Uitwerkingen De Cel DT2
H11-18 + 20
H11&12 Membraan structuur; transport over celmembranen
Hoofdstuk 11
Plasmamembraan
- Een laagje om de moleculen van een levende cel heen
- Bestaat uit eiwitten en vetten (lipiden)
- Om de chemische moleculen te beschermen en te
scheiden
Plasmamembraan is betrokken bij veel belangrijke functies
- Cel communicatie
o Door receptoreiwitten
- Import en export van moleculen
o Kanalen en transporters
- Cel groei en beweging
o Door flexibiliteit van het membraan
Interne membranen vormen weer kleine verschillende
compartimenten binnen een eukaryotische cel
Een celmembraan bestaat uit een lipide bilaag waarin
eiwitten zitten
Deze lipiden bestaan uit een hydrofiele kop en een
hydrofobe staart.
➔ Vooral fosfolipiden
o Fosfoatidylcholine is e meest voorkomende
in de celmembranen
Deze lipiden zijn amfipatisch -> hydrofiel en hydrofoob
Verschillende soorten membraanlipiden zijn amfipatisch
- Fosfoatidylcholine
- Cholesterol
- Galactocerebroside
Fosfolipide bilagen vormen spontaan in een bal vorm om hun
hydrofobische staarten weg te houden van water, dat zou
energetisch onvoordelig zijn
,De vloeibaarheid van een membraan wordt bepaald door:
- Temperatuur
- Samenstelling
o Vetzuren (lengte en verzadiging)
o Cholesterol
- Een biologisch membraan functioneert goed als het
vloeibaar is
De vloeibaarheid hangt daarentegen weer af van de
samenstelling van de lipide bilaag
➔ De lengte van de staarten en de hoeveelheid dubbele bindingen ze bevatten
Vetten die onverzadigd zijn, bevatten dus meer dubbele bindingen (knikken in de
staarten) dus kunnen de lagen minder compact tegen elkaar zitten -> ze zijn dus
vloeibaarder
Cholesterol kan de gaten tussen de lagen opvullen en daardoor de lipide bilagen
stijver maken en minder flexibel -> zit veel in het plasma membraan.
Nieuwe fosfolipiden worden gemaakt in het
endoplasmatisch reticulum.
- Hier zijn in het membraan, de fosfolipiden
willekeurig verspreid -> scramblase!
Bij membranen zoals golgi apparaat en andere
membranen, zijn de specifieke fosfolipiden
assymetrisch verdeeld -> flippase (flip-flop)
Functie membraaneiwitten
- Transport moleculen en ionen
- Werken als ankers
- Detecteren signalen
- Katalyseren reacties
,Hoe zitten eiwitten in een membraan?
- Transmembraan
- Monolaag geassocieerd
- Lipide-gelinkt
- Met eiwit vastgemaakt
(protein-attached)
(eerste 3 -> integraal membraan
eiwitten, laatste -> periferaal
membraan eiwit)
Een transmembrane polypeptide ketting steekt meestal over de lipide bilaag als een alfa-helix.
➔ Veel van deze alfa-helices kunnen een transmembraan hydrofiele pore maken
Membraaneiwitten kunnen
worden opgelost in
‘detergents’?
- SDS (zuur ionisch)
- Triton X-100 (milde
non-ionische)
Cellen hebben manieren om specifieke cellen in
gelokaliseerde posities te krijgen in de bilaag,
waarmee ze een functioneel gespecialiseerde
regio maken -> membraan domeinen
FRAP?
Fluorescently labeled membrane proteins
Zo volgen ze de membraaneiwitten??
Eiwitten kunnen niet altijd vrij bewegen in een
membraam, ze zitten vaak ook vast aan een membraanskelet
(cortex) en dit zorgt voor stevigheid
De laterale mobiliteit van plasmamembraan eiwitten kunnen
restricted worden in verschillende manieren
- Vastgebonden worden aan de cel cortex in de cel
- Binden aan moleculen buiten de cel (extracellulaire matrix)
- Binden aan de oppervlakte van een andere cel
- Via diffusie barrières
, De cel oppervlakte is gecoat met een carbohydraat laag ->
glycocalyx
Hoofdstuk 12
Membraan transport eiwitten (zitten in de lipide bilaag)
Zorgen voor privé passage gangen over het membraan voor een select aantal
substanties
Als er geen transport eiwitten zoals dit zouden zijn, zou diffusie afhangen van:
- Grootte
o Groot? -, klein? +
- Lading
o Geladen? -, ongeladen? +
- Polariteit
o Polair? -, non-polair? +
Membraan potentiaal
Kleine overschot van positieve of negatieve lading, geconcentreerd in de omgeving van het
plasmamembraan.
Rustende membraan potentiaal kan verschillen tussen -20 en -200
➔ Later over signalen door membraan potentiaal
H11-18 + 20
H11&12 Membraan structuur; transport over celmembranen
Hoofdstuk 11
Plasmamembraan
- Een laagje om de moleculen van een levende cel heen
- Bestaat uit eiwitten en vetten (lipiden)
- Om de chemische moleculen te beschermen en te
scheiden
Plasmamembraan is betrokken bij veel belangrijke functies
- Cel communicatie
o Door receptoreiwitten
- Import en export van moleculen
o Kanalen en transporters
- Cel groei en beweging
o Door flexibiliteit van het membraan
Interne membranen vormen weer kleine verschillende
compartimenten binnen een eukaryotische cel
Een celmembraan bestaat uit een lipide bilaag waarin
eiwitten zitten
Deze lipiden bestaan uit een hydrofiele kop en een
hydrofobe staart.
➔ Vooral fosfolipiden
o Fosfoatidylcholine is e meest voorkomende
in de celmembranen
Deze lipiden zijn amfipatisch -> hydrofiel en hydrofoob
Verschillende soorten membraanlipiden zijn amfipatisch
- Fosfoatidylcholine
- Cholesterol
- Galactocerebroside
Fosfolipide bilagen vormen spontaan in een bal vorm om hun
hydrofobische staarten weg te houden van water, dat zou
energetisch onvoordelig zijn
,De vloeibaarheid van een membraan wordt bepaald door:
- Temperatuur
- Samenstelling
o Vetzuren (lengte en verzadiging)
o Cholesterol
- Een biologisch membraan functioneert goed als het
vloeibaar is
De vloeibaarheid hangt daarentegen weer af van de
samenstelling van de lipide bilaag
➔ De lengte van de staarten en de hoeveelheid dubbele bindingen ze bevatten
Vetten die onverzadigd zijn, bevatten dus meer dubbele bindingen (knikken in de
staarten) dus kunnen de lagen minder compact tegen elkaar zitten -> ze zijn dus
vloeibaarder
Cholesterol kan de gaten tussen de lagen opvullen en daardoor de lipide bilagen
stijver maken en minder flexibel -> zit veel in het plasma membraan.
Nieuwe fosfolipiden worden gemaakt in het
endoplasmatisch reticulum.
- Hier zijn in het membraan, de fosfolipiden
willekeurig verspreid -> scramblase!
Bij membranen zoals golgi apparaat en andere
membranen, zijn de specifieke fosfolipiden
assymetrisch verdeeld -> flippase (flip-flop)
Functie membraaneiwitten
- Transport moleculen en ionen
- Werken als ankers
- Detecteren signalen
- Katalyseren reacties
,Hoe zitten eiwitten in een membraan?
- Transmembraan
- Monolaag geassocieerd
- Lipide-gelinkt
- Met eiwit vastgemaakt
(protein-attached)
(eerste 3 -> integraal membraan
eiwitten, laatste -> periferaal
membraan eiwit)
Een transmembrane polypeptide ketting steekt meestal over de lipide bilaag als een alfa-helix.
➔ Veel van deze alfa-helices kunnen een transmembraan hydrofiele pore maken
Membraaneiwitten kunnen
worden opgelost in
‘detergents’?
- SDS (zuur ionisch)
- Triton X-100 (milde
non-ionische)
Cellen hebben manieren om specifieke cellen in
gelokaliseerde posities te krijgen in de bilaag,
waarmee ze een functioneel gespecialiseerde
regio maken -> membraan domeinen
FRAP?
Fluorescently labeled membrane proteins
Zo volgen ze de membraaneiwitten??
Eiwitten kunnen niet altijd vrij bewegen in een
membraam, ze zitten vaak ook vast aan een membraanskelet
(cortex) en dit zorgt voor stevigheid
De laterale mobiliteit van plasmamembraan eiwitten kunnen
restricted worden in verschillende manieren
- Vastgebonden worden aan de cel cortex in de cel
- Binden aan moleculen buiten de cel (extracellulaire matrix)
- Binden aan de oppervlakte van een andere cel
- Via diffusie barrières
, De cel oppervlakte is gecoat met een carbohydraat laag ->
glycocalyx
Hoofdstuk 12
Membraan transport eiwitten (zitten in de lipide bilaag)
Zorgen voor privé passage gangen over het membraan voor een select aantal
substanties
Als er geen transport eiwitten zoals dit zouden zijn, zou diffusie afhangen van:
- Grootte
o Groot? -, klein? +
- Lading
o Geladen? -, ongeladen? +
- Polariteit
o Polair? -, non-polair? +
Membraan potentiaal
Kleine overschot van positieve of negatieve lading, geconcentreerd in de omgeving van het
plasmamembraan.
Rustende membraan potentiaal kan verschillen tussen -20 en -200
➔ Later over signalen door membraan potentiaal
