1. OVERZICHT VAN DE WETGEVING
1.1 VERLEDEN
1.1.1 België was een land zonder waarachtig stedenbouwkundig beleid.
Door meer dan 130jaar een zeer tolerant beleid i.v.m. bouwactiviteit : België rond 1960 de
grens van onbewoonbaarheid.
Vroeger kon de eigenaar over de grond vrij beschikken en van de grond een middel tot winst
maken. Bij het maken van wetten deze vrijheid beperkt.
1.1.2 de periode van 1830 tot 1962
- Weinig tot geen gecoördineerde steden bouwkundig beleid
- Tussen 1830-1946
Besluitwet v. 1946 (stelde opmaak v. gemeentelijke plannen v. aanleg en een
vergunningsbeleid voorop)
- VK: reeds tijdens de WOII een commissie R.O voor wederopbouw
Die stelde voorop: géén lintbebouwing
- Duitse bezetter verplichte ook BE en NL om reeds tijdens de oorlog plannen op te maken
voor wederopbouw!
o Nl: Johan Ringers: zat echter ook in het (geheime) verzet tegen de bezetter
o BE: Raphael Verwilghen: bekwaam stedenbouwkundige, maar danste iets te
enthousiast naar de Duitse pijpen…
>> de plannen van Verwilghen werden na de oorlog nooit uitgevoerd (hij
werd beschouwd als collaborateur en dus was alles waar hij voor stond
‘besmet’)
- BE was minder getroffen door oorlog dan de buurlanden -> toch nood aan min 250 000
nieuwe woningen
- Ideologisch spanningen tussen CVP en BSP >> pas in 1948 nieuw woonbeleid
- 3 grote wetten bepalen vanaf 1948 het huisvestigingsbeleid
1) Wet de Taeye (1948)
o Bevorderen privé-initiatief in de woningbouw via premies
o Groot succes: eerste 5jaar 100 000 nieuwe woningen
o CVP -> bijna allemaal op het platteland (en in lintbebouwing)
-> ontstaan van versnipperingen
o Verantwoordelijk voor de “baksteen in de maag”
2) Wet Brunfaut (1949)
o Stimuleren sociale huurwoningen en sociale woonwijken
o Als tegengewicht t.o.v. Wet De Taeye
o Socialist
, 3) Wet op de krotopruiming (1953)
o Sanering v. krotten
o Sociale woningen in de plaats
- Eind jaren ’50 werden aantal problemen steeds duidelijker
- Problemen!!!
o Gezinsverdunningen + welvaartstijgingen >> groeiende vraag naar ruimte
o Toegenomen mobiliteit
o Lintbebouwing (telewerken slechte invloed)
o Open ruimte als ‘overloop’ voor stedelijke functie (winkels langs banen)
1.1.3 De periode van 1962 tot 1999
- Als reactie op de naoorlogse verkaveling: Wet van 29 maar 1962
- Voluit: Wet houdende de organisatie v.d. ruimtelijke ordening en v.d. stedenbouw
- Stimuleerde door het aanbieden van verkavelingsvergunning nog meer de versnippering
- In de volksmond: “ de wet op de stedenbouw”: grondbeginselen zie cursus fluor
- 1980: regionalisering v.d. Belgische staat -> RO wordt een gewestelijke bevoegdheid
Wij gaan dieper in op de wetgeving in het Vlaams gewest
- Door deze regionalisering -> aanpassing v.d. wetgeving in 1996
2 decreten:
Planningsdecreet: aanzet tot structuurplanning en RSV
Coördinatiedecreet: update stedenbouwwet van 1962
1.1.4 Periode van 1999 tot 2009+
Decreet v. 18 mei 1999 houdende de organisatie v.d. ruimtelijke ordening
Zorgt voor een volledige metamorfose v.d. ruimtelijke ordening in Vlaanderen
o Planning gebeurt voortaan op drie bestuursniveaus (Gewest – Provincie -
Gemeente)
o Er komen aparte ambtenaren voor ruimtelijke ordening
o Er komen nieuwe adviescommissies
o Er komt een nieuw planningssysteem (met structuurplannen en
uitvoeringsplannen)
o Gemeenten krijgen meer autonomie bij het vergunnen
o Het handhavingssysteem wordt gemoderniseerd
Dit decreet is bepalend! Voor hedendaagse werking v.d. ruimtelijke ordening in Vlaanderen
- Planning:
o Opmaken ruimtelijk structuurplan op 3 niveaus
Bindend gedeelte
Richtinggevend gedeelte
Informatief gedeelte
o Opmaken ruimtelijke uitvoeringsplannen op 3 niveaus (RUP’s)
o Opmaken stedenbouwkundige verordeningen op 3 niveaus
o Opmaken rooilijnplannen
o Opmaken nieuw grondbeleidsplan
o Inrichten herverkaveling en/of ruilverkaveling
o Bepalen planbaten en planschade
, - Vergunningenbeleid
o Opmaken plannenregister en vergunningsregister
Plannenregister: inventaris van alle plannen die aanwezig zijn binnen een
gemeente
Een lijst met gegevens van al deze plannen
De plannen zelf
Vergunningsregister: inventaris van alle verleende vergunningen sinds 1962
(+kaart)
Alle stedenbouwkundige attesten vanaf 1 mei 1999
Alle stedenbouwkundige vergunningen en de identiteit van de
aanvrager
Alle bouwmisdrijven met betrekking tot inbreuken van de ruimtelijke
ordening
Alle planologische attesten
Zowel het plannenregister als het vergunningenregister zijn bestuur documenten
>> burgers kunnen het inzien of tegen vergoeding een uittreksel opvragen
- Handhavingsmaatregelen
o Regels inzake strafsancties en herstelmaatregelen
- Opheffingsbepalingen: artikels die worden opgeheven uit andere decreten als gevolg van het
nieuwe
- Inwerkingtreding:
o Nieuwe decreet trad in werking op 1 mei 2000
o Enkele artikelen (planbatenheffing) traden in werking op 1 januari 2004
- Ontvoogding (Nu niet meer nodig)
o Gemeenten die voldeden aan deze 5 voorwaarden: volledig autonoom
Goedkeuring gemeentelijk structuurplan
Stedenbouwkundig ambtenaar
Plannenregister
Vergunningsregister
Register van onbebouwde percelen
-> gemeenten die niet voldeden: verloren volledige autonomie (provincie)
o Op 1 mei 2005 voldeden er véél gemeenten niet: uitstel tot 1 mei 2007
o Ook dan voldoen er nog velen niet: subsidieregeling
- Wat is ontvoogding? Wat veranderde er?
o BPA(bijzondere plannen van aanleg) -> RUP (ruimtelijk uitvoeringsplan)
o Geen bindend advies gemachtigd om ambtenaar bij vergunningen
o Termijn aflevering vergunningen bindend i.p.v. richtinggevend
o Buren (derden) kunnen beroep aanteken tegen een verkregen vergunning
Sinds 1 jan 2018 is de omgevingsvergunning overal van kracht
, 1.2 Heden
1.2.1 Periode van 2009 tot Heden
- Nood aan meer flexibilisering
Administratieve vereenvoudiging
Rechtszekerheid
Vlaamse Codex ruimtelijke ordening
Wijziging op vlak van :
Planologie
Vergunninghandhaving
- Decreet betreffende plan grond en planbeleid (zie later)
A. Wijziging op vlak van planologie:
a. Aangrenzende gemeenten > één gezamenlijk ruimtelijk structuurplan
b. Administratieve vereenvoudiging voor projecten v. gewestelijk belang (afw. V.d.
regels)
c. Rechtszekerheid omtrent ‘planbaten’
B. Wijziging op vlak van vergunningen
a. 3 categorieën :
i. Vergunning plichtige handelingen
ii. Melding plichtige handelingen
iii. Vrijgestelde handelingen
b. Procedure:
i. Toevoegen ontvankelijkheidsonderzoek
ii. Beslissingstermijnen vanaf resultaat volledigheidsonderzoek en
ontvankelijkheidsonderzoek (hakbijltermijn)
iii. Beroepsmogelijkheid belanghebbenden (derden)
iv. 2e beroep mogelijk bij Raad van Vergunningsbetwistingen
c. As built-attest
i. Maar in de codextrein (2017): facultatieve wettelijkheidstoets -> niet
verplicht (i.p.v. mini-regularisatie)
C. Wijziging in de handhaving:
a. Vele wijzigingen i.v.m. herstelvorderingen, boetes, minnelijke schikkingen,..
b. Hoge Raad voor het handhavingsbeleid: verplicht advies bij herstelvordering!
1.1 VERLEDEN
1.1.1 België was een land zonder waarachtig stedenbouwkundig beleid.
Door meer dan 130jaar een zeer tolerant beleid i.v.m. bouwactiviteit : België rond 1960 de
grens van onbewoonbaarheid.
Vroeger kon de eigenaar over de grond vrij beschikken en van de grond een middel tot winst
maken. Bij het maken van wetten deze vrijheid beperkt.
1.1.2 de periode van 1830 tot 1962
- Weinig tot geen gecoördineerde steden bouwkundig beleid
- Tussen 1830-1946
Besluitwet v. 1946 (stelde opmaak v. gemeentelijke plannen v. aanleg en een
vergunningsbeleid voorop)
- VK: reeds tijdens de WOII een commissie R.O voor wederopbouw
Die stelde voorop: géén lintbebouwing
- Duitse bezetter verplichte ook BE en NL om reeds tijdens de oorlog plannen op te maken
voor wederopbouw!
o Nl: Johan Ringers: zat echter ook in het (geheime) verzet tegen de bezetter
o BE: Raphael Verwilghen: bekwaam stedenbouwkundige, maar danste iets te
enthousiast naar de Duitse pijpen…
>> de plannen van Verwilghen werden na de oorlog nooit uitgevoerd (hij
werd beschouwd als collaborateur en dus was alles waar hij voor stond
‘besmet’)
- BE was minder getroffen door oorlog dan de buurlanden -> toch nood aan min 250 000
nieuwe woningen
- Ideologisch spanningen tussen CVP en BSP >> pas in 1948 nieuw woonbeleid
- 3 grote wetten bepalen vanaf 1948 het huisvestigingsbeleid
1) Wet de Taeye (1948)
o Bevorderen privé-initiatief in de woningbouw via premies
o Groot succes: eerste 5jaar 100 000 nieuwe woningen
o CVP -> bijna allemaal op het platteland (en in lintbebouwing)
-> ontstaan van versnipperingen
o Verantwoordelijk voor de “baksteen in de maag”
2) Wet Brunfaut (1949)
o Stimuleren sociale huurwoningen en sociale woonwijken
o Als tegengewicht t.o.v. Wet De Taeye
o Socialist
, 3) Wet op de krotopruiming (1953)
o Sanering v. krotten
o Sociale woningen in de plaats
- Eind jaren ’50 werden aantal problemen steeds duidelijker
- Problemen!!!
o Gezinsverdunningen + welvaartstijgingen >> groeiende vraag naar ruimte
o Toegenomen mobiliteit
o Lintbebouwing (telewerken slechte invloed)
o Open ruimte als ‘overloop’ voor stedelijke functie (winkels langs banen)
1.1.3 De periode van 1962 tot 1999
- Als reactie op de naoorlogse verkaveling: Wet van 29 maar 1962
- Voluit: Wet houdende de organisatie v.d. ruimtelijke ordening en v.d. stedenbouw
- Stimuleerde door het aanbieden van verkavelingsvergunning nog meer de versnippering
- In de volksmond: “ de wet op de stedenbouw”: grondbeginselen zie cursus fluor
- 1980: regionalisering v.d. Belgische staat -> RO wordt een gewestelijke bevoegdheid
Wij gaan dieper in op de wetgeving in het Vlaams gewest
- Door deze regionalisering -> aanpassing v.d. wetgeving in 1996
2 decreten:
Planningsdecreet: aanzet tot structuurplanning en RSV
Coördinatiedecreet: update stedenbouwwet van 1962
1.1.4 Periode van 1999 tot 2009+
Decreet v. 18 mei 1999 houdende de organisatie v.d. ruimtelijke ordening
Zorgt voor een volledige metamorfose v.d. ruimtelijke ordening in Vlaanderen
o Planning gebeurt voortaan op drie bestuursniveaus (Gewest – Provincie -
Gemeente)
o Er komen aparte ambtenaren voor ruimtelijke ordening
o Er komen nieuwe adviescommissies
o Er komt een nieuw planningssysteem (met structuurplannen en
uitvoeringsplannen)
o Gemeenten krijgen meer autonomie bij het vergunnen
o Het handhavingssysteem wordt gemoderniseerd
Dit decreet is bepalend! Voor hedendaagse werking v.d. ruimtelijke ordening in Vlaanderen
- Planning:
o Opmaken ruimtelijk structuurplan op 3 niveaus
Bindend gedeelte
Richtinggevend gedeelte
Informatief gedeelte
o Opmaken ruimtelijke uitvoeringsplannen op 3 niveaus (RUP’s)
o Opmaken stedenbouwkundige verordeningen op 3 niveaus
o Opmaken rooilijnplannen
o Opmaken nieuw grondbeleidsplan
o Inrichten herverkaveling en/of ruilverkaveling
o Bepalen planbaten en planschade
, - Vergunningenbeleid
o Opmaken plannenregister en vergunningsregister
Plannenregister: inventaris van alle plannen die aanwezig zijn binnen een
gemeente
Een lijst met gegevens van al deze plannen
De plannen zelf
Vergunningsregister: inventaris van alle verleende vergunningen sinds 1962
(+kaart)
Alle stedenbouwkundige attesten vanaf 1 mei 1999
Alle stedenbouwkundige vergunningen en de identiteit van de
aanvrager
Alle bouwmisdrijven met betrekking tot inbreuken van de ruimtelijke
ordening
Alle planologische attesten
Zowel het plannenregister als het vergunningenregister zijn bestuur documenten
>> burgers kunnen het inzien of tegen vergoeding een uittreksel opvragen
- Handhavingsmaatregelen
o Regels inzake strafsancties en herstelmaatregelen
- Opheffingsbepalingen: artikels die worden opgeheven uit andere decreten als gevolg van het
nieuwe
- Inwerkingtreding:
o Nieuwe decreet trad in werking op 1 mei 2000
o Enkele artikelen (planbatenheffing) traden in werking op 1 januari 2004
- Ontvoogding (Nu niet meer nodig)
o Gemeenten die voldeden aan deze 5 voorwaarden: volledig autonoom
Goedkeuring gemeentelijk structuurplan
Stedenbouwkundig ambtenaar
Plannenregister
Vergunningsregister
Register van onbebouwde percelen
-> gemeenten die niet voldeden: verloren volledige autonomie (provincie)
o Op 1 mei 2005 voldeden er véél gemeenten niet: uitstel tot 1 mei 2007
o Ook dan voldoen er nog velen niet: subsidieregeling
- Wat is ontvoogding? Wat veranderde er?
o BPA(bijzondere plannen van aanleg) -> RUP (ruimtelijk uitvoeringsplan)
o Geen bindend advies gemachtigd om ambtenaar bij vergunningen
o Termijn aflevering vergunningen bindend i.p.v. richtinggevend
o Buren (derden) kunnen beroep aanteken tegen een verkregen vergunning
Sinds 1 jan 2018 is de omgevingsvergunning overal van kracht
, 1.2 Heden
1.2.1 Periode van 2009 tot Heden
- Nood aan meer flexibilisering
Administratieve vereenvoudiging
Rechtszekerheid
Vlaamse Codex ruimtelijke ordening
Wijziging op vlak van :
Planologie
Vergunninghandhaving
- Decreet betreffende plan grond en planbeleid (zie later)
A. Wijziging op vlak van planologie:
a. Aangrenzende gemeenten > één gezamenlijk ruimtelijk structuurplan
b. Administratieve vereenvoudiging voor projecten v. gewestelijk belang (afw. V.d.
regels)
c. Rechtszekerheid omtrent ‘planbaten’
B. Wijziging op vlak van vergunningen
a. 3 categorieën :
i. Vergunning plichtige handelingen
ii. Melding plichtige handelingen
iii. Vrijgestelde handelingen
b. Procedure:
i. Toevoegen ontvankelijkheidsonderzoek
ii. Beslissingstermijnen vanaf resultaat volledigheidsonderzoek en
ontvankelijkheidsonderzoek (hakbijltermijn)
iii. Beroepsmogelijkheid belanghebbenden (derden)
iv. 2e beroep mogelijk bij Raad van Vergunningsbetwistingen
c. As built-attest
i. Maar in de codextrein (2017): facultatieve wettelijkheidstoets -> niet
verplicht (i.p.v. mini-regularisatie)
C. Wijziging in de handhaving:
a. Vele wijzigingen i.v.m. herstelvorderingen, boetes, minnelijke schikkingen,..
b. Hoge Raad voor het handhavingsbeleid: verplicht advies bij herstelvordering!
