur – Een gedeelde serie van betekenissen dat wordt voortgeleefd door materiaal en de symbolische
praktijk van het alledaagse leven.
Cultuur is een dynamisch iets!
Is niet plaatsgebonden. De connecties tussen mensen, plaatsen en culturen zijn meer sociale creaties die
aangepast, en daarom continu veranderend, kunnen worden.
Deze serie van betekenissen kan waarden, geloof, gebruiken, taal, familie, geslacht, seksualiteit en
andere vormen van identiteit omvaaen. Denk hierbij dus ook aan een arbeiders- of studentencultuur.
Gebruiken worden alsmaar door gerevalueerd, zowel van binnen als van buiten uit de groep, waardoor
het mogelijk is dat deze transformeren.
Cultuur staat sterk onder invloed van globalisering (denk aan muziek, cuisine en televisie), maar wordt
ook beïnvloed door politiek, landbouw en urbanisatie. Ondanks dat culturen hierdoor meer uniform zijn
geworden, is een ‘sense of place’ nog steeds van grote relevantie.
Culturele geografe –
Focust op de manier waarop ruimte, plaats en landschap een cultuur vormen. Tegelijkertijd focust het
ook op de manier waarop cultuur ruimte, plaats en landschap beïnvloedt.
De plaatsgebonden interactie tussen cultuur, en mondiale politieke en economische krachten, vormen
het hart van de culturele geografe.
Bestaat eigenlijk uit twee delen:
Cultuur – Continue proces van het produceren van gedeelde gebruiken en handelingen.
Geografe – De dynamische context waarin een groep opereert om deze betekenissen te
vormen, en het proces waarin een identiteit wordt gevormd en hierna gehandeld wordt.
Twee soorten cultuur:
Folk-cultuur – De traditionele gebruiken van kleine groepen, die veelal een ruraal en simplistisch leven
leiden. Denk aan de Amish of de Roma (zigeuners).
Popular-culture – De cultuur van grotere groepen, wiens gebruiken homogeen zijn en vaak wisselen,
vaak in reactie op de commercie (waaronder commerciële producten). Denk aan de hiphopcultuur.
Het boek hanteert deze twee soorten niet. Zij zien cultuur als een overkoepelend proces dat gevormd wordt
door politiek, economie en de maatschappij en deze drie zelf ook vormgeet.
Hoofdstuk 5: §Building Cultural Complexes
Richtingen binnen de culturele geografe:
Cultuurlandschap – resultaat van de wisselwerking tussen natuurlijke mogelijkheden en menselijke
activiteiten.
Naar een idee van Carl Sauer van de Berkeley School.
Omvat de complexe interactie van een groep mensen – met eigen gebruiken, waarden,
voorkeuren en aspiraties – en hun omgeving.
Hij diferentieert het cultuurlandschap van het natuurlandschap (ecologische benadering).
Carl Sauer combineerde analysen van cultuurlandschappen met historisch onderzoek. Hij wilde
weten welke krachten en factoren (economisch, sociaal-cultureel, politiek, technologisch, ed.) de
cultuurlandschappen gevormd hebben.
Historische geografe –
Met als bekendste uitvoerder de Brit, H.C. Darby.
Hij zocht naar dwarsdoorsneden of opvolgingen van evolutie, voornamelijk in de rurale
landschappen. Denk aan het idee van historische lagen die elkaar opvolgen.
Genre de vie –
Naar een idee van de Fransman, Vidal de la Blanche.
, Het accent ligt hem hierin op de uniciteit van, weliswaar homogene, regio’s.
Focust zich op levensonderhoudende werkwijzen die een fysieke, sociale en psychologische band
creëerden. ‘Genre de vie’ betekent dan ook ‘wijze van leven’.
Het is dus de eerste vorm van een regio-opvatng: de regio als deel van een mozaïek.
Het is een traditionele vorm van regiobeschrijving, maar wordt desalnieaemin nog regelmatig
gebruikt voor regiomarketing.
Aspecten van een cultuur die voor geografen interessant zijn:
Een cultureel eigenschap –
Één aspect van het grote complex dat de routinematige bezigheden omvat die typerend zijn voor
een bepaalde cultuurgroep (feesten, kleding, eetpatronen, ed).
Bijvoorbeeld niet eten gedurende de Vastenperiode voor Christenen.
Geografen kijken echter ook naar hoe deze culturele eigenschappen samenkomen in een groter
netwerk in de wereld. Zo hebben Moslims, Hindoes en Joden gemeen dat ze allemaal geen
varkensvlees eten, ondanks dat ze alle drie onder een andere cultuurgroep vallen. Ook
verscheidene overgangsrituelen naar het volwassen-zijn vallen hieronder.
Een cultureel complex –
Christen en Joden (bar/bat mitzvah) hebben ieder een religieuze ceremonie naar de
volwassenheid. De ceremonie zelf verschilt echter. Dit en andere eigenschappen komen vaak
voor in combinatie met iets anders. Deze combinatie van eigenschappen noemt men een
cultureel complex.
Zo maken de eigenschappen van een bar/bat mitzvah, geen varkensvlees eten, enzovoorts,
iemand die tot de cultuurgroep van de Joden behoort (variatie bestaat tussen denominaties!).
Een cultureel complex is vaak van origine gebonden aan een culturele regio. Dit is een regio
waarin specifeke gebruiken, geloven of waarden gedeeld worden door een meerderheid van de
aldaar wonende bevolking. Zo is Utah bijvoorbeeld de culturele regio van de Mormonen.
Een cultureel systeem – (zie volgende paragraaf!).
Hoofdstuk 5: §Cultural systems
Aspecten van een cultuur die voor geografen interessant zijn:
Een cultureel eigenschap.
Een cultureel complex.
Een cultureel systeem –
Omvat kenmerken, territoriale afniteiten, gedeelde geschiedenis, alsook meer complexe
elementen zoals taal en religie.
Religie – Zo verenigd het Christendom alle Protestante en Katholieke stromingen,
ondanks dat al hun denominaties variëren.
Taal – Mexicanen, Venezolanen, Argentijnen en Cubanen hebben ieder een eigen
uitspraak en ander vocale expressies, maar spreken desalnieaemin allemaal Spaans. Ze
delen dus een sleutelelement van een cultureel systeem (welk voor deze landen toevallig
ook het Katholicisme en de Spaanse koloniale erfenis betret).
De twee complexe elementen nader toegelicht:
Religie –
o De belangrijkste invloed op religieuze verandering is de conversie van iemands
geloof naar dat van een ander Van de Christelijke kruistochten in de
Middeleeuwen tot de Islamitische veroveringen onder en na Mohammed.
o Diaspora is de ruimtelijke spreiding van een voorheen homogene groep. Dit geldt
dus ook voor de Christenen en Moslims die later naar andere gebieden trokken!
o Spreiding en kenmerken van de grote wereldgodsdiensten (zie pagina 155 t/m
158 voor tekst en afeeldingen/kaarten):v
Cultuur – Een gedeelde serie van betekenissen dat wordt voortgeleefd door materiaal en de symbolische
praktijk van het alledaagse leven.
Cultuur is een dynamisch iets!
Is niet plaatsgebonden. De connecties tussen mensen, plaatsen en culturen zijn meer sociale creaties die
aangepast, en daarom continu veranderend, kunnen worden.
Deze serie van betekenissen kan waarden, geloof, gebruiken, taal, familie, geslacht, seksualiteit en
andere vormen van identiteit omvaaen. Denk hierbij dus ook aan een arbeiders- of studentencultuur.
Gebruiken worden alsmaar door gerevalueerd, zowel van binnen als van buiten uit de groep, waardoor
het mogelijk is dat deze transformeren.
Cultuur staat sterk onder invloed van globalisering (denk aan muziek, cuisine en televisie), maar wordt
ook beïnvloed door politiek, landbouw en urbanisatie. Ondanks dat culturen hierdoor meer uniform zijn
geworden, is een ‘sense of place’ nog steeds van grote relevantie.
Culturele geografe –
Focust op de manier waarop ruimte, plaats en landschap een cultuur vormen. Tegelijkertijd focust het
ook op de manier waarop cultuur ruimte, plaats en landschap beïnvloedt.
De plaatsgebonden interactie tussen cultuur, en mondiale politieke en economische krachten, vormen
het hart van de culturele geografe.
Bestaat eigenlijk uit twee delen:
Cultuur – Continue proces van het produceren van gedeelde gebruiken en handelingen.
Geografe – De dynamische context waarin een groep opereert om deze betekenissen te
vormen, en het proces waarin een identiteit wordt gevormd en hierna gehandeld wordt.
Twee soorten cultuur:
Folk-cultuur – De traditionele gebruiken van kleine groepen, die veelal een ruraal en simplistisch leven
leiden. Denk aan de Amish of de Roma (zigeuners).
Popular-culture – De cultuur van grotere groepen, wiens gebruiken homogeen zijn en vaak wisselen,
vaak in reactie op de commercie (waaronder commerciële producten). Denk aan de hiphopcultuur.
Het boek hanteert deze twee soorten niet. Zij zien cultuur als een overkoepelend proces dat gevormd wordt
door politiek, economie en de maatschappij en deze drie zelf ook vormgeet.
Hoofdstuk 5: §Building Cultural Complexes
Richtingen binnen de culturele geografe:
Cultuurlandschap – resultaat van de wisselwerking tussen natuurlijke mogelijkheden en menselijke
activiteiten.
Naar een idee van Carl Sauer van de Berkeley School.
Omvat de complexe interactie van een groep mensen – met eigen gebruiken, waarden,
voorkeuren en aspiraties – en hun omgeving.
Hij diferentieert het cultuurlandschap van het natuurlandschap (ecologische benadering).
Carl Sauer combineerde analysen van cultuurlandschappen met historisch onderzoek. Hij wilde
weten welke krachten en factoren (economisch, sociaal-cultureel, politiek, technologisch, ed.) de
cultuurlandschappen gevormd hebben.
Historische geografe –
Met als bekendste uitvoerder de Brit, H.C. Darby.
Hij zocht naar dwarsdoorsneden of opvolgingen van evolutie, voornamelijk in de rurale
landschappen. Denk aan het idee van historische lagen die elkaar opvolgen.
Genre de vie –
Naar een idee van de Fransman, Vidal de la Blanche.
, Het accent ligt hem hierin op de uniciteit van, weliswaar homogene, regio’s.
Focust zich op levensonderhoudende werkwijzen die een fysieke, sociale en psychologische band
creëerden. ‘Genre de vie’ betekent dan ook ‘wijze van leven’.
Het is dus de eerste vorm van een regio-opvatng: de regio als deel van een mozaïek.
Het is een traditionele vorm van regiobeschrijving, maar wordt desalnieaemin nog regelmatig
gebruikt voor regiomarketing.
Aspecten van een cultuur die voor geografen interessant zijn:
Een cultureel eigenschap –
Één aspect van het grote complex dat de routinematige bezigheden omvat die typerend zijn voor
een bepaalde cultuurgroep (feesten, kleding, eetpatronen, ed).
Bijvoorbeeld niet eten gedurende de Vastenperiode voor Christenen.
Geografen kijken echter ook naar hoe deze culturele eigenschappen samenkomen in een groter
netwerk in de wereld. Zo hebben Moslims, Hindoes en Joden gemeen dat ze allemaal geen
varkensvlees eten, ondanks dat ze alle drie onder een andere cultuurgroep vallen. Ook
verscheidene overgangsrituelen naar het volwassen-zijn vallen hieronder.
Een cultureel complex –
Christen en Joden (bar/bat mitzvah) hebben ieder een religieuze ceremonie naar de
volwassenheid. De ceremonie zelf verschilt echter. Dit en andere eigenschappen komen vaak
voor in combinatie met iets anders. Deze combinatie van eigenschappen noemt men een
cultureel complex.
Zo maken de eigenschappen van een bar/bat mitzvah, geen varkensvlees eten, enzovoorts,
iemand die tot de cultuurgroep van de Joden behoort (variatie bestaat tussen denominaties!).
Een cultureel complex is vaak van origine gebonden aan een culturele regio. Dit is een regio
waarin specifeke gebruiken, geloven of waarden gedeeld worden door een meerderheid van de
aldaar wonende bevolking. Zo is Utah bijvoorbeeld de culturele regio van de Mormonen.
Een cultureel systeem – (zie volgende paragraaf!).
Hoofdstuk 5: §Cultural systems
Aspecten van een cultuur die voor geografen interessant zijn:
Een cultureel eigenschap.
Een cultureel complex.
Een cultureel systeem –
Omvat kenmerken, territoriale afniteiten, gedeelde geschiedenis, alsook meer complexe
elementen zoals taal en religie.
Religie – Zo verenigd het Christendom alle Protestante en Katholieke stromingen,
ondanks dat al hun denominaties variëren.
Taal – Mexicanen, Venezolanen, Argentijnen en Cubanen hebben ieder een eigen
uitspraak en ander vocale expressies, maar spreken desalnieaemin allemaal Spaans. Ze
delen dus een sleutelelement van een cultureel systeem (welk voor deze landen toevallig
ook het Katholicisme en de Spaanse koloniale erfenis betret).
De twee complexe elementen nader toegelicht:
Religie –
o De belangrijkste invloed op religieuze verandering is de conversie van iemands
geloof naar dat van een ander Van de Christelijke kruistochten in de
Middeleeuwen tot de Islamitische veroveringen onder en na Mohammed.
o Diaspora is de ruimtelijke spreiding van een voorheen homogene groep. Dit geldt
dus ook voor de Christenen en Moslims die later naar andere gebieden trokken!
o Spreiding en kenmerken van de grote wereldgodsdiensten (zie pagina 155 t/m
158 voor tekst en afeeldingen/kaarten):v
