Hoofstuk 3: het beenderenstelsel
Functie van het beenderstelsel:
› Vijf belangrijke functies
› Ondersteuning lichaamsgewicht
› Ankerplaatsen voor spieren en functioneren als hefbomen
› Beschermen vitale organen:
• bv de schedel -> hersenen, het borstbeen -> het hart
› Reservoir voor calcium en fosfaationen:
• botmatrix bevat grote hoeveelheid collagene vezels, zonder deze zouden de
botten wel heel erg hard zijn , broos of breekbaar.
› Rijping rode bloedcellen :
• dit gebeurd ter hoogte van het rode beenmerg.
• In dit weefsel kunne. Bloedstamcellen uitrijpen tot rode bloedcellen.
• Witte bloedcellen
• Bloedplaatjes
• Dit proces noemen we hematopoese
- Rode beenmerg
- Hematopoëse
› Ons volledige skelet bevat 1 tot 2 kg Calcium, Dat is 99% van alle callium in ons
lichaam.
› 206 beenderen, onder te verdelen in 2 groepen.
o Axiale skelet : is de naam voor alle beenderen die in het midsagittale vlak liggen. Het
bestaat uit de schedel, de wervelkolom, het os sacrum , de ribben en het borstbeen, en
telt 80 beenderen in totaal.
o Appendiculaire skelet: bestaat uit de clavicula, scapula, beenderen van de armen, os
coxae en beenderen van de benen.
Macroscopische bouw van een bot
• Qua vorm delen we beenderen op in vier categorieën:
› Lange beenderen/ pijnbeenderen
o Humerus en het femur
› Korte beenderen
o Ossa carpi
› Platte beenderen
o Beenderen van de hersenschedel
o Of de scapula
› Onregelmatige beenderen
o Beenderen met een speciefieke vorm:
o Vertebrae
o Mandibula ( onderkaak)
› Restgroep: sesambeenderen:
o Beenderen die in een pees liggen of een ligament liggen
o Hebben en hefboomfunctie of dienen ze om de pess of het legement te
beschermen.
o De patella -> bekenste sesambeen
o En nog enkele in de hand en voet.
1
,Herhalingsvragen:
Hoe kunnen beenderen ons helpen om te bewegen?
› Beenderen zijn ankerplaatsen voor spieren en fungeren als hefbomen.
› Dankzij samentrekkingen van spieren kunnen we bewegen en ons verplaatsen.
Wat is de link tussen bloed en beenweefsel?
› Bloed en beenweefsel zijn verbonden door het vasculaire systeem, dat
bloedvaten omvat die door het hele lichaam lopen. Het vasculaire systeem
transporteert bloed, dat zuurstof, voedingsstoffen, hormonen en andere
essentiële stoffen bevat, naar verschillende weefsels en organen, waaronder het
beenweefsel.
Welke van deze beenderen maken deel uit van het axiale skelet?
A. Costae/ ribben: Ja
B. Clavicula/sleutelbeen: Nee, het sleutelbeen maakt deel uit van het
appendiculaire skelet, dat zich bevindt aan de ledematen
(armen en benen) en de girdles (schouder- en bekken).
C. Vertebrae/Halswervels/borst/lumbale: Ja, wervels maken deel uit
van het axiale skelet. Dit omvat de halswervels,
borstwervels en lumbale wervels.
D. Sternum/Borstbeen: Ja, het borstbeen maakt deel uit van het
axiale skelet.
2
, E. Patella/Knieschijf: neen, de knieschijf maakt deel uit van het appendiculaire
skelet.
Geef de latijnste benaming voor de volgende beenderen:
A. Ellepijp: Ulna
B. Middenhandsbeentjes: Ossa Metacarpi
C. Halswervels: Vertebrae Cervicales
D. Sleutelbeen: Clavicula
Bouw van de lange beenderen:
• Elk lang bot heeft volgende typische kenmerken
› Schacht of diafyse
• Centraal gelegen cavum medullare of mergholte
• Bevat geel beenmerg
› Epifysen
• Bedekt met gewrichtskraakbeen
• Bevat rood beenmerg
› Metafyse
• Gebied tussen epifyse en diafyse
• Bij kinderen: groeischijf
o Er bestaan twee soorten been weefsels solide dicht beenweefsel, dat we het compacte
beenweefsel noemen en twee honingraatachtig, niet solidair been weefsel, dat we het
spongieuze beenweefsel noemen.
o
o
o
o
o
3
Functie van het beenderstelsel:
› Vijf belangrijke functies
› Ondersteuning lichaamsgewicht
› Ankerplaatsen voor spieren en functioneren als hefbomen
› Beschermen vitale organen:
• bv de schedel -> hersenen, het borstbeen -> het hart
› Reservoir voor calcium en fosfaationen:
• botmatrix bevat grote hoeveelheid collagene vezels, zonder deze zouden de
botten wel heel erg hard zijn , broos of breekbaar.
› Rijping rode bloedcellen :
• dit gebeurd ter hoogte van het rode beenmerg.
• In dit weefsel kunne. Bloedstamcellen uitrijpen tot rode bloedcellen.
• Witte bloedcellen
• Bloedplaatjes
• Dit proces noemen we hematopoese
- Rode beenmerg
- Hematopoëse
› Ons volledige skelet bevat 1 tot 2 kg Calcium, Dat is 99% van alle callium in ons
lichaam.
› 206 beenderen, onder te verdelen in 2 groepen.
o Axiale skelet : is de naam voor alle beenderen die in het midsagittale vlak liggen. Het
bestaat uit de schedel, de wervelkolom, het os sacrum , de ribben en het borstbeen, en
telt 80 beenderen in totaal.
o Appendiculaire skelet: bestaat uit de clavicula, scapula, beenderen van de armen, os
coxae en beenderen van de benen.
Macroscopische bouw van een bot
• Qua vorm delen we beenderen op in vier categorieën:
› Lange beenderen/ pijnbeenderen
o Humerus en het femur
› Korte beenderen
o Ossa carpi
› Platte beenderen
o Beenderen van de hersenschedel
o Of de scapula
› Onregelmatige beenderen
o Beenderen met een speciefieke vorm:
o Vertebrae
o Mandibula ( onderkaak)
› Restgroep: sesambeenderen:
o Beenderen die in een pees liggen of een ligament liggen
o Hebben en hefboomfunctie of dienen ze om de pess of het legement te
beschermen.
o De patella -> bekenste sesambeen
o En nog enkele in de hand en voet.
1
,Herhalingsvragen:
Hoe kunnen beenderen ons helpen om te bewegen?
› Beenderen zijn ankerplaatsen voor spieren en fungeren als hefbomen.
› Dankzij samentrekkingen van spieren kunnen we bewegen en ons verplaatsen.
Wat is de link tussen bloed en beenweefsel?
› Bloed en beenweefsel zijn verbonden door het vasculaire systeem, dat
bloedvaten omvat die door het hele lichaam lopen. Het vasculaire systeem
transporteert bloed, dat zuurstof, voedingsstoffen, hormonen en andere
essentiële stoffen bevat, naar verschillende weefsels en organen, waaronder het
beenweefsel.
Welke van deze beenderen maken deel uit van het axiale skelet?
A. Costae/ ribben: Ja
B. Clavicula/sleutelbeen: Nee, het sleutelbeen maakt deel uit van het
appendiculaire skelet, dat zich bevindt aan de ledematen
(armen en benen) en de girdles (schouder- en bekken).
C. Vertebrae/Halswervels/borst/lumbale: Ja, wervels maken deel uit
van het axiale skelet. Dit omvat de halswervels,
borstwervels en lumbale wervels.
D. Sternum/Borstbeen: Ja, het borstbeen maakt deel uit van het
axiale skelet.
2
, E. Patella/Knieschijf: neen, de knieschijf maakt deel uit van het appendiculaire
skelet.
Geef de latijnste benaming voor de volgende beenderen:
A. Ellepijp: Ulna
B. Middenhandsbeentjes: Ossa Metacarpi
C. Halswervels: Vertebrae Cervicales
D. Sleutelbeen: Clavicula
Bouw van de lange beenderen:
• Elk lang bot heeft volgende typische kenmerken
› Schacht of diafyse
• Centraal gelegen cavum medullare of mergholte
• Bevat geel beenmerg
› Epifysen
• Bedekt met gewrichtskraakbeen
• Bevat rood beenmerg
› Metafyse
• Gebied tussen epifyse en diafyse
• Bij kinderen: groeischijf
o Er bestaan twee soorten been weefsels solide dicht beenweefsel, dat we het compacte
beenweefsel noemen en twee honingraatachtig, niet solidair been weefsel, dat we het
spongieuze beenweefsel noemen.
o
o
o
o
o
3
