Inhoud
H1 Externe verslaggeving: relaties met andere vakgebieden.................................................................3
1.1 Afbakening van het vakgebied......................................................................................................3
1.2 De externe jaarrekening...............................................................................................................3
1.4 Functies en kwaliteitskenmerken van de jaarrekening.................................................................4
1.5 Creative accounting......................................................................................................................4
H2 Waarde en winst...............................................................................................................................5
2.1 Het economisch waarde begrip....................................................................................................5
2.2 Het boekhoudkundig waarde begrip............................................................................................5
2.3 Economisch versus boekhoudkundig: vergelijking en samenvatting............................................5
2.4 De waarde kloof............................................................................................................................6
H3 verslaggevingsprincipes van de boekhoudkundige waarde- en winstbepaling.................................7
3.1 Verslaggevingsprincipes in hun onderling verband......................................................................7
3.2 Toerekening (accrual)...................................................................................................................7
3.3 Realisatie......................................................................................................................................7
3.4 Matching.......................................................................................................................................8
3.5 Continuïteit...................................................................................................................................8
3.6 Voorzichtigheid.............................................................................................................................8
3.7 Bestendigheid...............................................................................................................................9
H4 Regelgevers en toezichthouders.....................................................................................................10
4.1 het institutionele kader van externe verslaggeving....................................................................10
4.2 Regelgevende instanties nader bekeken....................................................................................11
H5 Regelgeving: materiële en formele aspecten van de publicatieplicht.............................................12
5.1 Toepassingsgebied......................................................................................................................12
5.2 Onderdelen van het jaarrapport.................................................................................................12
5.3 Vrijstellingen voormiddelgrote, kleine en micro rechtspersonen...............................................13
5.4 Formele aspecten.......................................................................................................................15
van de publicatieplicht.....................................................................................................................15
H6 Vaste activa.....................................................................................................................................17
6.1 Indeling en vorm van de balans..................................................................................................17
6.2 Immateriële vaste activa.............................................................................................................17
6.3 Materiële vaste activa.................................................................................................................19
6.4 Financiële vaste activa................................................................................................................21
H7 Vlottende activa..............................................................................................................................23
7.1 Begripsbepaling en rubricering...................................................................................................23
,7.2 Voorraden...................................................................................................................................23
7.3 Langlopende werken..................................................................................................................24
7.4 Overige vlottende activa.............................................................................................................26
, H1 Externe verslaggeving: relaties met andere
vakgebieden
1.1 Afbakening van het vakgebied
Een organisatie, is een samenwerkingsverband van mensen en middelen dat is gericht op het
realiseren van bepaalde doelstellingen. De doelstellingen van een organisatie kunnen, onder andere
zijn:
- Het behalen van winst;
- Het verkrijgen van een bepaalde marktpositie; en
- Het leveren van een bijdrage aan maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Belanghebbende voor de organisatie zijn onder andere: De directie, aandeelhouders,
vermogensverschaffers, afnemers en leveranciers, de overheid en vakbonden.
Belanghebbende willen voorzien worden van informatie over de organisatie, we maken onderscheid
tussen interne informatieverschaffing; voor de leiding, en externe informatieverschaffing; voor
oordeelsvorming en besluitvorming voor onder andere de aandeelhouders.
Interne informatie heeft betrekking op het terrein van management accounting, waarvoor geen
wettelijke regels gelden.
Externe informatie heeft betrekking op financial accounting ofwel de externe verslaggeving, hiervoor
gelden wel verschillende wet- en regelgeving.
Intern Extern
Wettelijke voorschriften Nee Ja
Frequentie Vrijwel doorlopend Periodiek
Detaillering Zeer gedetailleerd Meer globaal
Tijdstip van berichtgeving Vrij snel na einde periode Later
Mogelijke neiging tot Nee, althans niet op het niveau Ja
‘Creative accounting’ van de centrale leiding
Er bestaat een samenhang tussen de externe verslaggeving en andere vakken. De Administratieve
organisatie en de bedrijfsadministratie verschaffen informatie voor management accounting en
financial accounting. In financial accounting moet deze informatie vervolgens worden omgezet in
juiste overzichten, volgens het juridisch kader. Daardoor heeft financial accounting een nauwe
samenhang met ondernemersrecht. Daarnaast is er een samenhang met Belastingrecht. Onder
andere bij de bepalingen van de fiscale winst of de omvang van de vennootschapsbelasting.
Er bestaan drie soorten jaarrekeningen:
1. De interne jaarrekening ten behoeve van de leiding;
2. De externe jaarrekening ten behoeve van externe belanghebbende; en
3. De fiscale jaarrekening ten behoeve van de fiscus.
1.2 De externe jaarrekening
De jaarrekening is het belangrijkste onderdeel van de externe verslaggeving. De jaarrekening bestaat
uit de balans, de winst- en verliesrekening en de toelichting hierop.
De balans is een momentopname van de waarde van de activa(bezittingen) en de passiva(de
schulden). De activa bestaan uit de investeringen van de onderneming. Hierbij kun je denken aan de
grote investeringen in vaste activa zoals in gebouwen en machines en kleine investeringen in
vlottende activa, zoals de voorraden. De passiva geven het vermogen weer dat verkregen wordt ter
financiering van de activa. Dit vermogen bestaat uit: eigen vermogen(risicodragend vermogen); het
geplaatste aandelenkapitaal bij een NV en vreemd vermogen(risicomijdend vermogen). Vreemd
vermogen bestaat weer uit langlopende schulden, zoals hypothecaire leningen of obligaties en uit
kortlopende leningen, zoals crediteuren of nog te betalen belastingen. Voorzieningen worden
getroffen voor verwachte toekomstige verplichtingen en worden tevens gerekend onder vreemd
vermogen.
H1 Externe verslaggeving: relaties met andere vakgebieden.................................................................3
1.1 Afbakening van het vakgebied......................................................................................................3
1.2 De externe jaarrekening...............................................................................................................3
1.4 Functies en kwaliteitskenmerken van de jaarrekening.................................................................4
1.5 Creative accounting......................................................................................................................4
H2 Waarde en winst...............................................................................................................................5
2.1 Het economisch waarde begrip....................................................................................................5
2.2 Het boekhoudkundig waarde begrip............................................................................................5
2.3 Economisch versus boekhoudkundig: vergelijking en samenvatting............................................5
2.4 De waarde kloof............................................................................................................................6
H3 verslaggevingsprincipes van de boekhoudkundige waarde- en winstbepaling.................................7
3.1 Verslaggevingsprincipes in hun onderling verband......................................................................7
3.2 Toerekening (accrual)...................................................................................................................7
3.3 Realisatie......................................................................................................................................7
3.4 Matching.......................................................................................................................................8
3.5 Continuïteit...................................................................................................................................8
3.6 Voorzichtigheid.............................................................................................................................8
3.7 Bestendigheid...............................................................................................................................9
H4 Regelgevers en toezichthouders.....................................................................................................10
4.1 het institutionele kader van externe verslaggeving....................................................................10
4.2 Regelgevende instanties nader bekeken....................................................................................11
H5 Regelgeving: materiële en formele aspecten van de publicatieplicht.............................................12
5.1 Toepassingsgebied......................................................................................................................12
5.2 Onderdelen van het jaarrapport.................................................................................................12
5.3 Vrijstellingen voormiddelgrote, kleine en micro rechtspersonen...............................................13
5.4 Formele aspecten.......................................................................................................................15
van de publicatieplicht.....................................................................................................................15
H6 Vaste activa.....................................................................................................................................17
6.1 Indeling en vorm van de balans..................................................................................................17
6.2 Immateriële vaste activa.............................................................................................................17
6.3 Materiële vaste activa.................................................................................................................19
6.4 Financiële vaste activa................................................................................................................21
H7 Vlottende activa..............................................................................................................................23
7.1 Begripsbepaling en rubricering...................................................................................................23
,7.2 Voorraden...................................................................................................................................23
7.3 Langlopende werken..................................................................................................................24
7.4 Overige vlottende activa.............................................................................................................26
, H1 Externe verslaggeving: relaties met andere
vakgebieden
1.1 Afbakening van het vakgebied
Een organisatie, is een samenwerkingsverband van mensen en middelen dat is gericht op het
realiseren van bepaalde doelstellingen. De doelstellingen van een organisatie kunnen, onder andere
zijn:
- Het behalen van winst;
- Het verkrijgen van een bepaalde marktpositie; en
- Het leveren van een bijdrage aan maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Belanghebbende voor de organisatie zijn onder andere: De directie, aandeelhouders,
vermogensverschaffers, afnemers en leveranciers, de overheid en vakbonden.
Belanghebbende willen voorzien worden van informatie over de organisatie, we maken onderscheid
tussen interne informatieverschaffing; voor de leiding, en externe informatieverschaffing; voor
oordeelsvorming en besluitvorming voor onder andere de aandeelhouders.
Interne informatie heeft betrekking op het terrein van management accounting, waarvoor geen
wettelijke regels gelden.
Externe informatie heeft betrekking op financial accounting ofwel de externe verslaggeving, hiervoor
gelden wel verschillende wet- en regelgeving.
Intern Extern
Wettelijke voorschriften Nee Ja
Frequentie Vrijwel doorlopend Periodiek
Detaillering Zeer gedetailleerd Meer globaal
Tijdstip van berichtgeving Vrij snel na einde periode Later
Mogelijke neiging tot Nee, althans niet op het niveau Ja
‘Creative accounting’ van de centrale leiding
Er bestaat een samenhang tussen de externe verslaggeving en andere vakken. De Administratieve
organisatie en de bedrijfsadministratie verschaffen informatie voor management accounting en
financial accounting. In financial accounting moet deze informatie vervolgens worden omgezet in
juiste overzichten, volgens het juridisch kader. Daardoor heeft financial accounting een nauwe
samenhang met ondernemersrecht. Daarnaast is er een samenhang met Belastingrecht. Onder
andere bij de bepalingen van de fiscale winst of de omvang van de vennootschapsbelasting.
Er bestaan drie soorten jaarrekeningen:
1. De interne jaarrekening ten behoeve van de leiding;
2. De externe jaarrekening ten behoeve van externe belanghebbende; en
3. De fiscale jaarrekening ten behoeve van de fiscus.
1.2 De externe jaarrekening
De jaarrekening is het belangrijkste onderdeel van de externe verslaggeving. De jaarrekening bestaat
uit de balans, de winst- en verliesrekening en de toelichting hierop.
De balans is een momentopname van de waarde van de activa(bezittingen) en de passiva(de
schulden). De activa bestaan uit de investeringen van de onderneming. Hierbij kun je denken aan de
grote investeringen in vaste activa zoals in gebouwen en machines en kleine investeringen in
vlottende activa, zoals de voorraden. De passiva geven het vermogen weer dat verkregen wordt ter
financiering van de activa. Dit vermogen bestaat uit: eigen vermogen(risicodragend vermogen); het
geplaatste aandelenkapitaal bij een NV en vreemd vermogen(risicomijdend vermogen). Vreemd
vermogen bestaat weer uit langlopende schulden, zoals hypothecaire leningen of obligaties en uit
kortlopende leningen, zoals crediteuren of nog te betalen belastingen. Voorzieningen worden
getroffen voor verwachte toekomstige verplichtingen en worden tevens gerekend onder vreemd
vermogen.
