100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

samenvatting bestuurskunde

Rating
-
Sold
3
Pages
98
Uploaded on
02-01-2024
Written in
2023/2024

Dit document is een volledige samenvatting van wat gekend moet zijn voor het vak bestuurskunde. Het zijn de slides + notities.

Institution
Course











Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Uploaded on
January 2, 2024
File latest updated on
January 17, 2024
Number of pages
98
Written in
2023/2024
Type
Summary

Subjects

Content preview

BESTUURSKUNDE
INHOUDSOPGAVE

Les 1: overheid en maatschappij ...................................................................................................................... 6

1.Overheid in de maatschappij ............................................................................................................................ 6
De sfeer van de gemeenschappen (liefde & loyaliteit – je voelt verplichting t.o.v. anderen) ........................ 7
De sfeer van de staat (dwang & stem) ............................................................................................................ 7
De sfeer van de markt (ruil & exit) .................................................................................................................. 7
De sfeer van de civil society (zorg willen dragen & vertrouwen) .................................................................... 8
De staat en de andere sferen .......................................................................................................................... 8
Onderscheid tussen publiek en privaat/ non profit en profit/ formeel en informeel .................................... 9
Tijd en ruimte: de context maakt en verklaart verschil ................................................................................ 10

2.Wat is een staat? ........................................................................................................................................... 11
Toepassing tijdens les: waarom viel Afghanistan zo snel? ............................................................................ 12

3.Wat is een democratische rechtsstaat ........................................................................................................... 12
Nu gaan we dieper in op de 3 poten van de democratische rechtstaat: Parlementaire democratie ........... 13
De rechtstaat ................................................................................................................................................. 14
Bureaucratie .................................................................................................................................................. 14

4.Manieren waarop die democratische rechtsstaat onder druk kan komen te staan ...................................... 14

Les 2: goed bestuur ........................................................................................................................................ 16

Normatieve kaders ............................................................................................................................................ 16

Efficiënte en effectiviteit.................................................................................................................................... 17

Open en integer ................................................................................................................................................. 19

Veerkrachtig bestuur ......................................................................................................................................... 21

De spanningen tussen waarden en domeinen .................................................................................................. 22

les 3: publiek en privaat ................................................................................................................................. 23

Invloedsferen, goederen en diensten en organisaties ....................................................................................... 23
Invloedsferen ................................................................................................................................................ 24
Publiek en private goederen ......................................................................................................................... 25
Publiek en private organisaties ..................................................................................................................... 26

Waarom welke vorm? ....................................................................................................................................... 29
AARD VAN DE TAAK....................................................................................................................................... 29
PADAFHANKELIJKHEID .................................................................................................................................. 30

Waarom is dit onderscheid nu belangrijk? ........................................................................................................ 30

Publieke en private verbindingen ...................................................................................................................... 30

les 4: een historische schets ........................................................................................................................... 31



1

, 1800 tot 1870: de nachtwakerstaat .................................................................................................................. 31

1870-1919: infrastructuurstaat ......................................................................................................................... 32

1919-1973: Welvaartstaat ................................................................................................................................ 33

1973-2000: de ondernemende staat ................................................................................................................. 35

2000 -.... : de netwerkstaat (recente trends) ..................................................................................................... 36

Les 5: van bureaucratie naar new public governance ..................................................................................... 38

3 (4) modellen ................................................................................................................................................... 38

Bureaucratie ...................................................................................................................................................... 38

New public management .................................................................................................................................. 41

Post new public management/ New public governance ................................................................................... 42

Samenvattend ................................................................................................................................................... 43

Les 6: de federale overheid ............................................................................................................................ 44

Bevoegdheden en kenmerken ........................................................................................................................... 44

Politiek bestuurlijke Instellingen van de federale overheid ............................................................................... 44
Wetgevende macht ....................................................................................................................................... 44
Uitvoerde macht ........................................................................................................................................... 45
Aanleunende instellingen.............................................................................................................................. 45

Administratieve instellingen van de federale overheid ..................................................................................... 46
De federale en de programmatorische overheidsdiensten .......................................................................... 46
Federale wetenschappelijke instellingen ...................................................................................................... 48
De openbare instellingen van de sociale zekerheid ...................................................................................... 48

Overheidsbedrijven............................................................................................................................................ 49

Leger.................................................................................................................................................................. 49

De federale politie ............................................................................................................................................. 49

Justitie ............................................................................................................................................................... 49

Personeel, Financiën + begroting ...................................................................................................................... 54
Oorsprong van de inkomsten van de Federale Overheid ............................................................................. 54
Verdeling inkomsten van de Federale overheid ........................................................................................... 54

Les 7: de vlaamse overheid ............................................................................................................................ 56

(Vlaanderen in de) staatshervormingen ............................................................................................................ 56

Bevoegdheden van de Vlaamse overheid .......................................................................................................... 56
Bevoegdheden van de Vlaamse Gemeenschap (=bevoegdheden van de gemeenschappen) ...................... 57
Bevoegdheden van de gewesten .................................................................................................................. 57
Geen evident onderscheid in praktijk ........................................................................................................... 57

Politiek bestuurlijke instellingen ........................................................................................................................ 58

Financiën, de Vlaamse financiële middelen ...................................................................................................... 58

Administratieve instellingen .............................................................................................................................. 59
Beleidsdomeinen........................................................................................................................................... 60


2

, Departementen ............................................................................................................................................. 60
Agentschappen ............................................................................................................................................. 60
De beleidsraad .............................................................................................................................................. 61
Managementcomité ...................................................................................................................................... 62
Het adviesstelsel en de strategische adviesraden ........................................................................................ 62

Les 8: de lokale besturen ................................................................................................................................ 63

Staatshervormingen .......................................................................................................................................... 63

Lokale besturen in België................................................................................................................................... 63

Aantal soorten lokale besturen ......................................................................................................................... 63
Verschillen tussen de gewesten .................................................................................................................... 63
Fusies............................................................................................................................................................. 64

Regiovorming: subregionale clusters van gemeenten ...................................................................................... 65
Eerstelijnzones .............................................................................................................................................. 65
Woonregio’s .................................................................................................................................................. 66
Ruimtelijke zondering voor de gezondheid en welzijnsorganisaties ............................................................ 66
Vervoersregio’s ............................................................................................................................................. 66
Politiezones ................................................................................................................................................... 66
Hulpverleningszones/brandweerzones ......................................................................................................... 67

Hoe kunnen we dit alles nu rationaliseren en organiseren? ............................................................................. 67

Lokale autonomie VS centraal toezicht ............................................................................................................. 69
Autonomie en medebewind ......................................................................................................................... 69
Toezicht ......................................................................................................................................................... 69
Audit door audit Vlaanderen ......................................................................................................................... 70
Lokale inkomsten en uitgaven ...................................................................................................................... 70
De provinciale besturen en de provinciale autonomie ................................................................................. 71

Politieke organisatie van de Vlaams lokale besturen ........................................................................................ 71
Verkozen raden ............................................................................................................................................. 71
Uitvoerende macht ....................................................................................................................................... 71

Administratieve organisatie van de Vlaamse lokale besturen .......................................................................... 72
New public management op lokaal niveau ................................................................................................... 72

Andere lokale actoren ....................................................................................................................................... 72
OCMW (openbare centra voor maatschappelijk welzijn) ............................................................................. 72

decentralisatiedebat ......................................................................................................................................... 73

Les 9: regulering en beleidsinstrumentatie..................................................................................................... 74

De instrumenten van de overheid ..................................................................................................................... 74
Toepassing op de pandemie: hoe kan de overheid zoveel mogelijk mensen vaccineren? ........................... 74

Nudges .............................................................................................................................................................. 74

Dode huisdieren begraven – mag dat? ............................................................................................................. 75

Regelgeving ....................................................................................................................................................... 75
Definitie ......................................................................................................................................................... 75

Waarom werken regels? ................................................................................................................................... 76



3

, Waarom reguleren ............................................................................................................................................ 76
1. De economische motieven die tot doel hebben de markt zuiver te houden............................................ 76
2. Public interest motieven die een breed algemeen belang tot doel hebben. ............................................ 77

Wie reguleert..................................................................................................................................................... 77

Hoe reguleren .................................................................................................................................................... 78

H13-Deel 2 les 9: regulerende staat .................................................................................................................. 79

Liberalisering en privatisering ........................................................................................................................... 79
Regulerende agentschappen......................................................................................................................... 80

Handhaving ....................................................................................................................................................... 80
Vormen van handhaving ............................................................................................................................... 80

Les 10: Politiek ambtelijke verhoudingen ....................................................................................................... 82

Dichotomie (dichotome onderscheid tussen politiek en administratie) ............................................................ 82
Wilson ........................................................................................................................................................... 82
Weber............................................................................................................................................................ 82

Complexere modellen ........................................................................................................................................ 84
Het dichotomy-duality model van Svara ....................................................................................................... 84
Interactiemodellen van Peters (niet kennen voor examen) ......................................................................... 85

Invloed van context ........................................................................................................................................... 86
1. Impact van electorale cyclus en electoraal systeem. ................................................................................ 86
2. Impact van de setting/de context van het beleid ..................................................................................... 86
3. impact van bestuursniveau en schaal ....................................................................................................... 86
4. Impact van frontlijnambtenaren ............................................................................................................... 87
5. Impact van beroepsbeelden ...................................................................................................................... 87

België ................................................................................................................................................................. 87
Hoe wordt men ambtenaar? ......................................................................................................................... 87
Politieke benoemingen ................................................................................................................................. 88
Kabinetten ..................................................................................................................................................... 88

Les 11: bestuur en maatschappelijk middenveld ............................................................................................ 90

Vertrouwen en legitimiteit ................................................................................................................................ 90

Rollen: klant, opponent, participant ................................................................................................................. 91
K L A N T E N R O l .......................................................................................................................................... 91
Openbaar onderzoek en bezwaarschriften ................................................................................................... 92
Openbaarheid van bestuur ........................................................................................................................... 92
Participant ..................................................................................................................................................... 92

Burgermaatschappij .......................................................................................................................................... 93

Participatievormen ............................................................................................................................................ 93
Individueel en coöperatie ............................................................................................................................. 94
Coöperatie en georganiseerd ........................................................................................................................ 94
Georganiseerd en conflict ............................................................................................................................. 95
Conflict en individueel ................................................................................................................................... 95
Individueel + mengeling van coöperatie en conflict ..................................................................................... 95

Waarom is participatie belangrijk? ................................................................................................................... 95



4

Get to know the seller

Seller avatar
Reputation scores are based on the amount of documents a seller has sold for a fee and the reviews they have received for those documents. There are three levels: Bronze, Silver and Gold. The better the reputation, the more your can rely on the quality of the sellers work.
danielboonen Universiteit Antwerpen
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
23
Member since
4 year
Number of followers
17
Documents
9
Last sold
2 weeks ago

5.0

2 reviews

5
2
4
0
3
0
2
0
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their tests and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can instantly pick a different document that better fits what you're looking for.

Pay as you like, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions