Samenvatting_Biologie_Bach1_Sem2

Biologie
HOOFDSTUK 1: zie PowerPoint
HOOFDSTUK 2: Is gewelddadig gedrag erfelijk?
2.1 Verschillende onderzoeksmethodes: gedragsgenetica

Gedragsgenetica => onderzoeken of kenmerken meer voorkomen bij mensen die genetisch nauwer
met elkaar verwant zijn

3 technieken:

1) Verschillen en gelijkenissen tussen 1 en tweeeiige tweelingen
a. Gelijke omgeving en genen
b. Vraag: vertonen deze tweelingen meer gedragsgelijkenissen => genetisch
2) Tweelingen die gescheiden worden
a. Verschillende omgeving, gelijke genen
b. Vraag: wat is er de grootste gelijkenis => omgevingsinvloed
3) Gescheiden van biologische ouders
a. Controle voor invloed gedeelde prenatale omgeving

Antisociaal gedrag

 Verwijst naar antisociale gedragsstoornis of een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis
o Vermeld in DMS 5 (boek met alle psychische stoornissen)
 Moet gediagnostiseerd worden
 Gedrag: agressie, vernielen, stelen, liegen, houdt geen rekening met rechten van anderen
o Agressief en destructief gedrag
o Kunnen moeilijk voldoen aan soc. Vormen en aan de wet
o vaak sprake van impulsiviteit
o hebben regelmatig driftbuien, prikkelbaar, lichtgeraakt
 veroorzaakt problemen in sociale omgang

crimineel gedrag

 ≠ antisociaal gedrag
 Wetsovertredend gedrag
 Ernstige overtredingen

2.2 Resultaten gedragsgenetisch onderzoek

2.2.1 tweelingstudies

 Identiek erfelijk materiaal (1 eiig)
 50% overeenkomstig erf. Mat. (2 eiig)
 Studie van Baker, 2002
o Vragenlijst over antisociaal gedrag aan tweelingen, ouders, leerkrachten…
o Resultaten = erf. Factoren verklaren 40% a 50% variabiliteit
 96% in antisociaal gedrag is erfelijk
 Reactieve agressie: 38%
 Proactieve agressie: 50%
 Bedenkingen:

, o Veralgemenen naar populatie?
 Tweelingen dus bij iedereen zo?
 Zwangerschap heeft meer complicaties
 Geboorte moeilijker, meer zuurstoftekort
o Verkeerde interpretatie!

Niet-agressief antisociaal gedrag: 48% erfelijk.
Agressief antisociaal gedrag: 65% erfelijk.

=> Tweelingstudies over de laatste jaren bevestigen de rol van genetisch variatie, benadrukken de
invloed van omgevingsverschillen en onderkennen dat de verhouding
genetische/omgevingsverschillen verandert met de leeftijd

Kritiek op tweelingstudies:

o mate van zygositeit
o Tweelingen delen ook dezelfde omgeving
o Tweelingstudies niet veralgemenen naar brede populatie
o Zijn tweelingen wel zo gelijkend?



2.2.2 adoptiestudies (grove)

 Afvragen: in hoeverre spelen gemeenschappelijke leefomstandigheden een rol in de
verklaring van antisociaal gedrag?
o Statische significante = betekenisvol en dus niet toevallig
 Erfelijkheidskenmerken van 41% voor kinderen en 28% voor volwassenen
 Tweelingen gescheiden bij geboorte
o Verschillende levensomstandigheden
o Zelfde genen
 Gedrag verschilt tussen beiden => omgeving
 Gedrag is zelfde tussen beiden => genen
o 32 tweelingen – kort na geboorte gescheiden
 41% gelijkenis bij kinderen
 28% bij volwassenen

2.2.3 De rol van de omgeving

Ouders hebben minder invloed, bij negenjarigen hebben leeftijdsgenoten grootste invloed
22% invloed van gezin
33% invloed buiten gezin

2.2.4 adoptiestudies 2.0 (Mednick)

- Deense studie
- Eeneiige tweelingen gescheiden bij geboorte = zoeken gelijklopende omgevingen op en
daardoor effect van de genen overschat en effect van de omgeving onderschat
- Kinderen met criminele biologische ouders worden zelf in hogere mate crimineel =
genetische invloed

,=> Als de adoptieouders ook crimineel zijn, zie je meer criminaliteit bij de kinderen => ze hb dus een
invloed

Kritiek op adoptiestudies:

- Leeftijd waarop kind geplaatst wordt
- Voor dit onderzoek best zo laag mogelijk
- Negatievere bindingservaring wanneer langer bij biologische ouder

Ethische aspecten:

- Selectiecriteria adoptiegezinnen (gelijkend natuurlijk gezin)
o Vertekende factor
- Diversiteit omgevingsfactoren is beperkt
- Fractie omgevingsvariantie wordt naar beneden gehaald



Waarom zijn studies lastig?




1) Passieve gen/omg correlatie
a. Intellectuele ouders = genen doorgeven
i. Vb. toegang tot boekenkast in huis
ii. Niet intellectuele ouders hb nl. geen boekenkast
2) Reactieve gen/omg correlatie
a. Fysiek sterke jongen = geselecteerd voor rugbyteam
b. De reactie op hoe het kind is, de genen
i. Vb. strenger optreden voor een irritant kind
3) Actieve gen/omg correlatie
a. Je kiest X dat gebaseerd is op hoe je bent
b. Verlegen: elke week naar bibliotheek
c. Actief: kiest sport boksen

Beperkingen:

 Het is een wisselwerking, je kan ze niet zuiveren

Gedeelde omgevingsvariantie:

,  Mensen uit hetzelfde huishouden zijn meer gelijkend
o Vb. verschillen tussen families zoals soc. Klasse, godsdienst

Niet-gedeelde omgevingsvariantie

 Uniek voor elk persoon
o Eten, stress bij ene zwangerschap anders
o Favoritisme van ouders, vrienden

2.3 Verschillende onderzoeksmethodes: moleculaire genetica

Moleculair genetisch onderzoek: Onderzoek naar de specifieke gen(en) die een invloed kunnen
hebben op de ontwikkeling van gedragseigenschappen

 XYY-syndroom
 Neurotransmitters
 MAO-gen => serotonine, dopamine en noradrenaline
 5HTT-gen
 DRD2-gen
 DAT1-gen
 DRD4-gen

XXY : geslachtchromosomen

- Vrouw XX
- Man XY
- Over erving

Tijdens méiose 1

- Reductiedeling
o 46 opsplitsen in 23 en 23
o Kernmembraam verdwijnt en er wordt een spoelfiguur aangelegd
o Delingschromosoom: bestaat uit een chromatide en zusterchromatide
 Voordat een cel gaat delen, maakt het een kopie
 Ze bewegen naar he evenaarsvlak toe tussen de 2
centriolenparen
 Leggen zich nu per homoloog paar op dit middenvlak
 Spreiding van chromosoom gebeurt willekeurig
 In deze fase= crossing over

Crossing over = corresponderende delen van homologe chromosomen wisselen onderling van plaats

 Hierdoor is elke chromosoom dat in ei of zaadcel terechtkomt een mengeling van het
genetisch materiaal van de ouders




 De homologe chromosomen worden nu elk met hun 2 zusterchromatiden, van elkaar
weggetrokken