Samenvatting Nederlands C - SV cursus en PPT's

NEDERLANDS C
ANDERSTALIGE NIEUWKOMERS (ANK): ONTHAAL EN BEGINSITUATIE

DE BEGINSITUATIE ACHTERHALEN I.V.M. (TECHNISCH LEZEN)

Brochure ; 5 stappen die je doorloopt om BS in kaart te brengen (van niveau geletterdheid) – BIJLAGEN IN CURSUS
1. Heeft de ll leren lezen in een eigen taal?
 Korte leestekst geven in verschillende talen om beeld te krijgen van leesontwikkeling van ANK
o Fonetische talen: elke klank (foneem) is gekoppeld aan een letterteken (grafeem)
o Syllabische talen: elk letterteken staat voor één lettergreep (bv. Tingriya)
o Logografische talen: het schrift bestaat uit karakters; elk karakter staat voor een
woord/begrip

2. Beheerst de ll het Latijnse schrift?
 Naast de korte leestekst in moedertaal, ook de Engelse/Franse tekst voorleggen -> zo kom je te
weten of ll ook de lettertekens uit het Latijnse alfabet kent

3. Op welke wijze spreekt de ll Latijnse letters uit?
 Toetsenblad met Nederlandse woorden voorleggen -> zicht krijgen op fonetische uitspraak (bij
bepaalde woorden zal uitspraak afwijken, die noteer je)


4. Kan de ll de Nederlandse klanken uitspreken?
 Letters/lettercombinaties voorzeggen en ll zegt na. Indien fout herhalen. Lukt het erna nog niet? ->
Noteren op blaadje en overgaan tot volgende klank


5. Wordt de visuele discriminatie van de letters beheerst?
 Onderscheid tussen op elkaar lijkende lettertekens (nodig om te kunnen lezen)
o -> Toetsenblad van ‘Visuele discriminatie’ waarbij lln zelfstandig letters moeten omcirkelen
die gelijk zijn aan gegeven letter



ONTHAALONDERWIJS VOOR ANK

WAT IS ONTHAALONDERWIJS?
Doelen?
 Werken aan Nederlandse taalvaardigheid (i.f.v. doorstromen naar/deelname aan reguliere OW)
 Werken aan sociale integratie (in gedurende hele schoolloopbaan en in maatschappij)



DEFINITIE VAN ANK
= Lln in BO vijf jaar of ouder en voorzien aan voorwaarden
 Nederlands niet als moedertaal/thuistaal
1

,  Onderwijstaal onvoldoende beheersen
 Max. 9 maande ingeschreven in school met Nederlands als onderwijstaal
 Een nieuwkomer zijn, d.w.z. 1 jaar ononderbroken in België zijn



DEFINITIE GEWEZEN ANDERSTALIGE NIEUWKOMER (GAN)
= Lln in BO die voorgaande schooljaar ANK waren en onthaalonderwijs hadden



ORGANISATIE VAN ONTHAALONDERWIJS

= Een onthaaljaar en vervolgjaar


Drie manieren:
 Centrale opvang
o Voltijds in een taalbadklas
o Doel: zo snel mogelijk terug naar de reguliere klas
o Voordelen: ANK van andere achtergrond volgen hetzelfde proces, ze herkennen elkaars situatie
o Nadelen: organisatorisch moeilijk, minder sociale integratie, weinig impliciete taalverwerving door
vb. klasgenoten

 Semi-geïntegreerde opvang (voorkeur!)
o Een beperkt aantal uren in de onthaalklas
o Overige lessen bij reguliere klas (MO, LO, STEM/techniek)
o Voordelen: ANK meer betrokken (sociale integratie) en spreekkansen
o Nadelen: er moet goede communicatie (lkr en zorglkr) en afstemming zijn tussen beide lkr’n

 Geïntegreerde opvang
o Volgt de lessen mee bij reguliere klas
o Voordeel: maximale integratie
o Nadelen: soms niet gemakkelijk de grote kloof te overbruggen tussen wat ANK kan en wat er van
hem wordt verwacht. Alle lessen volgen = erg lastig/onhaalbaar, vraagt veel van lkr


School houdt rekening met volgende zaken bij het bepalen van organisatievorm:
 Welbevinden en kenmerken ll (schoolloopbaan, mondelinge taalvaardigheid, geletterdheid, gecijferdheid)
 Grootte en complexiteit van klas
 Draagkracht lkr


Tips:
 Bij start onthaaltraject haal je de ANK uit klas op momenten dat het moeilijk voor hen is om te volgen
 Laat ze tijdens praktische lessen in de klas ; leerkansen om taal op te pikken
 Flexibel omgaan met uurrooster onthaalklas ; naar einde toe minder uit reguliere klas halen
 ANK in begin samen opvangen, na verloop van tijd apart nemen omdat verschillen te groot worden (of in
groepjes)


2

, o Sowieso een klein groepje zodat je als lkr kan zorgen voor persoonlijk taalaanbod, meer
spreekkansen en meer persoonlijke feedback op taalproductie



WARM EN VEILIG ONTHAAL IN DE KLAS

 Klasinrichting (bv. naamkaartjes aan materiaal, ‘familiemuur’, ANK’s plaats dicht bij lkr, in onthaalklas een
wereldkaart, kwaliteitsvolle multiculturele boeken, …)
 Communicatie (voorbereiding culturen, welkom heten, geduld, niks overhaasten, ook spreekkansen in eigen
taal, een ‘peter’/’meter’ aanduiden voor vragen, coöperatieve werkvormen, betrekken bij klastaken, …)



WERKEN AAN TAALVAARDIGHEID

WAT MOETEN DE NIEUWKOMERS LEREN?
Schoolse taalvaardigheid eigen maken
 Lid van SLV en school; boodschappen leren begrijpen (bv. ‘Hoi!’, ‘Deze brief moet je aan je ouders geven.’)
 Vertrouwd raken met instructies tijdens de les
 Informatie uit teksten kunnen begrijpen, selecteren en soms samenvatten
 Na een paar maanden moeten ze kunnen antwoorden op vragen en vertellen wat ze geleerd hebben



HOE WERKEN AAN SCHOOLSE TAALVAARDIGHEID?
Taal leren door taal te gebruiken
 Motiverende opdrachten organiseren, bv. een briefje in onzichtbare inkt ontcijferen om een raadsel op te
lossen -> opdracht hoe ze onzichtbare inkt zichtbaar kunnen maken


Een krachtige leeromgeving scheppen
 Stimulerende omgeving om te leren en om zich die schoolse taalvaardigheid eigen te maken


Tips voor beginperiode
 Respecteer de ‘stille periode’ dat nieuwkomer doormaakt
 Stel vragen waarop non-verbaal op kort antwoord van twee woorden kan gegeven worden
 Visueel materiaal meebrengen, nieuwkomers actief aan het werk zetten met doe-opdrachten, handelingen
verwoorden
 Bewegingsactiviteiten bieden kans om vertrouwd te raken met instructies


Tips voor andere lln
 Verdraagzame en begripvolle sfeer creëren om jonge kinderen bewust te maken van moeilijkheden van
nieuwe taal voor nieuwkomers


Tips voor het werken met gevorderde nieuwkomers
 Voldoende tijd geven aan lln om te antwoorden en stel evt ondersteunende vragen + positief reageren op
antwoorden
3