SOCIOLOGIE – HT 4 Conflictsociologie
1. Karl Marx als basis..............................................................................................................................2
1.1. Arbeid en producteproces als uitgangspunt...............................................................................2
1.2. Bouwstenen van de maatschappij-analyse..................................................................................2
1.2.1. Producteerachten zijn bepalend producteverhoudingen....................................................2
1.2.2. Bovenbouw en onderbouw..................................................................................................3
1.3. Structureel confict......................................................................................................................3
1.3.1. Structurele belangentegenstelling........................................................................................3
1.4. Vervreemding of aliënatee de menselijee prijs............................................................................4
1.5. Kritsche eanteeeningen.............................................................................................................4
2. Dahrendorfe Confictheorie aanvullend met ideeën uit structureel functonalisme..........................4
2.1. Klasse is minder gebaseerd op economische posite...................................................................5
3. Mills e tegen liberalisme en marxisme (ideologieën)..........................................................................5
3.1. Aandacht voor machtsstructuren................................................................................................5
4. Marcuse en de Franefürter schule......................................................................................................5
4.1. Franefürter schule.......................................................................................................................5
4.2. Maatschappij- analyse van Marcuse............................................................................................5
4.3. Aanelachte menselijee subjectviteit lijdt onder het mom van vrijheid (onderdrueeing).............6
4.4. Beroving van politeee macht?....................................................................................................6
4.5. Alternatef....................................................................................................................................7
5. Habermans.........................................................................................................................................7
5.1. Communicatef en strategisch handelen.....................................................................................8
5.1.1. Strategisch handelen............................................................................................................8
5.1.2. Communicatef handelen......................................................................................................8
5.1.3. Communicateve ratonaliteit...............................................................................................9
5.2. Systeem- en leefwereld...............................................................................................................9
1
,Het uitgangspunt binnen de confictsociologie is een sociaal systeem waarbij er niet een consensus is
in maatschappij, maar conflicten (verhaal van machthebbers).
Consensus, confict , stabiliteit en verandering zijn niet eleaars tegenhangers (zie eritsche sociologie)
sociale (economische) bepaaldheid van de mense structuur bepaalt mee wie we zijn
Belangrijeste macro-sociologische Marx die eritee geef op de politeee economie en waar er veel
interpretatemogelijeheden zijn.
1. Karl Marx als basis
1.1. Arbeid en producteproces als uitgangspunt
Arbeid is een historische daad en het het maaet ons tot mensen.
Onderscheid mens en dier. Natuur is voor beiden nodig
- Het dier is één met de natuur en is hiervan een onderdeel. Actviteit is het moment zelf in
de natuur (bv. dier heef nu dorst honger)
- De mens ean afstand nemen van de natuur om hiermee iets te creëren waardoor het voor
hem een historische daad is. objectveren van een voorwerp (bewustzijn)
Arbeid is een zijnsmodifactor en staat centraal. we zijn omdat we arbeid uitoefenen. Het doel van
de arbeid ligt buiten de actviteit zelf.
Iedere generate is afhankelijk van de vorige generates dus contnuuteit niet door religieuze of
politeee gedachten maar door arbeid (natuurlijee voorwerpen omgevormd tot producten). Arbeid is
de verbinding van ons verleden.
Marx is een materialist en ziet de arbeid en economie als het materiële.
1.2. Bouwstenen van de maatschappij-analyse
Producteerachten
Productemiddelen Arbeidserachten
Grondstofen arbeidsmiddelen
1.2.1. Productekrachten zijn bepalend producteverhoudingen.
- Technische producteverhoudingen e weinig scholing, eentonig, drue van bovenaf, loon in
uur
o Technische organisate, ambachtelije, industrieel
- Sociale producteverhoudingene ongelijeheid tussen mensen
o Relate tegenover de bewerete productemiddelen (wie bezit ze?)
o Afspraeen
2
, o Zelfde sociale verhouding= klasse
1.2.2. Bovenbouw en onderbouw
Bovenbouw
Politee – recht – godsdienst – ideologie - wetenschap
Bewustzijn
Onderbouw
Producteverhoudingen
Producteerachten
Onderbouw bepaald alles. Hoe je produceert in een bepaalde situate bepaalt al de rest. Wie
produceert in de omstandigheden van de moderne industriestad zal een bewustzijn erijgen die door
dat bestaan bepaald wordt.
Bv godsdienst en onderbouw- bovenbouwe Mensen gaan het ondraaglije leven aanvaarden omdat
ze het eunnen projecteren op het leven na de dood. Omdat men in onderbouw leef wordt er een
god gecreëerd. De god wordt aanvaard als degene die dingen bepaalt die je meemaaet in het leven
op aarde (uitdaging = wens van God). Belemmering om strijd te leveren en religiee mensen eonden
niet lezen schrijven en eonden boeeen dus ooe niet zelf interpreteren. (afaneelijeheid van
anderen).
In en door de arbeid maakt de mens zichzelf en de geschiedenis. Dit niet in volle vrijheid en hij eiest
niet de omstandigheden maar aanvaard deze die aangetrofen worden. Er wordt gebouwd op wat er
in het verleden gebeurd is.
1.3. Structureel conflict
Er ontstaat een conflict tussen degene die over de
productemiddelen beschikt en degene die arbeid
moeten leveren. Degene met de productemiddelen
willen hiervan meer vererijgen. = confict tussen
Massa (proletariaat) en de beziters van de
productemiddelen.
Goederen hebben een gebruieswaarde maar behoren pas tot een economisch proces als ze een
ruilwaarde hebben. Door arbeid aan een grondstof toe te voegen wordt er een meerwaarde
gecreëerd. De vereregen meerwaarde wordt gezien als winst. Er gaat nog wel een deel naar de
vergoeding van de arbeid. De eosten hiervoor worden zo laag mogelije gehouden om een zo’n groot
mogelijee winst te hebben. Een onrechtvaardige ruil ean zorgen voor spanningen.
1.3.1. Structurele belangentegenstelling
Mensen moeten eerst in een verscherpte tegenstelling eomen (klasse an sich) om zo tot een besef
(bewustzijn) te eomen van de macht die ze hebben als massa (klasse fur sich) ontstaan revolute
3
1. Karl Marx als basis..............................................................................................................................2
1.1. Arbeid en producteproces als uitgangspunt...............................................................................2
1.2. Bouwstenen van de maatschappij-analyse..................................................................................2
1.2.1. Producteerachten zijn bepalend producteverhoudingen....................................................2
1.2.2. Bovenbouw en onderbouw..................................................................................................3
1.3. Structureel confict......................................................................................................................3
1.3.1. Structurele belangentegenstelling........................................................................................3
1.4. Vervreemding of aliënatee de menselijee prijs............................................................................4
1.5. Kritsche eanteeeningen.............................................................................................................4
2. Dahrendorfe Confictheorie aanvullend met ideeën uit structureel functonalisme..........................4
2.1. Klasse is minder gebaseerd op economische posite...................................................................5
3. Mills e tegen liberalisme en marxisme (ideologieën)..........................................................................5
3.1. Aandacht voor machtsstructuren................................................................................................5
4. Marcuse en de Franefürter schule......................................................................................................5
4.1. Franefürter schule.......................................................................................................................5
4.2. Maatschappij- analyse van Marcuse............................................................................................5
4.3. Aanelachte menselijee subjectviteit lijdt onder het mom van vrijheid (onderdrueeing).............6
4.4. Beroving van politeee macht?....................................................................................................6
4.5. Alternatef....................................................................................................................................7
5. Habermans.........................................................................................................................................7
5.1. Communicatef en strategisch handelen.....................................................................................8
5.1.1. Strategisch handelen............................................................................................................8
5.1.2. Communicatef handelen......................................................................................................8
5.1.3. Communicateve ratonaliteit...............................................................................................9
5.2. Systeem- en leefwereld...............................................................................................................9
1
,Het uitgangspunt binnen de confictsociologie is een sociaal systeem waarbij er niet een consensus is
in maatschappij, maar conflicten (verhaal van machthebbers).
Consensus, confict , stabiliteit en verandering zijn niet eleaars tegenhangers (zie eritsche sociologie)
sociale (economische) bepaaldheid van de mense structuur bepaalt mee wie we zijn
Belangrijeste macro-sociologische Marx die eritee geef op de politeee economie en waar er veel
interpretatemogelijeheden zijn.
1. Karl Marx als basis
1.1. Arbeid en producteproces als uitgangspunt
Arbeid is een historische daad en het het maaet ons tot mensen.
Onderscheid mens en dier. Natuur is voor beiden nodig
- Het dier is één met de natuur en is hiervan een onderdeel. Actviteit is het moment zelf in
de natuur (bv. dier heef nu dorst honger)
- De mens ean afstand nemen van de natuur om hiermee iets te creëren waardoor het voor
hem een historische daad is. objectveren van een voorwerp (bewustzijn)
Arbeid is een zijnsmodifactor en staat centraal. we zijn omdat we arbeid uitoefenen. Het doel van
de arbeid ligt buiten de actviteit zelf.
Iedere generate is afhankelijk van de vorige generates dus contnuuteit niet door religieuze of
politeee gedachten maar door arbeid (natuurlijee voorwerpen omgevormd tot producten). Arbeid is
de verbinding van ons verleden.
Marx is een materialist en ziet de arbeid en economie als het materiële.
1.2. Bouwstenen van de maatschappij-analyse
Producteerachten
Productemiddelen Arbeidserachten
Grondstofen arbeidsmiddelen
1.2.1. Productekrachten zijn bepalend producteverhoudingen.
- Technische producteverhoudingen e weinig scholing, eentonig, drue van bovenaf, loon in
uur
o Technische organisate, ambachtelije, industrieel
- Sociale producteverhoudingene ongelijeheid tussen mensen
o Relate tegenover de bewerete productemiddelen (wie bezit ze?)
o Afspraeen
2
, o Zelfde sociale verhouding= klasse
1.2.2. Bovenbouw en onderbouw
Bovenbouw
Politee – recht – godsdienst – ideologie - wetenschap
Bewustzijn
Onderbouw
Producteverhoudingen
Producteerachten
Onderbouw bepaald alles. Hoe je produceert in een bepaalde situate bepaalt al de rest. Wie
produceert in de omstandigheden van de moderne industriestad zal een bewustzijn erijgen die door
dat bestaan bepaald wordt.
Bv godsdienst en onderbouw- bovenbouwe Mensen gaan het ondraaglije leven aanvaarden omdat
ze het eunnen projecteren op het leven na de dood. Omdat men in onderbouw leef wordt er een
god gecreëerd. De god wordt aanvaard als degene die dingen bepaalt die je meemaaet in het leven
op aarde (uitdaging = wens van God). Belemmering om strijd te leveren en religiee mensen eonden
niet lezen schrijven en eonden boeeen dus ooe niet zelf interpreteren. (afaneelijeheid van
anderen).
In en door de arbeid maakt de mens zichzelf en de geschiedenis. Dit niet in volle vrijheid en hij eiest
niet de omstandigheden maar aanvaard deze die aangetrofen worden. Er wordt gebouwd op wat er
in het verleden gebeurd is.
1.3. Structureel conflict
Er ontstaat een conflict tussen degene die over de
productemiddelen beschikt en degene die arbeid
moeten leveren. Degene met de productemiddelen
willen hiervan meer vererijgen. = confict tussen
Massa (proletariaat) en de beziters van de
productemiddelen.
Goederen hebben een gebruieswaarde maar behoren pas tot een economisch proces als ze een
ruilwaarde hebben. Door arbeid aan een grondstof toe te voegen wordt er een meerwaarde
gecreëerd. De vereregen meerwaarde wordt gezien als winst. Er gaat nog wel een deel naar de
vergoeding van de arbeid. De eosten hiervoor worden zo laag mogelije gehouden om een zo’n groot
mogelijee winst te hebben. Een onrechtvaardige ruil ean zorgen voor spanningen.
1.3.1. Structurele belangentegenstelling
Mensen moeten eerst in een verscherpte tegenstelling eomen (klasse an sich) om zo tot een besef
(bewustzijn) te eomen van de macht die ze hebben als massa (klasse fur sich) ontstaan revolute
3
