HC6
Bestuur en toezicht: intern toezicht
20 november 2017
Wat is toezicht?
• Controle op naleving toepasselijke voorschriften
– Wet
– Statuten en reglementen
• Handhaving: bij niet naleving of non-conformiteit mogelijkheid tot sancties
• Welke voorschriften?
Toezicht bij oprichting dit is voornamelijk de notaris
– Zijn de oprichtingsvereisten nageleefd?
– Voldoen de statuten aan de wettelijke eisen?
– Is het doel geoorloofd?
Toezicht na oprichting gericht op het functioneren van de organisatie
– Gericht op de werkzaamheid van de organisatie met name de uitoefening
van de bestuurstaak
• Controle op behoorlijke taakvervulling
• Tegengaan van misbruik (rechtmatigheid)
• Toezicht op optimaal gebruik middelen (doelmatigheid)
• Bescherming belangen van derden (door bevordering behoorlijk bestuur:
administratie, boekhouding etc.)
• Stichting: eerbiediging van de wil van de oprichter-> vermogensbescherming
Wat heb je ten minste nodig als toezichthouder?
– Informatie: zonder informatie van het bestuur kun je bijna niets. Je moet
in de statuten vastleggen dat de raad van toezicht wordt geïnformeerd. De
raad van toezicht moet wel zelf achter informatie aan. Mag niet stilzitten.
Je kunt dus niet zeggen dat je iets niet wist. Het is de bedoeling dat je actief
informeert. Bijvoorbeeld overleg met de accountant inplannen etc.
- financiele gang/stand van zaken: jaarrekeningen etc. art. 10 kennen we
bepalingen maar deze zijn nogal bescheiden. Verplicht tot het opstellen
van een balans en baten en lasten. Stelt weinig voor. De uitgebreide
voorschriften zijn enkel van toepassing op commerciële stichtingen en
verenigingen. (minstens 2 jaar achter elkaar een omzet van 6 mln? ). De
enkele plicht om een balans op te maken hoeft niet gepubliceerd te worden
weinig transparant dus lastig om informatie te achterhalen.
- beleidskeuzes
- resultaten
• Instrumenten
– Administratie en boekhouding
– Rapportages (financieel en bestuurlijk)
Intern toezicht
– Toezicht binnen de organisatie van de rechtspersoon
, Extern toezicht toezicht door derden
– Door partijen die buiten de rechtspersoon staan (rechter, overheid)
• Boek 2 BW:Intern toezicht.
Dit type toezicht ziet vooral op de rechtmatigheid.
Intern toezicht ziet vooral op doelmatigheid.
• Vereniging
– Algemene ledenvergadering
– Statuten
Er moet wel een zekere checks and balances zijn tussen het bestuur en de toezicht. Dit
moet om willekeur tegen te gaan. Bij een vereniging is de AV bijvoorbeeld het toezicht
dat tegenwicht kan bieden aan het bestuur.
Bij een stichting is dit interne toezicht niet zo geregeld dit moet in de statuten zijn
vastgelegd. Er is dus extern toezicht geregeld in de wet omdat er zonder intern toezicht
anders geen toezicht zou zijn.
Stichting
– Statuten
Coöperatie/Owm: als vereniging
– Wettelijke grondslag RvC art. 2:57 BW, wanneer er een grotere omvang is.
– Structuurregeling voor ‘grote’ coöperatie en OWM: art. 2:63a e.v. BW RvC
verplicht
De leden spelen hier een dominante rol. De AV houdt hier te allen tijde te bevoegdheid
om bestuurders te benoemen en te ontslaan dus deze bevoegdheden gaan niet over naar
een RvC.
De functies bestuur en toezicht moeten worden gescheiden. Dit kan door functioneel of
organiek scheiden.
One tier of two tier model
One tier model (functionele scheiding van bestuur en toezicht: uitvoerende en niet-
uitvoerende (toezichthoudende) bestuurders in een orgaan)
Een voordeel is het sneller verkrijgen van informatie. Daarnaast draagt het bestuurs
bestuursverantwoordelijkheid. Dit is bij een two tier model niet voor de RvC. De RvC
draagt geen verantwoordelijkheid. Daarnaast kan het bestuur ook slagvaardiger
optreden omdat zij niet nog bij een ander organen hoeven te informeren zoals de RvC.
Een nadeel is dat de scheiding van functies minder duidelijk is omdat 1 orgaan dit beide
vervult. daarnaast zijn ze minder onafhankelijk omdat ze al in het bestuur plaatsnemen.
Two tier model: bestuur en raad van toezicht. Je scheidt de functies door de
bevoegdheden bij twee aparte organen neer te leggen.
One tier model (Wet bestuur en toezicht NV/BV per 1-1-2013)
Invoering one tier model voor NV en BV
• Verdeling bestuurstaak in statuten (art. 2:129a/239a)
• De niet uitvoerende bestuurders zijn in ieder geval bevoegd tot:
- Vaststelling bezoldiging uitvoerende bestuurders
- Voorzitterschap van het bestuur
Bestuur en toezicht: intern toezicht
20 november 2017
Wat is toezicht?
• Controle op naleving toepasselijke voorschriften
– Wet
– Statuten en reglementen
• Handhaving: bij niet naleving of non-conformiteit mogelijkheid tot sancties
• Welke voorschriften?
Toezicht bij oprichting dit is voornamelijk de notaris
– Zijn de oprichtingsvereisten nageleefd?
– Voldoen de statuten aan de wettelijke eisen?
– Is het doel geoorloofd?
Toezicht na oprichting gericht op het functioneren van de organisatie
– Gericht op de werkzaamheid van de organisatie met name de uitoefening
van de bestuurstaak
• Controle op behoorlijke taakvervulling
• Tegengaan van misbruik (rechtmatigheid)
• Toezicht op optimaal gebruik middelen (doelmatigheid)
• Bescherming belangen van derden (door bevordering behoorlijk bestuur:
administratie, boekhouding etc.)
• Stichting: eerbiediging van de wil van de oprichter-> vermogensbescherming
Wat heb je ten minste nodig als toezichthouder?
– Informatie: zonder informatie van het bestuur kun je bijna niets. Je moet
in de statuten vastleggen dat de raad van toezicht wordt geïnformeerd. De
raad van toezicht moet wel zelf achter informatie aan. Mag niet stilzitten.
Je kunt dus niet zeggen dat je iets niet wist. Het is de bedoeling dat je actief
informeert. Bijvoorbeeld overleg met de accountant inplannen etc.
- financiele gang/stand van zaken: jaarrekeningen etc. art. 10 kennen we
bepalingen maar deze zijn nogal bescheiden. Verplicht tot het opstellen
van een balans en baten en lasten. Stelt weinig voor. De uitgebreide
voorschriften zijn enkel van toepassing op commerciële stichtingen en
verenigingen. (minstens 2 jaar achter elkaar een omzet van 6 mln? ). De
enkele plicht om een balans op te maken hoeft niet gepubliceerd te worden
weinig transparant dus lastig om informatie te achterhalen.
- beleidskeuzes
- resultaten
• Instrumenten
– Administratie en boekhouding
– Rapportages (financieel en bestuurlijk)
Intern toezicht
– Toezicht binnen de organisatie van de rechtspersoon
, Extern toezicht toezicht door derden
– Door partijen die buiten de rechtspersoon staan (rechter, overheid)
• Boek 2 BW:Intern toezicht.
Dit type toezicht ziet vooral op de rechtmatigheid.
Intern toezicht ziet vooral op doelmatigheid.
• Vereniging
– Algemene ledenvergadering
– Statuten
Er moet wel een zekere checks and balances zijn tussen het bestuur en de toezicht. Dit
moet om willekeur tegen te gaan. Bij een vereniging is de AV bijvoorbeeld het toezicht
dat tegenwicht kan bieden aan het bestuur.
Bij een stichting is dit interne toezicht niet zo geregeld dit moet in de statuten zijn
vastgelegd. Er is dus extern toezicht geregeld in de wet omdat er zonder intern toezicht
anders geen toezicht zou zijn.
Stichting
– Statuten
Coöperatie/Owm: als vereniging
– Wettelijke grondslag RvC art. 2:57 BW, wanneer er een grotere omvang is.
– Structuurregeling voor ‘grote’ coöperatie en OWM: art. 2:63a e.v. BW RvC
verplicht
De leden spelen hier een dominante rol. De AV houdt hier te allen tijde te bevoegdheid
om bestuurders te benoemen en te ontslaan dus deze bevoegdheden gaan niet over naar
een RvC.
De functies bestuur en toezicht moeten worden gescheiden. Dit kan door functioneel of
organiek scheiden.
One tier of two tier model
One tier model (functionele scheiding van bestuur en toezicht: uitvoerende en niet-
uitvoerende (toezichthoudende) bestuurders in een orgaan)
Een voordeel is het sneller verkrijgen van informatie. Daarnaast draagt het bestuurs
bestuursverantwoordelijkheid. Dit is bij een two tier model niet voor de RvC. De RvC
draagt geen verantwoordelijkheid. Daarnaast kan het bestuur ook slagvaardiger
optreden omdat zij niet nog bij een ander organen hoeven te informeren zoals de RvC.
Een nadeel is dat de scheiding van functies minder duidelijk is omdat 1 orgaan dit beide
vervult. daarnaast zijn ze minder onafhankelijk omdat ze al in het bestuur plaatsnemen.
Two tier model: bestuur en raad van toezicht. Je scheidt de functies door de
bevoegdheden bij twee aparte organen neer te leggen.
One tier model (Wet bestuur en toezicht NV/BV per 1-1-2013)
Invoering one tier model voor NV en BV
• Verdeling bestuurstaak in statuten (art. 2:129a/239a)
• De niet uitvoerende bestuurders zijn in ieder geval bevoegd tot:
- Vaststelling bezoldiging uitvoerende bestuurders
- Voorzitterschap van het bestuur
