1. Wat is recht?
Je denkt als jurist anders dan als mens.
Er is een verschil tussen rechtvaardigheid en gerechtigheid.
Rechtvaardigheid: het naleven van wetten, regels en procedures. Elke persoon wordt behandeld zoals
het hoort volgens de wet.
Gerechtigheid: je gaat voldoende onderzoek doen om dan op een correcte wijze een uitspraak te
doen.
1.1 de noodzaak van recht:
- Waarom is recht zo noodzakelijk? Recht is niet enkel noodzakelijk binnen vroedkunde, maar
ook binnen het dagelijks leven. Het is noodzakelijk om samenleven met andere mensen mogelijk
te maken. Je moet kunnen weten hoe mensen in bepaalde omstandigheden zullen reageren.
1.2 Het begrip recht
1.2.1 recht als maatschappelijk fenomeen
- recht heeft als doel het maatschappelijk leven te ordenen. Recht is een spiegel van de
samenleving, of dat zou het toch moeten zijn. Het maakt het leven voorspelbaar en schept
duidelijkheid over wat kan en wat niet kan.
1.2.2 Recht en regels
- recht is het geheel van gedragsregels of voorschriften die ons gedrag in een bepaalde
richting probeert te sturen.
1.2.3 Afdwingbaarheid
Niet alle gedragsregels zijn recht. Sommige gedragsregels zijn fatsoensregels. Rechtsregels
zijn daarentegen wel afdwingbaar via het overheidsapparaat en moeten worden nageleefd
door iedereen. Wanneer rechtsregels niet worden nageleefd kan het overheidsapparaat in
werking treden om die naleving af te dwingen.
Niet enkel de overheid kan deze rechtsregels uitvaardigen, maar burgers onderling kunnen
dat ook. Dit noemen we verbintenissen.
We vinden de spelregels van het recht terug in
- de wet
- de rechtspraak
- rechtsleer
- algemene rechtsbeginselen
- gewoonterecht
1.3 De wet als rechtsbron
Om een juridisch probleem op te lossen moet je altijd eerst de grondwet consulteren.
1.3.1 Wat is een wet?
Een wet is een algemene bindende rechtsregel die uit gaat van een bevoegde overheid. Het
wordt door de wetgevende macht opgesteld om problemen op te lossen zonder geweld.
Het federaal parket gaat deze wetten goedkeuren.
Geen enkele wet mag in strijd zijn met de grondwet.
De federale overheid maakt wetten, koninklijke besluiten en ministeriële besluiten.
De gemeenschappen en de gewesten maken ordonnanties, decreten, besluiten en
ministeriële besluiten.