Samenvatting - geschiedenis - opstand in de nederlanden
In 1515 werden de Nederlanden onderdeel van het rijk van Karel V. Karel was ook koning
van Spanje en keizer van het Romeinse Rijk. Karel streefde naar centralisatie. Hij wilde
minder afhankelijk zijn van de adel en hij wilde alleen het katholieke geloof toestaan. In 1555
trad Karel V af en volgde zijn zoon Philips II hem op. Philips werd heerser over het grote
Spaanse rijk en was streng katholiek. Philips was in oorlog met Frankrijk en het Osmaanse
rijk, om deze oorlogen te kunnen betalen ging de belasting omhoog. Philips vertrok naar
Spanje in 1959 en liet het bestuur over aan zijn halfzus Margaretha van Parma, zij werd
landvoogdes. De Nederlanden werden opgedeeld in gewesten, een soort provincies. Elk
gewest werd in de gaten gehouden door een stadhouder. Willem van Oranje was
stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht, hij was een voorstander van
godsdienstvrijheid. In 1566 overhandigde ongeveer 200 edelen een smeekschrift aan
Margaretha van Parma, in dit smeekschrift vroegen zij om het stopzetten van de
kettervervolgingen. Margaretha zette dit tijdelijk stop, protestanten durfden nu in het
openbaar te spreken, de zogenaamde hagenpreken. Bij een hagenpreek in Steenvoorde
ging het mis, protestanten stormden de kerk in en sloegen alle beelden kapot. Toen Philips
hoorde van de beeldenstorm besloot hij de Hertog van Alva met een leger naar de
Nederlanden te sturen. Margaretha van Parma trad af en Alva werd de nieuwe landvoogd
van de Nederlanden. Willem van Oranje vertrok naar zijn stamslot in het Duitse Dillenburg,
vanuit hier ging hij een opstand leiden. Deze opstand begon in 1568. Het eerste grote
succes van de opstand was de inname van Den Briel in 1572 door de watergeuzen. In 1576
begonnen de Spaanse troepen, die al een tijd niet betaald waren, te muiten. Om hun salaris
toch te krijgen plunderde zij onder andere Antwerpen, dit werd de Spaanse Furie genoemd.
Om die muitende troepen te verwijderen sloten de Nederlandse gewesten een
overeenkomst, de Pacificatie van Gent. In 1579 sloten de noordelijke gewesten een
bondgenootschap tegen Spanje, de Unie van Utrecht. In het zuiden sloten de gewesten die
Spanje trouw bleven een bondgenootschap, de Unie van Atrecht. In 1581 zetten de zeven
opstandige gewesten de landsheer Philips II af als koning door middel van het Plakkaat van
Verlatinghe, een onafhankelijkheidsverklaring. In 1584 werd Willem van Oranje, die door
Philips II vogelvrij was verklaard, vermoord door Balthasar Gerards. In 1588 vormden
Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland, Overijssel, Friesland en Groningen samen de
Republiek der Verenigde Zeven Nederlanden. De opstand zette zich voort tot 1648, in dat
jaar sloten de Republiek en Spanje de vrede in Münster.
In 1515 werden de Nederlanden onderdeel van het rijk van Karel V. Karel was ook koning
van Spanje en keizer van het Romeinse Rijk. Karel streefde naar centralisatie. Hij wilde
minder afhankelijk zijn van de adel en hij wilde alleen het katholieke geloof toestaan. In 1555
trad Karel V af en volgde zijn zoon Philips II hem op. Philips werd heerser over het grote
Spaanse rijk en was streng katholiek. Philips was in oorlog met Frankrijk en het Osmaanse
rijk, om deze oorlogen te kunnen betalen ging de belasting omhoog. Philips vertrok naar
Spanje in 1959 en liet het bestuur over aan zijn halfzus Margaretha van Parma, zij werd
landvoogdes. De Nederlanden werden opgedeeld in gewesten, een soort provincies. Elk
gewest werd in de gaten gehouden door een stadhouder. Willem van Oranje was
stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht, hij was een voorstander van
godsdienstvrijheid. In 1566 overhandigde ongeveer 200 edelen een smeekschrift aan
Margaretha van Parma, in dit smeekschrift vroegen zij om het stopzetten van de
kettervervolgingen. Margaretha zette dit tijdelijk stop, protestanten durfden nu in het
openbaar te spreken, de zogenaamde hagenpreken. Bij een hagenpreek in Steenvoorde
ging het mis, protestanten stormden de kerk in en sloegen alle beelden kapot. Toen Philips
hoorde van de beeldenstorm besloot hij de Hertog van Alva met een leger naar de
Nederlanden te sturen. Margaretha van Parma trad af en Alva werd de nieuwe landvoogd
van de Nederlanden. Willem van Oranje vertrok naar zijn stamslot in het Duitse Dillenburg,
vanuit hier ging hij een opstand leiden. Deze opstand begon in 1568. Het eerste grote
succes van de opstand was de inname van Den Briel in 1572 door de watergeuzen. In 1576
begonnen de Spaanse troepen, die al een tijd niet betaald waren, te muiten. Om hun salaris
toch te krijgen plunderde zij onder andere Antwerpen, dit werd de Spaanse Furie genoemd.
Om die muitende troepen te verwijderen sloten de Nederlandse gewesten een
overeenkomst, de Pacificatie van Gent. In 1579 sloten de noordelijke gewesten een
bondgenootschap tegen Spanje, de Unie van Utrecht. In het zuiden sloten de gewesten die
Spanje trouw bleven een bondgenootschap, de Unie van Atrecht. In 1581 zetten de zeven
opstandige gewesten de landsheer Philips II af als koning door middel van het Plakkaat van
Verlatinghe, een onafhankelijkheidsverklaring. In 1584 werd Willem van Oranje, die door
Philips II vogelvrij was verklaard, vermoord door Balthasar Gerards. In 1588 vormden
Holland, Zeeland, Utrecht, Gelderland, Overijssel, Friesland en Groningen samen de
Republiek der Verenigde Zeven Nederlanden. De opstand zette zich voort tot 1648, in dat
jaar sloten de Republiek en Spanje de vrede in Münster.
