H12 SOCIAL DEVELOPMENT
HECHTING (= ATTACHMENT) ALS BASIS VAN ONZE SOCIALE ONTWIKKELING
In het onderzoek van Harlow werd onderzocht of een aapje, zonder moeder zich zou
hechten aan een ‘alsof-moeder’. In dit geval ging het om wat gaas met of eten (dient als
borstvoeding), of een lapje stof (dient als vacht van de moeder). Het aapje verkoos vrijwel
altijd nep moeder met het lapje stof, zelfs wanneer deze geen voeding aan bood, maar
het gaas wel. Dan zou het aapje enkel om te eten even naar de gaas nep moeder gaan.
Hieruit kan worden geconcludeerd dat apen behoefte hebben aan een moeder, niet
alleen voor de voeding, juist voornamelijk voor een gevoel van veiligheid.
In een onderzoek van Bowlby, naar kinderen van 8 maanden tot 3 jaar oud zijn
verschillende situaties getoetst. De kinderen toonden angst en verdriet wanneer de
moeder (het hechtingspersoon) de ruimte verliet, voornamelijk in een onbekende
omgeving, en toonden juist vreugde wanneer de moeder weer terug kwam. Kinderen
toonden angst wanneer zij werden benaderd door een vreemde, tenzij ze werden
gerustgesteld door de moeder. Kinderen waren meer bezig met de ruimte waarin zij zich
bevonden te ontdekken wanneer de moeder dicht bij hen was. Deze kinderen tonen
kenmerken van een sterke band met de moeder. Deze hechtingsstijl komt voort uit de
evolutie van de mens. Mensen, en dan vooral kinderen zijn zeer kwetsbaar. Wanneer zij
er voor zorgen dat ze dicht bij de moeder blijven, is de kans op overleven veel groter.
Daarom laten ze blijken dat ze graag bij de moeder in de buurt zijn. Wanneer een kind
rond de 4 maanden is, kan het zich nog niet goed voort bewegen. Daardoor kan het kind
zelf niet bij de moeder weg gaan tijdens het ontdekken. In deze periode is de
hechtingsstijl nog minder nodig. Op het moment dat het kind zichzelf kan voortbewegen,
rond de leeftijd van 6 tot 8 maanden, groeit de hechting met de moeder. Het kind is zich
er van bewust dat het te ver van de moeder kan weg lopen en in gevaar kan komen.
Bowlby heeft een test ontwikkeld genaamd de strange-situation test. In deze test komt de
moeder en het kind in een onbekende ruimte met speelgoed. Het kind blijft in de kamer,
terwijl de moeder en een onbekende om de zo veel tijd de kamer in komen of verlaten.
Kinderen worden geclassifceerd als securely attached (veilig gehecht) als zij de ruimte
verkennen wanneer de moeder aanwezig is, verdrietig worden wanneer de moeder weg
is, en zijn blij wanneer de moeder terug komt. Kinderen worden geclassifceerd als
avoidant attachment (vermijdend gehecht) wanneer het kind de moeder vermijdt,
onverschillig doet wanneer de moeder de ruimte verlaat, en zich kil gedraag naar de
moeder. Kinderen worden geclassifceerd als anxious attached (angstig gehecht) wanneer
het kind de moeder niet vermijdt maar ondanks pogingen van de moeder het kind te
troosten blijft huilen en angst blijft tonen. Ongeveer 70% van de kinderen zijn veilig
gehecht, 20% vermijdend, en 10% angstig gehecht. In een ander onderzoek is bewijs
gevonden dat een gevoelige opvoeding van de moeder zorgt voor een grotere kans op
een veilige hechtingsstijl. Dit zou ook later in het leven zorgen voor positieve efecten,
zoals bijvoorbeeld minder sociale angst, en minder problemen met hechting met een
liefdespartner.
De dagopvang kan bijdragen aan een betere ontwikkeling van het kind. Wanneer de
verzorgers liefdevol zijn, en zorg bieden kunnen de kinderen zich aan hen gaan hechten.
Deze band lijkt niet in het gedrang te komen met de band van de ouders. Ondanks dat de
hechting aan de verzorgers kan bijdragen aan de hechtingsstijl, is de beste voorspeller
hiervan altijd nog de ouders, ongeacht de tijd die wordt besteed in de dagopvang.
, In verschillende culturen zijn er verschillende manieren om de kinderen te verzorgen. In
de westerse wereld is het gebruikelijk dat een kind niet constant wordt vast gehouden, en
altijd direct wordt getroost, en altijd alles krijgt was die wilt. In een stam, genaamde de
Efe is dit wel gebruikelijk. De westerse wereld is bang dat deze kinderen te verwend
worden, maar dit is niet het geval. Dit wijst er op dat verschillende manieren van
opvoeding nuttig kunnen zijn. Doordat het kind van een Efe moeder altijd bij haar of bij
een ander gezinslid is. Huilt het kind zelden, het is zeer sociaal door het vele contact met
verschillende hechtingspersonen.
DE DRIE BASALE HECHTINGS-STIJLEN EN HUN RELATIE TOT
OPVOEDINGSSTIJLEN VAN OUDERS
In het boek worden drie opvoedingsstijlen omschreven, een autoritaire (authoritarian)
opvoeding wordt gekenmerkt door strikte regels en het kind wordt ten aller tijden
verwacht te gehoorzamen. Het kind heeft geen inspraak. Een gezaghebbende
(authoritative) opvoeding wordt gekenmerkt door ouders die zich minder bezighouden
met gehoorzaamheid en meer bezig zijn met wat het kind leert en het bij brengen van
wat goed en fout is. Een toegefelijke (permissive) opvoeding wordt gekenmerkt door
ouders die elk gedrag van het kind goedkeuren, er wordt geen gebruik gemaakt van
disciplinaire maatregelen. De keren dat zij boos worden op het kind is het meer een uiting
van eigen frustratie dan het daadwerkelijk corrigeren van het gedrag. Eleanor Maccoby
en John Martin voegde hier ook nog de niet betrokken (uninvoled) opvoedingsstijl aan toe.
In een onderzoek Warmte
van Baumrind is
Hoog Laag
gevonden dat
kinderen van (warmte, (afwijzend,
sympathiek) onverschillig)
autoritaire ouders
Contro Hoog (dwingen, restrictief) Authoritative/ Authoritarian/
gelukkiger,
le
vriendelijker, en Gezaghebbend Autoritair
coöperatiever waren Laag (niet dwingend, Permissive/ Uninvolved/
dan kinderen van toegefelijk)
Toegefelijk Niet betrokken
ouders met een gezaghebbende of toegefelijke opvoedingsstijl. Hij zegt ook dat
disciplinaire opvoedingsstijlen efectief kunnen zijn, zeker in sommige culturen. In Japan
is deze stijl van opvoeden gebruikelijk en deze kinderen functioneren over het algemeen
goed in zowel de jeugd als de volwassenheid.
DE GENETISCHE AANLEG VOOR GEVOELIGHEID VOOR NEGATIEVE
OMGEVINGSINVLOEDEN
Ondanks dat de opvoedingsstijl bij kan dragen aan een veilige hechtingsstijl hoeft dit niet
te betekenen dat een ongevoelige opvoeding altijd zorgt voor een vermijdende of
angstige hechtingsstijl. Dit heeft te maken met het 5-HTTLLPR gen. Welke voor komt in
twee soorten allelen, een korte vorm (s) en een lange vorm (l). De l allel zorgt voor betere
opname van serotonine in de hersencellen dan de s allel. Kinderen met ll genen zijn niet
gevoelig voor een ongevoelige opvoeding en tonen hoe dan ook een veilige hechtingsstijl.
Kinderen met ss of sl daar in tegen zijn hier wel gevoelig voor.
DE ONTWIKKELING VAN PROSOCIAAL GEDRAG, EMPATHIE, EN HET PROCES VAN
SOCIAAL LEREN
Het gepast reageren op een ander zijn behoeften zonder het eigen gevoel van
zelfcontrole op te geven wordt pro sociaal gedrag genoemd. Dit is vrijwillig gedrag,
bedoeld om anderen te helpen. Kinderen vanaf 2 tot 3 dagen oud huilen als refex op
HECHTING (= ATTACHMENT) ALS BASIS VAN ONZE SOCIALE ONTWIKKELING
In het onderzoek van Harlow werd onderzocht of een aapje, zonder moeder zich zou
hechten aan een ‘alsof-moeder’. In dit geval ging het om wat gaas met of eten (dient als
borstvoeding), of een lapje stof (dient als vacht van de moeder). Het aapje verkoos vrijwel
altijd nep moeder met het lapje stof, zelfs wanneer deze geen voeding aan bood, maar
het gaas wel. Dan zou het aapje enkel om te eten even naar de gaas nep moeder gaan.
Hieruit kan worden geconcludeerd dat apen behoefte hebben aan een moeder, niet
alleen voor de voeding, juist voornamelijk voor een gevoel van veiligheid.
In een onderzoek van Bowlby, naar kinderen van 8 maanden tot 3 jaar oud zijn
verschillende situaties getoetst. De kinderen toonden angst en verdriet wanneer de
moeder (het hechtingspersoon) de ruimte verliet, voornamelijk in een onbekende
omgeving, en toonden juist vreugde wanneer de moeder weer terug kwam. Kinderen
toonden angst wanneer zij werden benaderd door een vreemde, tenzij ze werden
gerustgesteld door de moeder. Kinderen waren meer bezig met de ruimte waarin zij zich
bevonden te ontdekken wanneer de moeder dicht bij hen was. Deze kinderen tonen
kenmerken van een sterke band met de moeder. Deze hechtingsstijl komt voort uit de
evolutie van de mens. Mensen, en dan vooral kinderen zijn zeer kwetsbaar. Wanneer zij
er voor zorgen dat ze dicht bij de moeder blijven, is de kans op overleven veel groter.
Daarom laten ze blijken dat ze graag bij de moeder in de buurt zijn. Wanneer een kind
rond de 4 maanden is, kan het zich nog niet goed voort bewegen. Daardoor kan het kind
zelf niet bij de moeder weg gaan tijdens het ontdekken. In deze periode is de
hechtingsstijl nog minder nodig. Op het moment dat het kind zichzelf kan voortbewegen,
rond de leeftijd van 6 tot 8 maanden, groeit de hechting met de moeder. Het kind is zich
er van bewust dat het te ver van de moeder kan weg lopen en in gevaar kan komen.
Bowlby heeft een test ontwikkeld genaamd de strange-situation test. In deze test komt de
moeder en het kind in een onbekende ruimte met speelgoed. Het kind blijft in de kamer,
terwijl de moeder en een onbekende om de zo veel tijd de kamer in komen of verlaten.
Kinderen worden geclassifceerd als securely attached (veilig gehecht) als zij de ruimte
verkennen wanneer de moeder aanwezig is, verdrietig worden wanneer de moeder weg
is, en zijn blij wanneer de moeder terug komt. Kinderen worden geclassifceerd als
avoidant attachment (vermijdend gehecht) wanneer het kind de moeder vermijdt,
onverschillig doet wanneer de moeder de ruimte verlaat, en zich kil gedraag naar de
moeder. Kinderen worden geclassifceerd als anxious attached (angstig gehecht) wanneer
het kind de moeder niet vermijdt maar ondanks pogingen van de moeder het kind te
troosten blijft huilen en angst blijft tonen. Ongeveer 70% van de kinderen zijn veilig
gehecht, 20% vermijdend, en 10% angstig gehecht. In een ander onderzoek is bewijs
gevonden dat een gevoelige opvoeding van de moeder zorgt voor een grotere kans op
een veilige hechtingsstijl. Dit zou ook later in het leven zorgen voor positieve efecten,
zoals bijvoorbeeld minder sociale angst, en minder problemen met hechting met een
liefdespartner.
De dagopvang kan bijdragen aan een betere ontwikkeling van het kind. Wanneer de
verzorgers liefdevol zijn, en zorg bieden kunnen de kinderen zich aan hen gaan hechten.
Deze band lijkt niet in het gedrang te komen met de band van de ouders. Ondanks dat de
hechting aan de verzorgers kan bijdragen aan de hechtingsstijl, is de beste voorspeller
hiervan altijd nog de ouders, ongeacht de tijd die wordt besteed in de dagopvang.
, In verschillende culturen zijn er verschillende manieren om de kinderen te verzorgen. In
de westerse wereld is het gebruikelijk dat een kind niet constant wordt vast gehouden, en
altijd direct wordt getroost, en altijd alles krijgt was die wilt. In een stam, genaamde de
Efe is dit wel gebruikelijk. De westerse wereld is bang dat deze kinderen te verwend
worden, maar dit is niet het geval. Dit wijst er op dat verschillende manieren van
opvoeding nuttig kunnen zijn. Doordat het kind van een Efe moeder altijd bij haar of bij
een ander gezinslid is. Huilt het kind zelden, het is zeer sociaal door het vele contact met
verschillende hechtingspersonen.
DE DRIE BASALE HECHTINGS-STIJLEN EN HUN RELATIE TOT
OPVOEDINGSSTIJLEN VAN OUDERS
In het boek worden drie opvoedingsstijlen omschreven, een autoritaire (authoritarian)
opvoeding wordt gekenmerkt door strikte regels en het kind wordt ten aller tijden
verwacht te gehoorzamen. Het kind heeft geen inspraak. Een gezaghebbende
(authoritative) opvoeding wordt gekenmerkt door ouders die zich minder bezighouden
met gehoorzaamheid en meer bezig zijn met wat het kind leert en het bij brengen van
wat goed en fout is. Een toegefelijke (permissive) opvoeding wordt gekenmerkt door
ouders die elk gedrag van het kind goedkeuren, er wordt geen gebruik gemaakt van
disciplinaire maatregelen. De keren dat zij boos worden op het kind is het meer een uiting
van eigen frustratie dan het daadwerkelijk corrigeren van het gedrag. Eleanor Maccoby
en John Martin voegde hier ook nog de niet betrokken (uninvoled) opvoedingsstijl aan toe.
In een onderzoek Warmte
van Baumrind is
Hoog Laag
gevonden dat
kinderen van (warmte, (afwijzend,
sympathiek) onverschillig)
autoritaire ouders
Contro Hoog (dwingen, restrictief) Authoritative/ Authoritarian/
gelukkiger,
le
vriendelijker, en Gezaghebbend Autoritair
coöperatiever waren Laag (niet dwingend, Permissive/ Uninvolved/
dan kinderen van toegefelijk)
Toegefelijk Niet betrokken
ouders met een gezaghebbende of toegefelijke opvoedingsstijl. Hij zegt ook dat
disciplinaire opvoedingsstijlen efectief kunnen zijn, zeker in sommige culturen. In Japan
is deze stijl van opvoeden gebruikelijk en deze kinderen functioneren over het algemeen
goed in zowel de jeugd als de volwassenheid.
DE GENETISCHE AANLEG VOOR GEVOELIGHEID VOOR NEGATIEVE
OMGEVINGSINVLOEDEN
Ondanks dat de opvoedingsstijl bij kan dragen aan een veilige hechtingsstijl hoeft dit niet
te betekenen dat een ongevoelige opvoeding altijd zorgt voor een vermijdende of
angstige hechtingsstijl. Dit heeft te maken met het 5-HTTLLPR gen. Welke voor komt in
twee soorten allelen, een korte vorm (s) en een lange vorm (l). De l allel zorgt voor betere
opname van serotonine in de hersencellen dan de s allel. Kinderen met ll genen zijn niet
gevoelig voor een ongevoelige opvoeding en tonen hoe dan ook een veilige hechtingsstijl.
Kinderen met ss of sl daar in tegen zijn hier wel gevoelig voor.
DE ONTWIKKELING VAN PROSOCIAAL GEDRAG, EMPATHIE, EN HET PROCES VAN
SOCIAAL LEREN
Het gepast reageren op een ander zijn behoeften zonder het eigen gevoel van
zelfcontrole op te geven wordt pro sociaal gedrag genoemd. Dit is vrijwillig gedrag,
bedoeld om anderen te helpen. Kinderen vanaf 2 tot 3 dagen oud huilen als refex op
