Module 1: Verloskunde anno 2023
LEERDOELEN
- Je kan het ontstaansmechanisme van de verschillende types meerlingzwangerschappen
toelichten, evenals de criteria die in de klinische opvolging gebruikt worden om het
onderscheid te maken
- Je kent de incidentie en de factoren die deze kunnen beïnvloeden voor monozygtoe en
dizygote meerlingen
- Je kan de complicaties verbonden aan een meerlingzwangerchap benoemen en toelichten
- Je kan de complicaties eigen aan monochoriale meerlingzwangerschappen benoemen en hun
ontstaansmechanisme toelichten. Je kent de manier van diagnose stellen en de beschikbare
therapeutische opties.
- Je kent de vereiste klinische opvolging voor meerlingzwangerschappen
֎ = geen leerstof (geldt zo in alle documentjes)
EXTRA AFBEELDINGEN
1.2 Maternele en perinatale mortaliteit en morbiditeit
1.2.1 Maternele mortaliteit en morbiditeit
Grafiekjes ֎
Maternale mortaliteit in UK
(MBRRACE-rapport): 2013-2015
Maternale mortaliteit in UK
(MBRRACE rapport): 2003-2020:
de stijging in MMR van de laatste
jaren wordt verklaard door
COVID19 en een toename in
directe maternale sterfte (stijging
in trombose, zelfmoord en sepsis)
,Module 1 – Verloskunde anno 2023 Pagina 2 van 101
Maternale mortaliteit in UK
(MBRRACE rapport): 2018-2020:
terwijl de jaren voordien
onderliggend cardiaal lijden de
belangrijkste oorzaak van
maternale sterfte was, is nu het
aandeel van psychiatrische
oorzaken (zelfmoord,
alcohol/drugs) en COVID19 even
belangrijk geworden.
Maternale mortaliteit in UK
(MBRRACE rapport): een aantal
onderliggende factoren draagt bij
tot een verhoogd risico op
maternale sterfte: obesitas,
oudere maternale leeftijd,
mentale gezondheidsproblemen,
middelenmisbruik, huiselijk
geweld, onderliggende medische
aandoeningen, en suboptimale
antenatale opvolging. Daarnaast
werd een belangrijke etnische
discrepantie gezien: in vergelijking
met blanke vrouwen is er een 2x
hoger risico bij vrouwen met een
asiatisch etnische achtergrond en
een 3x hoger risico bij vrouwen
met een zwarte etnische
achtergrond.
Late maternale sterfte (6w tot 1
jaar postpartum) in UK (MBRRACE
rapport): de belangrijke oorzaken
zijn psychiatrische problemen en
kankergerelateerde sterfte
,Module 1 – Verloskunde anno 2023 Pagina 3 van 101
Maternale mortaliteit in de
US (Joseph. Obstet Gynecol
2021): obv cijfers van 2018 zijn
cardiovasculaire aandoeningen de
belangrijkste oorzaak van
maternale sterfte.
Maternale mortaliteit in
Europa (BMJ 2022;379:e070621):
varieert tussen 3 en 11 per 100
000 levendgeboorten. Het risico is
leeftijdsgebonden (ivm vrouwen
van 20-29 jaar hebben vrouwen
<20j een RR van 2.2, 35-39j een RR
van 2.1, een vrouwen van >40 jaar
een RR van 4.0). Er is een
verhoogd risico voor vrouwen die
in het buitenland geboren zijn, en
bij etnische minderheden. De
belangrijkste oorzaken zijn
cardiovasculaire aandoeningen en
zelfmoord.
Oorzaken van wereldwijde maternale sterfte
,Module 1 – Verloskunde anno 2023 Pagina 4 van 101
TEST JEZELF
Vraag 1
Wereldwijd is de belangrijkste oorzaak van maternale sterfte
a) Infectie
b) Bloeding
c) Vruchtwaterembolie
d) Eclampsie
→ B. Obstetrische bloedingen zijn inderdaad de belangrijkste oorzaak van moedersterfte
Vraag 2
Perinatale mortaliteit is de som van
a) Intra-uteriene sterftes na 22 weken of > 500 gram en de vroege neonatale sterften (eerste
levensweek)
b) Intra-uteriene sterftes na 22 weken of > 500 gram en neonatale sterfte (eerste 28 dagen)
c) Intra-uteriene sterftes na 22 weken of > 500 gram
d) Intra-uteriene sterftes na 22 weken of > 500 gram en tijdens de bevalling
A.
, Module 2: Zwangerschapsfysiologie en klinische implicaties
LEERDOELEN
- Je kan de hormonale, uteriene, ovariële en systemische veranderingen die plaatsvinden in de
aanloop van een ovulatie, peri-ovulatoir, bij bevruchting en tijdens de eerste 10 weken van
een zwangerschap uitleggen. En je ziet de link met de subjectieve/klinische opvolging van een
menstruele cyclus bij zwangerschapswens en bij het vaststellen van een zwangerschap.
- Je kan de mijlpalen in de ontwikkeling en vorming van de placenta doorheen de zwangerschap
benoemen (vb wanneer wordt bepaald waar de placenta zal liggen? Wanneer gebeurt de
vorming van de spiraalarteriën? Wanneer komt de foetoplacentaire circulatie op gang?).
- Je kan de structurele opbouw van een placenta en de foetoplacentaire circulatie toelichten.
- Je kan de placentaire functies opnoemen, verduidelijken en illustreren.
- Je kan maternale klachten en lichamelijke veranderingen die het gevolg zijn fysiologische
zwangerschapsveranderingen herkennen, benoemen en verklaren.
- Je kan het concentratieverloop van hCG in een zwangerschap beschrijven en de toepassingen
in diagnostische testen beschrijven.
- Je kan de mijlpalen in de foetale ontwikkeling beschrijven die hun toepassing kennen in de
klinische opvolging van een zwangerschap (bv echografisch vaststellen van hartactie, voelen
van kindsbewegingen, foetale levensvatbaarheid, longmaturiteit, ...).
- Je kan het verloop van de plasmaspiegels van de placentaire hormonen tijdens de
zwangerschap beschrijven en de klinische impact van de hormonale veranderingen uitleggen.
- Je kan de functie van de verschillende placentaire hormonen tijdens een zwangerschap
verduidelijken.
- Je kan de aanpak (anamnese/klinisch onderzoek/technische onderzoeken/differentieel
diagnose/behandelingopties) beschrijven van de besproken zwangerschapskwaaltjes.
EXTRA AFBEELDINGEN
2.1 De menstruele cyclus
Echobeeld uterus met 3-lagig endometrium / uterus met secretoir endometrium ֎
,Module 2 – Zwangerschapsfysiologie en klinische implicaties Pagina 6 van 101
2.2 De gametogenese
2.3 De bevruchting
, Module 2 – Zwangerschapsfysiologie en klinische implicaties Pagina 7 van 101
2.4 De innesteling: implantatie – nidatie
LEERDOELEN
- Je kan het ontstaansmechanisme van de verschillende types meerlingzwangerschappen
toelichten, evenals de criteria die in de klinische opvolging gebruikt worden om het
onderscheid te maken
- Je kent de incidentie en de factoren die deze kunnen beïnvloeden voor monozygtoe en
dizygote meerlingen
- Je kan de complicaties verbonden aan een meerlingzwangerchap benoemen en toelichten
- Je kan de complicaties eigen aan monochoriale meerlingzwangerschappen benoemen en hun
ontstaansmechanisme toelichten. Je kent de manier van diagnose stellen en de beschikbare
therapeutische opties.
- Je kent de vereiste klinische opvolging voor meerlingzwangerschappen
֎ = geen leerstof (geldt zo in alle documentjes)
EXTRA AFBEELDINGEN
1.2 Maternele en perinatale mortaliteit en morbiditeit
1.2.1 Maternele mortaliteit en morbiditeit
Grafiekjes ֎
Maternale mortaliteit in UK
(MBRRACE-rapport): 2013-2015
Maternale mortaliteit in UK
(MBRRACE rapport): 2003-2020:
de stijging in MMR van de laatste
jaren wordt verklaard door
COVID19 en een toename in
directe maternale sterfte (stijging
in trombose, zelfmoord en sepsis)
,Module 1 – Verloskunde anno 2023 Pagina 2 van 101
Maternale mortaliteit in UK
(MBRRACE rapport): 2018-2020:
terwijl de jaren voordien
onderliggend cardiaal lijden de
belangrijkste oorzaak van
maternale sterfte was, is nu het
aandeel van psychiatrische
oorzaken (zelfmoord,
alcohol/drugs) en COVID19 even
belangrijk geworden.
Maternale mortaliteit in UK
(MBRRACE rapport): een aantal
onderliggende factoren draagt bij
tot een verhoogd risico op
maternale sterfte: obesitas,
oudere maternale leeftijd,
mentale gezondheidsproblemen,
middelenmisbruik, huiselijk
geweld, onderliggende medische
aandoeningen, en suboptimale
antenatale opvolging. Daarnaast
werd een belangrijke etnische
discrepantie gezien: in vergelijking
met blanke vrouwen is er een 2x
hoger risico bij vrouwen met een
asiatisch etnische achtergrond en
een 3x hoger risico bij vrouwen
met een zwarte etnische
achtergrond.
Late maternale sterfte (6w tot 1
jaar postpartum) in UK (MBRRACE
rapport): de belangrijke oorzaken
zijn psychiatrische problemen en
kankergerelateerde sterfte
,Module 1 – Verloskunde anno 2023 Pagina 3 van 101
Maternale mortaliteit in de
US (Joseph. Obstet Gynecol
2021): obv cijfers van 2018 zijn
cardiovasculaire aandoeningen de
belangrijkste oorzaak van
maternale sterfte.
Maternale mortaliteit in
Europa (BMJ 2022;379:e070621):
varieert tussen 3 en 11 per 100
000 levendgeboorten. Het risico is
leeftijdsgebonden (ivm vrouwen
van 20-29 jaar hebben vrouwen
<20j een RR van 2.2, 35-39j een RR
van 2.1, een vrouwen van >40 jaar
een RR van 4.0). Er is een
verhoogd risico voor vrouwen die
in het buitenland geboren zijn, en
bij etnische minderheden. De
belangrijkste oorzaken zijn
cardiovasculaire aandoeningen en
zelfmoord.
Oorzaken van wereldwijde maternale sterfte
,Module 1 – Verloskunde anno 2023 Pagina 4 van 101
TEST JEZELF
Vraag 1
Wereldwijd is de belangrijkste oorzaak van maternale sterfte
a) Infectie
b) Bloeding
c) Vruchtwaterembolie
d) Eclampsie
→ B. Obstetrische bloedingen zijn inderdaad de belangrijkste oorzaak van moedersterfte
Vraag 2
Perinatale mortaliteit is de som van
a) Intra-uteriene sterftes na 22 weken of > 500 gram en de vroege neonatale sterften (eerste
levensweek)
b) Intra-uteriene sterftes na 22 weken of > 500 gram en neonatale sterfte (eerste 28 dagen)
c) Intra-uteriene sterftes na 22 weken of > 500 gram
d) Intra-uteriene sterftes na 22 weken of > 500 gram en tijdens de bevalling
A.
, Module 2: Zwangerschapsfysiologie en klinische implicaties
LEERDOELEN
- Je kan de hormonale, uteriene, ovariële en systemische veranderingen die plaatsvinden in de
aanloop van een ovulatie, peri-ovulatoir, bij bevruchting en tijdens de eerste 10 weken van
een zwangerschap uitleggen. En je ziet de link met de subjectieve/klinische opvolging van een
menstruele cyclus bij zwangerschapswens en bij het vaststellen van een zwangerschap.
- Je kan de mijlpalen in de ontwikkeling en vorming van de placenta doorheen de zwangerschap
benoemen (vb wanneer wordt bepaald waar de placenta zal liggen? Wanneer gebeurt de
vorming van de spiraalarteriën? Wanneer komt de foetoplacentaire circulatie op gang?).
- Je kan de structurele opbouw van een placenta en de foetoplacentaire circulatie toelichten.
- Je kan de placentaire functies opnoemen, verduidelijken en illustreren.
- Je kan maternale klachten en lichamelijke veranderingen die het gevolg zijn fysiologische
zwangerschapsveranderingen herkennen, benoemen en verklaren.
- Je kan het concentratieverloop van hCG in een zwangerschap beschrijven en de toepassingen
in diagnostische testen beschrijven.
- Je kan de mijlpalen in de foetale ontwikkeling beschrijven die hun toepassing kennen in de
klinische opvolging van een zwangerschap (bv echografisch vaststellen van hartactie, voelen
van kindsbewegingen, foetale levensvatbaarheid, longmaturiteit, ...).
- Je kan het verloop van de plasmaspiegels van de placentaire hormonen tijdens de
zwangerschap beschrijven en de klinische impact van de hormonale veranderingen uitleggen.
- Je kan de functie van de verschillende placentaire hormonen tijdens een zwangerschap
verduidelijken.
- Je kan de aanpak (anamnese/klinisch onderzoek/technische onderzoeken/differentieel
diagnose/behandelingopties) beschrijven van de besproken zwangerschapskwaaltjes.
EXTRA AFBEELDINGEN
2.1 De menstruele cyclus
Echobeeld uterus met 3-lagig endometrium / uterus met secretoir endometrium ֎
,Module 2 – Zwangerschapsfysiologie en klinische implicaties Pagina 6 van 101
2.2 De gametogenese
2.3 De bevruchting
, Module 2 – Zwangerschapsfysiologie en klinische implicaties Pagina 7 van 101
2.4 De innesteling: implantatie – nidatie
