Werkcolleges Notariële wetgeving

Werkgroepen Notariële
wetgeving
Werkcollege 1
Vraagstuk I
Janssen heeft een kantoorgebouw gesplitst in appartementsrechten. De splitsing is verzorgd
door notaris De Ruiter.

Vraag 1
De notaris heeft in beginsel een ministerieplicht. Dit betekent dat hij de hem bij de wet
opgedragen of door een partij verlangde werkzaamheden in beginsel dient te verrichten (art.
21 lid 1 Wna). Hoofdregel is dus dat een notaris de akte moet passeren, tenzij er redenen zijn
tot dienstweigering (art. 21 lid 2 Wna).

Het gaat hier om een overdracht tussen de heer Janssen en mevrouw Soest. Notaris De
Ruiter staat de heer Janssen met raad en daad bij inzake juridische aspecten van zijn
vastgoedhandel. De notaris treedt dus al vaker op voor handelingen van de heer Janssen.

De notaris moet onpartijdig en onafhankelijk zijn (art. 17 lid 1 Wna). In dit geval is de notaris
niet onpartijdig, omdat hij al jaren als partijdig optreedt en ook de heer Janssen met raad en
daad bijstaat. Hij is dus partijadviseur van de heer Janssen. Dit moet hij tijdig kenbaar maken
aan mevrouw Soest (art. 18 lid 1 Vo. KNB 2011).
Daarom zegt art. 18 Vo. KNB 2011 dat de notaris geen akten kan passeren waarvan hij bij de
totstandkoming als partijadviseur heeft opgetreden, tenzij alle betrokkenen instemmen.

Op grond van art. 18 lid 2 Vo. KNB 2011, wordt dus eigenlijk de ministerieplicht van de
notaris doorbroken. Omdat de notaris betrokken is geweest bij de totstandkoming van de
overdracht, dus zowel de splitsing van het kantoorgebouw als bij het geven van juridisch
advies, heeft hij opgetreden als partijadviseur en mag hij de akte van levering niet passeren
omdat aan mevrouw Soest niet tijdig kenbaar heeft gemaakt dat hij als partijadviseur heeft
opgetreden. Als mevrouw Soest wordt voorgelicht en zij het dan goed vindt dat hij passeert,
mag het wel.

Vraag 2
De Wna kent een beleggingsverbod in art. 17 lid 3. Het is een notaris verboden om te
handelen of beleggen in registergoederen of effecten, tenzij zijn onpartijdigheid of
onafhankelijkheid of eer en aanzien van het ambt niet kan worden geschaad.

De notaris mag incidenteel betrokken zijn bij onroerendgoedtransacties, namelijk als dat
redelijkerwijs nodig is met het oog op zijn ambtsuitoefening, bijv. een kantoorpand, of voor
persoonlijke doeleinden.
Het is niet geoorloofd (verhuurde) woningen te kopen met het doel om deze woningen met
winst te verkopen als de huurder eruit is.

, In dit geval belegt de notaris in registergoederen om zijn pensioenvoorziening aan te vullen.
Hij koopt woningen om te verhuren en wil deze na zijn pensioen met winst doorverkopen.
Dit is op grond van art. 17 lid 3 Wna verboden, omdat het niet voor zijn ambtsuitoefening of
voor privédoeleinden is, hij woont er immers niet zelf.

De notaris mag niet samensmeden met lokale vastgoedhandelaren om oneigenlijk voordeel
te krijgen en dat is hier wel het geval. De heer Janssen werkt al lang samen met de notaris
dus de notaris kan voorkennis hebben.
De tuchtrechter is erg streng en een pensioenverweer gaat niet op. Het excuus dat je voor je
pensioen in vastgoed aan het beleggen bent, gaat dus niet op.
Daarom gaat het verweer van de notaris dan ook niet op.

Art. 19 lid 1 jo. 20 lid 1 Wna  de notaris passeert alle aktes voor de heer Janssen waaruit
dus ook blijkt dat hij akten heeft gemaakt waar hij zelf partij bij was en dat is verboden. Hij is
dus ook tuchtrechtelijk aansprakelijk.

Notarissen mogen geen leningen aangaan, tenzij nodig voor hun ambt of persoonlijke
doeleinden (het geldleenverbod, art. 23 lid 1 jo. lid 2 sub a Wna).
De notaris leent geld bij de Barobank om de woningen te kunnen kopen. Op grond van art.
23 lid 1 Wna moet hij zich van deze handelingen onthouden. Het zou er namelijk toe kunnen
leiden, dat als het niet goed gaat met de woningen, de notaris zijn leningen niet meer kan
betalen. Op grond van lid 2 sub a Wna mag de notaris dus geen geld lenen. Persoonlijke
doeleinden is dus wel lenen voor een huis of een auto, maar niet voor pensioen/beleggen.

De notaris stelt dat dit zijn handelswijze niet onpartijdigheid, onafhankelijkheid of zijn eer en
aanzien schaadt. Hier heeft hij echter geen gelijk in. In art. 19 lid 1 en 23 lid 1 Wna staat dit
helemaal niet als uitzondering, dus gaat het sowieso niet op. Art. 17 lid 3 noemt wel deze
uitzondering, maar die gaat hier niet op, omdat hij handelde met voorkennis, omdat hij
Janssen met raad en daad bijstond. Hier kan dus niet worden gezegd dat er sprake is van
onpartijdigheid en onafhankelijkheid. Hij kon inspelen op de heer Janssen om de woningen
te verkrijgen en misschien zelfs tegen een lagere prijs.

De notaris kan hierom dus ook tuchtrechtelijk worden aangesproken.

Vraagstuk II
Vraag 1
De notaris heeft in beginsel een ministerieplicht. Dit betekent dat hij de hem bij de wet
opgedragen of door een partij verlangde werkzaamheden in beginsel dient te verrichten (art.
21 lid 1 Wna). Hoofdregel is dus dat een notaris de akte moet passeren, tenzij er redenen zijn
tot dienstweigering (art. 21 lid 2 Wna of art. 21 lid 5 Wna jo. art. 6 Verordening KNB).

De notaris moet hier mogelijk meewerken aan wanprestatie jegens een derde en op grond
van THB arresten heb je een zorgplicht jegens derden. In het arrest Novitaris is dat door de
Hoge Raad uitgewerkt.

In dat arrest heeft de Hoge Raad geoordeeld dat indien de notaris vermoedt dat er rechten
van derden betrokken zijn, hij met partijen moet overleggen en zo nodig nader onderzoek