specialisatie les 1: pseudopsychologie:
Wat is psychologie niet?
baat het niet dan schaad het niet, klopt niet helemaal. Kan soms echt gevaarlijk zijn die pseudowetenschappen.
pseudowetenschap
vb afslandteenringen. → 20 euro en het werkt een week. → is niet wetenschappelijk bewezen.
→ met magnetisme
kan toch geen kwaad? Als u daardoor begint na te denken over uw gewicht en gewoontes gaat aanpassen dan zal u
vermageren. Als u daardoor niet meer gaat sporten,... dan schaad dat wel, u onziet uzelf iets wat wel werkt.
vb: winnaar vd nobelprijs las iets in de krant en dacht aan een vriend → pagina’s later zag hij het
overlijdensbericht van die vriend. = toeval, overkomt iedereen maar ze vallen op. Heel vaak denk je
aan iemand en krijg je geen bericht → is niet opvallend dus we vergeten dat.
→ dergelijke toevalligheden komen vaak voor maar dat wil niet zeggen dat er een verband is.
veel zelfhulpboeken, zijn ze onderzocht? → 95% is niet wetenschappelijk onderzocht
→ kaf vh koren onderscheiden: kijk naar de referentielijst.
ook zo erg bij psychotherapieën? → 500 therapieën
→ vaak worden therapieën gegeven ookal is er geen bewijs dat ze werken.
(lachtherapie: effectiviteit nooit bewezen) → kan kwaad als je niet de juiste therapie gebruikt.
pseudopsychologie = niet onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke waarheid
worden gepresenteerd.
astrologie en horoscopen: geen wetenschap
verzamelnaam voor ideeën over het verband tussen het lot van mensen en gebeurtenissen op aarde en de
stand vd hemellichamen
= quatsch, maar als u daarin gelooft dan kan het wel gevaarlijker worden.
→ kan wetenschappelijk gepresenteerd worden, school voor astrologie,...
voor kwetsbare mensen kan dit gevaarlijk zijn, ze gaan misschien opzoek als ze al andere dingen geprobeerd
hebben en dan is het gevaarlijk.
waarzeggerij : geen wetenschap
poging om inzicht te krijgen in een vraag/situatie dmv een gestandaardiseerd proces of ritueel.
bv: hoeveel kinderen ga ik krijgen, ga ik trouwen,...
terwijl deze rituelen in sommige maatschappijen een religieuze/regulerende functie, in andere kan het ook een
machtsmiddel of voor puur winstbejag aangewend worden.
grafologie/schriftkunde: geen wetenschap
studie en analyse van handschriften en schriftbeelden in relatie tot de menselijke psychologie.
werd langdurig gebruikt voor personeelsselectie (vroeger)
op basis van handschrift iets kunnen zeggen over persoonlijkheid.
er is wel onderzoek naar gedaan en ze hebben wel verbanden gevonden:
→ correlatie tussen de grootte van je handtekening en je zelfvertrouwen.
correlatie dus je mag geen oorzaak-gevolg relatie uittrekken. → we kunnen er niet veel over zeggen
, homeopathie: geen wetenschap
1 vd meest onderzochte alternatieve geneeswijze, waarvan de toegeschreven klinische werkzaamheid niet
ondersteund wordt door wetenschappelijk bewijs. De werking van homeopathie is niet groter dan die van
placebo’s.
werkzame stoffen → zitten in medicijnen (dafalgan etc.)
→ bij homeopathie is dat zo hard verdund.
al heel veel onderzoeken naar gedaan → er is geen homeopathische keur dat anders is dan een
placebo effect.
komt door de cognitie, verwachtingen, conditionering die er achter zit
als je iets blijft geven wat niet werkt dan gaan we dat doorhebben.
moet beter werken dan een placebo anders is het een placebo-effect
ja maar als daar toch niets inzit boeie toch
→ veel mensen genezen gewoon van tijd, uit zichzelf. Van andere dingen niet en als je dan hiervoor
kiest en datgene ontzegt dat je nodig hebt dan is dat wel gevaarlijk.
net zoals bij een psychotherapie die niet echt kwaad doet (lachtherapie), je voelt je er niet echt beter
door, ‘het ligt aan mezelf’ → kan gevaarlijk zijn.
exorcisme/duiveluitbanning: geen wet.
een bewering gericht tegen slechte geesten, met de bedoeling deze uit een voorwerp/lichaam/plaats te
verdrijven.
pseudowetenschap kenmerken:
- wanneer je een resultaat hebt dat je niet verwacht had dat je dan ad hoc hypotheses gaat criëren om
negatieve resultaten te verklaren.
bv: homeopathisch middel onderzocht maar het werkt niet, niet willen ervaren → jezelf niet
corrigeren
- de afwezigheid van zelfcorrectie → blijven vasthangen
- overmatig vertrouwen in anekdotes
bv: ja maar ik ken iemand die door … is kunnen stoppen met roken.
- ontwijken van herziening door peers
bv: je wilt niet dat andere experten ernaar kijken → vaag teken.
- de voorkeur om nadruk te leggen op bevestiging van hypotheses ipv deze te weerleggen
niet falsifieerbaar zijn.
- de afwezigheid van samenhang met andere disciplines
bv: geen link met een andere discipline, als je op je eigen staat = heel raar.
- gebruik van onduidelijk en onnodig technisch taalgebruik.
- afwezigheid van grondcondities
therapie die voor iedereen en alles werkt → er is geen grens, bestaat niet!!!
therapieën werken voor bepaalde klachten bij bepaalde doelgroepen in bepaalde fases etc.
Wat is psychologie niet?
baat het niet dan schaad het niet, klopt niet helemaal. Kan soms echt gevaarlijk zijn die pseudowetenschappen.
pseudowetenschap
vb afslandteenringen. → 20 euro en het werkt een week. → is niet wetenschappelijk bewezen.
→ met magnetisme
kan toch geen kwaad? Als u daardoor begint na te denken over uw gewicht en gewoontes gaat aanpassen dan zal u
vermageren. Als u daardoor niet meer gaat sporten,... dan schaad dat wel, u onziet uzelf iets wat wel werkt.
vb: winnaar vd nobelprijs las iets in de krant en dacht aan een vriend → pagina’s later zag hij het
overlijdensbericht van die vriend. = toeval, overkomt iedereen maar ze vallen op. Heel vaak denk je
aan iemand en krijg je geen bericht → is niet opvallend dus we vergeten dat.
→ dergelijke toevalligheden komen vaak voor maar dat wil niet zeggen dat er een verband is.
veel zelfhulpboeken, zijn ze onderzocht? → 95% is niet wetenschappelijk onderzocht
→ kaf vh koren onderscheiden: kijk naar de referentielijst.
ook zo erg bij psychotherapieën? → 500 therapieën
→ vaak worden therapieën gegeven ookal is er geen bewijs dat ze werken.
(lachtherapie: effectiviteit nooit bewezen) → kan kwaad als je niet de juiste therapie gebruikt.
pseudopsychologie = niet onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke waarheid
worden gepresenteerd.
astrologie en horoscopen: geen wetenschap
verzamelnaam voor ideeën over het verband tussen het lot van mensen en gebeurtenissen op aarde en de
stand vd hemellichamen
= quatsch, maar als u daarin gelooft dan kan het wel gevaarlijker worden.
→ kan wetenschappelijk gepresenteerd worden, school voor astrologie,...
voor kwetsbare mensen kan dit gevaarlijk zijn, ze gaan misschien opzoek als ze al andere dingen geprobeerd
hebben en dan is het gevaarlijk.
waarzeggerij : geen wetenschap
poging om inzicht te krijgen in een vraag/situatie dmv een gestandaardiseerd proces of ritueel.
bv: hoeveel kinderen ga ik krijgen, ga ik trouwen,...
terwijl deze rituelen in sommige maatschappijen een religieuze/regulerende functie, in andere kan het ook een
machtsmiddel of voor puur winstbejag aangewend worden.
grafologie/schriftkunde: geen wetenschap
studie en analyse van handschriften en schriftbeelden in relatie tot de menselijke psychologie.
werd langdurig gebruikt voor personeelsselectie (vroeger)
op basis van handschrift iets kunnen zeggen over persoonlijkheid.
er is wel onderzoek naar gedaan en ze hebben wel verbanden gevonden:
→ correlatie tussen de grootte van je handtekening en je zelfvertrouwen.
correlatie dus je mag geen oorzaak-gevolg relatie uittrekken. → we kunnen er niet veel over zeggen
, homeopathie: geen wetenschap
1 vd meest onderzochte alternatieve geneeswijze, waarvan de toegeschreven klinische werkzaamheid niet
ondersteund wordt door wetenschappelijk bewijs. De werking van homeopathie is niet groter dan die van
placebo’s.
werkzame stoffen → zitten in medicijnen (dafalgan etc.)
→ bij homeopathie is dat zo hard verdund.
al heel veel onderzoeken naar gedaan → er is geen homeopathische keur dat anders is dan een
placebo effect.
komt door de cognitie, verwachtingen, conditionering die er achter zit
als je iets blijft geven wat niet werkt dan gaan we dat doorhebben.
moet beter werken dan een placebo anders is het een placebo-effect
ja maar als daar toch niets inzit boeie toch
→ veel mensen genezen gewoon van tijd, uit zichzelf. Van andere dingen niet en als je dan hiervoor
kiest en datgene ontzegt dat je nodig hebt dan is dat wel gevaarlijk.
net zoals bij een psychotherapie die niet echt kwaad doet (lachtherapie), je voelt je er niet echt beter
door, ‘het ligt aan mezelf’ → kan gevaarlijk zijn.
exorcisme/duiveluitbanning: geen wet.
een bewering gericht tegen slechte geesten, met de bedoeling deze uit een voorwerp/lichaam/plaats te
verdrijven.
pseudowetenschap kenmerken:
- wanneer je een resultaat hebt dat je niet verwacht had dat je dan ad hoc hypotheses gaat criëren om
negatieve resultaten te verklaren.
bv: homeopathisch middel onderzocht maar het werkt niet, niet willen ervaren → jezelf niet
corrigeren
- de afwezigheid van zelfcorrectie → blijven vasthangen
- overmatig vertrouwen in anekdotes
bv: ja maar ik ken iemand die door … is kunnen stoppen met roken.
- ontwijken van herziening door peers
bv: je wilt niet dat andere experten ernaar kijken → vaag teken.
- de voorkeur om nadruk te leggen op bevestiging van hypotheses ipv deze te weerleggen
niet falsifieerbaar zijn.
- de afwezigheid van samenhang met andere disciplines
bv: geen link met een andere discipline, als je op je eigen staat = heel raar.
- gebruik van onduidelijk en onnodig technisch taalgebruik.
- afwezigheid van grondcondities
therapie die voor iedereen en alles werkt → er is geen grens, bestaat niet!!!
therapieën werken voor bepaalde klachten bij bepaalde doelgroepen in bepaalde fases etc.
