H3.1 - samenvatting
Stroomgeleiding
Stroom: het transport van geladen deeltjes
Stroomgeleiding gaat over hoe goed een stof elektriciteit kan doorlaten. Het heeft te
maken met kleine deeltjes in de stof. Om te begrijpen waarom een stof elektriciteit kan
geleiden, moeten we kijken naar deze kleine deeltjes op microniveau.
Om de elektrische stroom te geleiden:
− Moeten in een stof geladen deeltjes aanwezig zijn die vrij kunnen bewegen.
Om de stroomgeleiding te meten, kun je een experiment uitvoeren met de opstelling in de
onderstaande figuur.
In de onderstaande tabel zie je welke stoffen, elektrische stroom geleiden
Er is dan een indeling in 3 groepen mogelijk:
1. Stoffen die zowel in de vaste als in de vloeibare fase stroom geleiden
2. Stoffen die alleen in de vloeibare fase elektrische stroom geleiden
3. Stoffen die niet in de vaste en ook niet in de vloeibare fase elektrische stroom
geleiden.
,Als je in de onderstaande figuur naar de formules van de stoffen kijkt, dan valt het volgende
op:
− Alle stoffen uit groep 1 hebben formules waarin alleen metaalatomen voorkomen.
Deze stoffen zijn de metalen (hebben meestal 2 letter in 't symbool).
Alle stoffen hier hebben formules met alleen maar metaalatomen. Deze stoffen worden
metalen genoemd.
− Alle stoffen uit groep 2 hebben formules waarin een combinatie van een
metaalatoom met atomen van een of meer niet-metalen voorkomen. Je noemt deze
stoffen zouten.
In deze groep hebben alle stoffen formules waarin een combinatie van een metaalatoom is
met atomen van een of meer niet-metalen. Deze stoffen worden zouten genoemd.
− Alle stoffen uit groep 3 hebben formules waarin alleen niet-metaalatomen
voorkomen. Dit zijn de moleculaire stoffen
Alle stoffen hier hebben formules waarin alleen niet-metaalatomen voorkomen. Ze worden
moleculaire stoffen genoemd.
Niet metalen hebben meestal 1 letter in hun symbool
Metalen hebben meestal 2 letters in hun symbool
De bouw van vaste stoffen
In de vaste fase zitten de bouwstenen van een stof dicht op elkaar gestapeld.
Als deze bouwstenen in een regelmatig patroon zijn gestapeld, vormen ze een kristalrooster.
De bouwstenen van een kristal bepalen of een stof wel of geen elektrische stroom kan geleiden.
→ Kristalrooster: Een regelmatige stapeling van de bouwstenen van een stof. Het bepaalt de
structuur en eigenschappen van de stof, zoals of het elektriciteit kan geleiden.
, Metalen
− Alle gele elementen in het periodiek systeem noem je metalen
− Het kristalrooster van een metaal heet een metaalrooster.
− De positieve metaalionen en de negatieve vrije elektronen trekken elkaar aan. De binding
tussen de positieve en negatieve elektronen heet een metaalbinding. De binding is meestal
sterk.
De atomen in metalen hebben weinig elektronen in de buitenste laag. Omdat deze buitenste
elektronen verder van de kern zijn verwijderd, is de aantrekkingskracht van de kern op deze
elektronen (valentie-elektronen) niet zo sterk als op de elektronen dichter bij de kern. Daardoor
kunnen de valentie‑elektronen vrij bewegen en het atoom verlaten.
− Dus omdat de valentie-elektronen verder van de kern zitten, is de aantrekkingskracht van de
kern op deze elektronen niet zo sterk. Daardoor krijgen we een positieve atoomkern, met
daaromheen vrij bewegende valentie-elektronen.
→ Valentie-elektron; elektronen die in de buitenste schil van een atoom zitten.
In metalen trekken positieve deeltjes (metaalionen) en negatieve vrije elektronen elkaar aan. Deze
aantrekkingskracht leidt tot een binding genaamd metaalbinding.
− De meeste metalen hebben een hoog smeltpunt en de metaalbinding is meestal vrij sterk.
− Metalen geleiden in de vaste en vloeibare fase elektrische stroom, omdat de elektronen vrij
door het rooster kunnen bewegen.
− De metaalionen zitten op vaste plaatsen. Als het metaal vloeibaar wordt, verliezen de
metaalionen de vaste plaats in het rooster en zijn ze ook in staat om elektrische stroom te
geleiden.
Stroomgeleiding
Stroom: het transport van geladen deeltjes
Stroomgeleiding gaat over hoe goed een stof elektriciteit kan doorlaten. Het heeft te
maken met kleine deeltjes in de stof. Om te begrijpen waarom een stof elektriciteit kan
geleiden, moeten we kijken naar deze kleine deeltjes op microniveau.
Om de elektrische stroom te geleiden:
− Moeten in een stof geladen deeltjes aanwezig zijn die vrij kunnen bewegen.
Om de stroomgeleiding te meten, kun je een experiment uitvoeren met de opstelling in de
onderstaande figuur.
In de onderstaande tabel zie je welke stoffen, elektrische stroom geleiden
Er is dan een indeling in 3 groepen mogelijk:
1. Stoffen die zowel in de vaste als in de vloeibare fase stroom geleiden
2. Stoffen die alleen in de vloeibare fase elektrische stroom geleiden
3. Stoffen die niet in de vaste en ook niet in de vloeibare fase elektrische stroom
geleiden.
,Als je in de onderstaande figuur naar de formules van de stoffen kijkt, dan valt het volgende
op:
− Alle stoffen uit groep 1 hebben formules waarin alleen metaalatomen voorkomen.
Deze stoffen zijn de metalen (hebben meestal 2 letter in 't symbool).
Alle stoffen hier hebben formules met alleen maar metaalatomen. Deze stoffen worden
metalen genoemd.
− Alle stoffen uit groep 2 hebben formules waarin een combinatie van een
metaalatoom met atomen van een of meer niet-metalen voorkomen. Je noemt deze
stoffen zouten.
In deze groep hebben alle stoffen formules waarin een combinatie van een metaalatoom is
met atomen van een of meer niet-metalen. Deze stoffen worden zouten genoemd.
− Alle stoffen uit groep 3 hebben formules waarin alleen niet-metaalatomen
voorkomen. Dit zijn de moleculaire stoffen
Alle stoffen hier hebben formules waarin alleen niet-metaalatomen voorkomen. Ze worden
moleculaire stoffen genoemd.
Niet metalen hebben meestal 1 letter in hun symbool
Metalen hebben meestal 2 letters in hun symbool
De bouw van vaste stoffen
In de vaste fase zitten de bouwstenen van een stof dicht op elkaar gestapeld.
Als deze bouwstenen in een regelmatig patroon zijn gestapeld, vormen ze een kristalrooster.
De bouwstenen van een kristal bepalen of een stof wel of geen elektrische stroom kan geleiden.
→ Kristalrooster: Een regelmatige stapeling van de bouwstenen van een stof. Het bepaalt de
structuur en eigenschappen van de stof, zoals of het elektriciteit kan geleiden.
, Metalen
− Alle gele elementen in het periodiek systeem noem je metalen
− Het kristalrooster van een metaal heet een metaalrooster.
− De positieve metaalionen en de negatieve vrije elektronen trekken elkaar aan. De binding
tussen de positieve en negatieve elektronen heet een metaalbinding. De binding is meestal
sterk.
De atomen in metalen hebben weinig elektronen in de buitenste laag. Omdat deze buitenste
elektronen verder van de kern zijn verwijderd, is de aantrekkingskracht van de kern op deze
elektronen (valentie-elektronen) niet zo sterk als op de elektronen dichter bij de kern. Daardoor
kunnen de valentie‑elektronen vrij bewegen en het atoom verlaten.
− Dus omdat de valentie-elektronen verder van de kern zitten, is de aantrekkingskracht van de
kern op deze elektronen niet zo sterk. Daardoor krijgen we een positieve atoomkern, met
daaromheen vrij bewegende valentie-elektronen.
→ Valentie-elektron; elektronen die in de buitenste schil van een atoom zitten.
In metalen trekken positieve deeltjes (metaalionen) en negatieve vrije elektronen elkaar aan. Deze
aantrekkingskracht leidt tot een binding genaamd metaalbinding.
− De meeste metalen hebben een hoog smeltpunt en de metaalbinding is meestal vrij sterk.
− Metalen geleiden in de vaste en vloeibare fase elektrische stroom, omdat de elektronen vrij
door het rooster kunnen bewegen.
− De metaalionen zitten op vaste plaatsen. Als het metaal vloeibaar wordt, verliezen de
metaalionen de vaste plaats in het rooster en zijn ze ook in staat om elektrische stroom te
geleiden.
