Samenvatting VVT Deel 1 Thema 6. Zorgvragers met diabetes mellitus

VVT Deel 1 Thema 6 Zorgvragers met diabetes mellitus
Hoofdstuk 21 Diabetes mellitus

21.2. Anatomie en fysiologie van de alvleesklier
Pancreas = de alvleesklier. Is een trosvormige klier die dwars in de bovenbuik ligt,onder de maag. Het
heef een langgerekte vorm met aan het eind een opggerold gedeelte. Dit verdikte gedeelte
aan het eind wordt de kopg van de pgancreas genoemd. Deze kopg mondt uit in de bocht van de
12-vingerige darm. De staart reikt tot aan de milt en de linkernier.

21.2.1. Functes alvleesklier
 Produceert alvleeskliersapg, dat een taak heef bii de spgiisvertering.
 Produceren hormonen, die een taak hebben bii de stofwisseling van suiker.
De hormonen glucagon en insuline die worden gepgroduceerd in de eilandies van Langerhans.

21.2.2. Eilandjes van Langerhans
Eilandjes van Langerhans = een celgroepg die als eilandies bii elkaar liggen. Ze bestaan uit 2 typgen
cellen.
 A-cellen = pgroduceren het hormoon glucagon.
 B-cellen = pgroduceren het hormoon insuline.
Beide cellen worden afgegeven aan het bloed en spgelen allebei een belangriike rol bii de
bloedsuikerspgiegel. In de cellen van de lever en de spgieren bevindt zich een suikervoorraad. De suiker
is opggeslagen in de vorm van glycogeen.

Als de bloedsuikerspgiegel hoger wordt dan normaal, dan wordt de glucose opggenomen in de lever en
de spgieren en daar omgezet tot glycogeen. Zakt het bloedsuikerspgiegel lager dan normaal, dan wordt
de glycogeen in de lever en de spgieren weer omgezet in glucose en afgegeven aan het bloed.

Insuline = glucose wordt omgezet in glycogeen  insuline brengt de bloedsuikerspgiegel omlaag
Glucagon/adrenaline = glycogeen wordt omgezet in glucose  glucagon/adrenaline brengt de
bloedsuikerspgiegel omhoog

21.3. Diabetes mellitus (zoete doorloop)
Normale bloedsuikergehalte = tussen 4mmol/l en 8mmol/l

Zodra er via het spgiisverteringskanaal glucose (suiker) in het bloed terecht komt en het
bloedsuikergehalte stigt, reageert de alvleesklier hieropg en geef insuline af aan het bloed. Doordat
de insuline de opgname van glucose in de spgieren en de lever bevordert, wordt het bloedsuikergehalte
weer binnen de grenzen gebracht.
Zodra de blooedsuikergehalte daalt, reageert de lever hieropg en geef de glycogeen (omgezet in
glucose) af aan het bloed.

Hyperglykemie = bloedsuikerwaarde boven 10mmol/l
Hypoglykemie = bloedsuikerwaarde onder 4mmol/l

21.3.1. Soorten diabetes mellitus
Type 1 (insulineafankelijke type) = afankeliik van het toedienen van kunstmatge insuline. De
alvleesklier maakt geen insuline meer aan. Er vindt een onvolledig verbranding pglaats en
hierbii komen zure afvalstofen (metabole acidose) in het bloed terecht, daardoor ontstaat
een acetongeur. Deze vorm onstaat vaak opg iongere leefiid (iuveniele diabetes). De
sympgtomen ziin meestal hefiger dan bii typge 2.

, Type 2 (insulineonafankelijke type) = de alvleesklier maakt weinig insuline aan of de insuline werkt
niet goed. Er wordt gespgroken van insulineresistente/insulineongevoeligheid. Ze kunnen
worden geholpgen met voedings- en leefstiladviezen eventueel met mediciinen. Kunstmatge
toediening is niet noodzakeliik. Treedt meestal pgas na 40 e levensiaar opg en wordt ook wel
ouderdomsdiabetes genoemd. De sympgtomen treden geleideliiker opg dan bii typge 1. We zien
het vaak bii mensen met overgewicht, erfeliikheid spgeelt een rol.

Zwangerschapdiabetes = Komt voor rond de 4e maand van de zwangerschapg. De kans hieropg is
groter als iemand zwaarder of ouder is. Tiidens de zwangerschapg staan de vrouwen onder
strenge controle en gebruiken ze orale medicate of insuline. Na de zwangerschapg gaat het
vaak weer over, maar soms heef iemand meer kans opg typge 2.

21.3.2. Manifeste en latente diabetes
Manifeste = het is duideliik dat iemand diabetes heef
Latente = ziekte is aanwezig, maar geef (nog) geen sympgtomen.

Om het vermoeden te bevestgen moet de arts een aantal onderzoeken doen:
 Urineonderzoek = glucose is aantoonbaar, bii ketoacidose ook aceton
 Bloedonderzoek = een verhoogd bloedsuikerspgiegel. Zuurgraad wordt bepgaald om vast te
stellen of en in welke mate er spgrake is van ketoacidose
 Orale glucosetolerantetest = er wordt nagegaan hoeveel insuline de alvleesklier pgroduceert.
Iemand hoef niet nuchter te ziin

21.3.3. Oorzaken
Typge 1 =
 Onbekende oorzaak. Het lichaam maakt een fout, de eilandies van Langerhans gaan hierdoor
kapgot. Een infecte of immuunziekten kunnen een rol spgelen
 Erfeliikheid. Reden hiervan is onbekend
Typge 2 =
 Overgewicht. De aanwezigheid van veel vetcellen belast de alvleesklier extra, omdat er meer
insuline gepgroduceerd moet worden.
 Mensen met een verhoogd cholesterol of verhoogde bloeddruk
 Vrouwen die tidens de zwangerschapg diabetes hebben gehad
 Erfeliikheid. Vaak in combinate met met bovenstaande.
 Leefiid. De insulinepgroducte en de actviteit van de insuline worden beïnvloed door de
leefiid.

21.3.4. Symptomen
Typge 1 = Typge 2 =
 Vermoeidheid - Vermoeidheid
 Veel urineren - Slechte genezende wondies
 Dorst - Infectes
 Vermagering ondanks goede eetlust - Jeuk
 Infectes - Wazig zien
 Jeuk
 Wazig zien
Andere sympgtomen kunnen bestaan uit vermindering van het gezichtsvermogen en pgiin, tntelingen
en/of gevoelloosheid van de handen en voeten.