DEPARTMENT OF EUROPEAN, PUBLIC AND INTERNATIONAL LAW
HUMAN RIGHTS CENTRE
HET EUROPEES HOF VOOR DE RECHTEN VAN DE MENS:
MENSENRECHTENWAAKHOND IN EUROPA
4 november 2022
Yves Haeck
www.humanrightsincontext.be
(!) Studeer deze les op basis van:
- in eerste instantie de tekst van het EVRM én het Procedurereglement van
het Hof in uw VRG-Gent-Codex (die 2 teksten zullen u veel tijd besparen bij
het studeren, omdat heel veel info daarin kan teruggevonden worden!);
- de power point, lesnota’s en lesopname, samen met de Syllabus
Mensenrechten.
1
, INHOUD
o Rechten en plichten
o Beperkingen
o Horizontale werking
o Indienen van een klacht
o Samenstelling van het Hof
o Procedure voor het Hof
o Interpretatiemethodes van het Hof
o Rechtskracht van arresten
o Sterktes en zwaktes
1. Het EHRM houdt toezicht op de naleving van staten van het EVRM.
2. Hoe en wanneer kunnen er beperkingen worden opgelegd aan de rechten
van het EHRM?
3. Horizontale of derdenwerking van mensenrechten zorgen ervoor dat een
burger de rechten van het EVRM kan inroepen tegen een andere burger.
4. Hoe kan een burger een klacht indienen bij het EHRM in Straatsburg?
5. Wie zetelt er in het EHRM?
6. Gaan al deze rechters elke zaak samen beoordelen? Of gebeurt dit in
kleinere groepjes?
7. Welke merhodes gebruikt het Hof?
8. Stel dat een burger gelijk krijgt, en de staat wordt veroordeeld, wat is dan
de waarde van dir veroordelend arrest? Worden andere staten ook
gebonden door dit individuele arrest?
9. Wat zijn de sterktes en zwaktes van het EHRM?
2
, RECHTEN Dragers?
EVRM (1950): Protocol Nr. 4 (1963):
- leven (uitz. doodstraf) - schulden
- foltering - verplaatsing en verlaten land
- slavernij en dwangarbeid - uitwijzing/toegang staatsburgers
- vrijheid en veiligheid - collectieve uitwijzing vreemdelingen
- eerlijk proces Protocol Nr. 6 (1983):
- non-retroactiviteit strafwet - doodstraf in vredestijd
- privéleven, gezinsleven, woning en briefwisseling Protocol Nr. 7 (1984):
- gedachte, geweten & godsdienst - vreemdelingen
- meningsuiting en informatie - hoger beroep in strafzaken
- vereniging en vergadering - compensatie
- huwelijk en stichten gezin - non bis in idem
- effectief rechtsmiddel (t.a.v. voormelde rechten) - gelijke rechten echtgenoten
- non-discriminatie (t.a.v. voormelde rechten)
Protocol Nr. 12 (2000):
Protocol Nr. 1 (1952):
- eigendom - non-discriminatie (algemeen – ‘standalone’)
- vrije verkiezingen Protocol Nr. 13 (2002):
- onderwijs - doodstraf in oorlogstijd
1. Welke rechten staan er in het EVRM?
Bij de aanname van het EVRM in 1950 werden reeds enkele basisrechten
aangenomen. Zo werd bvb het recht op leven opgenomen, maar de doodstraf
mocht wel nog steeds worden tenuitvoergelegd. Ook het verbod op foltering
werd hierin reeds opgenomen. Ook slavernij en dwangarbeid zijn verboden,
maar er zijn opnieuw een aantal uitzonderingen zoals dienstplicht. →
Belangrijk: Non-discriminatie kan enkel worden ingeroepen in samenhang met
de schending van een ander recht. Het is dus geen “alleenstaand” recht.
Hetzelfde gedt voor effectief rechtsmiddel.
In 1952 wordt het eerste protocol uitgevaardigd waardoor een aantal nieuwe
rechten worden opgenomen in het EVRM.
Doorheen de geschiedenis werden nog enkele andere protocollen
aangenomen dei extra rechten opnamen in het EVRM.
Protocol 12 zegt dat het non-discriminatiebeginsel wél afzonderlijk kan worden
ingeroepen. Dit zorgt dus voor een verruiming van het EVRM.
3
HUMAN RIGHTS CENTRE
HET EUROPEES HOF VOOR DE RECHTEN VAN DE MENS:
MENSENRECHTENWAAKHOND IN EUROPA
4 november 2022
Yves Haeck
www.humanrightsincontext.be
(!) Studeer deze les op basis van:
- in eerste instantie de tekst van het EVRM én het Procedurereglement van
het Hof in uw VRG-Gent-Codex (die 2 teksten zullen u veel tijd besparen bij
het studeren, omdat heel veel info daarin kan teruggevonden worden!);
- de power point, lesnota’s en lesopname, samen met de Syllabus
Mensenrechten.
1
, INHOUD
o Rechten en plichten
o Beperkingen
o Horizontale werking
o Indienen van een klacht
o Samenstelling van het Hof
o Procedure voor het Hof
o Interpretatiemethodes van het Hof
o Rechtskracht van arresten
o Sterktes en zwaktes
1. Het EHRM houdt toezicht op de naleving van staten van het EVRM.
2. Hoe en wanneer kunnen er beperkingen worden opgelegd aan de rechten
van het EHRM?
3. Horizontale of derdenwerking van mensenrechten zorgen ervoor dat een
burger de rechten van het EVRM kan inroepen tegen een andere burger.
4. Hoe kan een burger een klacht indienen bij het EHRM in Straatsburg?
5. Wie zetelt er in het EHRM?
6. Gaan al deze rechters elke zaak samen beoordelen? Of gebeurt dit in
kleinere groepjes?
7. Welke merhodes gebruikt het Hof?
8. Stel dat een burger gelijk krijgt, en de staat wordt veroordeeld, wat is dan
de waarde van dir veroordelend arrest? Worden andere staten ook
gebonden door dit individuele arrest?
9. Wat zijn de sterktes en zwaktes van het EHRM?
2
, RECHTEN Dragers?
EVRM (1950): Protocol Nr. 4 (1963):
- leven (uitz. doodstraf) - schulden
- foltering - verplaatsing en verlaten land
- slavernij en dwangarbeid - uitwijzing/toegang staatsburgers
- vrijheid en veiligheid - collectieve uitwijzing vreemdelingen
- eerlijk proces Protocol Nr. 6 (1983):
- non-retroactiviteit strafwet - doodstraf in vredestijd
- privéleven, gezinsleven, woning en briefwisseling Protocol Nr. 7 (1984):
- gedachte, geweten & godsdienst - vreemdelingen
- meningsuiting en informatie - hoger beroep in strafzaken
- vereniging en vergadering - compensatie
- huwelijk en stichten gezin - non bis in idem
- effectief rechtsmiddel (t.a.v. voormelde rechten) - gelijke rechten echtgenoten
- non-discriminatie (t.a.v. voormelde rechten)
Protocol Nr. 12 (2000):
Protocol Nr. 1 (1952):
- eigendom - non-discriminatie (algemeen – ‘standalone’)
- vrije verkiezingen Protocol Nr. 13 (2002):
- onderwijs - doodstraf in oorlogstijd
1. Welke rechten staan er in het EVRM?
Bij de aanname van het EVRM in 1950 werden reeds enkele basisrechten
aangenomen. Zo werd bvb het recht op leven opgenomen, maar de doodstraf
mocht wel nog steeds worden tenuitvoergelegd. Ook het verbod op foltering
werd hierin reeds opgenomen. Ook slavernij en dwangarbeid zijn verboden,
maar er zijn opnieuw een aantal uitzonderingen zoals dienstplicht. →
Belangrijk: Non-discriminatie kan enkel worden ingeroepen in samenhang met
de schending van een ander recht. Het is dus geen “alleenstaand” recht.
Hetzelfde gedt voor effectief rechtsmiddel.
In 1952 wordt het eerste protocol uitgevaardigd waardoor een aantal nieuwe
rechten worden opgenomen in het EVRM.
Doorheen de geschiedenis werden nog enkele andere protocollen
aangenomen dei extra rechten opnamen in het EVRM.
Protocol 12 zegt dat het non-discriminatiebeginsel wél afzonderlijk kan worden
ingeroepen. Dit zorgt dus voor een verruiming van het EVRM.
3
