Samenvatting Anatomie, fysiologie en pathologie deel 2

Examen anatomie & fysiologie 2.

Hoofdstuk 7.
De spijsvertering en voedingsleer.

Het spijsverteringsstelsel zorgt voor de opname van voedingsstoffen.
 voedingsmiddelen zo bewerken, dat we hieruit voedingstoffen in ons lichaam kunnen
opnemen.

De voedingsstoffen hebben in het lichaam een functie als brandstoffen, bouwstoffen en
regulerende stoffen.

Benodigde voedingsstoffen.
Koolhydraten  brandstof
Vetten  brandstof (in mindere mate oplosmiddel en bouwstof)
Eiwitten  bouwstof
Vitaminen  katalysator (stimulator van chemische processen)
Water  oplosmiddel
Mineralen  bouwstof
Voedingsvezels (cellulose)  regulerende stof

Koolhydraten.
brandstoffen.
Opgebouwd uit suikermoleculen.
- enkelvoudige suikers  monosachariden (glucose, vruchtensuiker en melksuiker)
- tweevoudige suikers  disachariden (suiker, bruine suiker, honing)
- meervoudige suikers  polysachariden (zetmelen in aardappelen, pasta’s, rijst en brood)

De suikers worden tijdens vertering afgebroken tot enkelvoudige suikers, voordat ze
opgenomen worden in het bloed.
 verschillende enzymen (amylasen)

Opname glucose  hogere bloedsuiker.
Glucose wat over is  opgeslagen in de lever + spieren (glycogeen).
Lever + spieren vol?  ombouwen tot lichaamsvet.

Vetten (glyceriden).
Brandstof + bouwstof.
Veel celstructuren hebben namelijk vetachtige delen.

Vetten  in al het dierlijke voedsel, zoals melkproducten, vlees, vis en eieren. (dierlijke
vetten)
Maar ook in bepaalde plantaardige voedselproducten zoals noten en zaden. (plantaardige
vetten)

Vetten zijn opgebouwd uit verschillende vetzuren + glycerol.
 verzadigde vetten (dierlijk) en onverzadigde vetten (plantaardig)

Voor afbraak in de spijsvertering  gal uit de lever een belangrijke rol.


1

, = emulgator en zorgt dat vet in druppels uiteen valt.
Eiwitten.
Bouwstoffen.
Oa gebruikt bij bouw van cellen, spieren, hormonen en afweerstoffen.
Zit in: vlees, vis, melkproducten, eieren, brood en aardappels.

Ze zijn opgebouwd uit verschillende bouwstenen  de aminozuren.
Aminozuren zitten in voedingsmiddelen, maar niet genoeg.
Lever maakt een aantal aminozuren zelf aan door andere aminozuren om te bouwen.

Teveel eiwitten?  omgebouwd tot lichaamsvet en evt. gebruikt als brandstof.

Vitaminen.
Katalysator bij verschillende chemische reacties in de stofwisseling.
Zonder vitaminen kan het lichaam niet normaal functioneren.

Vitaminen kan het lichaam niet zelf maken.
 essentiële voedingsstoffen met uitzondering van vitamine D (geproduceerd in de huid) en
vitamine K (geproduceerd in de dikke darm)

Vetoplosbare vitaminen  A, D, E en K. (deze kunnen we in het lichaam opslaan en een
voorraad aanleggen van een paar weken tot een aantal maanden)
Wateroplosbare vitaminen  B-groep en C. (worden uitgescheiden door de nieren)

Water.
Gemiddelde hoeveelheid water vh lichaam  60 – 70% vh lichaamsgewicht.
Water is een belangrijk oplosmiddel, dat hebben we nodig voor transportfuncties in het
lichaam.
Groot deel voeding bestaat uit water.
Dagelijks verliezen we water:
- Zweten  0.75 L.
- Urine  1,2 tot 1,5 L.
- Ademhaling  minimaal
Dit moeten we aanvullen  5% verlies geeft al afname van lichamelijk functioneren.. Te kort
van 15 tot 20 % dreigt er een uitdroging.

Mineralen.
Bouwstoffen.
Mineralen worden onderscheiden in (voedings)zouten en spoorelementen.

Te kort of een gebrek  ontstaan er deficiëntieziekten.

Voedingsvezels (cellulose).
Stoffen die we niet kunnen verteren.
Worden niet aangetast door de enzymen en niet in het bloed opgenomen.
Belangrijke functie  stimuleren van de darmwerking (voedselbrij wordt beter door de
darmen getransporteerd, dus ze gaan verstoppingen tegen)
+ de volume van de voedingsvezels zorgen voor vulling van de spijsverteringsorganen 
minder honger gevoel.



2