1. Maatschappelijk werk
1.1 Definitie
“Maatschappelijk werk is het geheel aan geordende activiteiten, die worden aangeboden,
om mensen te begeleiden bij het omgaan met hun biopsychosociale problematiek, m.a.w.
een vorm van werken aan welzijn: een professionele hulpverlening aan de mens als
cliëntsysteem (individuen, groepen, gemeenschappen) in probleemsituaties, met het doel
probleemoplossend en groeibevorderend te handelen”
→ Sterke samenhang tussen biopsychosociale problemen
→ Mw werkt op 3 niveau’s:
- Individueel niveau: MICRO
- Relationeel niveau: MEDO
- Maatschappelijk niveau: MACRO
→ Probleemoplossend en groeibevorderend handelen
- Herstellen, bevestigen en/of bevorderen van het functioneren
- De cliënt staat centraaal
- Empowerment en emancipatorisch handelen
→ Professioneel: Hulpverlener
→ Het begeleiden heeft een geïnstitutionaliseerd karakter
- Door formele en informele regels
1
,2. Algemene situeren maatschappelijk werk
2.1 Mensbeeld
= Voorstelling v/d mens als dusdanig.
= Veronderstellingen, aannames, impliciete beelden en gedachten
- Niet altijd bewust of uitgesproken
= Gevolg van een persoonlijke geschiedenis
Het mensbeeld fungeert als een venster waardoor we naar de werkelijkheid kijken.
→ De kleur v/h glas waardoor we kijken bepaalt mede wat we menen te zien
→ Perceptie wordt gekleurd door onze onderliggende overtuigingen
Wanneer mensen ons vragen naar welk mensbeeld we hebben, is daar geen direct
antwoord op:
- Het is een diffuus begrip
- Binnen onze cultuur is het ongebruikelijk om een afgerond mensbeeld te hebben
2.1.1 Belang van een mensbeeld
= Ligt aan de grondslag van iemands houding. Het bepaald het handelen/gedrag.
Mensbeeld basishouding werkhouding
2.2 Emancipatorisch werken / empowerment
= Een proces waarbij mensen tot zelfrealisaties komen.
→ Men gelooft terug in eigen kunnen & men krijgt terug greep op de situatie (=doel)
→ Je moet als hulpverlener kijken naar de capaciteiten van de hulpvrager en van daaruit
samen oplossingen zoeken.
2.2.1 Proces
• Hulpverlener: Begeleiden
= Inspireren, enthousiasmeren, verantwoordelijkheid stimuleren en versterken van
betrokkenheid
• Client: Richting & tempo mee bepalen
De nadruk wordt gelegd op krachten en niet op de tekortkomingen
Dit gebeurt via dialoog en participatie
2
, 2.3 Basishouding MW’er
= Fundament v/d werkhouding. Bepaald de kwaliteit v/d hulpverlening & werkrelatie met
de cliënt.
Is een zeer belangrijk element in verandering. Maar het is geen onvoorwaardelijke sleutel
tot succes.
→ Brengt veiligheid en vertrouwen
→ Actief luisteren is noodzakelijk
Elementen:
- Empathie
- Onvoorwaardelijke aanvaarding en respect
- Echtheid en transpiratie
- Tegemoetkomende hulp
- Afstemmen op het angstniveau
- Richten op wat goed gaat
- Aansluiten bij de hulpvraag
- Vasthoudendheid
- Erkenning culturele en etnische achtergrond
- Willen leren en nieuwsgiering zijn
- Crisissen als kansen zien
2.4 Basistaken
• Concrete materiële dienstverlening
Bv: Maaltijdverzorging
• Informatieve hulpverlening & advies
Bv: Juridisch advies
• Psychosociale hulpverlening
Bv: Geestelijke gezondheidszorg
• Bemiddeling
Bv: schuldbemiddeling
• Onderzoek en rapportage
Bv: Sociaal onderzoek
• Zorgcoördinatie
= Hulp op maat. Casemanagement
• Preventie
Bv: Drugspreventie
• Signalering & beleidsgericht werken
Bv: Hoge wachtlijsten
• Opleiding en vorming
Bv: Vorming
3
1.1 Definitie
“Maatschappelijk werk is het geheel aan geordende activiteiten, die worden aangeboden,
om mensen te begeleiden bij het omgaan met hun biopsychosociale problematiek, m.a.w.
een vorm van werken aan welzijn: een professionele hulpverlening aan de mens als
cliëntsysteem (individuen, groepen, gemeenschappen) in probleemsituaties, met het doel
probleemoplossend en groeibevorderend te handelen”
→ Sterke samenhang tussen biopsychosociale problemen
→ Mw werkt op 3 niveau’s:
- Individueel niveau: MICRO
- Relationeel niveau: MEDO
- Maatschappelijk niveau: MACRO
→ Probleemoplossend en groeibevorderend handelen
- Herstellen, bevestigen en/of bevorderen van het functioneren
- De cliënt staat centraaal
- Empowerment en emancipatorisch handelen
→ Professioneel: Hulpverlener
→ Het begeleiden heeft een geïnstitutionaliseerd karakter
- Door formele en informele regels
1
,2. Algemene situeren maatschappelijk werk
2.1 Mensbeeld
= Voorstelling v/d mens als dusdanig.
= Veronderstellingen, aannames, impliciete beelden en gedachten
- Niet altijd bewust of uitgesproken
= Gevolg van een persoonlijke geschiedenis
Het mensbeeld fungeert als een venster waardoor we naar de werkelijkheid kijken.
→ De kleur v/h glas waardoor we kijken bepaalt mede wat we menen te zien
→ Perceptie wordt gekleurd door onze onderliggende overtuigingen
Wanneer mensen ons vragen naar welk mensbeeld we hebben, is daar geen direct
antwoord op:
- Het is een diffuus begrip
- Binnen onze cultuur is het ongebruikelijk om een afgerond mensbeeld te hebben
2.1.1 Belang van een mensbeeld
= Ligt aan de grondslag van iemands houding. Het bepaald het handelen/gedrag.
Mensbeeld basishouding werkhouding
2.2 Emancipatorisch werken / empowerment
= Een proces waarbij mensen tot zelfrealisaties komen.
→ Men gelooft terug in eigen kunnen & men krijgt terug greep op de situatie (=doel)
→ Je moet als hulpverlener kijken naar de capaciteiten van de hulpvrager en van daaruit
samen oplossingen zoeken.
2.2.1 Proces
• Hulpverlener: Begeleiden
= Inspireren, enthousiasmeren, verantwoordelijkheid stimuleren en versterken van
betrokkenheid
• Client: Richting & tempo mee bepalen
De nadruk wordt gelegd op krachten en niet op de tekortkomingen
Dit gebeurt via dialoog en participatie
2
, 2.3 Basishouding MW’er
= Fundament v/d werkhouding. Bepaald de kwaliteit v/d hulpverlening & werkrelatie met
de cliënt.
Is een zeer belangrijk element in verandering. Maar het is geen onvoorwaardelijke sleutel
tot succes.
→ Brengt veiligheid en vertrouwen
→ Actief luisteren is noodzakelijk
Elementen:
- Empathie
- Onvoorwaardelijke aanvaarding en respect
- Echtheid en transpiratie
- Tegemoetkomende hulp
- Afstemmen op het angstniveau
- Richten op wat goed gaat
- Aansluiten bij de hulpvraag
- Vasthoudendheid
- Erkenning culturele en etnische achtergrond
- Willen leren en nieuwsgiering zijn
- Crisissen als kansen zien
2.4 Basistaken
• Concrete materiële dienstverlening
Bv: Maaltijdverzorging
• Informatieve hulpverlening & advies
Bv: Juridisch advies
• Psychosociale hulpverlening
Bv: Geestelijke gezondheidszorg
• Bemiddeling
Bv: schuldbemiddeling
• Onderzoek en rapportage
Bv: Sociaal onderzoek
• Zorgcoördinatie
= Hulp op maat. Casemanagement
• Preventie
Bv: Drugspreventie
• Signalering & beleidsgericht werken
Bv: Hoge wachtlijsten
• Opleiding en vorming
Bv: Vorming
3
