Samenvatting H1 t/m 12 van werken met SCM
Inhoudsopgave
Samenvatting H1 t/m 12 van werken met SCM......................................................................................1
1.2 De essentie van supply chain management..............................................................................4
1.3 Voorwaarden voor supply chain management.........................................................................5
1.4 Winst door samenwerking........................................................................................................6
Hoofdstuk 2 Samenwerken in supply netwerken................................................................................7
2.1 Actoren in de voortbrengingsketen..........................................................................................7
2.2 Ook retourketens verdienen de aandacht...............................................................................10
2.3 Supply chains worden supply netwerken................................................................................11
2.4 Gain-sharing en pain-sharing.................................................................................................12
Hoofdstuk 3 De omgeving van supply chains verandert...................................................................13
3.1 Demografische veranderingen vormen de ‘wereld van overmorgen’.....................................13
3.2 Wereldhandel, geopolitiek en infrastructuur..........................................................................15
3.3 Duurzaam wordt de norm.......................................................................................................15
3.4 De samenleving digitaliseert...................................................................................................16
Hoofdstuk 4 Supply chain strategie...................................................................................................16
4.1 Integraal raamwerk voor de keten..........................................................................................16
4.2 Ketenstrategieën.....................................................................................................................18
4.3 Concurrentiestrategieën en logistieke doelstellingen.............................................................19
4.4 Integraal logistiek raamwerk e-commerce..............................................................................20
Hoofdstuk 5 Grondvorm supply chain..............................................................................................21
5.1 Ontwerpvariabelen voor een supply chain.............................................................................21
5.2 Voorraadvorming in ketenperspectief.....................................................................................22
5.3 E-commerce en de ontwerpvariabelen...................................................................................23
5.4 Supply netwerk van de toekomst............................................................................................25
Hoofdstuk 6 Besturing supply chain..................................................................................................26
6.1 Ontwikkelingsstadia richting SCM...........................................................................................26
6.2 Centrale Regie.........................................................................................................................27
6.3 Decentrale en horizontale samenwerking...............................................................................29
6.4 Samenwerking bij e-commerce...............................................................................................30
Hoofdstuk 7 Informatie in de supply chain.......................................................................................31
7.1 ERP en SCM-applicanties........................................................................................................31
7.2 Big data en cloud computing..................................................................................................32
, 7.3 Opkomende technologieën.....................................................................................................33
7.4 Control towers........................................................................................................................33
Hoofdstuk 8......................................................................................................................................35
8.1 Van logistiek naar supply chain manager................................................................................35
8.2 Organisatie van centrale regie................................................................................................36
8.3 E-commerce, centrale regie en virtuele netwerken................................................................38
8.4 Implementatie van decentrale samenwerking........................................................................39
Hoofdstuk 9 Supply chain KPI’s.........................................................................................................42
9.1 De rol van KPI’s.......................................................................................................................42
9.2 Balanced scorecard en catorisering van KPI’s..........................................................................43
9.3 Het SCOR-model.....................................................................................................................44
Hoofdstuk 10 Bestaande modellen voor SCM...................................................................................46
10.1 Efficiënt Consumer Response (ECR)......................................................................................46
10.2 Het vLm-ketenmodel............................................................................................................48
10.3 VMI en CPFR.........................................................................................................................49
10.4 Sales & Operations Planning (S&OP).....................................................................................49
Hoofdstuk 11 E-logistics....................................................................................................................51
11.1 E-beloftes..............................................................................................................................51
11.2 E-voorraadbeheer.................................................................................................................52
11.3 E-warehousing......................................................................................................................53
11.4 E-transport en e-retouren.....................................................................................................53
Hoofdstuk 12 Lean, agile, duurzame en resilient supply chains en netwerken.................................54
12.1 Lean en agile supply chains en netwerken............................................................................54
12.2 Duurzame supply chains en netwerken................................................................................57
12.3 Resilient supply chains en netwerken...................................................................................59
12.4 Supply chain Finance............................................................................................................59
,Hoofdstuk 1 Supply chain management: de basis
1.1 De noodzaak van supply chain management
Ondernemingen in voortbrengingsketens hebben elkaar nodig om aan de steeds veranderde wensen
van consumenten te voldoen. Consumenten zijn veeleisender geworden. Ze worden ook steeds
individualistischer, grilliger in hun aankoopgedrag en mondiger in het op tafel leggen van hun eisen
en wensen. Om succesvol in de markt te kunnen opereren en consumenten tevreden te stellen, moet
er dus worden samengewerkt binnen voortbrengingsketens. De supply chain laat goederen-, geld- en
informatiestromen zien.
Definitie supply chain volgens Chopra en Meindl (2003):
‘A supply chain consists of all stages involved, directly or indirectly, in fulfilling a customer request.
The supply chain not only includes the manufacturer and supplier, but also transporters, warehouses,
retailers and customers themselves’.
Definitie supply chain volgens Christopher (1998):
‘A supply chain is the network of organisations that are involved, through upstream and downstream
linkages, in the different processes and activities that produce value in the form of products and
services in the hands of the ultimate consumer.’
Supply chain bestaat uit meerdere partijen, die samen zorgen dat de klantbehoefte
tegemoetgekomen wordt. Er wordt onderscheid gemaakt tussen:
De korte supply chain: bestaande uit een onderneming, een leverancier en een klant.
De uitgebreide supply chain: die ook de leveranciers van de leverancier en de klanten van de
klant omvat.
De ultieme supply chain: die uit alle organities bestaat die betrokken zijn bij de ‘upstream
and / or downstream flows of products, services, finances and / or information from the
ultimate supplier to the ultimate customer’ (figuur 1.2).
Tussen de oerproducent en leverancier kunnen zich meerdere leveranciers (fabrikanten van
halffabricaten) bevinden. Ook tussen afnemer en eindgebruiker zijn verschillende schakels
(distribuanten) mogelijk.
Soms wordt er ook wel gesproken over een ‘value chain’, waarbij elkaar opeenvolgende partijen
waarde toevoegen aan het product en / of dienst en die waarde uiteindelijk door de klant wordt
beloond met een vergoeding voor de kosten plus een winstpercentage.
Soms wordt de term ‘demand chain’ verkozen boven de term supply chain, omdat het in een supply
chain allemaal draait om de behoeftebevrediging van de uiteindelijke afnemer, dus om de vraag i.p.v.
het aanbod. De term ketenomkering wordt vaak aan het begrip demand chain gekoppeld.
‘Visser en Van Goor associëren de term supply chain met een sterk push-bestuurde keten en een
productievisie en de term demand chain met een pull-gestuurde keten en een marketingvisie’. In een
, supply chain vindt de productie proactief plaats, er wordt geanticipeerd op een te verwachten vraag
zonder dat die vraag al gerealiseerd is. Aan het begrip supply chain wordt dus vaak het begrip
proactieve productie gekoppeld. In een demand chain wordt eerst afgewacht wat de vraag is en aan
de hand daarvan wordt bepaald hoeveel geproduceerd moet worden (figuur 1.3 en 1.4).
Ketenomkering wordt vaak aan het begrip demand chain gekoppeld. De activiteiten in de supply
chain worden bij ketenomkering dus primair bepaald door de vraag van de klant en niet door het
aanbod. Figuur 1.5 geeft de essentie van ketenomgeving weer: distributie wordt niet langer als
verlengstuk van productie gezien, maar juist als aanjager daarvan.
1.2 De essentie van supply chain management
Supply chain management (SCM) is bedrijfsoverstijgend: er zijn meerdere organisatie bij betrokken.
Het gaat bij SCM niet alleen om het managen van ‘upstream relaties’, maar ook om het managen van
‘downstream relaties’. Bij SCM werken organisaties samen op vrijwillige basis. En de samenwerking
hoeft zich niet te beperken tot logistiek. De samenwerking is gericht op waardecreatie en
kostenreductie. Het draait om de prestatie van het geheel en niet om de prestaties van de
afzonderlijke schakels in de supply chain. Dat betekend niet dat supply chain partners op hun eigen
doelstellingen moeten inleveren. Want samenwerking sorteert effect en maakt de ‘te verdelen koek’
groter. We spreken van ‘pie-growing ’i.p.v. ‘pie-sharing’.
De belangrijkste kenmerken van SCM (figuur 1.6):
Bedrijfsoverstijgend
Gericht op ‘upstream’ en ‘downstream’ relaties
Gebaseerd op vrijwilligheid
Meer dan logistiek
Gericht op waardecreatie en kostenreductie
Gericht op de prestatie van het geheel
‘Pie-growing’ i.p.v. ‘pie- sharing’.
Bedrijfsoverstijgend
Supply chain management kijkt naar de integratie van verschillende functionele aandachtsgebieden
binnen en tussen verschillende ondernemingen in een keten (figuur 1.7).
Gericht op ‘upstream’ en ‘downstream’ relaties
‘Upstream relaties’ zijn de relaties met de leveranciers, de leveranciers van de leveranciers ect.
‘Downstream relaties’ zijn de relaties met de afnemers, de afnemers van de afnemers ect. We zien
dat vanuit een inkoopvisie de aandacht vaak gericht is op de upstream relaties. En dat wanneer een
marketingvisie wordt gehanteerd, de focus meer op de ‘downstream’ relaties ligt. SCM combineert
beide visies.
Inhoudsopgave
Samenvatting H1 t/m 12 van werken met SCM......................................................................................1
1.2 De essentie van supply chain management..............................................................................4
1.3 Voorwaarden voor supply chain management.........................................................................5
1.4 Winst door samenwerking........................................................................................................6
Hoofdstuk 2 Samenwerken in supply netwerken................................................................................7
2.1 Actoren in de voortbrengingsketen..........................................................................................7
2.2 Ook retourketens verdienen de aandacht...............................................................................10
2.3 Supply chains worden supply netwerken................................................................................11
2.4 Gain-sharing en pain-sharing.................................................................................................12
Hoofdstuk 3 De omgeving van supply chains verandert...................................................................13
3.1 Demografische veranderingen vormen de ‘wereld van overmorgen’.....................................13
3.2 Wereldhandel, geopolitiek en infrastructuur..........................................................................15
3.3 Duurzaam wordt de norm.......................................................................................................15
3.4 De samenleving digitaliseert...................................................................................................16
Hoofdstuk 4 Supply chain strategie...................................................................................................16
4.1 Integraal raamwerk voor de keten..........................................................................................16
4.2 Ketenstrategieën.....................................................................................................................18
4.3 Concurrentiestrategieën en logistieke doelstellingen.............................................................19
4.4 Integraal logistiek raamwerk e-commerce..............................................................................20
Hoofdstuk 5 Grondvorm supply chain..............................................................................................21
5.1 Ontwerpvariabelen voor een supply chain.............................................................................21
5.2 Voorraadvorming in ketenperspectief.....................................................................................22
5.3 E-commerce en de ontwerpvariabelen...................................................................................23
5.4 Supply netwerk van de toekomst............................................................................................25
Hoofdstuk 6 Besturing supply chain..................................................................................................26
6.1 Ontwikkelingsstadia richting SCM...........................................................................................26
6.2 Centrale Regie.........................................................................................................................27
6.3 Decentrale en horizontale samenwerking...............................................................................29
6.4 Samenwerking bij e-commerce...............................................................................................30
Hoofdstuk 7 Informatie in de supply chain.......................................................................................31
7.1 ERP en SCM-applicanties........................................................................................................31
7.2 Big data en cloud computing..................................................................................................32
, 7.3 Opkomende technologieën.....................................................................................................33
7.4 Control towers........................................................................................................................33
Hoofdstuk 8......................................................................................................................................35
8.1 Van logistiek naar supply chain manager................................................................................35
8.2 Organisatie van centrale regie................................................................................................36
8.3 E-commerce, centrale regie en virtuele netwerken................................................................38
8.4 Implementatie van decentrale samenwerking........................................................................39
Hoofdstuk 9 Supply chain KPI’s.........................................................................................................42
9.1 De rol van KPI’s.......................................................................................................................42
9.2 Balanced scorecard en catorisering van KPI’s..........................................................................43
9.3 Het SCOR-model.....................................................................................................................44
Hoofdstuk 10 Bestaande modellen voor SCM...................................................................................46
10.1 Efficiënt Consumer Response (ECR)......................................................................................46
10.2 Het vLm-ketenmodel............................................................................................................48
10.3 VMI en CPFR.........................................................................................................................49
10.4 Sales & Operations Planning (S&OP).....................................................................................49
Hoofdstuk 11 E-logistics....................................................................................................................51
11.1 E-beloftes..............................................................................................................................51
11.2 E-voorraadbeheer.................................................................................................................52
11.3 E-warehousing......................................................................................................................53
11.4 E-transport en e-retouren.....................................................................................................53
Hoofdstuk 12 Lean, agile, duurzame en resilient supply chains en netwerken.................................54
12.1 Lean en agile supply chains en netwerken............................................................................54
12.2 Duurzame supply chains en netwerken................................................................................57
12.3 Resilient supply chains en netwerken...................................................................................59
12.4 Supply chain Finance............................................................................................................59
,Hoofdstuk 1 Supply chain management: de basis
1.1 De noodzaak van supply chain management
Ondernemingen in voortbrengingsketens hebben elkaar nodig om aan de steeds veranderde wensen
van consumenten te voldoen. Consumenten zijn veeleisender geworden. Ze worden ook steeds
individualistischer, grilliger in hun aankoopgedrag en mondiger in het op tafel leggen van hun eisen
en wensen. Om succesvol in de markt te kunnen opereren en consumenten tevreden te stellen, moet
er dus worden samengewerkt binnen voortbrengingsketens. De supply chain laat goederen-, geld- en
informatiestromen zien.
Definitie supply chain volgens Chopra en Meindl (2003):
‘A supply chain consists of all stages involved, directly or indirectly, in fulfilling a customer request.
The supply chain not only includes the manufacturer and supplier, but also transporters, warehouses,
retailers and customers themselves’.
Definitie supply chain volgens Christopher (1998):
‘A supply chain is the network of organisations that are involved, through upstream and downstream
linkages, in the different processes and activities that produce value in the form of products and
services in the hands of the ultimate consumer.’
Supply chain bestaat uit meerdere partijen, die samen zorgen dat de klantbehoefte
tegemoetgekomen wordt. Er wordt onderscheid gemaakt tussen:
De korte supply chain: bestaande uit een onderneming, een leverancier en een klant.
De uitgebreide supply chain: die ook de leveranciers van de leverancier en de klanten van de
klant omvat.
De ultieme supply chain: die uit alle organities bestaat die betrokken zijn bij de ‘upstream
and / or downstream flows of products, services, finances and / or information from the
ultimate supplier to the ultimate customer’ (figuur 1.2).
Tussen de oerproducent en leverancier kunnen zich meerdere leveranciers (fabrikanten van
halffabricaten) bevinden. Ook tussen afnemer en eindgebruiker zijn verschillende schakels
(distribuanten) mogelijk.
Soms wordt er ook wel gesproken over een ‘value chain’, waarbij elkaar opeenvolgende partijen
waarde toevoegen aan het product en / of dienst en die waarde uiteindelijk door de klant wordt
beloond met een vergoeding voor de kosten plus een winstpercentage.
Soms wordt de term ‘demand chain’ verkozen boven de term supply chain, omdat het in een supply
chain allemaal draait om de behoeftebevrediging van de uiteindelijke afnemer, dus om de vraag i.p.v.
het aanbod. De term ketenomkering wordt vaak aan het begrip demand chain gekoppeld.
‘Visser en Van Goor associëren de term supply chain met een sterk push-bestuurde keten en een
productievisie en de term demand chain met een pull-gestuurde keten en een marketingvisie’. In een
, supply chain vindt de productie proactief plaats, er wordt geanticipeerd op een te verwachten vraag
zonder dat die vraag al gerealiseerd is. Aan het begrip supply chain wordt dus vaak het begrip
proactieve productie gekoppeld. In een demand chain wordt eerst afgewacht wat de vraag is en aan
de hand daarvan wordt bepaald hoeveel geproduceerd moet worden (figuur 1.3 en 1.4).
Ketenomkering wordt vaak aan het begrip demand chain gekoppeld. De activiteiten in de supply
chain worden bij ketenomkering dus primair bepaald door de vraag van de klant en niet door het
aanbod. Figuur 1.5 geeft de essentie van ketenomgeving weer: distributie wordt niet langer als
verlengstuk van productie gezien, maar juist als aanjager daarvan.
1.2 De essentie van supply chain management
Supply chain management (SCM) is bedrijfsoverstijgend: er zijn meerdere organisatie bij betrokken.
Het gaat bij SCM niet alleen om het managen van ‘upstream relaties’, maar ook om het managen van
‘downstream relaties’. Bij SCM werken organisaties samen op vrijwillige basis. En de samenwerking
hoeft zich niet te beperken tot logistiek. De samenwerking is gericht op waardecreatie en
kostenreductie. Het draait om de prestatie van het geheel en niet om de prestaties van de
afzonderlijke schakels in de supply chain. Dat betekend niet dat supply chain partners op hun eigen
doelstellingen moeten inleveren. Want samenwerking sorteert effect en maakt de ‘te verdelen koek’
groter. We spreken van ‘pie-growing ’i.p.v. ‘pie-sharing’.
De belangrijkste kenmerken van SCM (figuur 1.6):
Bedrijfsoverstijgend
Gericht op ‘upstream’ en ‘downstream’ relaties
Gebaseerd op vrijwilligheid
Meer dan logistiek
Gericht op waardecreatie en kostenreductie
Gericht op de prestatie van het geheel
‘Pie-growing’ i.p.v. ‘pie- sharing’.
Bedrijfsoverstijgend
Supply chain management kijkt naar de integratie van verschillende functionele aandachtsgebieden
binnen en tussen verschillende ondernemingen in een keten (figuur 1.7).
Gericht op ‘upstream’ en ‘downstream’ relaties
‘Upstream relaties’ zijn de relaties met de leveranciers, de leveranciers van de leveranciers ect.
‘Downstream relaties’ zijn de relaties met de afnemers, de afnemers van de afnemers ect. We zien
dat vanuit een inkoopvisie de aandacht vaak gericht is op de upstream relaties. En dat wanneer een
marketingvisie wordt gehanteerd, de focus meer op de ‘downstream’ relaties ligt. SCM combineert
beide visies.
