Hoorcollege 6: Landelijke gemeenschappen en de commerciële
revolutie
1. Bevolkingsgroei en landbouw expansie
2. Lijfeigenschap en vrij volk
3. Commerciële routes en de opkomst van steden
4. Urbane overheid en gemeenten
❖ Het klimaat in de middeleeuwen gaat 1 a 2 graden omhoog →During the high Middle Ages the
population of Europe as a whole doubled (possibly tripled in the ‘core’ of settlement)
→Amount of land under cultivation had to be increased. →
➢ Expanding and changing the structure of already-existing settlements
➢ Creating new settlements
❖ Manorial system (hofstelsel)
➢ vorst had land dat hij cultiveerde voor zijn eigen belangen (desmesne)
➢ ): Boerenland werd verdeeld onder boeren families en hete ‘manses’ (mansi)
➢ Groote van de mansi verschilde maar waren meestal genoeg om een boerenfamilie te
onderhouden
➢ New manses created out of clearances
➢ Lords also started to rent out their demesne lands to peasants and were no longer actively
engaged in agriculture
❖ Landbouw innovatie helpt bij de expansie van de bevolking: Ploeg van ijzer, Drie velden systeem
( rotatie van het land om land te laten rusten), water molens
❖ Lijfeigenschap en vrije burgers
➢ Lijfeigenschap = Een soort slavernij naar de vorst
➢ Boeren konden vrij of onvrij zijn
▪ Vrije boeren betaalde vaak huur in de vorm van geld of voedsel
▪ Onvrije boeren betaalde hun huur met werk
➢ →Overtijd begon de huur voor onvrije boeren ook te bestaan uit geld en voedsel
▪ Werk was alleen belangrijk op een hof waar de vorst zijn desmense direct aan het
cultiveren was.
➢ Het afslaan van lijfeigenschap was niet altijd voordelig op de korte termijn
▪ Boeren waren hierdoor geld en voedsel verschuldigd die vaak waardevoller waren dan
huur in de vorm van werk ( door de bevolkingsgroei waren de voedselprijzen hoog)
▪ Vrije dorpen in Frisa en de Swiss Cantons
❖ Migratie en nederzettingen in het oosten
➢ Vorsten met te weinig land zonden burgers en boeren naar het oosten om daar
nederzettingen op te zetten waardoor het oosten werd germaniseerd.
❖ Door de landbouw expansie en dus de grotere voedselproductie konden er ook mensen gevoed
worden die geen landbouw bedrijven
➢ Opkomst handel (mensen gingen hun overschotten verkopen op markten)
13
revolutie
1. Bevolkingsgroei en landbouw expansie
2. Lijfeigenschap en vrij volk
3. Commerciële routes en de opkomst van steden
4. Urbane overheid en gemeenten
❖ Het klimaat in de middeleeuwen gaat 1 a 2 graden omhoog →During the high Middle Ages the
population of Europe as a whole doubled (possibly tripled in the ‘core’ of settlement)
→Amount of land under cultivation had to be increased. →
➢ Expanding and changing the structure of already-existing settlements
➢ Creating new settlements
❖ Manorial system (hofstelsel)
➢ vorst had land dat hij cultiveerde voor zijn eigen belangen (desmesne)
➢ ): Boerenland werd verdeeld onder boeren families en hete ‘manses’ (mansi)
➢ Groote van de mansi verschilde maar waren meestal genoeg om een boerenfamilie te
onderhouden
➢ New manses created out of clearances
➢ Lords also started to rent out their demesne lands to peasants and were no longer actively
engaged in agriculture
❖ Landbouw innovatie helpt bij de expansie van de bevolking: Ploeg van ijzer, Drie velden systeem
( rotatie van het land om land te laten rusten), water molens
❖ Lijfeigenschap en vrije burgers
➢ Lijfeigenschap = Een soort slavernij naar de vorst
➢ Boeren konden vrij of onvrij zijn
▪ Vrije boeren betaalde vaak huur in de vorm van geld of voedsel
▪ Onvrije boeren betaalde hun huur met werk
➢ →Overtijd begon de huur voor onvrije boeren ook te bestaan uit geld en voedsel
▪ Werk was alleen belangrijk op een hof waar de vorst zijn desmense direct aan het
cultiveren was.
➢ Het afslaan van lijfeigenschap was niet altijd voordelig op de korte termijn
▪ Boeren waren hierdoor geld en voedsel verschuldigd die vaak waardevoller waren dan
huur in de vorm van werk ( door de bevolkingsgroei waren de voedselprijzen hoog)
▪ Vrije dorpen in Frisa en de Swiss Cantons
❖ Migratie en nederzettingen in het oosten
➢ Vorsten met te weinig land zonden burgers en boeren naar het oosten om daar
nederzettingen op te zetten waardoor het oosten werd germaniseerd.
❖ Door de landbouw expansie en dus de grotere voedselproductie konden er ook mensen gevoed
worden die geen landbouw bedrijven
➢ Opkomst handel (mensen gingen hun overschotten verkopen op markten)
13
