Samenvatting Sociaal recht (arbeidsrecht)
PP1 inleiding en terreinverkenning
Functies van het recht:
- Normatieve functie > verwijst naar normen en waarden in de samenleving, zorgt voor
rechtvaardigheid en stabiliteit.
- Geschil oplossende functie > naar rechter als je niet zelf iets kan oplossen. Je mag
niet voor eigen rechter spelen.
- Additionele functie > recht vult aan, als je ergens niet aan denkt
- Instrumentele functie > gebruik van wetten en regels als middel om bepaalde doelen
te bereiken, handhaven van orde, wegen/verkeerswet
Onderverdeling Nederlands rechtssysteem:
- Privaatrecht: arbeidsrecht > heeft betrekking op de verhoudingen tussen
particulieren onderling > civielrecht of burgerlijk recht> burgers onderling >
rechtsgebieden: personen en familierecht, ondernemingsrecht, burgerlijk recht,
vermogensrecht
- Publiekrecht > verhouding tussen overheid en individuen > Personen en familierecht,
ondernemingsrecht, burgerlijkrecht, vermogensrecht > rechtsgebieden: staatsrecht,
bestuursrecht, strafrecht, fiscaal recht
6 belangrijke rechtsbronnen: het arbeidsovereenkomstenrecht, het vermogensrecht in het
algemeen, overige wetten met betrekking tot de private sector: de jurisprudentie
(rechtersrecht), de cao, het verdrag
Jurisprudentie = beslissingen door de rechters gegeven
Systemen: Wetten en regelgeving worden niet zomaar bij elkaar gezet. De wetgever heeft
daar goed over nagedacht en de rechtsregels op een handige manier bij elkaar gezet. Wie
wetten systematisch weet te benaderen weet veel sneller de juiste rechtsregels te vinden en
te interpreteren.
Speciale manier om wetten en regels op te schrijven: Artikel…, lid…, onder…, wet…
Bijvoorbeeld:
Artikel 131 grondwet (art.131 GW)
Artikel 2:1 Burgerlijk Wetboek (BW)
, Opbouw van wet- en regelgeving:
• Het opschrift: dit bevat de naam van de wet of regeling.
• De aanhef: deze bestaat uit standaardzinnen als “Wij Beatrix bij de gratie gods, etc.’;
Allen die zullen zien of horen lezen etc.’.
• De considerans: dit zijn korte zinnen over de bestaansreden van de wet of regeling.
Vaak wordt verwezen naar bestaande wetgeving waarop de wet of regeling
gebaseerd is.
• Het corpus: de inhoud van de wet verdeeld in artikelen (en titels, hoofdstukken,
afdelingen, paragrafen).
• Het slot: bevat de ondertekening van de wet of regeling en de datum van
bekendmaking e.d.
• Bijlagen: soms wordt de wet of regeling gevolgd door een bijlage. Vaak is dit een
opsomming van regelgeving waarnaar een artikel in de wet of regeling verwijst.
Dwingendheid in arbeidsrecht:
- Dwingend recht: recht waarvan niet of niet ten nadele van de werknemer mag
worden afgerekend
- Driekwart dwingend recht: alleen bij CAO afwijken alleen de vakbonden en
werkgevers (organisaties) in gezamenlijk overleg, met een cao-resultaat, een andere
regeling treffen dan die, welke in de wet staat opgenomen
- Vijf achtste dwingend: zowel bij CAO als schriftelijke overeenstemming met of
personeelsvertegenwoordiging afwijken
- Semidwingend: slechts bij schriftelijke overeenkomst/afspraak afwijken. Bij
semidwingend recht kunnen de werkgever en werknemer individueel van het
bepaalde in de wet afwijken, mits dat maar schriftelijk plaatsvindt.
- Regelend recht: gelden slechts als pp niets anders zijn overeengekomen
- Aanvullend recht: altijd ook individueel en mondeling mag worden afgeweken
Democratie > politiek systeem waarin de macht bij het volk ligt. Burgers hebben invloed op
de besluitvorming.
Trias politica:
Wetgevende macht > maakt de wetten > bestaat uit eerste en tweede kamer
(parlement)
Uitvoerende macht > voert de wetten uit > bestaat uit regering (koning en ministers)
Rechterlijke macht > toetst de wetten aan de grondwet > rechters voeren het uit
PP1 inleiding en terreinverkenning
Functies van het recht:
- Normatieve functie > verwijst naar normen en waarden in de samenleving, zorgt voor
rechtvaardigheid en stabiliteit.
- Geschil oplossende functie > naar rechter als je niet zelf iets kan oplossen. Je mag
niet voor eigen rechter spelen.
- Additionele functie > recht vult aan, als je ergens niet aan denkt
- Instrumentele functie > gebruik van wetten en regels als middel om bepaalde doelen
te bereiken, handhaven van orde, wegen/verkeerswet
Onderverdeling Nederlands rechtssysteem:
- Privaatrecht: arbeidsrecht > heeft betrekking op de verhoudingen tussen
particulieren onderling > civielrecht of burgerlijk recht> burgers onderling >
rechtsgebieden: personen en familierecht, ondernemingsrecht, burgerlijk recht,
vermogensrecht
- Publiekrecht > verhouding tussen overheid en individuen > Personen en familierecht,
ondernemingsrecht, burgerlijkrecht, vermogensrecht > rechtsgebieden: staatsrecht,
bestuursrecht, strafrecht, fiscaal recht
6 belangrijke rechtsbronnen: het arbeidsovereenkomstenrecht, het vermogensrecht in het
algemeen, overige wetten met betrekking tot de private sector: de jurisprudentie
(rechtersrecht), de cao, het verdrag
Jurisprudentie = beslissingen door de rechters gegeven
Systemen: Wetten en regelgeving worden niet zomaar bij elkaar gezet. De wetgever heeft
daar goed over nagedacht en de rechtsregels op een handige manier bij elkaar gezet. Wie
wetten systematisch weet te benaderen weet veel sneller de juiste rechtsregels te vinden en
te interpreteren.
Speciale manier om wetten en regels op te schrijven: Artikel…, lid…, onder…, wet…
Bijvoorbeeld:
Artikel 131 grondwet (art.131 GW)
Artikel 2:1 Burgerlijk Wetboek (BW)
, Opbouw van wet- en regelgeving:
• Het opschrift: dit bevat de naam van de wet of regeling.
• De aanhef: deze bestaat uit standaardzinnen als “Wij Beatrix bij de gratie gods, etc.’;
Allen die zullen zien of horen lezen etc.’.
• De considerans: dit zijn korte zinnen over de bestaansreden van de wet of regeling.
Vaak wordt verwezen naar bestaande wetgeving waarop de wet of regeling
gebaseerd is.
• Het corpus: de inhoud van de wet verdeeld in artikelen (en titels, hoofdstukken,
afdelingen, paragrafen).
• Het slot: bevat de ondertekening van de wet of regeling en de datum van
bekendmaking e.d.
• Bijlagen: soms wordt de wet of regeling gevolgd door een bijlage. Vaak is dit een
opsomming van regelgeving waarnaar een artikel in de wet of regeling verwijst.
Dwingendheid in arbeidsrecht:
- Dwingend recht: recht waarvan niet of niet ten nadele van de werknemer mag
worden afgerekend
- Driekwart dwingend recht: alleen bij CAO afwijken alleen de vakbonden en
werkgevers (organisaties) in gezamenlijk overleg, met een cao-resultaat, een andere
regeling treffen dan die, welke in de wet staat opgenomen
- Vijf achtste dwingend: zowel bij CAO als schriftelijke overeenstemming met of
personeelsvertegenwoordiging afwijken
- Semidwingend: slechts bij schriftelijke overeenkomst/afspraak afwijken. Bij
semidwingend recht kunnen de werkgever en werknemer individueel van het
bepaalde in de wet afwijken, mits dat maar schriftelijk plaatsvindt.
- Regelend recht: gelden slechts als pp niets anders zijn overeengekomen
- Aanvullend recht: altijd ook individueel en mondeling mag worden afgeweken
Democratie > politiek systeem waarin de macht bij het volk ligt. Burgers hebben invloed op
de besluitvorming.
Trias politica:
Wetgevende macht > maakt de wetten > bestaat uit eerste en tweede kamer
(parlement)
Uitvoerende macht > voert de wetten uit > bestaat uit regering (koning en ministers)
Rechterlijke macht > toetst de wetten aan de grondwet > rechters voeren het uit
