Samenvatting 'Op weg met een groep': H1 H2 en H3

OP WEG MET EEN GROEP

HOOFDSTUK 1: EEN MODEL VOOR KLASHOUDEN


1. KLASHOUDEN: EEN EERSTE SITUERING

1.1 INLEIDING
Klasmanagement/klashouden = spraakmakend thema ih onderwijs!

 Klashouden is een !! voorwaarde voor een positief leerklimaat
 MAAR voor veel lkr een struikelblok

Onderzoek wijst uit dat falend klashouden een grote invloed heeft op:

o Leerprestaties v lln
o Mate v betrokkenheid, toegenomen weerstand, ongewenst en agressief gedrag op
school
o Zelfeffectiviteit v lkr (burn-out)

 Bij benadering v dit onderwerp een expliciet positieve insteek!

1.2 KLASHOUDEN: WHAT’S IN A NAME?
id opleiding staat de leerling centraal!

 Daarom kiezen we voor de term ‘klashouden’ ipv ‘klasmanagement’
o Term ‘klashouden’ heeft geen economische ondertoon
o Term ‘klasmanagement’ benadrukt onvoldoende de autonomie vd groep, past
minder in de brede visie op klashouden

Klassieke opvatting v klashouden  ‘orde- en tuchthandhaving’: regels, straffen,
discipline, autoriteit,…

 We gaan steeds meer naar een bredere interpretatie vh begrip

1.3
Definitie klashouden:
K
Klashouden is het geheel aan proactieve en reactieve maatregelen die een lkr stelt, met
als doel een veilig, stimulerend en gestructureerd leer-en leefklimaat ih leven te roepen
en te handhaven. Klashouden vraagt een zeker ‘meesterschap’ vd leraar, dat hij inzet
om de verbondenheid met de groep, met elk kind uit de groep en de verbondenheid
tussen de kids onderling,, te stimuleren.

LASHOUDEN: EEN SYSTEMISCHE BENADERING
In literatuur heel wat materiaal aanwezig dat concrete oplossing voor concreet probleem
aanbiedt!

 Deze materialen beperken zich vaak tot de proactieve of reactieve handelingen
 Houden geen rekening met de specificiteit vd context en de actoren die in deze
situaties een rol spelen

! klashouden kan niet gereduceerd worden tot een tips and tricks-aanpak waarbij een aantal
‘recepten’ voorgeschreven zijn !
1

,  Klashouden is veel breder omdat het de volledige onderwijssituatie beïnvloedt
o Klashouden is een systemisch geheel, een totaalaanpak
 Elke actor heeft zijn rol

 Er is nood aan meesterschap om voor elke specifieke situatie na te gaan welke oplossing
het best werkt !

2. HET MODEL VOOR KLASHOUDEN
Generieke modellen 
pedagogisch en didactisch model

Thematische modellen 
differentiatiemodel en model voor
klashouden

Welke gelijkenissen vinden we met
het pedagogisch/didactisch model?

 Kinderen/klasgroep centraal
 Leerkracht als actor
 Binnenste cirkel
pedagogisch model
(opvoeder) en didactisch
model (didactus) worden
opgenomen in model voor
klashouden
 Professionele identiteit uit
didactisch model
 Buurt, thuiscontext & school
(pedagogisch model)
 Alle 3 de modellen:
maatschappij- en mensbeeld




2.1 DE KLASGROEP STAAT CENTRAAL
Gepast klashouden = veilige, stimulerende en gestructureerde leeromgeving

 Klasgroep is centrale actor waarmee de leerkracht in interactie treedt en waarop ≠ actoren
uit de context een invloed hebben

 Klasgroep is complex systeem dat in constante interactie staat met kenmerken vd lkr
en met het veelvoud aan leerlingenkenmerken en -relaties
 Bestaat een grote diversiteit tussen klasgroepen
o Diversiteit tussen individuele lln
o Maar OOK de manier waarop lln met elkaar in interactie treden

 Het werk- en leefklimaat id klasgroep hangt af v zowel de kenmerken vd individuele lln als
vd verbondenheid en de dynamiek binnen de groep
2

, 2.1.1 KENMERKEN VAN DE LEERLING

≠ bronnen v diversiteit (etnische, sociale en/of culturele achtergrond, SES, …) staan niet
los van elkaar maar in relatie met elkaar!

Geen invloed op bepaalde bronnen v diversiteit  WEL invloed op motivatie

 Uit onderzoek naar de invloed v leerlingenkenmerken op leerprestaties bleek dat
motivatie een betekenisvolle voorspeller voor betere leerprestaties is

! Als lkr ontzettend belangrijk om op de hoogte te zijn van de beginsituatie vd lln en hun
basisbehoeften !

2.1.2 KENMERKEN VAN DE KLAS

De klas =

 De unieke combinatie v lln
 De relaties/interactie tussen de lln

Klasgroep is vrij gevoelig aan veranderingen: de komst of het vertrek v één lln kan de
dynamiek id klasgroep veranderen!

 We moeten lln zien in relatie tot de klasgroep OMDAT de klasgroep invloed heeft op het
gedrag v individuele lln

Als lkr niet evident om tegenwicht te bieden wnr de waarden die de groep voorleeft niet
stroken met de waarden die de lkr wil uitdragen

 Toch tegenwicht bieden tegen negatieve groepsidentiteit
o Lkr kunnen schoolidentiteit positief beïnvloeden dat in sterke mate wordt
bepaald door het welbevinden, verbondenheid en competentie
 Door te voldoen ad basisbehoeften vh kind, stel je het kind in staat om tot
een meer ‘geïntegreerde identiteit’ te komen waardoor ze beter in staat zijn
hun eigen keuzes te maken

2.2 DE LERAAR IN DE KLASGROEP

2.2.1 KLASHOUDEN DOET BEROEP OP ALLE COMPETENTIES VAN DE LERAAR

Meesterschap vd lkr zal bepalen in welke mate er een veilig, stimulerend en gestructureerd
leer – en leefklimaat kan gerealiseerd worden!

In het model: 5 bollen die elk op zich één vd rollen voorstellen

Vaardigheden mbt klashouden zijn niet te reduceren tot
organisatievaardigheden ve lkr MAAR

 Het resultaat ve complexe interactie v zijn didactische,
pedagogische, communicatieve, inhoudelijke én
organisatorische vaardigheden



3