Psychodiagnostiek bij senioren
1. Hoorcolleges:
• Neurocognitieve stoornissen (SD & KO)
• Verslaving (MT)
• Depressieve stoornissen (Suïcide) (MT)
2. Werkcolleges: Neuropsychologische diagnostiek
• Cognitieve screening
• Aandacht
• Geheugen
• Executieve functies
3. Opdracht
• Diagnostisch contact met senior:
• Exploratie relationeel netwerk
• Exploratie cognitief functioneren
• Schriftelijke en mondelinge rapportering
INHOUD OLOD:
Les 1: intro
1. Situering opdracht
2. Toelichting opdracht
• De senior
• Opzet
o Verkennend gesprek relationeel netwerk
▪ Ecogram
o Beeldvorming subjectief cognitief functioneren
, ▪ Cognitive Failure Questionnaire (CFQ)
o Objectieve meting cognitief functioneren
▪ Vlaamse Memorie Signaal Test
o Observatie
o Rapportering
▪ Psychodiagnostisch verslag
▪ Casuspresentatie
Les 2: Neurocognitieve stoornissen
1. Wat zijn neurocognitieve stoornissen?
• Neuro
• Cognitie
o Aandachtsstoornissen
▪ Neuropsychologische tests
▪ Bourdon Wiersma Test
▪ D2
▪ Trail Making Test
▪ Line Bisection Test
▪ Color-Word Interference Test
o Geheugenstoornissen
▪ Neuropsychologische tests
▪ AVLT: Audio Verbale Leertest
▪ LIT: Location Learning Test
▪ Complexe Figuur Test Rey
▪ WAIS Cijferreeksen
▪ Corsi Blokkentest
o Taal- en spraakstoornissen
o Perceptiestoornisen
o Praxiestoornissen
o Executieve functies
▪ Neuropsychologische tests
▪ BRIEF-A
▪ BADS + DEX vragenlijst
o Stoornissen in sociale cognitie
▪ Neuropsychologische tests
▪ Dewey Story Test
▪ Faux Pas Test
2. Hoe diagnosticeren we neurocognitieve stoornissen?
• Delirium/delier
• NCS
o Beperkte NCS
▪ Subtypes
o Uitgebreide NCQ
▪ Subtypes
3. Wat zijn oorzaken van neurocognitieve stoornissen?
,Les 3: CVA en neurocognitieve stoornissen
1. Even herhalen
• Hersenkwabben
• Motorische en sensorische gebieden
• Primaire en associatiegebieden
• Homunculus
• Contralaterale projectie
• Lateralisatie
2. Bloedvoorziening in de hersenen
• Aanvoer van bloed naar hersenen via slagaders
• Cirkel van Willis
• Hersenslagaders
• Bevloeiingsgebieden van hersenslagaders
3. Wat kan er fout lopen?
• Belang van doorbloeding
• CVA of beroerte
• CVA: onderverdeling
o Hersenbloeding
o Herseninfarct
o TIA
4. Gevolgen van CVA
• Eerste signalen
• Verloop en ernst
• Algemene symptomen
• Specifieke symptomen
o Symptomen bij letsels in primaire gebieden
o Symptomen bij letsels in associatiegbieden
▪ Problemen met uitvoeren van dagelijkse handelingen
• Apraxie
▪ Problemen met het herkennen van zaken
• Agnosie
▪ Taalproblemen
• Afasie
o Afasie van Broca
o Afasie van Wernicke
o Globale afasie
o Conductieafasie
o Amnestische afasie
o Modaliteitspecifieke afasieën
o Aprosodie
o Anartrie
▪ Problemen met rekenen
• Aculculie
▪ Bijzondere vorm van aandachtsprobleem
• Neglect
, ▪ Visuoruimtelijke problemen
▪ Problemen met uitvoerende (executieve) functies
• Dysexecutieve symptomen/ DYSEXECUTIEF SYNDROOM
▪ Geheugenproblemen
• Amnesie
5. Hoe herken je een beroerte?
Les 4: Oorzaken neurocognitieve stoornissen: neurodegeneratieve aandoening
Wat zijn oorzaken van neurocognitieve stoornissen?
1. CVA
2. Neurodegeneratieve aandoening
• 2.1 Ziekte van alzheimer
o Neuropsychologische gevolgen
o 4 fasen in ik-beleving
▪ Fase 1: bedreigde ik/ Cognitieve fase
▪ Fase 2: Verdwaalde ik/ Emotionele fase
▪ Fase 3: Verborgen ik/ Psychomotorische fase
▪ Fase 4: Verzonken ik/ Zintuigelijke fase
o Zeldzame varianten
▪ Posterieure corticale atrofie of Balint syndroom
▪ Lopogene afasie
▪ Disexecutieve variant
▪ Alzheimer op jonge leeftijd
• 2.2 Vasculaire neurocognitieve stoornis
o Multi-infarctdementie
▪ Neuropsychologische gevolgen
• Cognitief
• Gedrag & emotie
o Subcorticale vasculaire dementie
▪ Neuropsychologische gevolgen
• Cognitief
• Gedrag & emotie
• 2.3 Frontotemporale NCS
o Gedragsvariant
▪ Neuropsychologische gevolgen
• Cognitief
▪ Neuropsychologische symptomen
• Sluipende gedragsveranderingen
o Apathie
o Ontremming
o Obsessief-compulsief gedrag
o Veranderd eetpatroon
o Verlies van empathie
o Niet-vloeiend Primair Progressieve Afasie
▪ Neuropsychologische gevolgen
1. Hoorcolleges:
• Neurocognitieve stoornissen (SD & KO)
• Verslaving (MT)
• Depressieve stoornissen (Suïcide) (MT)
2. Werkcolleges: Neuropsychologische diagnostiek
• Cognitieve screening
• Aandacht
• Geheugen
• Executieve functies
3. Opdracht
• Diagnostisch contact met senior:
• Exploratie relationeel netwerk
• Exploratie cognitief functioneren
• Schriftelijke en mondelinge rapportering
INHOUD OLOD:
Les 1: intro
1. Situering opdracht
2. Toelichting opdracht
• De senior
• Opzet
o Verkennend gesprek relationeel netwerk
▪ Ecogram
o Beeldvorming subjectief cognitief functioneren
, ▪ Cognitive Failure Questionnaire (CFQ)
o Objectieve meting cognitief functioneren
▪ Vlaamse Memorie Signaal Test
o Observatie
o Rapportering
▪ Psychodiagnostisch verslag
▪ Casuspresentatie
Les 2: Neurocognitieve stoornissen
1. Wat zijn neurocognitieve stoornissen?
• Neuro
• Cognitie
o Aandachtsstoornissen
▪ Neuropsychologische tests
▪ Bourdon Wiersma Test
▪ D2
▪ Trail Making Test
▪ Line Bisection Test
▪ Color-Word Interference Test
o Geheugenstoornissen
▪ Neuropsychologische tests
▪ AVLT: Audio Verbale Leertest
▪ LIT: Location Learning Test
▪ Complexe Figuur Test Rey
▪ WAIS Cijferreeksen
▪ Corsi Blokkentest
o Taal- en spraakstoornissen
o Perceptiestoornisen
o Praxiestoornissen
o Executieve functies
▪ Neuropsychologische tests
▪ BRIEF-A
▪ BADS + DEX vragenlijst
o Stoornissen in sociale cognitie
▪ Neuropsychologische tests
▪ Dewey Story Test
▪ Faux Pas Test
2. Hoe diagnosticeren we neurocognitieve stoornissen?
• Delirium/delier
• NCS
o Beperkte NCS
▪ Subtypes
o Uitgebreide NCQ
▪ Subtypes
3. Wat zijn oorzaken van neurocognitieve stoornissen?
,Les 3: CVA en neurocognitieve stoornissen
1. Even herhalen
• Hersenkwabben
• Motorische en sensorische gebieden
• Primaire en associatiegebieden
• Homunculus
• Contralaterale projectie
• Lateralisatie
2. Bloedvoorziening in de hersenen
• Aanvoer van bloed naar hersenen via slagaders
• Cirkel van Willis
• Hersenslagaders
• Bevloeiingsgebieden van hersenslagaders
3. Wat kan er fout lopen?
• Belang van doorbloeding
• CVA of beroerte
• CVA: onderverdeling
o Hersenbloeding
o Herseninfarct
o TIA
4. Gevolgen van CVA
• Eerste signalen
• Verloop en ernst
• Algemene symptomen
• Specifieke symptomen
o Symptomen bij letsels in primaire gebieden
o Symptomen bij letsels in associatiegbieden
▪ Problemen met uitvoeren van dagelijkse handelingen
• Apraxie
▪ Problemen met het herkennen van zaken
• Agnosie
▪ Taalproblemen
• Afasie
o Afasie van Broca
o Afasie van Wernicke
o Globale afasie
o Conductieafasie
o Amnestische afasie
o Modaliteitspecifieke afasieën
o Aprosodie
o Anartrie
▪ Problemen met rekenen
• Aculculie
▪ Bijzondere vorm van aandachtsprobleem
• Neglect
, ▪ Visuoruimtelijke problemen
▪ Problemen met uitvoerende (executieve) functies
• Dysexecutieve symptomen/ DYSEXECUTIEF SYNDROOM
▪ Geheugenproblemen
• Amnesie
5. Hoe herken je een beroerte?
Les 4: Oorzaken neurocognitieve stoornissen: neurodegeneratieve aandoening
Wat zijn oorzaken van neurocognitieve stoornissen?
1. CVA
2. Neurodegeneratieve aandoening
• 2.1 Ziekte van alzheimer
o Neuropsychologische gevolgen
o 4 fasen in ik-beleving
▪ Fase 1: bedreigde ik/ Cognitieve fase
▪ Fase 2: Verdwaalde ik/ Emotionele fase
▪ Fase 3: Verborgen ik/ Psychomotorische fase
▪ Fase 4: Verzonken ik/ Zintuigelijke fase
o Zeldzame varianten
▪ Posterieure corticale atrofie of Balint syndroom
▪ Lopogene afasie
▪ Disexecutieve variant
▪ Alzheimer op jonge leeftijd
• 2.2 Vasculaire neurocognitieve stoornis
o Multi-infarctdementie
▪ Neuropsychologische gevolgen
• Cognitief
• Gedrag & emotie
o Subcorticale vasculaire dementie
▪ Neuropsychologische gevolgen
• Cognitief
• Gedrag & emotie
• 2.3 Frontotemporale NCS
o Gedragsvariant
▪ Neuropsychologische gevolgen
• Cognitief
▪ Neuropsychologische symptomen
• Sluipende gedragsveranderingen
o Apathie
o Ontremming
o Obsessief-compulsief gedrag
o Veranderd eetpatroon
o Verlies van empathie
o Niet-vloeiend Primair Progressieve Afasie
▪ Neuropsychologische gevolgen
