Samenvatting Nier 1

2023 Nier 1



Nier 1
Deel 1: Fysiologie van de nier
Func.es van de nier:
- Regula.e extracellulair volume en bloeddruk
- Regula.e osmolariteit
- Behoud van ionenbalans
- Homeosta.sche regula.e pH
- Uitscheiding afvalstoffen
- Aanmaak van hormonen

Factoren met invloed op de MAP (Mean Arterial Pressure):




à MAP= DPB + 1/3(SBP – DBP)
à Vloeistofverlies vb. passief via transpira.e maar dus ook gereguleerd via de nieren

Osmolariteit à “tonus’ van in het extracellulair volume (ECF) opgeloste deeltjes ≠ osmolaliteit:
- Osmolariteit à mOsm/L plasma
- Osmolaliteit à mOsm/kg water
à Beide geven een concentra.e werkzame deeltjes weer per eenheid oplosmiddel maar deze
laatste verschilt dus
à Osmolariteit wordt constant gehouden door de nieren (±280 mOsm) en vnl. bepaald door de Na+,
glucose- en ureumconcentra.e in plasma à effec.eve Osm = toniciteit = [Na+] x 2 + [glucose] à
water doet de cel zwellen of krimpen volgens varia.e in IC of EC toniciteit

Toediening van een oplossing aan het ECF (vb. via infuus) à effect op toniciteit acankelijk van de
stof:
- Permeabele stof à dragen niet bij tot toniciteit à hyperosmolariteit zonder hypertoniciteit
• Ureum


1

,2023 Nier 1


• Ethanol
• Methanol (oplossing)
• Ethyleenglycol (an.gel)
- Niet-permeabele stof à zorgen voor hyperosmolariteit met hypertoniciteit à zorgt voor
cellulaire dehydrata.e aangezien deze stoffen water aanzuigen
• Natrium
• Glucose
• Sorbitol (polyol, laxa.va)
• Mannitol




Behoud van ionenbalans à uitscheiding van ionen in de urine wordt con.nu bijgestuurd door de
nieren in rela.e tot de inname en behoefe om concentra.es op peil te houden à Na+ is de
voornaamste elektrolyt betrokken bij regula.e van ECF en osmolariteit en ook K+ en Ca2+ worden
nauw gereguleerd

De pH van het plasma wordt constant gehouden tussen 7,38 en 7,42 à wanneer de zuurtegraad
toeneemt zal de nier overtollig H+ gaan uitscheiden en HCO3- proberen vast te houden à geen snelle
respons maar eerder lange termijn regula.e
à Nier speelt een belangrijke rol in homeostase van de pH maar deze buffer werkt trager dan de
longen (door hypo- en hyperven.la.e) wat betref corrigeren van afwijkingen

Reac.e op metabole acidose (vb. keto- of lactaatacidose):




Reac.e op metabole alkalose:




2

,2023 Nier 1


Nieren elimineren metabole ajraakproducten en lichaamsvreemde stoffen via de urine:
- Ureum, crea.nine en urinezuur
- Urobilinogeen
- Geneesmiddelen
- Endogene hormonen (vb. insuline)
- Stoffen zoals sacharine, benzoaat, …
à Bij een gestoorde nierfunc.e moeten we mogelijks de dosis voor bepaalde medica.e aanpassen
wegens minder goede klaring ervan

Nieren produceren hormonen:
- Erythropoë.ne (EPO) à s.mula.e aanmaak van RBC in beenmerg
- Renine à ini.eert renine-angiotensine-aldosteron systeem (RAAS) à hormonen betrokken
bij regula.e zoutbalans en bloeddruk
- 1a-hydroxylase à enzyme dat 25-OH vitamine D omzet tot de ac.eve vorm 1,25(OH)
vitamine D (= calcitriol) à ac.eve vorm is een hormoon dat de Ca2+-balans regelt

EPO en RAAS:




Produc.e van calcitriol:




à Calcitriol is belangrijk voor de stevigheid van bonen


3

, 2023 Nier 1


Een nier beschikt over ±1 miljoen glomeruli (acankelijk van persoon tot persoon soms meer of
minder) met een uitgesproken reservecapaciteit:
- Serumcrea.nine (sCr) s.jgt pas als de nierfunc.e (GFR = Glomerulaire Filtra.e Rate) reeds
met 50% is afgenomen à crea.nine is een ajraakproduct van de spier dat in het bloed
terecht komt en geklaard wordt door de nier
- Homeostase wordt pas verstoord wanneer ±75% van de nierfunc.e verloren is
=> Nier kan achteruitgaan voor we het doorhebben




De func.onele eenheid van de nier is het nefron (welke dus ook de glomeruli bevanen) à deze
kunnen verschillende lengten hebben en dus t.o.v. elkaar op verschillende plaatsen gelegen zijn:
- Cor.cale nefronen (80%) à volledig in de cortex
- Juxtomedullaire nefronen (20%) à op de grens tussen cortex en medulla




Werking nefron:




4